|
www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu
4 RECENSIES
 Leverworst
communicatie en beren
door vraaggestuurde coaching mensen helpen zelf ontdekken wie God is
door Peter Scheele
160 blz.; € 15,90
Buijten & Schipperheijn, Amsterdam, 2006.
4. Kerkblad van het Noorden - 20
januari 2007
www.kerkbladvoorhetnoorden.nl
Het Woord in het hart leggen (2)
Recensie door Stoffer Otten
De vorige keer zagen we hoe moeilijk het kan zijn het Evangelie door te geven. Wie staat er niet regelmatig met de mond vol tanden. Of
achteraf zie je dat je het gesprek helemaal verkeerd hebt gevoerd. Te drammerig misschien, of te ingewikkeld. Ik beloofde u aan te
kloppen bij twee steunpunten. Twee boeken over communicatie. Het eerste boek is van Peter Scheele en het tweede van Howard Hendricks.
Peter stelt: "We moeten stoppen met het evangelie te verkondigen." En Howard poneert met kracht: "U kunt niet overbrengen
wat u niet bezit."
Het eerste boek heeft als titel: Leverworst, communicatie en beren, door vraaggestuurde coaching mensen helpen zelf te ontdekken wie God
is, Peter Scheele. Uitg. Buijten en Schipperheijn, Amsterdam 2006. 160 blz. € 15,90
We kennen hem van de TV. Peter Scheele is die jongen van de EO die mensen vraagt wat 'Jezus voor hen betekent'. Dat riep heftige
reacties op en ook interessante gesprekken, die tot nadenken stemden. In dit boek legt hij uit dat, als het gaat over geloofsoverdracht,
we 180 graden moeten omdraaien in ons denken. Zijn uitgangspunt is: mensen zelf laten ontdekken wie Jezus is. Het gaat er niet om een
boodschap te droppen, maar om echt contact te krijgen en te communiceren. ?God zond geen boodschap, Hij zond zijn Zoon. Wat Jezus gedaan
heeft, heeft ons geraakt, omdat het hoogstpersoonlijk was.? Dit persoonlijke element moet in elk evangelisatiegesprek aanwezig zijn,
vindt Scheele. Zo'n evangelisatiegesprek noemt hij: vraaggestuurde coaching. Dat betekent twee dingen: ?We moeten Jezus? boodschap
vertalen naar JohnnyX en MargaY? en ?We moeten JohnnyX en MargaY helpen zelf te ontdekken wie God is.?
Omweg
De hoofdmoot van het boek bestaat uit voorbeelden om dat coachen te verduidelijken. In het boek is gebruik gemaakt van gesprekken
die plaatsvonden in het kader van de online-cursus Waarom Jezus? van de EO. Via deze website voert hij voortdurend gesprekken met tal
van mensen, vooral jongeren. De dialogen, voornamelijk chats en e-mails, zijn spannend geschreven. Het geeft inzicht in vragen die
gesteld worden en bezwaren die tegen het geloof worden ingebracht. Scheele waarschuwt ervoor om niet te snel te gaan (s)preken.
Luisteren is het allerbelangrijkste om vervolgens een aanknopingspunt voor het gesprek te hebben. Voorbeeld: Een meisje chat: ?Ik wil
best wel in God geloven, maar de Bijbel maakt het zo ingewikkeld. Daar heb ik niets mee.? Onze reactie zou kunnen zijn uit te leggen dat
het wel meevalt met die moeilijke Bijbel, dat we er zelf elke dag veel aan hebben enz. Scheele draagt dan aan: Vertel niet wat jij
vindt, maar begin met te waarderen dat ze wel in God zou willen geloven en vraag haar vervolgens waarom ze de Bijbel zo moeilijk vindt
of welke stukken ze moeilijk vindt. Je zou er wel eens achter kunnen komen dat ze een hekel aan de Bijbel heeft gekregen omdat ze thuis
is opgevoed met de Bijbel als regelboek. De kunst is dan om haar te laten ontdekken dat de Bijbel veel meer is of juist anders is dan
een regelboek. Om haar dat te laten ontdekken moet je wel een hele wandeling met haar maken. Misschien gaat het tijdens die wandeling
wel helemaal niet meer over de Bijbel als moeilijk boek, maar over hoe ?wettisch? ze zelf is gaan denken en hoe ze daarom God alleen
maar kan zien als Iemand die overtredingen ziet en je daarop afrekent. Door zo met iemand in gesprek te raken 1. leer je de ander kennen
2. toon je belangstelling 3 ?dwing? je de ander tot nadenken 4. dwing je jezelf tot luisteren 5. kun je het gesprek de juiste richting
opsturen 6. voorkom je dat je dingen die de ander al weet nogmaals vertelt 7. je bent niet bedreigend en 8. je strijkt de ander niet
nodeloos tegen de haren in. De indruk kan ontstaan dat deze methode een trucje is dat door zijn slimme opzet vanzelf ?geloof? oplevert.
