www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

7 RECENSIES

De vrijgevige God
Recht naar het hart van het christelijk geloof
Tim Keller
Uitg. Van Wijnen, Franeker 2009
110 blz., € 12,95
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
 
‘Dit boek is bedoeld om de essentie van de christelijke boodschap, het evangelie te laten zien.’ Zo begint Kellers nieuwe boek De vrijgevige God. Keller richt zich zowel op hen die op zoek zijn als op hen die al hun leven lang naar de kerk gaan en geen inleiding op het evangelie denken nodig te hebben. Keller behandelt de bekendste gelijkenis van Jezus, die van de verloren zoon uit Lucas 15. In die gelijkenis laat Jezus zien hoe groot Gods buitensporige genade is voor ongelovigen en gelovigen.

In zeven hoofdstukken beschrijft Keller hoe er twee soorten ‘verloren’ mensen zijn, niet één soort. De meeste mensen zien de verlorenheid van de jongste zoon, die zijn erfenis opeist en in een losbandig leven erdoor jaagt. Maar de oudste zoon in de gelijkenis is niet minder verloren.
‘De definitie van zonde is voor bijna iedereen het schenden van een serie regels. Maar Jezus laat zien dat een man die bijna niets op zijn morele kerfstok heeft toch precies zo geestelijk verloren kan zijn als de meest lichtzinnige en immorele mens. Waarom? Omdat zonde niet alleen overtreding van regels is. Het is jezelf in plaats van God stellen als Verlosser, Heer en Rechter (zoals elk van beide zonen het gezag van de vader over zijn eigen leven probeerde uit te schakelen).
 

7. Indekerk Blog - juni 2013 - http://indekerk.be

De vrijgevige God

Recensie door Filip De Cavel

Het devotionele commentaar op de verloren zoon (Lucas 15), ‘Eindelijk Thuis’ van Henri Nouwen, zal voor vele lezers als maatstaf gelden en misschien daardoor aan nieuwe gelijksoortige uitgaven geen aandacht willen schenken. Tim Keller’s “De Vrijgevige God” verdient echter wel deze kans.

Preek in boekvorm 
Tim Keller is oprichter en voorganger van de Redeemer Presbyterian Church in New York City en ondertussen geen onbekende meer bij het Nederlandstalig lezerspubliek. Keller’s missionaire stijl richt zich op de groeiende massa van geseculariseerde gelovigen en niet-gelovigen. Zo preekt hij, zo schrijft hij: apologetisch van aard, relevant qua stijl, eenvoudig en toch diep. Tim Keller werd al enkele keren beschreven als een hedendaagse C.S. Lewis.

Lucas 15 begint bij vers 1 
Context, context, context! Terecht heroriënteert Keller onze blik op dit gedeelte, weg van de jongste zoon, naar de houding en de reactie van de oudste zoon. Zowel het begin van Lucas 15 als het einde wijst in die richting. Lucas 15 vangt aan met het beschrijven van de toehoorders, waaronder de farizeeën en de schriftgeleerden. Het pericoopje kent een open einde. Hoe het met de jongste zoon afloopt, is ons bekend, maar minder info wordt over de uiteindelijke keuze van de oudste zoon gegeven: gaat hij in op de uitnodiging van de vader, zal hij meevieren?

Babette’s feast
Waar Nouwen de “Terugkeer van de Verloren Zoon” door Rembrandt gebruikt als opstap naar deze vertrouwde parabel, grijpt Keller terug naar het medium film om lessen te verduidelijken: Amadeus (1984), Witness (1985) en Babette’s Feast (1987) om maar enkele voorbeelden te noemen. Vooral de laatstgenoemde dient als voorbeeld voor de twee doodlopende levenspaden die mensen kunnen kiezen: de ‘esthetische’ weg en de ‘ethische’ weg. Geïnspireerd door de Deense filosoof Kierkegaard dient de interpretatie van de regisseur als waarschuwing dat zowel de genotzuchtige weg van de jongste zoon als de religieuze weg van de oudste zoon geen heil brengen. Alleen in Jezus (of hoe een Zoon werkelijk hoort te zijn) vinden we heil.

Conclusie
“De Vrijgevige God” is een aanrader. De interpretatie is degelijk, de toepassing duidelijk. Eén klein puntje van kritiek: waarom heeft de auteur bij het verwerken naar een boek ook niet gezocht naar hedendaagse films? Toegegeven, sommige films zijn tijdloos van aard en hoeven niet vervangen te worden door actuele voorbeelden, maar gezien het doelpubliek zou het geen overbodige luxe geweest zijn om hier en daar een recente film te kiezen ter illustratie.

