www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Reden om te leven na mijn zelfmoordpoging
Kristen Jane Anderson
Uitg. Medema 2011
220 blz. € 16,95
9789063536367
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Op een januariavond gaat de zeventienjarige Kristen op een spoorweg voor een aankomende trein liggen. Op wonderbaarlijke wijze overleeft ze deze zelfmoordpoging. De nasleep van het ongeluk is heftig, maar Kristen slaagt erin haar nieuwe leven te omarmen.

Kristen Anderson (22) richtte de stichting Reaching You Ministries op waarmee ze jongeren helpt die worstelen met depressie en zelfmoordgedachten. Co-auteur Tricia Goyer is romanschrijfster.

1. Nederlands Dagblad - 14 januari 2012 - www.nd.nl

Redenen om te leven

Boekrecensie door Annemarie Eversdijk

Wat zijn redenen om te leven? Sommige mensen kunnen ze niet bedenken. Saskia de Leeuw en Annet van Doorn vonden zichzelf ook jarenlang niet de moeite waard. Ze waren suïcidaal. Hoe kijken ze nu terug op die ­periode? Ze waren depressief en wilden een eind aan hun leven maken. Maar dat plan ging niet door.
Annet van Doorn* (37) slikte een paar keer een overdosis medicijnen. Ze wilde niet meer leven. Een gevoel van totale waardeloosheid, nutteloosheid en jarenlange depressies maakten dat ze deze keuze maakte. ‘Er was geen ggz die me kon helpen. Ik weet dat een zelfmoordpoging niet goed is, maar ik kon niet anders.’

Saskia de Leeuw (53) dacht erover om een eind aan haar leven te maken. Het leek de beste uitweg, na alle depressies die haar leven teisterden. Tot ze plotseling het besef kreeg dat ze niet alleen haar man, maar ook vier kinderen achter zou laten, en dat ze door haar daad haar kinderen mogelijk hetzelfde gevoel van waardeloosheid zou meegeven. ‘Mijn kinderen zouden kunnen denken dat zelfs zij voor hun moeder niet de moeite waard waren om te bijven leven. En dat weerhield me.’ Inmiddels is ze al zo’n zestien jaar van haar depressies af.

Links of rechts?
In Nederland zijn zo’n vijfhonderdduizend mensen tussen de 15 en 65 jaar ernstig tot zeer ernstig depressief. Dat is één op de twintig Nederlanders. Bij Annet en Saskia begon het in hun puberteit. Ze zochten hulp, maar toen ze verkering kregen en trouwden leken de problemen over te zijn. Dat bleek niet het geval. Annet: ‘Na de huwelijksreis stortte ik in. De leegte die ik in me had, werd niet opgevuld. Ook niet toen de kinderen kwamen. Ik dacht dat het wel over zou gaan als ik een kind kreeg; dan zou ik wat om handen hebben. Maar ook dat vulde niet. Ik voelde een constante leegte in me, een groot gat. Ik kon niet aan de verwachtingen voldoen. God zag ik vooral als iemand van regels en ‘moeten’. Al die regels kon ik nooit halen. Daar werd ik somber van. Ik had faalangst en was erg onzeker.’

Annet volgde allerlei therapieën, had gesprekken met psychiaters, maar het hielp haar niet. Soms voelde ze zich redelijk stabiel, maar dan ineens was het mis. Dan werd ze heel druk, had geen rem meer, kreeg allerlei dwanggedachten en werd suïcidaal. ‘Mijn arts van de ggz vroeg aan me: ,,Wat ben je van plan met je leven? Ga je naar links of naar rechts?’’ Oftewel: Ben je van plan om door te leven of niet? Soms slikte ik gewoon veel medicijnen zodat ik een paar dagen kon slapen. Dan hoefde ik niks te voelen.’

Twee serieuze pogingen om een eind aan haar leven te maken door middel van overdoses slikken, mislukten. Na afloop was er altijd schaamte. ‘Dan moet je de mensen weer onder ogen komen en je voelt de veroordeling van je omgeving. De buren begrepen niet dat mijn man nog bij me bleef.’

Niet huilen
Saskia de Leeuw werd geboren als jongste van een groot gezin. Ze kwam als verrassing voor haar ouders na de geboorte van haar tweelingbroer ter wereld. Tijdens haar jeugd ontstond het gevoel niets waard te zijn. Toch ziet ze nu dat ze zelf de nare dingen uit haar jeugd heeft uitvergroot, waardoor haar minderwaardigheidsgevoel diep wortelde. ‘Mijn tweelingbroer was een mager scharminkeltje, maar ik schijn een leuk kind geweest te zijn. Ik redde me wel, was pittig. Maar mijn moeder had een voorkeur voor ‘zwak’ en besteedde meer aandacht aan mijn broer. Ze vond me een beetje te pittig en ooit heeft ze me ‘krengetje’ genoemd. Dat vond ik vreselijk. Daardoor dacht ik: ik ben een lelijk en slecht mens. Ik had het gevoel dat ik in wezen oninteressant was. Ik was de jongste en hoorde er niet volwaardig bij.’