Dat is beslist niet de bedoeling van Scheele. Wie het als een trucje zou willen toepassen zal hopeloos falen, want vraaggestuurde
coaching vraagt juist echte belangstelling en bewogenheid met de ander. Daarnaast onderstreept Scheele dat de Heilige Geest alleen
daadwerkelijk mensen verandert. Dat geeft bij alle inspanning tijdens de "wandeling" ontspanning. Het is niet mijn werk, maar
Gods werk.
Levens veranderend leren
Het tweede boek heeft als titel: Levensveranderend leren. De kunst om het Woord in
mensenharten te leggen, Howard Hendricks. Uitgave Medema, 143 blz, € 12,95. [ Klik
hier... ]
Dit boek heeft een heel andere doelgroep. Het wil onderwijzers, ouders, zondagsschoolleiders en huiskringleiders inspireren en motiveren
om het Woord in mensenharten te leggen. Ook voor predikanten een handzaam boekje om bij de voorbereiding van preken eens door te nemen.
Howard Hendricks is hoogleraar aan het Theologisch Seminary in Dallas en onder andere lid van het bestuur van de Navigators. Hendricks
begint zijn boek met de stelling: ?Een succesvol leraar onderwijst altijd vanuit de overvloed van een gevuld leven. Eenvoudig gezegd
bestaat de wet van de leraar uit het volgende: ?Als u vandaag ophoudt te groeien, betekent dat morgen het einde van uw onderwijs.? Geen
persoonlijkheid noch methodiek kan dit principe vervangen. U kunt niet vanuit een vacuüm communiceren. U kunt niet overbrengen wat u
niet bezit.? Daaruit trekt hij de conclusie dat een leraar zelf in de eerste plaats leerling is en blijft. Dat betekent zoals Petrus
schrijft: Groei in de genade en kennis van onze Here en Heiland Jezus Christus. Groei in kennis van het Woord, groeien in de liefde voor
God en mensen. Als u een ander door uw onderwijs wilt veranderen, moet u eerst zelf door dat onderwijs zijn veranderd. Hij geeft drie
tips om daarin te groeien: 1. Onderhoud een regelmatig studie- en leesprogramma, leiders zijn lezers, 2.schrijf u in voor een
bijscholingscursus en 3. leer je leerlingen kennen. De wet van het onderwijzen is het stimuleren van en het richting geven aan het eigen
leervermogen van de leerling! De leraar is voornamelijk een stimulator en motivator, niet de speler, maar de coach die de spelers
aanmoedigt en stuurt. De leerling is in de eerste plaats een onderzoeker, een ontdekker en een doener.
Overeenkomst
Hoewel geschreven voor verschillende doelgroepen, raken de boeken van Scheele en Hendrikcs hier elkaar. Beiden zijn ervan overtuigd dat
de ander God moet leren kennen of moet groeien in de kennis van God en wel door onderwijs. Beiden wijzen af dat je dat moet doen door
?preken? of door ?het droppen van de boodschap?. Beiden wijzen de weg van het sturend leren en spreken, waarbij de leerling de boodschap
zelf gaat ontdekken. Voor ons die op een of andere manier de boodschap willen uitdragen, betekent het dat we ons beter en anders moeten
voorbereiden op gesprekken, het vertellen, het preken. Hoe vaak wordt er niet op het laatste moment een verhaal voorbereid voor de
kindernevendienst of een inleiding voor de jeugdvereniging gemaakt. De stof is misschien snel verzameld, misschien wel van het internet
geplukt, maar over waarom en hoe je dat wilt doorgegeven heb je amper nagedacht. Eerlijk, zo gaat het vaak, ook in kerkdiensten. Maar we
willen toch het Woord in het hart leggen van onze kinderen, jongeren en gemeenteleden? We willen toch dat ze tot geloof en bekering
komen, groeien in kennis en toewijding? Kan dat zo of is het nodig dat het Woord eerst bij jou en mij opnieuw in het hart wordt gelegd
en vrucht draagt? Het antwoord op die vragen wil ik u en jou zelf graag laten ontdekken door eens grondig door het boek van Scheele en
van Hendricks heen te kruipen. Ik wens u en jou een leerzame wandeling toe.
