www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES


Het einde van de vervangingsleer
Jan van Barneveld
Chai pres, Christenen voor Israël, Nijkerk 2014
ISBN 9789073632219
€ 12,50
Het boek is voor € 12,50 te bestellen via www.christenenvoorisrael.nl...

Eeuwenlang heeft het Joodse volk geleden onder de leer dat de kerk de plaats en de rol van Israël in Gods heilshandelen heeft overgenomen. De vernederingen, vervolgingen en moordpartijen
die daar een gevolg van waren, vormen zwarte pagina’s in de geschiedenis van de relatie tussen christenen en Joden.

Maar ook de kerk is schade toegebracht door het prediken en praktiseren van de vervangingstheologie. De Bijbel waarschuwt duidelijk voor het aanraken van Gods oogappel en hoogmoed ten opzichte van het Joodse volk. Daarnaast maakt het ons blind voor de machtige daden van God in deze tijd. De Bijbel zegt dat als we ‘niet letten op de daden van de HEERE, en op het werk van Zijn handen’ er een reactie van de HEERE God komt: ‘daarom zal HIJ hen a reken en niet opbouwen’.

Ondanks deze ernstige waarschuwingen en de verschrikkingen die het Joodse volk zijn aangedaan, leeft de vervangingstheologie nog steeds en steekt het telkens in nieuwe gedaanten de kop op.
Hoogste tijd dus om deze leer onder de loep te nemen en eens en voor altijd te weerleggen.

Drs. Jan van Barneveld studeerde fysica en wiskunde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1967, na een reis naar Israël, is hij actief voor Israël.

..


3. Profetisch Perspectief - juli 2015 - www.profetischperspectief.nl

Het einde van de vervangingsleer


Het lijkt erop dat Jan van Barneveld erg optimistisch gestemd is. In de titel van zijn recente publicatie suggereert hij namelijk dat christenen en masse de vervangingsleer afzweren. Wie de moeite neemt zijn boek te lezen merkt dat hij juist somber gestemd is. We kunnen er beter van uitgaan dat hij zelf deze oeroude dwaling van de kerk probeert te bezweren. Daarbij maakt hij gebruik van inzichten van de communicatiewetenschap. Uit de reclame weten wij ervan door de slogan: de kracht van de herhaling. Zo hoopt hij dat de boodschap overkomt. Naar zijn oordeel moet er een eind komen aan het leed dat Gods volk door deze kwalijke voorstelling van de vervangingsleer is toegebracht. Tegelijk is hij er diep van overtuigd dat het verval van de kerk in West-Europa vooral te wijten is aan deze dwaalleer.

Vanwege het belang van de zaak wil ik ieder aanbevelen dit boek te lezen. We moeten ons maar niet ergeren aan de vele herhalingen. Het dwingt je ertoe de argumentatie te checken. En die blijkt te kloppen, want alles is gefundeerd op het Woord van God. Zo staat Jan van Barneveld sterk en dat is ook nodig, aangezien hij stevige kritiek uitspreekt. Ook al heeft hij respect voor de kerkvaders, toch moeten er harde noten worden gekraakt. Denk daarbij aan de anti-Joodse uitspraken van iemand als Johannes Chrysostomos (een naam die nota bene betekent: de man met de gulden mond): 'De synagoge is erger dan een bordeel... een tempel van demonen... een plek waar de moordenaars van Christus samenkomen.'

Aan de reformatoren maakt de schrijver het verwijt dat ze geen orde op zaken hebben gesteld wat de vervangingsidee aangaat. Ook worden de drie formulieren van enigheid onder kritiek gesteld, omdat daarin 'met geen woord over Israël wordt gerept' (pag. 65). Vertegenwoordigers van de evangelische richting krijgen er eveneens van langs. J.N. Darby, de stichter van de Vergadering van gelovigen, heeft de bedelingenleer geïntroduceerd waarbij de gedachte is dat Israël tijdelijk terzijde is gesteld in verband met het geheimenis der gemeente. Zo heeft hij de kerken een eind op weg geholpen, maar toch helaas niet helemaal teruggebracht op het spoor van Israël (pag. 99v).

De vermomming van de vervangingsleer in de zogenaamde vervullingstheologie heeft Jan van Barneveld vakkundig ontmaskerd. Zo blijken allen die graag spreken over de zandlopervoorstelling — zoals je naar mijn besef kunt verwachten — deze van eieren maken! Terecht merkt hij op dat de term 'geestelijk Israël' niet in de bijbel voorkomt; nergens wordt Israël als een synoniem voor de kerk gebruikt. Het is ook niet juist te spreken over een Israël-theologie, aangezien het in iedere theologische bezinning gaat om de plaats van Israël (pag. 89, 159)!

Van de actuele ontwikkelingen is de auteur goed op de hoogte. Hij attendeert erop hoe in de lijn van het eeuwenoude anti-Judaïsme Israël wordt beschuldigd van het leed van de Palestijnen (pag. 64). Het is hem niet ontgaan dat christenen die liefde voor Israël hebben en ernst maken met de profetieën aangaande de toekomst van Gods volk, als christenzionist worden weggezet. Voor hun tegenstanders heeft hij zelf een nieuw woord geboetseerd: 'palestijners' (pag. 112v).

Kortom: er moet een eind komen aan de vervangingsleer, want anders blijft de weg naar de noodzakelijke opwekking gebarricadeerd. Aldus Jan van Barneveld. En zo is het.


