www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Vasten
Een verrijking van je geloofsleven
Lynne M. Baab
Uitgeverij Ark Boeken, Amsterdam 2007
168 pag. Prijs: 13,95 euro
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Hoewel je bij het woord ‘vasten’ misschien als eerste denkt aan fanatici, uithongeren, een verouderde vorm van zelfkastijding of wetticisme, benadrukt Lynne Baab juist de verrijking, de vrijheid en de toegevoegde waarde voor je geloofsleven die deze ‘vergeten’ discipline te bieden heeft.

In onze maatschappij draait heel veel om eten en de ‘vrijheid’ om over iets te beschikken waar en wanneer je maar wilt. Maar is dat wel echte vrijheid of maakt ons dat juist meer gebonden? Is het mogelijk om los te komen van gewoontes en tijd te nemen voor iets anders?

In dit boek belicht Lynne Baab in heldere bewoording de verschillende aspecten van het vasten. Zij gaat uit van de gedachte dat het onze vrijheid is te kiezen ‘gewoontes’ voor een tijd los te laten en de tijd die hierdoor beschikbaar komt te gebruiken om volledig op God gericht te zijn. Aan de hand van bijbelteksten en –verhalen, gecombineerd met ervaringen van mensen maakt Lynne Baab de ‘vergeten’ discipline van het vasten weer actueel. 

Ieder hoofdstuk sluit af met een aantal vragen en een moment voor zelfreflectie. Door de duidelijke opzet en de vele praktische voorbeelden is dit boek geschikt voor iedereen die meer wil weten over vasten. Een zeer inspirerend boek voor elke gelovige. Ook bijzonder geschikt voor de veertigdagentijd, voor persoonlijke studie en voor groepsgebruik.

1. Friesch Dagblad - 27 februari 2008 - www.frieschdagblad.nl

Vasten: dichter bij God komen

Leeuwarden - Steeds meer mensen vasten in de Veertigdagentijd, als bezinning op weg naar Pasen. Voor de meesten is het echter nog lang geen normaal onderdeel van het geloofsleven, zoals het voor de vroege christenen was. In haar boek Vasten. Een verrijking van je geloofsleven beschrijft Lynne Baab de vrijheid en de toegevoegde waarde voor het geloofsleven die deze vergeten discipline te bieden heeft. 

Boekrecensie door HANNEKE GOUDAPPEL

De katholieke Vastenaktie van de Nederlandse Rooms-Katholieke Kerk werd dit jaar gepromoot als de ‘christelijke ramadan’. Om nog maar eens aan te geven dat vasten er helemaal bijhoort en zelfs cool is, zoals de bedenkers van de campagne zeiden. De Nederlandse bisschoppenconferentie haastte zich te zeggen dat het natuurlijk niet hetzelfde was, maar dat de vergelijking - ‘met een knipoog’ - wel kon. De aandacht voor beleving van de vasten is verwaarloosd en daarin kunnen de moslims ons tot voorbeeld zijn, aldus de bisschoppen. 
Sinds het begin van het christendom hoorde vasten erbij. Terwijl de joden op maandag en donderdag vastten, deden de eerste christenen dat op woensdag en vrijdag, ter herinnering aan de gevangenneming en de dood van Jezus. ‘Vasten werd gezien als een manier om discipline te leren en nader tot God te komen met een rein en open hart’, schrijft de Amerikaanse Lynne Baab. Ze was voorganger van een presbyteriaanse kerk in Seattle en heeft een doctorsgraad in communicatie. Tegenwoordig woont ze in Nieuw-Zeeland waar ze verbonden is als theoloog aan de University of Otago.

Zwelgen
Ze noemt drie redenen waarom vasten onder christenen in de huidige tijd niet zo populair is. Volgens Baab heeft de weerstand om te vasten vaak te maken met ‘onze verslaving aan consumptie’. De consumptiemaatschappij spoort ons aan om al onze behoeften onmiddellijk te bevredigen. ‘In onze huidige maatschappij worden we van alle kanten aangemoedigd om te zwelgen in overdaad. Door te vasten trekken we ons terug uit die overdaad met als doel te bidden. Als we ons terugtrekken om te bidden, ontdekken we vaak een betere manier om in ons dagelijks leven te staan.’ 
In onze maatschappij draait veel om eten en de vrijheid om over iets te beschikken waar en wanneer je maar wilt. ‘Maar is dat wel echte vrijheid of maakt ons dat juist meer gebonden? Is het mogelijk om los te komen van gewoontes en tijd te nemen voor iets anders?’, vraagt Baab zich af. Het oude gebruik vasten spoort mensen volgens haar aan om te groeien in échte vrijheid. ‘Vasten is een uitnodiging om de vrijheid te ervaren die God ons wil geven. Die vrijheid is geworteld in gezonde discipline en het brengen van een offer.’ 

