www.vergadering.nu De Leesmap www.vergadering.nu


 

Reformatorisch Dagblad
21 oktober 1999

"Opheffen samenwoningsplicht doet afbreuk aan het huwelijk"

Door P. Chr. van Olst

DEN HAAG - Eens gingen mannen en vrouwen samenwonen omdat ze van elkaar hielden en werden om die reden wettelijke bepalingen rond het huwelijk vastgelegd. Nu zijn er mensen die wel wettelijk gehuwd willen zijn, maar niet meer willen samenwonen. We leven in een wonderlijke wereld, vindt mr. H.P. Medema, jurist en uitgever te Vaassen.

Het voorstel van staatssecretaris Cohen om de samenwoningsplicht voor gehuwden uit het Burgerlijk Wetboek te schrappen, is enerzijds niet meer dan zinnebeeldig, maar anderzijds revolutionair, stelt Medema. Hij valt daarin prof. mr. J. E. Doek, voorzitter van de Vereniging voor Familie- en Jeugdrecht bij, die dinsdag in deze krant liet weten dat het voorstel waarover het kabinet zich morgen beraadt, "in hoge mate symbolisch" is.

Medema: "Dat is inderdaad het geval. Het komt in de praktijk al vaak voor dat mensen wel getrouwd zijn maar niet samenwonen. Zij hebben daar vaak economische redenen voor. In veel gevallen gaat het ook om forenzen. In zekere zin is de samenwoningsplicht voor gehuwden daarom een dode letter in de wet."

Toch neemt Medema er geen genoegen mee het voorstel uitsluitend symbolisch te duiden. Het gaat hem ook om de ethiek van de beeldvorming. "Dit voorstel doet opnieuw afbreuk aan het beeld van het huwelijk. In feite zeg je dat het samenwonen geen essentieel bestanddeel meer is van het huwelijk. Daardoor ontstaat meer en meer het beeld van het huwelijk als een machine met allerlei onderdelen, die je naar believen uit elkaar kunt peuteren."

"Dat is iets heel anders dan de bedoeling van de Schepper met het huwelijk", vervolgt Medema. Het huwelijk is volgens hem, net als bijvoorbeeld het vaderschap, een "afspiegeling van goddelijke werkelijkheden." Het schepsel raakt steeds verder verwijderd van zijn Schepper wanneer het de beelden, de afspiegelingen van goddelijke werkelijkheden ontregelt, aldus Medema.

Homohuwelijk
Hij ziet dat laatste ook gebeuren met het kabinetsvoornemen om het huwelijk open te stellen voor personen van hetzelfde geslacht. "Bij al dit soort ontwikkelingen gaat men uit van een mensbeeld dat niet bijbels is. De mens wordt gezien als sterk, onafhankelijk, als iemand die zelf keuzes maakt, zelf de elementen van zijn leven als bouwstenen op elkaar stapelt.

Waarden als trouw en commitment verdwijnen in zo'n beeld. Mensen willen zelf bepalen met wie en hoe lang zij een seksuele relatie zullen hebben. Er wordt een beeld geschapen van de mens als iemand die eigenlijk niemand nodig heeft en alleen een band aangaat op het moment dat hij daar behoefte aan heeft. Begrippen als solidariteit en liefde verdwijnen."


Naar aanleiding van het homohuwelijk en het zelfbeschikkingsrecht voor kinderen op euthanasie zei de Leidse rechtsfilosoof Kinneging zaterdag in deze krant sceptisch dat we het huwelijksrecht zo langzamerhand wel kunnen opheffen en het vennootschapsrecht toepassen.

"Hij signaleert inderdaad dezelfde tendens", aldus Medema. "De mens als vrije contractpartner. We gaan met mensen steeds meer om zoals we ook omgaan met zaken of dingen. We zijn in Nederland al een eeuw lang liberaal in de omgang met goederen en worden dat nu langzamerhand ook in de omgang met mensen."

Unicum
Voorzover Medema bekend, zou het zowel internationaal als historisch een unicum zijn wanneer de Nederlandse regering de samenwoningsverplichting zou schrappen. Vooral in historisch licht is het een vreemd voorstel, aldus Medema. "Juist omdat mensen uit liefde gingen samenwonen, werden er bepalingen over het huwelijk in het recht opgenomen. Dat is dus precies andersom. Eerst was het het sociale feit: mensen gingen samenwonen en er was
sprake van wat men noemde de "affectio maritalis". Omdat dat allerlei consequenties had, kwam er wetgeving."

Tevergeefs zal men daarom in de Bijbel zoeken naar het burgerlijk huwelijk. Medema: "Hoe huwelijken werden gesloten, weten we niet. Toch is het in de Bijbel nergens onduidelijk of twee mensen getrouwd zijn of niet. Daarover bestond in die tijd geen enkele twijfel."

Duidelijk getuigenis
Christenen moeten tegen voorstellen als de opheffing van de samenwoningsplicht voor gehuwden een duidelijk getuigenis afleggen, meent Medema. "We moeten aangeven dat op deze manier weer een kruispunt wordt gepasseerd. Laten we bekennen dat we als christenen ook niet altijd iets moois van het huwelijk hebben gemaakt, maar laten we tegelijk tonen dat het huwelijk van een samenwonende man en vrouw iets heel moois kan zijn."

De Leesmap-index


 

www.vergadering.nu