2. Laatste hoofdstuk van het boek - 28 mei 2015       NIEUW

Jan van Barneveld: Het einde van de vervangingsleer

Samenvatting van de hoofdstukken

Deze “recensie” bestaat uit het laatste hoofdstuk van het boek. Het geeft korte samenvattingen van elk hoofdstuk van dit boek, zodat het perfect kan dienen als een uitvoerige recensie.

Hoofdstuk 1 – Problemen

1.1 Eeuwen te laat
De oude vervangingsleer telt al meer dan achttien eeuwen. Overal en in veel verschillende vormen steekt deze visie weer de kop op. Bijvoorbeeld de zogenaamde 'vervullingstheologie' en de Palestijnse bevrijdingstheologie zijn takken van de visie dat de kerk van de Heere Jezus de taak en de rol van Israël in Gods heilshandelen heeft overgenomen. We leven momenteel in de bijna-eindtijd, waarin de HEERE, de God van Israël, veel beloften en profetieën betreffende zijn volk Israël vervult. Discussies tussen aanhangers van de vervangingstheologie en christenzionisten zijn soms pijnlijk en (te) fel. Er zijn tekenen aan de wand dat Gods waarschuwende oordelen over de wereld gaan. We moeten snel in het reine komen met onze oudere broer Israël. Zeven hoofdthema's in dit boek worden genoemd.

1.2 Waarom dit boek?
Kort wordt de negatieve houding van veel kerken en van de Europese Unie (EU) tegenover Israël geschetst. Het lijkt steeds meer op de toestand in de jaren dertig. Toen was men ook blind voor de gevaren die vanuit nazi-Duitsland duidelijk en dreigend op het Joodse volk afkwamen. Nu komt er nog bij dat men blind is voor de machtige daden van God voor zijn volk Israël. De ondergang van het christendom in Europa is een wrange vrucht van de vervangingsleer. Het hellende vlak bestaat niet alleen uit de niet te stuiten leegloop, maar vooral uit het gevaar opgeslokt te worden door de komende wereldkerk van de antichrist. Bovendien betalen we pittig met de EU mee om de Palestijnse Autoriteit en Hamas op de been en dus bezig te houden met hun gemene oorlog tegen Israël. Wij betalen, we zijn dus medeschuldig en we zullen dit voelen.

1.3 Aanvaard elkaar
De brief van Paulus aan de kerk te Rome bestaat voor ongeveer een vierde deel uit onderwijs over Israël en Gods plannen met Israël. Paulus besluit zijn onderwijs over Israël en de Kerk in Romeinen 15:7, 8 met de oproep "aanvaard elkaar". Wie zijn die 'wij'? Wij hebben een theologische schoonmaak hard nodig, willen we nader tot onze oudere broer Israël en, belangrijker nog, nader tot Bijbelse waarheden betreffende de realiteit Israël en de kerk komen. Er worden negen geestelijke zaken genoemd waarop wij Israël zouden moeten aanvaarden. Rabbijn Eliëzer Melamed reikte een paar van deze punten aan toen hij zijn visie op christenzionisten gaf.

1.4 De diefstal van de erfenis (1)
Eeuwenlang stond de kerk onder leiding van wat Paulus 'eigenwijze broeders' zou noemen. Deze 'eigenwijze broeders' hebben het Joodse volk in de loop van de eeuwen veel leed toegebracht. De 'gedeeltelijke verharding' die de apostel noemt, werd al gauw een keiharde beschuldiging aan het adres van de 'verharde Joden'. De eerste 'misdaad' van de jonge kerk was de 'diefstal van de erfenis'. Dit wordt toegelicht aan de hand van een verhaal over het koekoeksjong dat het aandeel van het zangvogeltje steelt. Negen geestelijke zaken die de kerk van Israël heeft gestolen en de gevolgen daarvan worden kort genoemd. Het zal niet gemakkelijk zijn om onze theologie terug te brengen naar de Bijbels Joodse wortels. Een drietal interessante bijbelcursussen worden aanbevolen.

1.5 Israël en de verbonden
De HEERE, de God van Israël, heeft een aantal verbonden met Israël gesloten. De verbonden zijn tot op de dag van heden van kracht want God verandert niet. Ook zijn Woord verandert niet. In dit hoofdstuk zullen we eerst vier lijnen van Gods grote trouw laten zien. Lijnen die naar deze tijd toe convergeren en dus het belang van ons onderwerp benadrukken. Vervolgens zullen we kort ingaan op de verbonden. Een centraal begrip in de Bijbel. Ten slotte behandelen we de vier genoemde verbonden die heel actueel zijn in deze tijd.

1.5.1 Vier lijnen van Gods trouw
Trouw is een van de belangrijkste eigenschappen die de HEERE over zichzelf in zijn woord openbaart. In onze tijd komen er vier lijnen van de grote trouw van God bij elkaar: de lijn van de vervulling van profetieën, de lijn van Gods uitverkiezing, de lijn van de knecht van de HEERE, en de lijn van de verbonden.

1.5.2 Verbonden, Israël en wij
Alle verbonden zijn met Israël gesloten. Alleen door de Heere Jezus, maar dan ook alleen door Hem mogen wij, gelovigen-uit-de-volken, er ook bij horen.

1.5.3 Abrahamverbond
Dit verbond wordt ook wel de landbelofte genoemd. Deze belofte wordt, volgens een telling van Derek Prince, wel 47 maal in de Schrift herhaald en is in onze tijd wel erg actueel.

1.5.4 Mozesverbond
Ook wel genoemd het Sinaïverbond. Dit verbond heeft betrekking op de Tora. Ook in dit boek wordt de Tora ten onrechte 'de wet' genoemd. Het is eerder onderwijs van de HEERE. Maar niemand kan de 'wet vervullen'. Daarom heeft God in en door de Heere Jezus een nieuw verbond gesloten. Ook al in eerste instantie met Israël.