Geestelijk doel 
Baab definieert vasten als ‘het vrijwillig afzien van iets voor een bepaalde tijd met een geestelijk doel’. Doel van het christelijke vasten is volgens haar om je in gebed beter op God te kunnen richten. Vasten betekent in de kern niet dat je jezelf iets ontzegt. Vasten betekent ruimte maken voor God. De schrijfster wijdt een hoofdstuk aan motieven die je kunt hebben voor vasten. ‘Als ons vasten gericht is op afvallen of bedoeld is om God te manipuleren te doen wat wij willen met onze oefening in discipline, dan hebben we de christelijke manier van vasten niet begrepen.’ 
Baab spreekt uit ervaring. Ze had al vaak gevast, toen ze erachter kwam dat afvallen ook haar voornaamste motivatie was om te vasten. ‘Wanneer jullie vasten, doe je dat dan ook werkelijk voor mij? (Zacharia 7:5). Ik moest daar nee op antwoorden. Ik vastte voor mezelf. Ik wilde afvallen en dacht dat de geestelijke zegen die uit het vasten voortkwam mooi meegenomen was.’ Als we door vasten obsessief bezig gaan met voedsel of ons gewicht, dan maken we geen ruimte voor God en missen we waar het eigenlijk om gaat, concludeert Baab. 
‘Als we vasten rouwen we vaak om onze eigen zonden en de gebrokenheid van de wereld, wat ons verdriet doet en ons geen positieve gedachten geeft.’ Toch is vasten juist geworteld in het christelijke positieve denken, stelt Baab, wat de Bijbel ‘hoop’ noemt. In haar boek onderzoekt Lynne Baab deze ‘bijzondere paradox in het vasten: namelijk dat wanneer we leegte ervaren doordat we vasten, we ook de volheid en hoop van Jezus Christus zullen ervaren’. 
Was vasten in het begin van de twintigste eeuw in westerse landen niet zo populiar, nu is het duidelijk weer in opkomst. Dat heeft volgens Lynn te maken met toenemende aandacht voor de gaven en kracht van de Geest (Pinksterbeweging), de groeiende en interesse voor de oosters-orthodoxe kerken en contacten met christenen in de kerken van Afrika, Azië en Zuid-en Midden-Amerika waar vasten een ‘regelmatig onderdeel van het normale gemeenteleven’ is. Een vierde beweging is de toename van kerkelijk leiders uit de generatie X en Y, de twee generaties na de babyboomers. ‘Deze jongere christenen waarderen geestelijke discipline waarbij ervaring een rol speelt en geloven dat christenen in de twintigste eeuw iets hebben verloren doordat zij de geschiedenis van het christendom hebben genegeerd’. 

Verdiepen 
Wie kan vasten? Die vraag is voor de schrijfster niet moeilijk: ‘Iedereen die God beter wil leren kennen.’ Als je ernaar verlangt meer ruimte voor God in je leven te maken, als je je gebedsleven wilt verdiepen, kan vasten bijzonder nuttig zijn, stelt Baab. ‘Kijk naar je leven. Welke activiteiten verdringen de tijd voor gebed? Welke activiteiten of welk voedsel is voor jou belangrijker dan God? Is er iets in je leven dat meer tijd in beslag neemt dan je wilt?’ 
Vasten kan op allerlei manieren. Een eenvoudige maaltijd gebruiken zoals het dieet van Daniël, of een vastenmaaltijd van de oosters-orthodoxe kerk. ‘Vandaag de dag kunnen christenen naast het afzien van voedsel ook vasten door geen tv te kijken, geen kranten te lezen, geen e-mail te checken of af te zien van andere vormen van technologie, niet te gaan winkelen, geen boeken te lezen, geen muziek te luisteren of de auto te laten staan.’ 
Het boek is doorspekt met voorbeelden uit de praktijk. Dat maakt het prettig leesbaar. Voor Baab haar boek schreef, vroeg ze ruim zestig mensen die wel eens gevast hebben naar hun ervaringen. Niet alleen ervaringen van mensen uit deze tijd komen aan bod. Ook krijgt de lezer een kijkje in de geschiedenis van van vasten in het christendom, en gaat Baab in op bijbelse verhalen waar vasten naar voren komt.