www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE


Willem Teellinck
Leven, geschriften en invloed
Prof. dr. W.J. op ’t Hof
Uitg. De Groot Goudriaan, Kampen, 2008
667 blz.
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...

of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Willem Teellinck was de "vader" van de Nadere Reformatie. Deze beweging werd 400 jaar geleden in gang gezet door toedoen van Teellinck. Ter gelegenheid daarvan verschijnt deze uitgebreide biografie waarin voor het eerst ook Teellincks theologie beschreven is.

Teellinck (1579–1629) zette zich als predikant in voor een verdergaande of nadere reformatie. Daarbij bracht hij een beweging op gang die tot op heden zijn sporen trekt. In 1608 publiceerde hij zijn eerste geschriften en verzocht een classis de overheid tot handhaving van de zondagsrust. 
In dit boek zijn de nieuwste gegevens over zijn leven verwerkt. Ook wordt ingegaan op de ontvangst van Teellincks geschriften. Bijzonder is dat voor het eerst wordt ingegaan op de theologie van Teellinck, die een grote invloed uitoefende op de Nederlandse Kerk.
Dit boek biedt inzicht in het leven en de opvattingen van een prediker die na 400 jaar mensen die stichtelijke lectuur zoeken weet te boeien, maar ook de interesse heeft van vele wetenschappelijke onderzoekers.


1. Ellips - 1 september 2009 - www.medema.nl tijdschriften ellips

Spiritualiteit in gereformeerd perspectief

3 boekrecensies door Dr. Klaas van der Zwaag

Spiritualiteit is al geruime tijd in. Maar hoe zit het met de gereformeerde of reformatorische variant? Het is alweer lange tijd geleden dat W.H. Velema zijn boek Nieuw zicht op gereformeerde spiritualiteit (1990) schreef. Het gaat in de gereformeerde spiritualiteit om de vraag hoe het Evangelie toegepast wordt in het leven van de mens, betoogt dr. Van der Zwaag. Een aantal werken brengt deze gereformeerde variant in kaart.




2. Willem Teellinck

Nadere Reformatie
In Nederland is de beweging van de Nadere Reformatie een variant of beter gezegd een vrucht van het puritanisme. Grondlegger van deze beweging is Willem Teellinck (1579- 1629). Prof. dr. W.J. op 't Hof, bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van het gereformeerde piëtisme aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, schreef een lijvige biografie over deze Teellinck, onder de titel Willem Teellinck: Leven, geschriften en invloed. 
Teellinck verbleef enige tijd in Engeland, waar hij kennismaakte met onder meer de huisgodsdienst. Bij deze gelegenheden gingen groepen, meestal het gezin, met elkaar in gebed en werd uit de Bijbel gelezen en daarover gepraat.

Teellinck was verantwoordelijk voor een reformatieprogram dat een herstel van kerk, maatschappij en politiek beoogde. Hij wilde vroomheid gestalte geven in het dagelijks leven. Het boeiende is dat dit bij hem niet ontaardt in verinnerlijking, zoals dat later wel het geval is geweest in piëtistische stromingen. Wel was hij streng voor zichzelf. Ondanks zijn zwakke gezondheid deed hij regelmatig zijn lichaam geweld aan door streng te vasten, stelt Op 't Hof. 

Teellinck heeft de inhoud van het Engelse puritanisme aangepast aan de Nederlandse situatie en geďntegreerd in de structuren van de Gereformeerde Kerk en de dito maatschappij. Kenmerken daarvan zijn een strenge zondagsopvatting, de beschrijving van bekeringsprocessen en van allerlei gangen van het innerlijke geloofsleven, het bijhouden van een geestelijk dagboek, een strikte levensheiliging, het nut van samenkomsten waar geestelijke ervaringen besproken werden (conventikels). Het merkwaardige is dat Teellinck soms laatmiddeleeuwse devotionele teksten, zoals de Jezusliefde van Bernardus van Clairvaux en de mystiek van Thomas á Kempis, integreerde in een calvinistisch, puriteins
raamwerk. Hij slaagde erin om de aandacht voor het innerlijke geloofsleven en die voor de concrete heiliging te verbinden met de hervorming van maatschappelijke verbanden.

Teellinck is uitermate kritisch over het gehalte van de Nederlandse kerk. Hij was van mening dat het allergrootste gedeelte uit christenen bestond die wel de naam als zodanig droegen, maar het wezen misten. Naamchristenen dus, maar wel in die zin dat zij geen ware christenen waren en voor eeuwig verloren zouden zijn! Graadmeter is echter niet de kwaliteit van de bekering, maar een onheilig leven. Teellinck was zeker niet geďnteresseerd in dogmatische verhandelingen. De lakmoesproef van een authentiek christelijk leven was voor hem de dagelijkse levenspraktijk.

Dr. Klaas van der Zwaag (1955) studeerde filosofie en theologie aan de VU Amsterdam; promotie 1999. Hij is kerkredacteur bij het Reformatorisch Dagblad en medewerker van diverse (kerk)historische en theologische bladen.


Lees ook: 1. Reformatorische spiritualiteit...
                   - Een praktische studie naar de gereformeerde spirituele erfenis
                  door dr. J.R. Beeke
                  Uitg. De Groot Goudriaan, Kampen, 2009
                  553 blz.; prijs € 59,90

Lees ook: 2. Willem Teellinck - Leven, geschriften en invloed...
                  door Prof. dr. W.J. op ’t Hof
                  Uitg. De Groot Goudriaan, Kampen, 2008
                  667 blz.; prijs € 49,90

Lees ook: 3. Geschonken genade - Over de toepassing van het heil...
                  door John Flavel
                  Uitg. Den Hertog, Houten, 2008
                  510 blz.; prijs € 42,50

www.vergadering.nu