|
www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu
4 RECENSIES
 En de meeste van deze is...
liefde
Rob Bell
Uitgave Kok, Utrecht
€ 17,50
ISBN 9789043510226
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
Een boek over hemel en hel en de lotsbestemming van ieder mens op aarde.
Rob Bell is bekend om zijn creatieve en onconventionele kijk op thema's als redding, hemel en hel. In dit boek stelt hij dat je visie op
'hemel en hel' alles te maken heeft met je beeld van God.
Hij gelooft wel dat er iets bestaat als een hel, maar hij geeft een radicale draai aan de klassieke visie dat de hel een plek van
eeuwige straf is. Volgens hem is dit een 'misleidend en giftig' geloof.
 God overwint
Mark Galli
Uitgave Vuurbaak, Barneveld
€ 14,90
ISBN 9789055604630
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
Met God overwint biedt Mark Galli een scherp en bijbels antwoord op Love Wins van Rob Bell, het boek dat in Amerika voor veel
opschudding en discussie zorgde.
Bell beweert in zijn boek dat Gods liefde zo groot is, dat Hij ons uiteindelijk geeft wat wij willen. Galli stelt dat deze boodschap van
Love Wins beslist aantrekkelijk overkomt, maar uiteindelijk niet vol te houden is. Hij meent dat Bell Gods soevereiniteit te klein maakt
en daarmee de betekenis van Jezus' dood en opstanding. God is veel groter dan Rob Bell in zijn boek schetst.
Galli zet helder en overtuigend uiteen wat de Bijbel zegt over onderwerpen als het karakter van God, de hemel, de hel en het oordeel.
Juist omdat Jezus voor ons zijn leven gaf, kunnen we er zeker van zijn dat het plan van God goed en rechtvaardig is.
Mark Galli is historicus en theoloog, en heeft meer dan twintig jaar ervaring als journalist bij christelijke tijdschriften als
Leadership, Christian History en Christianity Today.
 Bestaat de hel
een Bijbelse verkenning
Frances Chan en Preston Sprinkle
Uitgave Medema, Heerenveen
€ 14,95
9789063536435
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
Bestaat de hel? En de hemel? En wat moeten we ermee? Francis Chan en theoloog Preston Sprinkle gaan in de Bijbel op zoek naar
antwoorden op deze brandende vragen. Ze komen tot nieuwe, veelomvattende inzichten. Bestaat de hel? is een eerlijke, bijbels onderbouwde
zoektocht, op een begrijpelijke manier verwoord.
Het boek bevat verder 'veelgestelde vragen' en gespreksvragen voor gebruik op kring of bijbelstudiegroep.
Francis Chan is voorganger en auteur. Hij schreef eerder de bestseller Te gekke liefde en De vergeten God. Preston Sprinkle is theoloog
en docent.
4.  Nederlands Dagblad - 20 april 2012 - www.nd.nl
Is God groter dan de hel?
Boekrecensie door Dick Schinkelshoek
De hel zit in de lucht. Het begon met het spraakmakende Love Wins. Twee (en meer) boeken volgden. Komende donderdag organiseren drie
uitgevers en deze krant een congres. Wat staat op het spel?
En de meeste van deze is ... liefde. Een eerlijk boek over hemel en hel
Rob Bell. Uitg. Kok, Utrecht 2012. 207 blz. € 18,50
God overwint. Over liefde, hel en hemel
Mark Galli. Uitg. Vuurbaak, Barneveld 2012. 206 blz. € 14,90
Bestaat de hel? Een Bijbelse verkenning
Francis Chan (met Preston Sprinkle), Uitg. Medema, Heerenveen 2012. 160 blz. € 14,95
Gods liefde is zo groot en – als je die liefde tot je laat doordringen – zo overweldigend dat er
onmogelijk zoiets kan zijn als een hel, een eeuwige martelplaats voor wie deze God niet tijdig omarmt. Het zou daarnaast ook niet
helemaal eerlijk zijn: tijdelijke zonden van mensen eeuwig straffen. Bovendien is deze liefdevolle God almachtig. Hij bereikt altijd
zijn doel. En dat is: alle mensen redden.
Daarmee heb je grofweg de inhoud van de theologische bestseller Love Wins van de Amerikaanse voorganger Rob Bell wel te pakken.