3. Nederlands Dagblad - 12 mei 2006 - www.nd.nl
Drang van binnen in goede banen
Het roer moet om bij evangelisatie
Leverworst, communicatie en beren door vraaggestuurde coaching mensen helpen zelf te ontdekken wie God is...
Peter Scheele. Uitg. Buijten en Schipperheijn, Amsterdam 2006. 160 blz. € 15,90
Recensie door Alie de Vos
De spin Sebastiaan. Het is niet goed met hem gegaan. Hij had zo'n drang van binnen. Zo’n drang tot het weven van een web. In dit
gedicht van Annie M.G. Schmidt leidt deze drang tot de dood van de spin Sebastiaan. Ik kende (en ken nog wel een beetje) ook een drang
van binnen. Tot het hebben van een evangelisatiegesprek. Mijn studievriendinnen, Maartje en Karin hebben het geweten. Op onze
studentenflat in Utrecht moest en zou ik ze de waarheid vertellen, want anders gingen ze verloren.
Gelukkig heeft deze drang van eenzijdig communiceren niet geleid tot het doden van onze vriendschap.
Dat evangelisatie vooral met aansluiten bij en communicatie met, te maken heeft, laat Peter Scheele zien in zijn nieuwste boek:
Leverworst, communicatie en beren. In het begin van zijn boek vertelt Peter dat, als het gaat over geloofsoverdracht, we 180 graden
moeten omdraaien in ons denken. Peter wil mensen zelf laten ontdekken wie Jezus is. Het gaat er niet om een boodschap te droppen, maar
om echt contact te krijgen en te communiceren. 'God zond geen boodschap, hij zond zijn Zoon. Wat Jezus gedaan heeft, heeft ons geraakt,
omdat het hoogstpersoonlijk was.' Dit persoonlijke element moet in elk evangelisatiegesprek aanwezig zijn, vindt Scheele. Zo'n
evangelisatiegesprek noemt hij: vraaggestuurde coaching. In deze term zit niet de druk van een eeuwigdurende vriendschap. Tegelijk laat
dit woord zien dat jij het niet hoeft te doen; je begeleidt, die ander zal zelf moeten komen.
Omweg
Deze 'coaching' impliceert ook dat we naast het vinden van nieuwe woorden voor een 'oude' waarheid, geen monologen houden tegen onze
gesprekspartner; 'preken' is uit den boze bij evangelisatie. Tenslotte, het belangrijkste, het gaat erom dat we Johnny X helpen om zelf
te ontdekken wie God is.
De hoofdmoot van het boek bestaat uit voorbeelden om dat te verduidelijken. De dialogen (voornamelijk chats en e mails) zijn spannend
geschreven. je wilt weten hoe het afloopt. Daarnaast betrekt Scheele je als lezer bij de gebeurtenissen op het computerscherm door als
een 'verteller' uitleg te geven bij de gesprekken.
De coaching is, figuurlijk gezien, een wandeling die je maakt met je gesprekspartner waarbij er allerlei beren (obstakels die geloven in
de weg staan) kunnen opdoemen. Soms is een omweg nemen beter, een andere keer heeft je 'reisgenoot' een schop onder z'n... (dus toch een
klein preekje) nodig om zicht op het pad te houden. Tijdens deze wandeling mag er ook ruimte zijn om te dwalen voor je reisgenoot (de
vader van de verloren zoon gaf die vrijheid ook).
Twee (van de in totaal vijf) belangrijke onderdelen van de wandeling zijn vragen stellen en vergelijkingen maken. Vragen stellen
'dwingt' de ander om zelf na te denken, dwingt jezelf om te luisteren en je kunt het gesprek er goed mee sturen.
Vergelijkingen maken doe je om een abstracte zaak (geloof is abstract) grijpbaar te maken door een vergelijkbare situatie te schetsen
van iets in dit zichtbare, aardse leven.