6. Ellips – september 2010

Tim Keller, een apologeet die hart en verstand raakt

Recensie door Dr. Klaas van der Zwaag

Wie zal het winnen: het christendom of het scepticisme? Tim Keller, voorganger van de Redetimer Presbyterian Church in New York (Manhattan), zegt: beide. 'We zijn aangekomen op een cultureel moment waarop zowel sceptici als gelovigen het gevoel hebben dat hun bestaan bedreigd wordt, doordat zowel seculier scepticisme als religieuze geloofsovertuigingen aanzienlijk aan kracht winnen.' 

Lees de recensie verder (recensie nr. 4)...

5. Uitdaging - 1 september 2009 - www.uitdaging.nl 

Gelijkenis van de verloren zonen
Wie is er nu eigenlijk verloren?

Het hart van het christelijk geloof is volgens Tim Keller een vrijgevige God, die Zijn Zoon aanbiedt aan een in zonde gevallen wereld. Hij werkt dit op een bijzondere manier uit in het boekje De Vrijgevige God, dat de gelijkenis van de verloren zoon behandelt.

Recensie door Ronald Koops

De stichter en predikant van de Redeemir Presbyterian Church in New York City (5000 bezoekers per week) heeft de gave om het Evangelie op een heldere en aansprekende manier te vertalen naar deze tijd, voor verschillende groepen mensen. Verschillende groepen mensen, die je grofweg in twee categorieën zou kunnen verdelen. Als eerste zijn daar de zondaars, de 'mensen van de wereld', die losbandig leven en fnuikend neerkijken op alles wat met 'kerk' en 'christenen' te maken heeft. En dan is er nog een andere groep: christenen die zich streng houden aan de traditionele moraal, trouwe kerkgangers en toch wel vies van de wereld. Ook zij kijken neer.

Deze twee groepen, zo zegt Keller, corresponderen respectievelijk met de jongste en de oudste zoon. En, opmerkelijk!, deze twee groepen zijn even vervreemd van het Evangelie dat in kaart gebracht wordt door kernwoorden als 'vrijgevigheid', 'genade' en 'Goddelijke liefde'. Kijken we naar de toehoorders van Jezus’ lessen, dan valt het Keller op dat, in het algemeen, 'praktiserend gelovige mensen aanstoot aan Jezus namen, terwijl mensen die waren vervreemd van religieuze en morele voorschriften Hem juist boeiend en innemend vonden'. 

Dit kan volgens Keller maar een ding betekenen: 'Als de prediking van onze dominees en het handelen van onze kerkleden niet het effect op mensen heeft dat Jezus had, dan brengen wij vast en zeker niet dezelfde boodschap als Jezus'. Au!

Vervolgens beschrijft Keller hoe zowel jongste als oudste zonen in elkaar zitten (toen en nu) en hij spreekt daarom van twee verloren zonen: de jongste was verloren door rebellie, de oudste was evengoed verloren door trots, boosheid en bitterheid ('Al jarenlang werk ik voor u'). De oudste en jongste zoon? 'Beiden fout, beiden geliefd', aldus Keller. Dit boek spiegelt en werpt licht op Gods genade.

4. Reformatorisch Dagblad - 9 september 2009  - www.refdag.nl

De gelijkenis van twee verloren zonen

Recensie door Dr. ir. J. van der Graaf

Ds. P. L. de Jong uit Rotterdam heeft in een aantal artikelen in het Christelijk Weekblad verslag gedaan van zijn ervaringen in Manhattan, hartje New York, waar ds. Tim Keller een megagemeente uit het niets tot aanzijn riep. Toen hij Keller had horen preken over Openbaring 22, wist hij het al snel: „Deze man is inderdaad een kanon van een prediker. Zijns gelijke is er op het moment in ons land niet.”

Intussen begrijp ik waarom ik de laatste tijd nogal eens over de gelijkenis van de verloren zoon heb horen preken op een manier die anders is dan anders. Kennelijk werd gerefereerd aan Kellers exegese. Hij spreekt van een gelijkenis van de twéé verloren zonen.

Kellers boek over deze gelijkenis –”De vrijgevige God. Recht naar het hart van het christelijk geloof”– mag een aanrader heten. Na lezing kan men zich in gemoede afvragen waarom er meestal zo eenzijdig over deze gelijkenis wordt gepreekt.