Toen ze 14 was verongelukte haar tweelingbroer, met wie ze een heel hechte band had. Er was geen aandacht voor rouwverwerking; huilen mocht niet, want dan maakte ze haar ouders van streek. En Saskia vond het moeilijk dat haar moeder haar overleden broer zo fantastisch vond; had Saskia dan geen betekenis?

De depressies zetten zich voort na haar huwelijk. Verschillende therapieën volgde ze. Maar het idee dat ze er beter niet kon zijn, bleef in haar hoofd. Ze overdacht de verschillende mogelijkheden om een einde aan je leven te maken. Sommige manieren wilde ze bewust niet. Een bepaalde manier leek haar de beste manier. Dit hield haar vaak bezig. Totdat ze hoorde van een bejaarde man in haar buurt die dat op die manier had gedaan en bij wie het was gelukt. Het kwam als een schok binnen: het werkt dus. ‘Ineens drong het tot me door: maar wat als ik dit doe? Dan laat ik mijn kinderen achter met het gevoel dat ik hen niet de moeite waard had gevonden om voor te blijven leven.’

Gesprekken bij een christen-psychiater en een opname van anderhalf jaar in een therapieboerderij brachten een omkeer in haar leven. ‘Niet alleen je denk- en gevoelswereld kregen hier aandacht, maar ook wie God voor je is. In die tijd heb ik God leren kennen zoals Hij echt is. Vroeger was Hij vooral een strenge, kille vader, onder andere doordat Hij zomaar mijn tweelingbroer had weggenomen. Maar door de therapie werd ik ervan doordrongen dat God zo niet is. Hij is een liefdevolle Vader, bij wie ik altijd terecht kan. Dat besef heeft mij veranderd. Na de periode in de therapieboerderij ben ik nooit meer depressief geweest.’

God terugvinden
Ook voor Annet bleek een hechte relatie met God uitzicht te geven. ‘Ik ben God helemaal kwijt geweest. Ik was wel gelovig opgevoed, maar ik kende God niet zoals ik hem nu ken. Een paar jaar geleden ontdekte ik een knobbeltje in mijn borst en het zag er slecht uit. Ik was toen ook echt boos op God. Ik voelde me zo onveilig. Ik kon mijn psyche niet vertrouwen en nu ook mijn lichaam niet meer. Waarom liet Hij dit gebeuren? Maar doordat ik God kwijt was, voelde ik me helemaal onveilig.’

Door gesprekken met christenen kwam Annet erachter dat ze God moest terugvinden. En dat gebeurde. ‘Ik heb Hem leren kennen zoals hij écht is. Ik ben erachter gekomen dat een leven met Hem zo de moeite waard is. Ik heb Hem heel dichtbij ervaren. Al mijn zorgen mag ik aan Hem geven en dat geeft rust. Ik hoef niet meer aan allerlei verwachtingen te voldoen. Hij is degene die het grote gat in mijn hart kan vullen. Ik kwam erachter dat het er niet om gaat wat je kunt en wat niet, waar je wel of niet goed in bent. Het gaat erom wie je bent door Zijn ogen.’

Kan iedereen helemaal van zijn depressies afkomen? Saskia de Leeuw: ‘Ik ben geneigd om dat wel te geloven. Als God het bij mij heeft gedaan, kan Hij het ook bij anderen. Voor mij is het leven nu echt de moeite waard. Ik vind het leven fijn, zonder euforisch te zijn. Ik maak nog steeds verdrietige dingen mee, maar ik kan het leven aan. Ook met verdrietige dingen die er zijn, ben ik toch in balans.’

Annet vindt het moeilijk te geloven dat iedereen helemaal vrij kan komen van somberheid. ‘De bevrijdingstheologie hang ik niet helemaal aan. Zelf merk ik nog steeds zwakke momenten. Ik voel me dan totaal nutteloos. Dan kan niets me boeien. Ik leef erg in uitersten. Ik denk dat het ook zo kan zijn dat God een ander plan met je leven heeft en dat je de gebrokenheid blijft ervaren. Maar ik wil absoluut geen einde meer aan mijn leven maken. Ik heb wel een groot verlangen om de Here Jezus te ontmoeten, op zijn tijd.’

Annet ziet de periode achter haar als een heel grote, pijnlijke leerschool. ‘Het leven met God houdt me nu op de been. Op mijn slaapkamer heb ik een groot kruis hangen. Dat is mijn ankerpunt.’

Suïcide in Nederland
Per jaar plegen ongeveer 1500 Nederlanders zelfmoord.

Het aantal mensen dat regelmatig aan suïcide denkt, ligt veel hoger: zo’n vierhonderdduizend mensen. Ongeveer een kwart hiervan doet wel eens een poging tot zelfdoding.

Vrouwen overwegen vaker dan mannen een eind aan hun leven te maken. Zij doen ook meer pogingen. Twee keer zoveel mannen maken daadwerkelijk een einde aan hun leven.

Jongeren in de puberteit en ouderen zijn een kwetsbare groep. Een op de zes jongeren denkt wel eens aan suïcide.


De namen van Annet en Saskia zijn om ­privacyredenen verzonnen. Over dit artikel werd meegedacht door lezers. Wilt u ook meedenken? Ga naar www.ndmeedenken.nl  of mail naar meedenken@nd.nl 

Bron Nederlands Dagblad: http://www.nd.nl/digitale-editie/pdf/20120114/017/292078