Is zo'n gesprekswandeling maakbaar? Scheele noemt de leiding van de heilige Geest onontbeerlijk: 'Zonder de heilige Geest werken
technieken niet en zijn woorden loos en dood'. Ik ben blij dat hij dit noemt. Het neemt de indruk weg, die kan ontstaan, alsof je bij
een 'gesprekswandeling' de uitkomst in de hand hebt.
Subliem
Dit boek zou je de derde van een drieluik kunnen noemen. Visserslatijn gaat over de theorie van evangelisatie. Het boek ONBEKENDEGOD.NL
kan heel behulpzaam zijn bij het vinden van antwoorden op vragen die beginnende gelovigen of zoekenden hebben. In dit boek staan dus
meer voorbeelden van chats die laten zien hoe je een gesprek voert. Hoofdstuk 15 heeft overigens een sublieme uitleg van de drie
eenheid.
En. wat heeft leverworst nu met dit alles te maken?, NIETS.
Waarom staat het dan toch in de titel? Dat leest u in hoofdstuk 2.
Dit is een uitstekend boek voor iedereen die op een ontspannen manier wil leren evangeliseren.
2. Oogst - april 2006
Boekrecensie door P.A. Siebesma
Leverworst
E mail is vandaag de dag niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Vandaar dat er steeds meer boeken over dit communicatiemiddel
worden gepubliceerd, bijvoorbeeld over hoe je je e mails de baas kunt blijven. Peter Scheele benadert het positief: hoe communiceer je
het Evangelie via e mail, chatten en de discussieforums op internet? Welke valstrikken zijn er en hoe zet je door middel van
vraaggestuurde coaching mensen aan het denken over God en over de Bijbel? Want preken via e mail werkt vaak averechts. Aanvankelijk wat
sceptisch gestemd, werd ik tijdens het lezen van dit boek steeds enthousiaster. Voor mijn eigen internetverkeer heb ik er al de nodige
tips uitgehaald. Bijzonder, hoe God dit (m.i. gebrekkige) communicatiemiddel wil gebruiken om mensen tot Zich te trekken. Van harte
aanbevolen!
1. CV-Koers
- februari 2006
Peter Scheele: denken over evangelisatie moet radicaal anders
Evangeliseren is coachen,
niet prediken
Evangeliseren is een pittige opgave vandaag de dag. Met zijn nieuwe boek Leverworst – Communicatie en beren wil Peter Scheele,
evangelist in hart en nieren, de Nederlandse christen een behulpzaam duwtje in de goede richting geven. ,,Je moet niet de boodschap bij
de mensen brengen, maar mensen bij de boodschap.''
Door Tjerk de Reus
,,Evangelisatie blijft een hardnekkig probleem in Nederland,” schrijft Peter Scheele in zijn nieuwe boek. ,,De vrijzinnigen doen
liever iets sociaals; de gereformeerden preken het liefst voor eigen parochie; bij de katholieken is het al goed als je met de rituelen
meedoet; en de evangelischen staan aan de rand van het grote lege gat dat daardoor ontstaan is en roepen: ‘Er is hoop hoor, het staat
in de Bijbel!’, en ze gooien een handvol foldertjes naar de verlorenen.”
Dat het zo allemaal níet moet, is wat Scheele betreft zonneklaar. Het probleem van veel
evangelisatiemethoden is volgens hem de nadruk op de boodschap: ,,Natuurlijk gaat het om de boodschap, maar er zit een groot risico aan
als je daar te veel nadruk op legt. Evangelisatie wordt op die manier al snel onpersoonlijk. God zond geen boodschap, Hij zond zijn
Zoon. Al die jaren dat Hij boodschappen zond door zijn profeten, hebben niet teweeggebracht wat Hij eigenlijk wilde. Maar zijn Zoon
heeft het wel bewerkt. Wat Jezus heeft gedaan, heeft ons geraakt, omdat het hoogstpersoonlijk was. Daarom moet in evangelisatie ook
juist het persoonlijke element aanwezig zijn.”
Met Leverworst - Communicatie en beren wil Scheele behulpzaam zijn bij het ontwikkelen van een goede
gesprekshouding, waarin het persoonlijke element niet wordt ondergewaardeerd. Scheele noemt zijn werkwijze bij voorkeur ‘vraaggestuurde
coaching’. ,,Je bent als het ware de (tijdelijke) coach van iemand die jij probeert verder te helpen op weg naar God.”