De kern van Kellers boodschap kan ik het beste weergeven met het volgende citaat. „In alle gevallen waar Jezus in aanraking komt met een religieus type en een seksuele paria (bijv. in Lucas 7) of met een religieus type en een etnische paria (bijv. in Johannes 3-4) of met een religieus type en een politieke paria (bijv. in Lucas 10), is het de paria die aansluiting bij Jezus krijgt en niet het oudstezoontype. Jezus zegt tegen de gerespecteerde religieuze leiders: „De tollenaars en de hoeren zijn u voor bij het binnengaan van het koninkrijk van God” (Matthéüs 21-31).”

Moralisme
De bedoeling is duidelijk. „Met deze gelijkenis doorkruist Jezus wat bijna iedereen altijd gedacht heeft over God, zonde en verlossing. Zijn verhaal brengt het verwoestend egocentrisme van de jongste zoon in beeld maar veroordeelt ook, in de krachtigste termen, het moralisme van de oudste. Jezus zegt hier dat zowel religieuze als onreligieuze mensen geestelijk verloren zijn…” De jongste zoon zag zijn verlorenheid in en kwam met berouw terug.

De oudste beriep zich op zijn rechten, gezien zijn staat van dienst en zijn onberispelijke leven. Niet zijn wangedrag maar zijn ‘rechtvaardigheid’ verhinderde hem in te gaan tot het feest van zijn vader. „En zo komt de oudste zoon in zijn woede tot nog meer belediging van zijn vader.” De oudste zoon bleef thuis, maar hij stond in feite verder van de vader en was hem vreemder dan zijn broer, blind als hij was voor zijn eigen toestand......

Lees het hele artikel...

3. Uitdaging - 26 augustus 2009  - www.uitdaging.nl

Tim Keller:
  ‘Kerken brengen niet dezelfde boodschap als Jezus’

Toehoorders van Jezus die vervreemd waren van morele voorschriften vonden Hem boeiend en innemend. Nu vermijden losbandige mensen de kerk juist. Blijkbaar brengen wij niet dezelfde boodschap als Jezus, zegt Tim Keller.

Recensie door Ronald Koops

Keller is stichter en predikant van de Redeemer Presbyterian Church in New York City en grote gemeente die 5000 bezoekers per week trekt. Onlangs kwam de vertaling uit van zijn boek The Prodical God - Recovering the Heart of the Christian Faith (‘De Vrijgevige God - Recht naar het hart van het christelijk geloof'). Hij werkt veel met studenten die het traditionele geloof ‘van thuis' vaarwel hebben gezegd en opnieuw in aanraking komen met het Evangelie. 

Keller heeft de gave om het Evangelie op een heldere en aansprekende manier te vertalen naar deze tijd, voor verschillende groepen mensen. Verschillende groepen mensen, die je volgens Keller grofweg in twee categorieën zou kunnen verdelen. Als eerste zijn daar de zondaars, de ‘mensen van de wereld', die losbandig leven en fnuikend neerkijken op alles wat met ‘kerk' en ‘christenen' te maken heeft. En dan is er nog een andere groep: christenen die zich streng houden aan de traditionele moraal, trouwe kerkgangers en toch wel vies van de wereld. Ook zij kijken neer. Deze twee groepen, zo zegt Keller, corresponderen respectievelijk met de jongste en de oudste zoon. En, opmerkelijk!, deze twee groepen zijn even vervreemd van het Evangelie dat in kaart gebracht wordt door kernwoorden als ‘vrijgevigheid', ‘genade' en ‘Goddelijke liefde'. 

Kijken we naar de toehoorders van Jezus lessen, dan valt op het Keller op dat, in het algemeen, ‘praktiserend gelovige mensen aanstoot aan Jezus namen, terwijl mensen die waren vervreemd van religieuze en morele voorschriften Hem juist boeiend en innemend vonden'. Dit kan volgens Keller maar een ding betekenen: ‘Als de prediking van onze dominees en het handelen van onze kerkleden niet het effect op mensen heeft dat Jezus had, dan brengen wij vast en zeker niet dezelfde boodschap als Jezus'. 

Vervolgens beschrijft Keller hoe zowel jongste als oudste zonen in elkaar zitten (toen en nu) en hij spreekt daarom van twéé verloren zonen: de jongste was verloren door rebellie, de oudste was evengoed verloren door trots, boosheid en bitterheid (‘Al jarenlang werk ik voor u'). De oudste en jongste zoon? ‘Beiden fout, beiden geliefd', aldus Keller. 