1.5.5 Davidverbond
God belooft David dat "zijn troon voor altijd zal bestaan". Waar is dat koninkrijk gebleven? Psalm 89 gaat over dit probleem. Vanuit de hemel zal de Heere Jezus komen en zijn Koninkrijk op aarde vestigen.


Hoofdstuk 2 - Korte geschiedenis en gevolgen van een dwaalleer

2.1 Wonderlijke zaken
We leven nu in de slotfase van Gods herstelplan voor zijn volk Israël. Het is een heel groot sociologisch wonder dat bijvoorbeeld de stammen Dan (uit Ethiopië) en Manasse (uit Noordoost-India) zevenentwintig eeuwen lang hun identiteit als stammen van Israël hebben vastgehouden. Profetieën zijn een indicatie dat de vervangingsleer in feite achterhaald is. Oorlogen, terrorisme, boycots enz. hebben Israël niet kunnen verjagen. Na het geestelijk herstel van Israël zal de vervangingsleer niet eens een voetnoot in de (kerk)geschiedenisboeken zijn. Momenteel zit Israël op een kruitvat met meerdere lonten.

2.2 Scheldpartijen
'Vervangingstheologie' is een verzamelwoord voor veel argumenten, beschuldigingen en uitgangspunten die uitlopen op een kerk, die de plaats van Israël in Gods heilshandelen heeft overgenomen. In een volgend hoofdstuk noemen we er een paar. In dit hoofdstuk gaan we verder met de geschiedenis van de vervangingsleer die al omstreeks 140 n.Chr. begint. Citaten van enkele, overigens gerespecteerde kerkvaders die geleid hebben tot de diefstal van Gods erfenis van Israël. Zo werd een basis gelegd voor Jodenhaat, de gruwelijke vervolgingen en de pogroms in o.a. de Middeleeuwen. Vandaag zien we hoe zich een dergelijk proces voltrekt met betrekking tot de staat Israël. Antizionisme is normaal en geaccepteerd en loopt ten slotte uit op ouderwets antisemitisme. Vooral in Europa groeit het antisemitisme angstaanjagend en pakken veel Joden hun koffers.

2.3 Het “geestelijk” Israël
De jonge kerken konden niet om de Tenach, het Oude Testament, heen. Daar kwamen zij heel wat 'Israël' tegen. Ook prachtige beloften van God voor Israël. Marcion ging zover dat hij het hele Oude Testament uit de Bijbel wilde schrappen. Dat ging de kerk toch te ver en Marcion werd geëxcommuniceerd. De leiders vonden een andere 'geestelijke truc' om Israël weg te werken. Een truc die tot op vandaag wordt toegepast. Het 'vergeestelijken', waardoor men beloften in het Oude Testament op de kerk kon toepassen. Oordelen waren voor het 'ongelovige Israël'. Dit proces van kunstmatig scheiding maken tussen het 'vleselijk Israël' en het 'geestelijk Israël' komt nog regelmatig voor. De belangrijke kerkvaders Irenaeus en Augustinus zijn voorbeelden hiervan.

2.4 Anti-Joodse wetten
Synodes gingen door met het uitvaardigen van anti-Joodse wetten en regels. Voordat keizer Constantijn de Grote aan de macht kwam, kon dat alleen geestelijk kwaad in de harten van de gewone gelovigen. Tot keizer Constantijn in 325 het concilie van Nicea bijeenriep. Een aantal theologische kwesties werden door hem beslist en veel van die anti-Judaïstische en anti-Joodse kerkelijke wetten werden staatswetten. In 380 werd het christendom staatsgodsdienst. Toen werden anti-Joodse wetten ook ten uitvoer gebracht. Veel van die anti-Joodse wetten leken op antisemitische wetten van de nazi's. Het (kerkelijk) antisemitisme heeft zeer oude en hardnekkige historische wortels.

2.5 Ik zal het nooit meer doen...
Een waar gebeurd verhaal (of anekdote) dat het belachelijke illustreert van de beschuldiging dat 'de Joden' Christus hebben vermoord. Kort wordt ingegaan op de dwaasheid van de beschuldiging van godsmoord (deïcide) door de Joden. Immers de HEERE God is onsterfelijk. Intussen heeft deze onzinnige beschuldiging veel Joodse levens gekost.

2.6 Van 380 n.Chr tot de Kruistochten
De periode van de Middeleeuwen was een hel voor het Joodse volk. De Joden bleven trouw aan hun geloof. Zeer tot ergernis van bisschoppen en andere prelaten. Dus namen de anti-Joodse wetten en de vervolgingen toe. Even worden Augustinus en Thomas van Aquino en hun visie genoemd. Joden werden als handlangers van de duivel gemeden, veracht, gediscrimineerd, gemarteld en vermoord.

2.7 Van de hel van de Middeleeuwen tot heden
In een sneltreinvaart gaan we van de Middeleeuwen naar onze tijd. Twee citaten uit boeken van Bart Repko en Gabriël Wilensky tekenen scherp de rol van de vervangingsleer met betrekking tot de hel die het Joodse volk moest doormaken. De lijn van de oude kerkvaders loopt via de hel van de Middeleeuwen en de Kruistochten direct door naar de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog. Een lange lijst van valse beschuldigingen tegen de Joden sluit dit hoofdstuk af.

2.8 Formulieren zonder Israël
In de Drie Formulieren van Enigheid wordt met geen woord over Israël gerept. Alleen lezen we hoe de kinderdoop een vrucht is van de vervangingsleer. De kanttekeningen bij de Statenvertaling hanteren consequent de methode van het vergeestelijken van teksten die het goede over Israël voorzegden.

