www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Lichaam en Geest van Christus
De theologie van de kerk en de Heilige Geest
prof. dr. A. van de Beek
Meinema
560 blz.
34,50 euro
ISBN 9789021143101
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Na God doet recht een nieuw deel in de serie `Over God Spreken`, systematische theologie van de spraakmakende theoloog Van de Beek.
De kerk is de plek waar God op aarde is. De gemeenschap van de gelovigen is het lichaam van Christus in Wie we God kennen, en daar woont zijn Geest. Tegen de tendens in de hedendaagse theologie in wordt de goddelijke Geest in dit boek strikt verbonden met de kerk.
Daardoor krijgen de klassieke kenmerken van de kerk hun volle gewicht: de kerk is één, heilig, katholiek en apostolisch. Daarvoor behoort zji dan ook te staan en haar samenkomen in de viering moet dat tot uitdrukking breongen.
We geloven in de kerk: onze ziel en zaligheid hangt ervan af.

2. - 3 september 2012 - www.rd.nl 

Nieuwe studie dr. A. van de Beek intrigeert en prikkelt tot nadenken

Recensie door Dr. G. van den Brink

„De kerk bestaat niet uit allerlei losse groepen, maar is het ene lichaam van Christus, samengebonden door de bisschoppen, de ene canon en de ene geloofsregel, in de ene Geest.”

Een zin uit de slotpassage van ”Lichaam en Geest van Christus”, de nieuwe grote studie van prof. dr. A. van de Beek. Hij vat de inhoud van het werk kernachtig samen. De inzet van dit boek ligt bij de eenheid van de kerk zoals die in het Apostolicum beleden wordt.

Voor Van de Beek is die belijdenis heilig. Daarom ziet hij de enorme verdeeldheid van de kerk niet als iets waar nu eenmaal weinig aan te doen valt, maar als een grote zonde. De kerk is als één grote familie. Je kunt best eens iets hebben met familieleden waardoor de relatie verstoord raakt, maar met zo’n situatie kun je nooit vrede hebben en je zult dan ook altijd streven naar relatieherstel.

In dat licht bezien kan Van de Beek weinig beginnen met die kerkelijke tradities waar men zich gemakkelijk afsplitst. Met de pinkstergelovigen heeft hij bijvoorbeeld zo weinig dat hij hun academische naam consequent verkeerd spelt: pentacostalen in plaats van pentecostalen.

Maar ook de protestantse kerken die uit de Reformatie stammen doen veel te weinig om de band met de Rooms-Katholieke Kerk –de kerk van het Westen– te herstellen. En dat terwijl er in vergelijking met de 16e eeuw, toen de breuk ontstond, veel ten goede veranderd is in Rome. Velen constateren met verbazing dat de huidige paus prachtige christocentrische boeken schrijft, maar Van de Beek trekt daaruit –of eigenlijk uit de bredere beweging waarvan die boeken een uiting zijn– een radicale conclusie: het wordt tijd de oude familievete bij te leggen.

Wanneer we samen teruggaan naar de bronnen, hoeft zelfs het Petrusambt –al is het niet Bijbels– geen onoverkomelijk probleem te zijn. De enige reden waarom Van de Beek de overstap naar Rome niet daadwerkelijk maakt, is dat het zijns inziens geen zin heeft zoiets als privépersoon te doen: de protestantse kerken zouden het moeten doen.

Lichaam van Christus
Van de Beek is zich natuurlijk zeer bewust van alle kritiek die er op de kerk te leveren valt.........
 Lees verder... 

1. - 7 april 2011 - www.frieschdagblad.nl

Explosief boek van prof. dr. Bram van de Beek

Het nieuwe boek van prof. dr. Bram van de Beek leidt meteen tot een levendige discussie. Niet vreemd, want zijn boek is lichtjes explosief. Hij pleit voor de paus en de bisschop, wijst vrijdenkerij af en herwaardeert het instituut kerk.

