Wat me bij elk bezoek zo treft, zijn de volle kerken. Soms zwerf ik al heel vroeg in de ochtend door Funchal, het hoofdstadje van het eiland, om de vishal te zien met de reusachtige tonijnen die daar worden binnengedragen en natuurlijk de beroemde espada’s (‘degenvissen’), zo lang als een degen, zonder vinnen, ’s nachts gevangen op 600 tot 1600 meter diepte, en overheerlijk. (Geen Madeira zonder jacaranda’s, maar ook geen Madeira zonder espada’s!) Na de vishal tijg ik dan naar de kathedraal, waar elke morgen zo’n honderd tot honderdvijftig gelovigen zitten om aan de eucharistie deel te nemen en een korte overdenking aan te horen. Steeds weer kijk ik mijn ogen uit. Ik probeer me voor te stellen of protestanten, die vaak zoveel kritiek op katholieken hebben, bereid zouden zijn elke morgen een kerkdienst van een half uur mee te maken voordat zij naar hun werk gaan.

Als we op zaterdagavond of op zondagmorgen wel eens langs een kerk komen, zit die altijd stampvol. Een vroom volkje, die Madeiranen! Maar ziedaar: dit keer vonden op het aanplakbord in ons hotel een briefje waarop reclame werd gemaakt voor de diensten van de Madeira International Christian Community. Het internet geeft nadere informatie: het gaat om een evangelische gemeente, van huis uit een pinkstergemeente, maar gezien de ruime oecumenische opzet breed georiënteerd om alle (protestantse) christenen zich er een beetje thuis te laten voelen. 
Negen jaar geleden zijn de (nu) veertigers Dinis en Ana met hun twee dochters uit Portugal gekomen om hier te evangeliseren. Inmiddels zijn er inderdaad drie evangelische gemeenten op het eiland, onder andere in Funchal een gemeente van zo’n honderd personen, met samenkomsten uiteraard in het Portugees. Maar op zondagochtend is er een Engelstalige dienst, waarin Dinis in heel behoorlijk Engels voorgaat. 

Je waant je hier een beetje in de begintijd van de Reformatie. Werkelijk pal achter de grote rooms-katholieke kathedraal is een klein straatje, waar in een huis op de eerste verdieping de samenkomst gehouden wordt. De klokken van de kathedraal maken een oorverdovend lawaai, binnen zingen wij daar dapper tegenin. Wij - dat zijn zo’n veertig personen, bijna allemaal Britten, verder een Deens echtpaar, twee Zuid-Afrikanen, en wij natuurlijk. Geen andere Nederlanders of bijvoorbeeld Duitsers te bekennen. We mogen ons allemaal een voor een voorstellen, en ook is de inbreng van de aanwezigen groot in zangleiding en schriftlezing en andere bijdragen. Dinis hield een goede, praktische preek over Johannes 6 vers 1-13. Het was een beetje net als thuis. 

Ongemak 
Misschien zit daar ook wel het zekere ongemak dat ik voel. Ik weet het, het taalverschil is een probleem, en Portugees versta ik nauwelijks. Maar toch ga ik een volgende keer misschien liever naar de Portugeestalige dienst van deze gemeente. En probeer ik een gesprek aan te knopen, niet met Britten - als ik die wil zien, ga ik wel naar Groot-Brittannië - maar met Madeiranen, voor zover ze een tweede taal spreken die ik ook kan verstaan. Om ze te vragen waarom ze protestant zijn geworden. En ze te vragen wat er mis is met al die Madeiranen die elke morgen bij de mis zitten. En of zijzelf ook nog steeds elke morgen in een kerk zitten. Ik snap wel dat ze nu de ‘ware leer’ hebben leren kennen. Maar ik zou zo graag willen weten of ze er ook vromer door geworden zijn. Of mag ik dat niet vragen? 
iProf. dr. Willem J. Ouweneel doceert aan de Evangelische Hogeschool in Amersfoort, de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven en de Evangelische Theologische Academie in Zwijndrecht en is auteur van vele boeken op het terrein van theologie en filosofie