29 september 2009 - Friesch Dagblad en www.willemouweneel.nl 

Gods watertje over Gods akkertje
Willem J. Ouweneel 

Godsdienst is voor veel mensen maar een wormvormig aanhangsel in hun bestaan. Voor anderen is het een alomvattende levensopvatting die hun hele bestaan tot in de kleinste details omvat, tot in de slaapkamer aan toe. Zo geldt dat voor de bevindelijk-reformatorische levensvisie, die ik enerzijds heimelijk bewonder vanwege haar strenge rechtlijnigheid en waar ik anderzijds niets van begrijp. Als ergens geldt dat jede Konsequenz zum Teufel führt, dan toch wel hier. Ik licht er één aspect uit, en wel de leer van de goddelijke voorzienigheid.

Pas vertelde een verpleegkundige in Amersfoort mij: ‘Als we hier een patiënt met de bof krijgen, weten we bijna zeker dat hij/zij van de Veluwe komt.’ Dat is overdreven, want ook de provincie Utrecht behoort tot de bible belt; die loopt van Arnemuiden tot Genemuiden. Maar het punt is duidelijk: op de bible belt laten veel mensen hun kinderen niet inenten, want dat zou ingaan tegen de goddelijke voorzienigheid. Waarom de mogelijkheid van het inenten niet als een heerlijke zegen van de goddelijke voorzienigheid wordt beschouwd, kan niemand op de bible belt mij uitleggen. 

Een ander voorbeeld. Onlangs vertelden de kranten over een godsdienstdocent uit streng reformatorische kring, H.G. Leertouwer genaamd, die tijdens een lezing vertelde over een discussie die hij voerde in havo-4 (reformatorische school) over geboorteregeling. Alle jongeren in die klas die hun mening ten beste gaven, vonden dat er omstandigheden in het leven kunnen zijn dat het beter is voorlopig van kinderen af te zien, of zelfs helemaal geen verdere gezinsuitbreiding te krijgen. Ik ben het helemaal met die jongelui eens. Niet aldus de heer Leertouwer. Hij vroeg de leerlingen of ‘Gods voorzienigheid’ er soms ook nog iets mee te maken had. Vervolgens beklaagde hij zich in de lezing over het feit dat onder reformatorische jongeren de erkenning van het gezag van de Bijbel blijkbaar afnam.

Nu zal dat in zijn algemeenheid best waar zijn. Het gebeurt overal onder christenjongeren, en bij reformatorische jongeren hoogstens iets later. Maar is de geboorteregeling daar een goed voorbeeld van? Laat de Schrift zich daar dan over uit? Zij vertelt ons dat kinderen een zegen des Heren zijn, en dat het God is die de baarmoeder opent en sluit. Maar zij vertelt ons ook menigmaal dat de man een kind ‘verwekt’. Dat doet hij, niet de Here God. Ik bedoel dit: als je buiten je toedoen door een ziekte getroffen wordt, kun je daarin ‘Gods voorzienigheid’ zien. Maar een echtpaar wordt niet buiten hun toedoen door een zwangerschap ‘getroffen’. De man heeft het kind verwekt. Dat was misschien wel niet zijn bedoeling, maar hij deed het toch. Als een man gemeenschap heeft met een relatief jonge, normaal vruchtbare vrouw tijdens haar vruchtbare periode, is de kans zeer groot dat zij zwanger wordt. Dat heeft ongetwijfeld met de goddelijke voorzienigheid te maken, maar óók met de menselijke verantwoordelijkheid – en dat lijkt in sommige kringen bijna een vies woord. Een echtpaar KRIJGT van God een kind. Maar het is even waar dat de man dat kind zelf VERWEKT heeft. En daar is het echtpaar volledig verantwoordelijk voor. 

Als je naar een kind verlangt, mag je dankbaar zijn als God het geeft. Dat is de ene kant. Maar als een man gemeenschap heeft met zijn vrouw in haar vruchtbare periode, moet het echtpaar zich afvragen of het wel de tijd is een kind te verwekken. Dat is de andere kant. Een kind verwekken doe je zelf, en áls je het doet, ben je daar ook verantwoordelijk voor. Het enige wat dan nog telt, zijn de motieven van het echtpaar om deze maand géén kind te verwekken. Daar kun je een spannende discussie over voeren, waar wat mij betreft ook de Bijbel aan te pas mag komen. Maar gooi het niet op Gods voorzienigheid! Kinderen verwekken doen we zelf. Dat is heel bijbels; zoek het woord ‘verwekken’ maar eens op in een digitale Trommius.