Chatbox
Peter Scheele (1962) studeerde in een grijs verleden een paar jaar elektrotechniek, maar al snel besefte hij dat zijn echte drive
elders lag. Hij stopte met zijn studie en ging zich actief bezighouden met evangelisatie vanuit Youth for Christ. Hij studeerde aan de
bijbelschool te Heverlee en stichtte in 1986 als 22-jarige de Jezus-fanclub op. Aanstaande 4 februari viert de Jezus-fanclub zijn
twintigjarig bestaan. Scheeles nieuwe boek zal dan worden gepresenteerd.
Scheele was niet alleen actief bij Youth for Christ en de Jezus-fanclub, hij werkte ook veel voor
televisie. In samenwerking met de EO maakte hij gedurende twaalf jaar zo’n 150 televisieprogramma’s, waarin het communiceren van de
bijbelse boodschap de hoofdzaak was. Intussen is Scheele voornamelijk bezig met evangelisatie op internet. Hij werkt onder meer voor de
online cursus Wa@rom Jezus? van de EO. In zijn nieuwe boek staan veel voorbeelden van e-mail- en chatgesprekken over het christelijk
geloof. Veel van deze gesprekken zijn afkomstig uit de praktijk van Scheeles internetevangelisatie.
In je boek benadruk je dat het Evangelie een persoonlijke boodschap is. Toch kies je voor een onpersoonlijk
medium: het internet. Je ziet het gezicht van iemand helemaal niet, terwijl je wel heel persoonlijk wilt zijn. Hoe kan dat?
,,Dat is een misverstand. Het internet is niet onpersoonlijk. Ik denk zelfs dat communicatie op het internet vaak veel
persoonlijker is dan communicatie van gezicht tot gezicht. Wel is er op internet een behoorlijke mate van anonimiteit. Maar dat is juist
de kracht ervan! Normaal gesproken laten we ons erg leiden door de eerste indruk die we van iemand hebben. Op basis van iemands
uiterlijk en voorkomen bouwen we een beeld van de ander en hebben we vaak al snel een oordeel klaar. Zo heb je in de jeugdcultuur
bijvoorbeeld skaters, alto’s, gothics, stylies, kakkers, enzovoorts.
Allemaal hokjes waar je iemand in zet op basis van zijn of haar kleding. In een chatbox vervallen dit
soort vooroordelen. Iemand met een handicap, een andere huidskleur, een knapperd of een lelijkerd, is als zodanig niet te herkennen.
Daar kun je pas gaandeweg achterkomen. Voor sommige mensen is het heerlijk dat ze op die manier even niet hun normale dagelijkse masker
op hoeven te houden en anoniem en vrijblijvend kunnen ‘spreken’.”
,,Een gevolg van die anonimiteit is dat een heleboel reserves die mensen van nature hebben, wegvallen.
Sommigen komen er dan toe om zich schaamteloos te vergapen aan sekssites, terwijl ze normaal de Playboy niet durven te kopen uit angst
om gezien te worden. Anderen durven ineens openlijk over hun (ontkiemende) geloof te praten, terwijl ze daar normaal hun mond over
houden, uit angst uitgelachen te worden. In een normaal contact heb je een heleboel omgangsvormen en sociale druk, of zelfs sociale
controle. Op internet is dat allemaal veel vrijblijvender, vrijer, sneller. Doordat mensen anoniemer zijn, kunnen ze makkelijker over
zichzelf praten en open zijn. En als een contact of gesprek ze niet zint, dan kappen ze er net zo gemakkelijk mee, terwijl ze in een
normale situatie uit beleefdheid misschien wel een verhaal van een halfuur aanhoren dat hen helemaal niet boeit.”
,,In zekere zin kan internetcommunicatie hierdoor persoonlijker zijn dan gewone communicatie. Dat kun je
zelfs bij je eigen kinderen zien. Mijn dochter vertelde hoe ze via MSN honderduit praatte met een jongen, terwijl ze geen woord met
elkaar durfden te wisselen toen ze elkaar tegenkwamen. Doordat er een computer tussen staat, vallen de normale sociale barrières weg.
Je kunt dan soms verder komen met mensen dan anders. Vooral in een chatbox kom je heel snel, heel persoonlijk met mensen te praten.”
Maatwerk
Nu gebruik jij het internet als eigentijds communicatiemiddel, maar dat is niet het enige bijzondere aan jouw
aanpak. Jij vindt ook dat de manier van denken over evangelisatie 180 graden moet omdraaien. Waarom?