2.9 Vervangingsdenken
De vervullingstheologie en de zandloper-theologie worden kort besproken. Het zijn nieuwe jasjes voor de oude vervangingsleer. Vaak komt het voor dat Israël, de profetieën en Gods trouw voor zijn volk volkomen worden genegeerd in de prediking en het onderwijs van de kerk. Men preekt, leert, handelt alsof Israël niet meer bestaat in Gods plan. Israël wordt genegeerd, doodgezwegen. Ook de Kingdom Now-visie trekt alles wat voor Israël bestemd is, naar zich toe. Dus een virulente vorm van de vervangingsleer. En dan zijn er gemeentes waar bijna uitsluitend gepreekt en onderwezen wordt over het persoonlijke heil.


Hoofdstuk 3 — Er is niets vervangen

3.1 De vervangingsleer (1)
Er zijn heel wat varianten van de vervangingsleer. Je zou bijna zeggen: Men verzint telkens weer wat nieuws om Israël uit Gods nest te werken. In dit hoofdstuk worden enkele basisstellingen van de vervangingsleer genoemd.

3.2 De rode bril van de vervangingsleer
Om het denkproces, dat de grondslag van vervangingsleer vormt, toe te lichten, worden twee voorbeelden gebruikt. Het eerste voorbeeld gaat om een selectieve keuze van (schijnbaar) negatieve teksten over Israël waarmee men de hele Schrift verkleurt. Het tweede voorbeeld gaat uit van een stelling die luidt: Wat je er van tevoren instopt, komt er vanzelf overal weer uit. Dus als je uitgaat van de gedachte dat Israël verworpen is ten gunste van de kerk, vind je dat automatisch op verschillende plaatsen weer terug. De inconsequentie en eigenlijk de onmogelijkheid van deze wijze van Schriftgebruik wordt toegelicht.

3.3 Enkele kanttekeningen
Eerst worden beknopte definities gegeven van wat in dit boek verstaan wordt onder Israël en onder de Gemeente. Zijn er in het Nieuwe Testament directe aanwijzingen over het 'geestelijk Israël' of het 'nieuwe Israël', aanduidingen waarmee de vervangingsleer zo graag schermt? Of over het vervangen van het 'natuurlijk Israël' door de kerk? Betekenen de teksten Romeinen 9:6-8 en 2:28,29 echt een uitbreiding naar de gelovigen-uit-de-volken, waarbij Israël opgelost wordt in die volken?

3.4 Samen met onze "oudere broer" Israël
Paulus legt uit aan ons, gelovigen-uit-de-volken, dat wij MEDE-erfgenamen zijn. Geënt tussen de Israël-takken van de edele olijf. Wij wonen in de 'tenten van Sem' en het wordt tijd dat wij eens 'de huur gaan betalen'. Intussen wacht Israël op de tijd dat die `gedeeltelijke verharding' wordt opgeheven.

3.5 Alles voor en door de Messias
Galaten 3:16 wordt regelmatig aangehaald in de vervangingsleer en de vervullingstheologie om te bewijzen dat alle beloften voor Christus zijn en via Hem op de kerk, de gelovigen, zijn overgegaan. Uitgelegd wordt dat Paulus hier Genesis 17:7 aanhaalt in verband met de discussie in de eerste Gemeente over de vraag of gelovigen-uit-de-volken ook besneden zouden moeten worden. Dit vers wordt nader bekeken en de eenzijdige, halve uitleg van de vervangingsleer wordt aangevuld met wat er echt staat.

3.6 Er is niets vervangen
Tot grote ergernis van veel kerken is Israël er nog en is Gods hand duidelijk op zijn volk. De Verlosser zal uit Sion komen. Profetieën worden nog steeds vervuld. Drie teksten (Leviticus 26:44, 45; Jeremia 31:37 en Romeinen 11:28) worden aangehaald en besproken als bewijs van Gods grote trouw. Er is dus niets vervangen. Wij zijn erbij gekomen met een bijzondere taak.

3.7 Profetieën worden letterlijk vervuld
Profetieën over de eerste komst van Christus, over de verwoesting van het land Israël en de verstrooiing van het Joodse volk zijn vervuld en worden dan ook letterlijk verklaard. Waarom dan de vele herstelprofetieën niet? Het herstel van Israël dat we nu zien gebeuren. Bovendien, als God Israël vervangen zou hebben, dan zou Hij de kerk al eeuwen geleden verworpen hebben.

3.8 Lessen van Paulus
Een beknopte behandeling van de 'Israël-hoofdstukken' van Paulus, Romeinen 9-11. Kort worden zeven van de belangrijke conclusies van de apostel van de heidenen weergegeven.

3.9 En ... en
De vervangingsleer haalt voornamelijk en zeer eenzijdig oordeelsteksten over Israël uit de Schrift aan. Voor gelovigen die visie hebben op Gods blijvende uitverkiezing van en plannen voor Israël is het niet of ... of maar en ... én. Israël én de gemeente. Samen. Het Hoofd van de Gemeente is de Koning van Israël. Hij is op weg naar Jeruzalem. Als de kerk Hem niet volgt, verliest men geestelijk en letterlijk het hoofd.