2. Bodem - juli 2009

De vrijgevige God

Recensie door Henk Medema

De voorganger van Redeemer Church uit New York is bekend genoeg van zijn regelmatige (en prachtige!) bijbelstudies in het tijdschrift CV-Koers, en er zijn zelfs vaak reizen naartoe georganiseerd. Een communicator pur sang, dat blijkt in dit boekje nog meer dan in zijn grotere apologetische werk In Alle Redelijkheid. De titel doet vermoeden wat de inhoud is, want in welk bijbelgedeelte wordt duidelijker de uitbundige vrijgevigheid van God belicht dan in de gelijkenis van de verloren zoon, in Lucas 15?

Keller vermeldt hoeveel hij te danken heeft aan een preek van dr. Ed Clowney, en ook aan Kenneth E. Bailey, wiens uitleg van Lucas 15 is gebaseerd op bepaalde elementen uit de oosterse cultuur die in westers perspectief vaak nauwelijks worden opgemerkt. De exegese van Bailey wordt niet altijd gespecificeerd, en dat is een klein minpuntje, zowel om de goede als om de zwakkere onderdelen daarvan. Dat neemt niet weg dat de lezer hier een preek in handen krijgt die je nauwelijks anders dan in één adem kunt uitlezen.

Bij een tweede lezing is het dan vast wel nuttig om nog eens wat extra bezinning te nemen op de uitleg. In ieder geval heeft dan de preek niet alleen je theologische hersens aan het denken gezet, maar zeker ook je hart geraakt. Maar wel op een andere manier dan waarop je bedacht was: Keller laat zien hoe de prediking van Jezus niet in de allereerste plaats hartverwarmend en vertroostend voor zondaars was, maar vooral schokkend en verwarrend voor farizeeën, schriftgeleerden en ‘oudste zonen’.

1. Nederlands Dagblad - 22 mei 2009 - www.nd.nl

Breder dan dit ene verhaal

Recensie door Kees Haak

Opnieuw ligt een vertaald werk van Tim Keller op de toonbank. En opnieuw is het - hoe kan het anders? - origineel, meeslepend en aangrijpend. Geïnspireerd door de gelijkenis van de 'verloren zoon', Lucas 15:11-32, brengt Keller 'de essentie van het evangelie' in beeld. Geschreven voor zoekers én voor trouwe kerkgangers. In Kellers woorden: voor jongste zonen én voor oudste zonen.

In de gelijkenis van Lucas 15 is er namelijk niet één verloren zoon, de jongste, maar twee, ook de oudste. Van de jongste weten we dat hij weer goed terechtkwam bij de barmhartige vader. Van de oudste blijft het gissen. De gelijkenis breekt af bij uitnodiging van de vader aan de oudste zoon tot het feest.

Keller leest de gelijkenis zorgvuldig in de context van de tijd van Jezus. De jongste begaat de brutaliteit om zijn vader dood te wensen, zijn aandeel op te eisen, en te vertrekken. Een leven los van traditionele plichten, autonoom. Het zijn de buitenbeentjes die uiteindelijk Jezus opzoeken. Hoeren, tollenaars en zondaars.

Keller ziet er de huidige jeugd en ook ouderen in die zich ontworstelden aan de traditionele kerken. Zij ervaren liefde bij Jezus. Door het 'christendom' hadden ze Jezus nooit zó leren kennen. Kennismaking met de vader in déze gelijkenis brengt hen tot zelfontdekking en inkeer. Keller heeft ze bij tientallen meegemaakt. Afgeknapt op de traditionele kerk, gewonnen voor een liefdevolle Jezus, levend uit de gratis liefde.

Oudste zonen
Met de oudste zoon worden in de gelijkenis de farizeeër en Schriftgeleerden bedoeld. Zij kunnen de boodschap van Jezus' liefde niet accepteren. Zij houden nauwkeurig de wet, tot op de punt en de komma. Net als de oudste zoon nooit ongehoorzaam.

Deze 'oudste zonen' herkent Keller in de christenen van de kerken. De kerken zitten er vol mee, stelt hij. Zij zijn er erger aan toe dan de jongste zonen. Zij denken namelijk dat ze met hun kerk-zijn, hun inzet, God voor zich winnen. Meer nog, God is verplicht hen te redden. Juist zij staan schuldig aan de kerkverlating van de jongste zonen. Ze weigeren de vreugde van de vader.