,,Toen ik me als twintiger intensief ging bezighouden met evangelisatie, kreeg ik al snel het idee dat we niet goed bezig waren. Dan heb
ik het niet over de intenties van mensen die ijverig met evangelisatie bezig zijn, maar wel over de manier van aanpak. Er wordt veel te
veel uitgegaan van ‘de boodschap’. We willen ons verhaal kwijt, we willen het te graag bij die ander naar binnen duwen. Maar daar
moet je niet mee beginnen. Wat mij betreft, begint het bij die ander. Aan wie wil je een boodschap brengen? Hoe zit hij of zij in
elkaar, wat drijft hem of haar, wat is de belevingswereld, wat zijn de interesses, wat weet men van het geloof, is er een verlangen naar
God, naar Iets of hebben ze vooral bezwaren tegen het christendom? Dat ligt allemaal heel persoonlijk. Het verschilt van persoon tot
persoon. Vanuit een concrete kennismaking met iemand probeer je hem of haar een paar stappen richting God te krijgen. Je luistert goed
en stelt veel vragen, om boven water te krijgen waar het op vastzit. Het is dus maatwerk, gespreksvoering die per persoon verschilt.”
Evangelisatiemethoden die nadrukkelijk op het overbrengen van de boodschap zijn gericht, hebben niet zoveel
effect, zeg jij. Heeft jouw methode wel effect?
,,Ik kan geen grote aantallen bekeerlingen noemen om te bewijzen dat mijn methode goed is. Dat komt doordat het allemaal één-op-één
moet gebeuren, en ik kan maar een beperkt aantal contacten onderhouden. Maar er komen mensen tot geloof. Ik ervaar dat vooral als
toeschouwer: je ziet wat er met mensen gebeurt en daar sta je verbaasd van. Er staan voorbeelden in mijn boek over hoe je mensen kunt
helpen stap voor stap hun bezwaren los te laten en zich over te geven.”
De internetcursus Wa@rom Jezus? slaat volgens Scheele goed aan. Zeven keer per jaar gaat de cursus van
start en steeds zijn er tussen de 150 en 250 deelnemers. Op jaarbasis zijn dat dus zo’n 1400 cursisten. ,,Zij worden allemaal
persoonlijk begeleid. Ze krijgen een cursusboekje toegestuurd en een coach toegewezen. Elke coach heeft ongeveer vijf cursisten onder
zijn hoede. De contacten verlopen via e-mail en chat. Chatsessies worden vaak druk bezocht.”
Uit je boek blijkt dat je heel eigentijds wilt zijn, omdat je dan de mensen van vandaag kunt bereiken. Het is de
vraag of een eigentijdse vormgeving gevolgen heeft voor de boodschap waarvoor je staat. Je kunt ook té veel rekening houden met je
publiek.
,,Ik wil geen nieuw Evangelie brengen. Het gaat mij om het aloude verhaal: God redt mensen door de kruisdood van Jezus. Op de
website www.jezusfanclub.nl kun je uitvoerig lezen over hemel en hel, iets wat in veel kerken helemaal niet meer aan de orde komt. De
boodschap pas ik niet aan. Maar in plaats van een onbegrijpelijke boodschap bij de mensen te brengen, probeer ik te beginnen bij de
mensen zelf, om hen uiteindelijk bij de boodschap te brengen. Als je dat niet doet, boek je met je zuivere belijdenis geen enkel
resultaat, eenvoudig omdat men het niet begrijpt.”
Zicht op jezelf
Jij vertelt aan mensen die geïnteresseerd zijn in het christelijk geloof, dat God ‘tof’ is en het leven
met Hem ‘gaaf’. Wil je op zo’n moment niet teveel aansluiten bij de cultuur van vandaag, waarin alles een kick moet geven en ‘cool’
moet zijn? In de oude catechismus van de protestantse kerken staat dat het leven met God ‘afsterven van de oude mens is en opstaan van
de nieuwe mens’. Is dat ‘cool’?
,,Ik denk dat dit zaken zijn waar een zoekende helemaal nog niet aan toe is. Dat komt pas later. Het is natuurlijk belangrijk dat mensen
op een gegeven moment inzien: ik ben slecht en zondig. Dat hoort er helemaal bij, het is ook ‘volgens het boekje’. Vergelijk het met
een televisie. Wij, als kerkelijke christenen, snappen heel goed hoe een tv werkt. We zijn eigenlijk tv-monteurs. Maar het gaat erom dat
een televisie iets in beeld brengt. Dat vergeet je vaak, als je steeds maar denkt aan hoe het werkt en hoe het zou moeten werken. Ik ben
daar zelf niet zo op gefocust. Ik denk: breng de mensen bij Jezus, dan gaan bepaalde inzichten vanzelf groeien.”