Hoofdstuk 4 – Bijbels licht voor de Puriteinen

4.1 De HEERE, de God van Israël
De Bijbel brengt de Boodschap van de God van Israël. Zó heeft Hij zich geopenbaard. Zo was het, zo is het en zij blijft het. Er is geen 'Nieuwtestamentische tijd' zoals zo vaak geleerd wordt. Er is alleen vervulling van wat al in het Oude Testament verborgen was. God verandert niet. Honderden keren wordt God aangeduid als de God van Israël. Verdrietig wordt ingegaan op het feit dat plaatselijke opwekkingsbewegingen vaak zo snel weer uitdoven.

4.2 De Reformatie
De Reformatie bracht niet veel soelaas voor de Joden. Calvijn zag de kerk als het 'nieuwe Israël' of het 'geestelijk Israël'. Hij heeft echter nooit opgeroepen om de Joden te vervolgen of te verjagen. Luther stond aanvankelijk positief tegenover het Joodse volk. Hij schreef: Dat Jezus Christus een geboren Jood was (1523). Zijn totale omkeer naar een Jodenvijandige houding verkondigde hij in een aantal antisemitische geschriften waarvan 'Over de Joden en hun leugens' het bekendste is. Zelfs vrienden waren verbijsterd over de antisemitische taal die hij uitsloeg. De nazi's maakten gretig gebruik van Luthers antisemitisme.

4.3 Meer zicht op Israël
De Bijbel ging open. Het waren de Puriteinen in Engeland die weer zicht kregen op het Joodse volk, op het herstel van Israël en op het Duizendjarige Vrederijk. Dat inzicht begon te dagen in de tweede helft van de zestiende eeuw. We komen in 4.5 hierop nog terug. In onze tijd zingen gelovigen in evangelische, charismatische gemeentes enthousiast: "Wij zullen de wereld vullen met Gods lof", zich in de meeste gevallen onbewust van het feit dat dit lied de vervangingsleer duidelijk vertolkt en deze leer op de een of andere manier in de harten van gelovigen plant.

4.4 Ook Nederland
Het gedachtegoed van de Puriteiten vond in Nederland in de 17e eeuw ingang bij de Nadere Reformatie. Vooral in kringen van wat tegenwoordig de Gereformeerde Bond heet. De sympathie voor Israël in die kringen is op de Puriteinen terug te voeren.

4.5 Terug naar Engeland
In 1642 kwam de Puritein Oliver Cromwell aan de macht. Hij liet de Joden weer toe in Engeland nadat zij voor 367 jaar uit Engeland verbannen waren. Engeland bloeide meteen op. De Nederlandse stadhouder Willem van Oranje verjoeg na Cromwell de rooms-katholieke opvolger van Cromwell en werd in 1689 koning William III van Engeland. Ook hij was pro-Joods en dus ontstond daarna het grote Britse imperium. In de periode vlak voor de Tweede Wereldoorlog liet Engeland de Joden vallen en dus stortte het Engelse wereldrijk in elkaar. Dit als een korte illustratie van Genesis 12:3. In mijn boek 'Om Sions wil niet zwijgen' wordt uitvoeriger ingegaan op Engeland en op andere landen die het Joodse volk zegenden of slecht behandelden.

4.6 Nog een stap verder
De Puriteinen gingen verder met hun onderzoek van de Bijbel en met hun denken over de wederkomst van de Heere Jezus, de plaats en de rol van Israël, het Vrederijk en de verwachte Grote Opwekking. J.N. Darby was een groot kenner van de Bijbel en vooral van het profetische Woord. Hij deelde de heilsgeschiedenis in bepaalde bedelingen in. Periodes in de geschiedenis met elk eigen regels en wetten. We leven nu in de 'bedeling van de genade'. De laatste 'bedeling' is die van het Duizendjarig Rijk, waarin Israël de hoofdrol speelt. Deze visie bracht weer weer een enorme reductie op de vervangingsleer. Maar er moest nog meer geestelijk werk verzet worden.

4.7 Tijdelijk terzijde gesteld?
Is de Gemeente van Christus dan toch, zij het tijdelijk, in de plaats van Israël gekomen? Toch nog een stuk vervangingstheologie? Omdat zij als volk de Heere Jezus (nog) niet erkend hebben als de gekomen en de komende Messias? Paulus legt uitvoerig uit dat dit niet het geval is. Alles is nog steeds voor Israël. Alleen de Identiteit van de Beloofde, de Messias, is hen terwille van ons, gelovigen-uit-de-volken, nog onthouden.

4.8 Christenzionisten
Drie Bijbelse elementen vormen de basis voor de onvoorwaardelijke steun van christenzionisten voor Israël. Die elementen zijn: Het Abrahamverbond (de landbelofte), de letterlijke vervulling van Bijbelse profetieën en beloften voor Israël en de eschatologie,
de leer over de eindtijd. Samenvattend worden er tien redenen genoemd waarom "ik een christenzionist ben".

4.9 Antizionisme
De termen 'Zion' en 'zionisme' worden omschreven. De afgelopen decennia is zionisme door leugencampagnes, voornamelijk door moslim-Palestijnen en Arabieren een vies woord geworden. Het is tegenwoordig 'normaal' als men antizionist is. Men is geen antisemiet meer, maar antizionist. Dat Hamas en ook de Palestijnse Autoriteit de totale vernietiging van Israël als doel hebben, interesseert de media en de politiek nauwelijks. Maar Psalm 128:6,7 spreekt een hard oordeel uit over antizionisten.

4.10 Christenzionisten en de “christenpalestijners”
In de Wereldraad van Kerken (WCC) spelen de Oosters-Orthodoxe Kerken een belangrijke rol. Deze kerken zijn een sterk bolwerk van de vervangingsleer. Toen een liberale theologie in de WCC de overhand kreeg, was de anti-Israëlteerling geworpen. De Zuid-Amerikaanse bevrijdingstheologie werd al snel pasklaar gemaakt voor de strijd tegen Israël. Vooral traditionele kerken en kerkelijke hulporganisaties waren snel om. Zo staan nu christenpalestijners tegenover christenzionisten. Waarbij de laatste groep een kleine minoriteit binnen het geheel van de kerk is.

