|
www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu 2 RECENSIES
Een toegankelijk overzicht van de ontwikkelingen in de theologie in de afgelopen twee eeuwen. Door te kiezen voor mensen die wezenlijk bijdroegen aan het theologisch debat, blijft het levendig en nodigt het uit tot meedenken over actuele kwesties. 2. Ellips - 1 mei 2010 - Theologie voorbij de Verlichting
'Nieuwe perspectieven dienen zich aan, andere typen van denken en geloven zijn in het geding. We zijn inmiddels verder dan Kuitert en een toenemend aantal theologen neemt afstand van de claims van de Verlichting,' schrijft prof. dr. A. van de Beek. Hij geeft een bevattelijk overzicht van Nederlandse en buitenlandse theologen in de laatste twee eeuwen. Hij begint met de Verlichting (Aufklärung) en een uitgebreide verhandeling over Immanuel Kant. Kant heeft de agenda voor de theologie gesteld en theologen hebben twee eeuwen lang geworsteld met de consequenties van zijn denken. Kuitert was de theoloog die consequenties van de Verlichting op radicale wijze trok. Maar de Verlichting is een historisch fenomeen en is nu eenmaal voorbij, aldus Van de Beek. De schrijver, hoogleraar theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, behandelt niet alleen een bont palet van protestantse en katholieke theologen, maar ook stromingen als de bevrijdingstheologie, de feministische theologie, de procestheologie en een overzicht van het Eerste en Tweede Vaticaanse Concilie. Nieuw is het hoofdstuk 'De Verlichting voorbij', met theologen als A. Plantinga, A.E. McGrath, J. Milbank, S. Hauerwas en K. Bediako. In onze moderne, westerse cultuur is het spreken over God niet vanzelfsprekend meer. Van de Beek behandelt daarom die theologen die het de moeite vinden om God ter sprake te brengen. Gemeenschappelijk is hun bezig zijn met spreken over God in de traditie van het christelijk geloof. Terwijl de godsdienstwetenschappers zich alleen richten op de menselijke expressies van hun geloof, omdat God niet wetenschappelijk toetsbaar is, behandelt Van de Beek theologen die zich in de klassieke zin met theologie bezig houden: met nadenken en spreken over God. Het resultaat is een toegankelijke introductie van de bekende en onbekende theologen. Hij spreekt in zijn slothoofdstuk van een nieuw theologisch tijdperk, in tweeërlei zin: einde van de overheersing van westerse theologen (toenemende inbreng uit Azië, Latijns-Amerika en Afrika) en einde van het paradigma van de Verlichting in de christelijke theologie. Dat maakt theologie tot een spannende zaak. Over God raakt de theologie niet uitgesproken, zeker niet nu nieuwe paradigma's zich aandienen en ook niet-westerse theologen hun verrassende bijdragen leveren. Voor wie zich snel wil oriënteren in de wereld van de moderne theologie, de belangrijkste stromingen en kopstukken, is dit boek een echte aanrader.
1. Reformatorisch Dagblad - 22 januari 2010 - www.refdag.nl Theologie voorbij de Verlichting Recensie door Jaco van der Knijff |