De vader (God) is de centrale figuur in de vertelling. Hij vernedert zich als hij rennend over straat zijn verloren zoon omhelst en hem weer opneemt in zijn huis. Daarmee definieert de vader opnieuw wat zonde is, verlorenheid, en hoop. Hij draagt zelf de 'kosten' van de terugkeer van de jongste zoon. Hij leert de oudste zoon om blij te zijn met terugkerende verloren mensen. Hij opent zo hun ogen voor de verlorenheid waarin zij zelf verkeren. Zonde is erger dan regels overtreden. Het is de vader niet liefhebben en intiem met hem zijn.

Uitwerking
De genade van de vader is nodig voor de jongste, maar niet minder voor de oudste zoon. Keller ziet in die twee zonen twee wegen van de mensheid: de een zweert bij moreel conformisme; de ander gaat prat op zijn ruimdenkendheid. De westerse wereld is door deze twee zienswijzen hopeloos verdeeld. Het kan trouwens ook voorkomen dat beide wegen te vinden zijn in één persoon, in de verschillende fasen van het leven. Beide soorten mensen leven ten diepste vanuit de angst. En juist met zijn onbaatzuchtige liefde overwint Jezus de angst. Dat is het geheim van een 'vrijgevige' God.

Keller staat er op deze gelijkenis te zien als het evangelie in de notendop. Hij verwerpt het bezwaar dat dan in deze gelijkenis geen sprake is van het kruis. Die vader heeft namelijk zijn eigen eer prijsgegeven. Hij eist geen betaling van de jongste zoon, maar vergeeft hem. Daar draagt de vader de kosten van. Daarin is het lijden van God aan onze vergeving getekend. Verzoend worden om niet aan de ene kant, verzoenen met de hoge prijs van vernedering en lijden aan de andere kant. Bij zo'n vader kom je echt thuis.

Kerk en mensheid nu
Met een scala aan pakkende voorbeelden uit literatuur en film adstrueert Keller dat de mensheid er zo aan toe is als de gelijkenis stelt. Daarmee tilt hij het verhaal uit boven zijn eigen context. Ging het daar nog om specifieke groepen mensen die wel of niet inzagen dat Jezus de Christus was, nu gaat het om de hele mensheid die God niet als vader heeft leren kennen.

Is de gelijkenis daarvoor bedoeld? Ook een hele passage, hoe lieflijk ook, over het `thuiskomen', wordt daarmee het doel van de gelijkenis niet overvraagd? Op het gevaar af dat mijn reactie wordt afgedaan als typisch 'oudstezoonhouding' vraag ik me af of Keller dan toch het evangelie niet inkort.
 

Het pijn lijden van de vader is nog niet hetzelfde als verzoening, hoe creatief en ontroerend ook opgemerkt. Er is in de gelijkenis geen sprake van kerk, kerkvorming en -opbouw, geen aandacht voor iemand die geen bruiloftskleed aan wil trekken, geen oog voor de noodzaak van een dwarse, christelijke ethiek, geen daadwerkelijke oproep tot bekering van de jongste, geen aandacht voor verstokte godloochenaars. De 'kerk' krijgt het wel heel zwaar te verduren bij Keller. Je zou haast sympathie krijgen voor de jongste zoon. En alsnog de kerk de rug toekeren. Dat zal toch niet bedoeld zijn.

Vertild
Ik stel de vraag of Keller zich niet vertild heeft aan de gelijkenis. Je kunt niet de hele christelijke boodschap ophangen aan één onderdeel uit de Bijbel. Het evangelie is telkens groter, ruimer, ook scherper dan net dat éne verhaal. Zo ontbreekt aandacht voor een derde groep mensen: zij die wél Jezus constant liefhebben, achter hem aangaan, kerklid zijn, streven naar een godvrezend leven. Er zijn toch met Keller méér wedergeboren mensen! Die met vallen en opstaan ook gelovig kerkmens willen zijn. Ook blij zijn met de jongste zonen, wel degelijk de kerk in de wereld willen zijn.

Voor die mensen zou ik het op willen nemen. Laten zij zich niet ontmoedigen door de forse kritiek op de kerk. Maar het boek lezen met de blijdschap van medefeestgangers in Gods Rijk. En kritisch blijven reformeren. Kerk én wereld.