4.11 Christus bij de controlepost
De conferentie Christ at the Checkpoint (maart 2012 in Bethlehem) is een voorbeeld van de manier waarop kerken met het anti-Israël gif worden besmet. Tragisch en uitermate schadelijk is het dat steeds meer evangelische leiders hieraan meedoen. Maar God gaat door met het herstel van Israël.

4.12 Een bedroefde brief
De zonen van pastor Lazarus, een messiaanse voorganger in Israël, dienen in het IDF, het Israëlische leger. Vanuit het Bethlehem College, het 'hoofdkwartier' van de Palestijnse Bevrijdingstheologie, kwamen (en komen) harde, leugenachtige beschuldigingen aan het adres van Israël. Die hebben het hart van pastor Lazarus geraakt.

4.13 Sion
'Sion' duidde aanvankelijk alleen de berg Sion aan, net buiten de muur van de Oude Stad. Later werd Sion het tempelplein en directe omgeving. Vervolgens zingt de Bijbel vaak over de "dochters van Sion". Ten slotte werden land en volk van Israël Sion genoemd. Deze ontwikkeling wordt met veel Bijbelse gegevens toegelicht.

4.14 De Heer en Sion
Er is een hemels Sion en een aards Sion. Een tempel in de hemel, en er komt weer een tempel op de berg Sion. De 'aardse woonplaats' voor de HEERE, de God van Israël. Zo zal het gaan. Door dat moment werkt de geschiedenis. Israël is en komt terug. De Tempel wordt herbouwd en de naam van de stad zal voortaan zijn: De HEERE is aldaar.

4.15 De hoofdstad van de wereld
In een groot aantal profetieën wordt voorzegd dat Jeruzalem het regeringscentrum voor het koningschap van de HEERE zal zijn. De geestelijke 'wereldbeheersers van deze duisternis' weten dit maar al te goed. Vandaar de enorme tegenstand van de islam, de VN, het Vaticaan en nog meer van die duistere machten, die proberen de "Stad van de Grote Koning" in handen te krijgen. Maar uiteindelijk zullen de "voeten van de Heer op de Olijfberg staan" en Jeruzalem wordt de hoofdstad van de wereld. Er is echter nog een weg te gaan. Een weg waarop de Gemeente van de Heere Jezus een belangrijke rol heeft te vervullen.

4.16 Gods drievoudige herstelplan van Israël (1)
Er zijn opmerkelijk veel profetieën die het herstel van Israël voorzeggen. Een herstel waar we nu middenin zitten. De vervangingsleer en de vervullingstheologie moeten heel wat uit hun duim zuigen om Gods wonderlijke en machtige daden voor zijn volk Israël weg te verklaren. Het drievoudige herstelplan van God (land, volk en geestelijk) wordt kort genoemd. Want dat onderwerp wordt in andere boeken van de schrijver diepgaand behandeld. De stelling: "We leven nu in de tijd van het herstel van Israël" ontbreekt uiteraard niet.

4.17 De grote ontmoeting
Het geestelijk herstel van Israël vinden we op veel plaatsen in de Bijbel terug. In dit hoofdstuk wordt uitgegaan van de hoofdstukken 12-14 van de profeet Zacharia. Een interessant eindtijdscenario wordt uit die hoofdstukken in negen punten aan de lezer voorgesteld. Maar, wees voorzichtig met scenario's! Het begint met de Jeruzalemoorlogen en eindigt met de komst van de Heere Jezus op de Olijfberg en het koningschap van de HEERE.

4.18 Een waarschuwing
De islam accepteert niet dat de God van Israël oneindig veel machtiger is dan hun godheid. Kerken hebben nauwelijks of geen visie voor Gods machtige daden en zien Gods hand over Israël niet. De wereld gaat gewoon door met plannen om Israël en het Joodse volk te vernietigen. De gevolgen zijn voor kerk en wereld rampzalig.

4.19 Vervullingstheologie en een doodlopende zandloper
Twee moderne varianten van de oude vervangingsleer worden geschetst en vanuit de Bijbel weerlegd. Een aantal onvervulde profetieën rond de geboorte worden in dit verband aangehaald.

4.20 Vrome verwijten
Christenzionisten krijgen vaak felle, zeer vroom klinkende, maar pijnlijke verwijten naar hoofd en hart geslingerd. Een paar van die verwijten worden voor het voetlicht gehaald.

4.21 Een oude dwaalleer
Als iemand tot geloof in de Heere Jezus komt, komt er vaak tegelijk liefde voor het Joodse volk in zijn of haar hart. Bij veel christenen is die liefde gedoofd. Ook hier speelt de vervangingsleer een negatieve rol. Verder wordt de vervangingsleer kort samengevat in een aantal kernpunten en voorzien van Schriftwoorden die de stellingen van de vervangingsleer tegenspreken.


Hoofdstuk 5 – Het evenwicht van Paulus

5.1 Misbruik van de Bijbel
Als het Nieuwe of Tweede Testament gelezen wordt door de bril van de vervangingsleer, krijgen een aantal teksten een heel smerige bijklank. Ook Joodse Bijbelgeleerden, gekwetst door de eeuwenoude anti-Joodse houding van de kerk, leggen bepaalde uitspraken van de Heere Jezus en van Paulus in anti-Joodse zin uit. Het wordt tijd dat theologen hierover eens helderheid gaan verschaffen. Hier wordt alleen Johannes 8:44 ("Gij hebt de duivel tot vader") besproken en in het verband uitgelegd.

