www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

Geloofszekerheid Willem J. Ouweneel Uitgeverij Medema Vaassen 1996, 167 blz.  Blijft een christen altijd zondaar? Is de ellende van Romeinen 7 de voortdurende en normale ervaring van iedere gelovige? Met helderheid geeft de auteur uitleg.

2 . Biblion - 2012 - www.deboekensalon.nl 

1 . Nederlands Dagblad - 2 mei 1997
door dr. M.J. Arntzen

In alle tijden is er cynisch gesproken over God en zijn Woord. Sinds mensenheugenis is er ook de spot mee gedreven. Maar misschien nooit zo openlijk en brutaal als in deze tijd. Tegelijk is er tegenwoordig veel vraag naar het 'goddelijke' en naar de zin van het leven, al blijft dit zoeken veelal vaag en komt men uit bij allerlei afgodische religie, ver van Christus, de enige weg tot de Vader. In zo'n tijd is het een weldaad een boek van Willem Ouweneel te lezen. Opvallend is diens vaste geloof in de Schriften en de Christus van de Schriften.

In zijn recente boek Geloofszekerheid blijkt ook weer, hoe zorgvuldig Ouweneel met de Bijbeltekst omgaat, hoe hij daar voortdurend mee bezig is en ook dat het zijn lust en verlangen is een levende band en omgang met Christus te hebben. Deze Christus heeft voor al onze zonden volkomen betaald en geeft de zijnen de zekerheid dat niets hen van zijn liefde zal scheiden.

Daarom alleen al zouden wij wensen dat dit boek door veel twijfelaars en zoekers gelezen wordt, met name ook door hen die te vinden zijn in wat wij noemen 'zware' bevindelijke kringen. Het hier besproken boek is ontstaan uit lezingen die Ouweneel over de zekerheid van het geloof heeft gehouden. We vinden de gehouden voordrachten en de vragenbeantwoordingen (wat bijgewerkt) hier terug. Het gaat dan eerst over de geloofszekerheid zelf en daarna over de vraag of we zondaar blijven tot onze dood. In het derde en laatste hoofdstuk vinden we een hoogst belangwekkende beschouwing over Romeinen 7 en 8.

Zekerheid
In het eerste hoofdstuk wordt (terecht) sterk benadrukt, dat het geloof zijn eigen zekerheid meebrengt. Het geloof is een gave van God, zegt men wel, dat heb je niet zo maar. Ouweneel wijst er dan op, dat ook eten en drinken een gave van God is (Pred. 3:13), maar om in leven te blijven moet je dat wel tot je nemen. In het tweede hoofdstuk komt Ouweneel tot het hart van zijn beschouwingen. We zijn, zegt hij, geen zondaars meer; we waren het wel (Romeinen 5:8), maar we zijn nu niet meer onder de macht van de zonde. Wanneer we zeggen tegen de oude mens te strijden, vechten we tegen een lijk, aldus de schrijver. De oude mens is immers met Christus gekruisigd. We hoeven ook eigenlijk niet meer te zondigen.


Ouweneel erkent wel degelijk, dat ook gelovige mensen nog veel zonden doen, soms zelfs een tijd in de zonde leven. Maar dat is dan de macht van het vlees, van onze zondige natuur, die door de schrijver uitdrukkelijk wordt onderscheiden van de oude mens, die dood is.

Ouweneel gebruikt dan het beleid van iemand die een schip van de vorige eigenaar overnam. Dit schip hoort dus nu van hem. Maar de vorige kapitein bedong dat hij op de tochten van het schip zou blijven meevaren. Dat was goed, als hij maar in zijn hut bleef en zich niet bemoeide met de leiding. Maar daar kwam weinig van terecht. De oude kapitein kwam toch zijn hut uit en ging zich mengen in bestuurszaken. Zo is het volgens de schrijver met de christen die weer aan de zonde toegeeft. Maar hij hoeft niet te zondigen. Hij moet niet toelaten, geen plaats gunnen en de Heilige Geest in zich laten werken (pag. 89 vv).