Boekrecensie door Tjerk de Reus

Het boek - dat vorige week verscheen - van prof. dr. A. van de Beek heet Lichaam en Geest van Christus en is een dogmatisch boek, waarin het cirkelt rond de kerk en de Geest. De titel is veelzeggend, want die maakt meteen duidelijk dat het in de ecclesiologie (de leer over de kerk) en in de pneumatologie (de leer over de heilige Geest) ten diepste gaat over Christus. De kerk is Christus’ lichaam, de heilige Geest is zijn Geest.
In zijn boek slaat Van de Beek een stevige toon aan. Als de kerk van Christus is, moeten niet allerlei nieuwlichterijen de overhand krijgen. Om de kerk te bewaren bij het geloof, zijn er drie instrumenten, stelt hij vast: het ambt, de canon (de Bijbel) en de confessie (de geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel).

Ambt
Niet iedereen is blij met de standpunten die Van de Beek uiteenzet. Teun van der Leer, rector van het seminarium van de Unie van Baptistengemeenten in Nederland, vindt dat Van de Beek de heilige Geest te sterk verbindt met de kerk en het ambt. Hij schrijft op de site www.theoblogie.nl: ‘Nu deel ik zijn huiver om de pneumatologie zo breed uit te laten waaieren dat die wordt losgezongen van de christologie, maar dat is nog wat anders dan de Geest van de weeromstuit zo’n beetje op te sluiten in de kerk, of eigenlijk in het ambt.’
Dat is volgens Van der Leer het gevolg van Van de Beeks keuze om het Nieuwe Testament te lezen door de bril van de kerkvaders in de eerste drie eeuwen, ‘met als het om de ecclesiologie gaat een sterke oriëntatie op Ignatius (‘waar de bisschop is, daar is de kerk’) en Cyprianus (de kerk als moeder, buiten wie geen heil is).’
Alleen de Bijbel heeft absoluut gezag, vindt Van der Leer. Het ‘tegenover’, dus de autoriteit en het gezag in de gemeente is niet ‘gefixeerd’ in een ambtsdrager, maar ‘in het Woord dat door de Geest mij als een spiegel wordt voorgehouden via een andere broeder of zuster en uiteraard ook - maar niet exclusief - door een ambtsdrager.’

Heilloos activisme
Willem Smouter, Nederlands-gereformeerd predikant en actief blogger (www.smouter.net), zegt diep geraakt te zijn door Van de Beeks kritiek op christelijk activisme. Volgens Van de Beek is de kerk geen instrument om een betere wereld te bereiken of om christenen tot betere mensen te maken. Dat type ideeën leidt tot heilloos activisme, vindt Van de Beek.

Smouter zegt dat deze kritische kijk erg nuttig is, maar ook ietwat extreem. Want er valt toch wel iets meer te zeggen over de mogelijkheden die de genade ons biedt. Het gaat ook ‘over christen zijn in de wereld, over schijnen als lichtende sterren, over een verstandige omgang met hen die buiten zijn, over een geloof door liefde werkende en noem maar op. Paulus spreekt consequent in twee beelden: groeien en bouwen. Enerzijds is de gemeente iets wat vanzelf groeit en anderzijds is het een gebouw waar je aan moet werken.’

Het is volgens Smouter misleidend om te zeggen dat alleen de Geest voor vernieuwing zorgt, en niet wij met onze plannenmakerij. Te kort door de bocht, vindt hij: het evangelie gaat over verloste mensen ‘die eindelijk in de ruimte gezet worden om te wandelen in de goede werken die God tevoren bereid heeft. Verloste mensen die binnen de kerk ook op het ene fundament proberen te bouwen met de beste materialen die ze hebben. Dat zal nooit volmaakt zijn en vaak valt het vies tegen, maar het miskent Gods diepste bedoeling om je te beperken tot dagelijkse Avondmaalsviering en dan komt de heiliging vanzelf wel.’

Dr. Arjan Plaisier, scriba van Protestantse Kerk, (ook op site: www.theoblogie.nl) is erg blij met het boek van Van de Beek. De unieke betekenis van de kerk treedt helder aan het licht. Tegelijk heeft ook dit omvangrijke en erudiete boek zijn beperkingen, weet Plaisier: de Pinksterkerken zijn goeddeels afwezig, ‘en waar 25 procent van de christenheid zich hier intussen toe bekent, geeft dat wel aan dat dit boek ook zijn grens kent.’

Is het dus een typisch Westers boek? Plaisier: ‘Dat is geen schande, maar het stempelt het boek wel. Dat alles neemt niet weg dat ik dit boek een belangrijke aanwinst waar ik Van de Beek dankbaar voor ben. Theologie als deze heeft ook de Protestantse Kerk in Nederland hard nodig.’