,,Voor mijzelf is iets als het afsterven van de oude mens en opstaan van de nieuwe mens heel wezenlijk. Als cursusleider en coach ben ik
doordrongen van de betekenis daarvan. Maar wat ík in het geloof als belangrijk ervaar, ervaren de mensen met wie ik in contact ben,
helemaal niet als belangrijk. Het zegt hen niks. Zondig? Wat heb ik dan misdaan? Het gaat erom dat je mensen dichterbij God brengt. Op
zo’n manier dat ze zelf dat soort dingen gaan ontdekken.”
In je boek is een chatgesprek weergegeven, waarin de vraag gesteld wordt: ‘Welke zonde heb ik dan eigenlijk
gedaan?’ Jij antwoordt: ‘Teveel om op te noemen, maar dat begrijp je nu nog niet :-).’ Maar hoe ga je de kwestie van zonde en
schuld later dan aan de orde stellen? Het blijft niet erg trendy om het daarover te hebben.
,,Vooropgesteld: dat was een prikkelend grapje. Ik stel het nooit aan de orde als een voorwaarde vooraf. Zo van: ‘we kunnen het pas
over Jezus hebben als jij goed snapt dat je een zondig mens bent’. Breng mensen bij Jezus, geef hen een goed beeld van Hem. In
gesprekken vraag ik vaak: ‘Wat denk je over Jezus’ betekenis, over zijn missie? Wat is zijn ‘ding’?’ Als mensen zeggen: ‘Hij
stierf voor onze zonden’, dan vraag ik meteen: ‘Wat betekent dat voor jou persoonlijk? Waar hebben we het over als we woorden als
zonde en kwaad in de mond nemen?’ Naar mijn overtuiging hangt het zicht krijgen op jezelf samen met zicht krijgen op Jezus. Het
laatste veroorzaakt het eerste. Als je in het donker zit, zie je niet dat je vies bent. Dat zie je pas, als er licht is. Dus heeft het
ook pas zin om over viezigheid te praten als mensen in het licht staan.”
Ervaar je deze contacten over God, Jezus en de Bijbel als spanningsvol? Er is tenslotte een grote kloof tussen de
denk- en ervaringswereld van mensen vandaag en de Bijbel.
,,Nee, ik ervaar dat niet als een probleem. Vragenderwijs stel ik dingen aan de orde. Ik ben niet krampachtig gefocust op een boodschap
die ik kwijt moet. Ik denk met mensen mee en kijk welke problemen zij ervaren ten opzichte van het geloof in God en het volgen van
Jezus. Ik gebruik veel vergelijkingen, om helder te maken wat bedoeld wordt met Jezus’ kruisdood. Het is heel goed mogelijk om dat
voor mensen inzichtelijk te maken, op zo’n manier dat ze erdoor geraakt worden. Je moet niet alles verwachten van je aanpak, je
zuiverheid en je gesprekstechniek. God werkt, zijn Geest trekt mensen over de streep. In dat proces speel je als coach een rol, maar als
mensen echt tot geloof komen, is volstrekt duidelijk dat jij dit niet zelf voor elkaar gebokst hebt.”
Je boek is opgezet als toerusting voor mensen die als coach optreden. Hoe gaat je boek in de praktijk
functioneren?
,,Al sinds jaar en dag geef ik evangelisatietrainingen in kerken of bijvoorbeeld aan de begeleiders van de Wa@rom Jezus?-cursus. De EO
heeft me gevraagd deze training eens helemaal uit te schrijven voor hun coaches en nu komt dat in een iets aangepaste vorm als boek uit.
Mijn boek is bedoeld voor iedereen die op wat voor manier dan ook met ongelovige of zoekende mensen te maken heeft. Dat kan iemand zijn
die met zijn buren praat, iemand die een Alpha-cursus leidt, een jeugdwerker of mensen die in een evangelisatiewerkgroep zitten. Het
idee is dat je je in dat soort situaties als een soort coach opstelt en niet als prediker.”
Peter Scheele, Leverworst - Communicatie en beren. Amsterdam Buijten & Schipperheijn, 160 blz., € 15,90 |