Dan komt nog het meest interessante gedeelte over Romeinen 7, dat -althans bij mij - ook de meeste vragen opriep. Bij dat alles blijven we wel overtuigd van Ouweneels diep gelovig omgaan met de Bijbel. Als Paulus zich in Romeinen 7:24 een ellendig mens noemt, bedoelt hij niet zichzelf volgens Ouweneel, maar een christen die wel een ontwaakt geweten heeft, maar nog niet tot het besef kwam dat een ander voor hem de eis van de wet volbracht (zie pag. 147-149). De echte Paulus zouden wij kennen uit wat volgt: ,,Ik dank God door Jezus Christus onze Here'' en in Romeinen 6 en 8.

Slotsom
We spraken over een verkwikkend en prikkelend boek. Verkwikkend is Ouweneel, als hij spreekt over de oneindige rijkdom van het verlossende werk van Christus en de vrije toegang die we daardoor hebben (pag. 28). Zo is er veel meer te noemen. Zeker neemt de schrijver ook de zonde van een christen ernstig. Daarom willen we voorzichtig zijn met kritische vragen, die er toch ook gesteld moeten worden. Maar daarbij willen we ons hoeden voor een woordenstrijd en ook voor de 'rabies theologorum', de doldriftigheid van theologen die elkaar om onwezenljke zaken te vuur en te zwaard bestreden. Melanchthon, die we nu herdenken, heeft daar tot op zijn sterfbed last van gehad.

Maar als broeders mogen we elkaar vanuit de Schrift toch wel bevragen. Terecht stelt de schrijver dat onze oude mens met Christus gekruisigd en gestorven is. Ook heeft hij ten volle gelijk, wanneer hij stelt dat we als gelovige mensen nog veel last hebben van onze oude natuur, van ons vlees. Toch gaat het reformatorisch belijden dieper en is het meer bijbels dan wat we bij Ouweneel lezen. Deze ziet toch de zonden nog te incidenteel, nog te veel als 'losse daden', als ik hem goed begrepen heb. Dat het voortkomt uit onze blijvende verdorvenheid, ook nadat we Christus aannamen, mis ik bij de schrijver.

Heeft Ouweneel er genoeg oog voor, dat ook onze beste daden met zonde bevlekt zijn? Opmerkelijk is dat hij Jesaja 54:6 (,,onze gerechtigheden een bezoedeld kleed'') laat slaan op ongelovigen. Zeker moeten we aansluiten bij de krachtbron, maar de kwade begeerten blijven steeds bij ons en laten ons nooit met rust. Ook als we dicht bij de Here schuilen, blijven onze zondige gedachten en begeerten ons plagen. Dat hoeft ons niet aangepraat te zijn door een 'zware' prediking. Het is de ervaring van de gelovigen in Oude en Nieuwe Testament en ook van ons in het einde der tijden. De onderwijzer die zei dat er nauwelijks een ogenblik voorbijgaat zonder dat we zondigen, had meer gelijk dan Ouweneel wil weten (zie pag. 77).

De meeste moeite heb ik nog met de uitleg van Romeinen 7:7-24, met name van 7:24. Ook de bekeerde Paulus, ook de meest vrome christen blijft een ellendig zondaar, tot zijn dood toe. Hij kan niet 'niet zondigen' om met Augustinus te spreken. Dat Paulus hier ineens iemand anders sprekend invoert, terwijl hij gewoon blijft spreken over ik, mij en mijn, lijkt me een exegetische kunstgreep.

Het is juist de rijkdom van het evangelie tegelijk zondaar en rechtvaardige te zijn. Diep bedroefd te zijn en te klagen over onze blijvende diepe verdorvenheid, maar tegelijk intens blij te zijn met de verlossing door Christus, die ons tot wijsheid, rechtvaardiging en heiliging gegeven is. We moeten strijden met onze oude natuur en door de Geest wandelen. En we weten - dit is ook het mooie bij Ouweneel - dat dit niet op een mislukking uitloopt. Hij die in ons een goed werk begon, zal het voleindigen tot op de dag van Christus.