5.2 Doorslaan naar de andere kant
Van Joodse zijde maar ook door christelijke theologen worden de wortels van het oeroude, lelijke kerkelijke anti-Judaïsme en antisemitisme nogal eens in het Nieuwe Testament gezocht. Dat werkt alleen als men bepaalde teksten verkeerd of eenzijdig uitlegt. In dit hoofdstuk worden Matteüs 27:25 ('Zijn bloed kome over ons en onze kinderen") en Johannes 8:44 ("Gij hebt de duivel tot vader") besproken. De verkeerde uitleg van deze teksten heeft veel Joods bloed gekost.

5.3 Mislukte pogingen van Paulus
Een aantal pittige uitspraken van Paulus in zijn discussies met Joodse medegelovigen in Yeshua, worden verkeerd opgepakt. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd in welke situatie Paulus af en toe nogal fel uit de hoek kwam, in de Eerste Gemeente in Jeruzalem, en overal in de wereld.

5.4 De eerste ruzie
Joodse gelovigen in Jeruzalem hadden veel moeite met het toetreden van gelovigen-uit-de-volken. Petrus kreeg al problemen toen hij het huis van de Romeinse hoofdman Cornelius binnenging. In Handelingen 15 lezen we welke oplossing de Heilige Geest de apostelen bood.

5.5 Paulus en de Joden in de Romeinenbrief
In de brief aan de Romeinen spreekt Paulus zeer positief en hartelijk over zijn Joodse broeders die niet in Yeshua geloofden. Hij is echter waarschuwend-kritisch tegenover de gelovigen-uit-de-volken. Zeven Jood-vriendelijke en vijf heiden-kritische opmerkingen worden genoemd.

5.6 De tragiek van Paulus
Paulus zette zich helemaal in om de gemeente, die voornamelijk uit gelovigen-uit-de-volken bestond, en Israël bij elkaar te houden. Aan het einde van de Romeinenbrief roept hij dan ook: "Aanvaard elkaar" (Romeinen 15:7-9). Dat is mislukt. Is er nog een weg terug?


Hoofdstuk 6 – De Bijbel als boek van Israël

6.1 Een hoofdrol voor Israël
Van Genesis 12 tot en met Openbaring 22 speelt Israël een hoofdrol, door heel de Bijbel heen. Israël is en blijft Gods knecht. In het zogenaamde Nieuwe Testament komt het woord Israël 76 maal voor. Nooit in geestelijke of overdrachtelijke zin. Nooit en nergens wordt gezinspeeld op een vervanging door een ander, geestelijk of nieuw Israël.

6.2 Een groot raadsel
Het woord 'Jood' komen we in het Nieuwe Testament ongeveer 200 maal tegen. Nooit gaat het om een 'geestelijk Israël'. In Romeinen 2:28 en 29 gaat het om een beperking, een aparte groep binnen het Joodse volk. Nergens lezen we een zin als: "Het Joodse volk dat nu door de gemeente is vervangen". Omdat de kerken van het Westen het Joodse volk veracht hebben en veel kerken helaas nu nog negatief tegenover Israël staan, gaat momenteel het oordeel, de vloek van Genesis 12:3, over het 'christelijke huis van God' in het Westen.

6.3 De 'zonde van nalatigheid'
Tijdens de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog heeft de westerse kerk in het algemeen verstek laten gaan. Ook hierdoor blijft zegen van de Eeuwige uit en gaat het verval door.

6.4 Niet los verkrijgbaar
In het zogenaamde Nieuwe Testament staan ongeveer drieduizend aanhalingen en toespelingen op het Eerste Testament. Met vier krachtige Bijbelse feiten wordt geïllustreerd dat het Nieuwe Testament los van het Oude Testament niet goed te verstaan is. En dat Messias Yeshua niet los te weken is van zijn eigen, Joodse volk en achtergrond.

6.5 Geen Israël-theologie
Het geheel van de Bijbelse boodschap in al zijn aspecten, zoals bijvoorbeeld zending, het komende Koninkrijk en sociale gerechtigheid, kan niet goed worden verstaan en verkondigd zonder Israël.

6.6 De vervangingsleer (2)
In het kort een herhaling en meer informatie over het ontstaan van de vervangingstheologie.

6.7 Het verkeerde spoor
In de hoofdstukken 2, 3.1 en 6.6 is al veel naar voren gebracht over de vervangingsleer. Dit hoofdstuk neemt u nog een paar eeuwen mee. Eeuwen waarin de ont-Joodsing van de Bijbel steeds verder ging en het anti-Judaïsme toenam. Zo is de kerk op een verkeerd spoor terechtgekomen. Een spoor dat eindigt in de komende wereldkerk van de antichrist.


Hoofdstuk 7 - Op weg naar de grote opwekking

7.1 Let op het profetische woord
In onze tijd worden veel profetieën vervuld. Lijnen naar de eindtijd, zoals in de Bijbel aangegeven, worden duidelijk zichtbaar. Petrus adviseert ons hierop goed te letten. De weeën van de Messias komen kort ter sprake. De houding van Daniël met betrekking tot het profetische woord moet voor ons een voorbeeld zijn.

7.2 Het scenario van Jakobus
Kort wordt ook hier het scenario van Jakobus genoemd. Dit scenario loopt uit op de grote opwekking die volgt op het herstel van Israël. Aan de hand van Zacharia 8:20-23 constateren we dat Jeruzalem ook het geestelijk centrum van de wereld wordt en dat orthodoxe Joden het behoorlijk druk zullen krijgen. In verschillende opzichten wordt een stelling van Paulus, die drie keer zegt "eerst de Jood en/maar ook de Griek" zichtbaar in Gods verlossingsplan.

7.3 Gods drievoudige herstelplan voor Israël (2)
Kort wordt de profetische sleutel (zie hiervoor 4.15) vanuit Amos 9:11-15 toegelicht. Het herstel van Israël gaat, dwars door alle tegenstand heen, gewoon door. Dit wordt geïllustreerd vanuit Ezechiël 36 en Psalm 80. We bevinden ons nu in de laatste fase van Gods herstelplan voor zijn volk. Het gaat om de hele aarde die weer onder de heilzame heerschappij van de Eeuwige moet komen.

7.4 Ernstige consequenties
Drie dringende redenen waarom de kerk snel in het reine moet komen met onze oudere broeder Israël.

7.5 De diefstal van de erfenis (2)
In verband met het grote geestelijke belang van dit onderwerp wordt opnieuw aandacht gevraagd voor wat in 1.4 is betoogd. Er komen acht onderwerpen ter sprake die verband houden met de diefstal van Israëls erfgoed door de kerk. Indringend wordt in dit verband Leviticus 26:44 en 45 besproken. De eeuwige band van de eeuwig Trouwe met zijn volk.

7.6 De weg terug
De weg naar Israël, die door de Puriteinen voor het eerst na eeuwen vervangingsleer weer is opgegaan, moet door ons met Gods hulp verder bewandeld worden. Want de tijd is kort. We hebben nog maar tijd voor een paar stappen. De HEERE heeft haast. Een lijstje van negen van de vele aandachtspunten waarlangs die weg loopt, wordt opgesteld.

7.7 De grote opwekking
Enkele mooie aspecten van de prachtige dingen die in het Messiaanse rijk en tijdens de Grote Opwekking realiteit zullen worden, worden genoemd. De plaats en de hoofdrol van Israël komt voor de laatste keer ter sprake. Als de kerk de draad van de Puriteinen weer oppakt, zal de kerk met Israël ingezet worden voor die grote opwekking. Ten slotte: een laatste waarschuwing.


1. Israelaktueel - 28 februari 2015 - www.christenenvoorisrael.nl/israel-aktueel

Het einde van de vervangingsleer

Jan van Barneveld, onder meer bekend van zijn maandelijkse artikelen in deze krant, schreef een nieuw boek, dat zaterdag 14 februari werd gepresenteerd in Nijkerk. De titel luidt: Het einde van de vervangingsleer. In een kort interview legt Van Barneveld er iets over uit.


Recensie door Ruben Ridderhof

Waarom een boek met de titel 'Het einde van de vervangingsleer'?

"'Kan de liefde voor Israël bij christenzionisten niet een graadje minder,' merkte iemand uit Gereformeerde kring onlangs op. Kennelijk stoot je met zo'n titel mensen voor het hoofd. De vervangingsleer is meer dan negentien eeuwen oud. Bijna net zo oud als de kerk. Giftige loten van deze visie hebben het Joodse volk onnoemelijk veel en diep leed bezorgd. Maar daarover treedt dit boek niet in detail. Daar zijn andere boeken over geschreven.
Ik leg uit hoe de vervangingsleer in de vroege kerk is ontstaan. Kort volg ik deze visie tot op heden en ik laat zien hoe de visie dat Israël als Gods volk heeft afgedaan nog altijd (vaak onbewust) aanwezig is in de meeste kerken. Deze situatie is het begin van het einde van die kerken.”

Hoe manifesteert de vervangingsleer zich dan nog in deze tijd?

"Een klein voorbeeld. Onze dochter gaat met haar kinderen naar een grote (mega)kerk in het centrum van ons land. Laatst merkte ze verbaasd op: 'Bij ons wordt er zo weinig uit het Oude Testament gepreekt'. Ik vroeg: 'En over Israël?' Antwoord: 'Helemaal niet'.

Paulus besteedt in zijn onderwijsbrief aan de Romeinen een kwart van het onderwijs aan Israël. Hij bespreekt het geheim van de gedeeltelijke verharding van Israël, de diepe slaap van Israël en de grote geestelijke rijkdom die nog aan Israël is toevertrouwd. Daarover schrijf ik ook in dit boek.

In veel gemeenten wordt onderwezen en gepreekt uit de Bijbel, wordt gezongen, geloofd en wordt de Heere geprezen, maar wordt Israël 'weggezwegen'. Deels vanuit een theologische verlegenheid met het onderwerp. Maar ook de leugenpropaganda over Israël speelt een rol en Israël wordt niet ervaren als een 'politiek correct onderwerp'."

Wat is het sterkste argument tegen de vervangingsleer?

"Dat is God zelf. Hij maakt zelf een einde aan de vervangingsleer. In de eerste plaats doordat Hij eeuwenoude profetieën over het herstel van het land Israël en de terugkeer van het volk Israël, op onmiskenbare wijze vervult. De Heere verandert niet. Hij was en is en blijft de God van Abraham, Isaak en Israël."

Wat houdt de kerk nog over als de vervangingsleer wordt afgezworen?

"Zeer veel. Eén stap terug in Gods waarheid zal drie stappen vooruit betekenen. Daarop ga ik in dit boek ook diepgaand in. Van harte aanbevolen aan mede- en tegenstander."

Het boek is voor € 12,50 te bestellen via www.christenenvoorisrael.nl

www.vergadering.nu