Samengevat door zijn tegenstander Mark Galli: ‘Als miljarden mensen niet worden verlost, is de geschiedenis een tragedie en heeft God
gefaald.’ En dat kun je als christen moeilijk overeind houden, dus…
Het boek van Rob Bell en dat van zijn tegenspeler Mark Galli kregen afgelopen najaar al uitgebreide aandacht in het Nederlands Dagblad
(Gulliver, 9 september 2011), al voordat ze in het Nederlands waren vertaald. De reden is de opschudding die Bell in christelijk Amerika
(en in toenemende mate in christelijk Nederland) veroorzaakt met zijn boek. Een half jaar later is aan beide kanten van de oceaan onder
christenen een nieuwe discussie ontstaan over de hel – en dan vooral over haar bestaan, functie en ‘lengte’.
Toch kun je de argumenten van Love Wins – nu bij uitgeverij Kok in het Nederlands verschenen als En de meeste van deze is... liefde
– nauwelijks nieuw noemen. De hoofdstroom van het christelijke belijden is altijd uitgegaan van een plaats van eeuwige straf, maar
heeft aan de randen al vanaf de eerste eeuwen te maken gehad met tegengeluiden die letterlijk overeenkomen met de redenatie van Bell.
Waarom Bells boek nu zo veel aandacht trekt, heeft wellicht te maken met zijn retorische flair. Ook komt zijn geluid niet uit liberale
hoek, maar uit het hart van het Amerikaanse evangelicalisme. Maar de grote reden is vermoedelijk toch dat moderne westerse (ook
orthodoxe) christenen veel ontvankelijker zijn voor de gedachte dat de hel niet eeuwig kán zijn – als ze al bestaat – omdat ze dat
niet met hun wereldbeeld kunnen rijmen.
Hopeloze romanticus
Toch oogst Bell niet alleen bijval. Juist vanwege alle ophef en aandacht schreef Christianity Today-theoloog Mark Galli een
vlammende reactie op Love Wins. Die draagt de titel God Wins (je kunt van Amerikaanse boeken in het algemeen zeggen wat je wilt, maar ze
hebben vaak heerlijk heldere titels). Uitgeverij Vuurbaak geeft het nu in het Nederlands uit als God overwint. Galli’s terugkerende
punt is dat Bell best mooie dingen zegt, maar niet evenwichtig is. En een halve waarheid kan wel eens een hele leugen zijn.
De overwinning van Christus over alle machten zet Bell sterk neer, oordeelt Galli. Maar dat gaat wel ten koste van het offer dat die
overwinning vroeg. Het kruis is voor Bell, schetst Galli, vooral een symbool: kijk eens hoe ver Gods liefde gaat. Maar het is evenzeer
het bewijs van onze torenhoge schuld. Niet alleen de liefde wint, maar – gelukkig voor alle slachtoffers! – ook het recht.
Hij citeert de Amerikaanse nieuwtestamenticus Ben Witherington die Bell eerder omschreef als een ‘hopeloze romanticus’. Deze wereld
is zo ver heen dat je er met een beetje alles toedekkende liefde niet komt.
Niet de dronkenlappen
Maar Galli’s meest basale verwijt is toch wel: wie zijn wij dat wij op Gods rechterstoel gaan zitten? Dat wij bepalen of Gods missie
geslaagd is als misschien níet alle mensen zijn gered? Als moderne, westerse (welvarende) christenen zouden we wel eens blinde vlekken
kunnen hebben. We zouden daardoor rechtvaardig kunnen noemen wat onrechtvaardig is, en andersom. Galli’s boek is goed geschreven (en
vertaald), al is zijn stijl een stuk minder wervelend dan die van Bell. Bovendien draait het in God Wins zozeer om Love Wins dat het wel
handig is als je eerst Bells boek hebt gelezen.
Al deze en andere argumenten zullen komende donderdag in de Utrechtse Geertekerk wel een rol spelen tijdens de debatavond die drie
christelijke uitgevers samen met deze krant organiseren: ‘Is God groter dan de hel?’ Dat is op zichzelf een beetje een opmerkelijke
vraag voor een congres omdat iedere gelovige hier ‘ja’ op zal zeggen. Het zal natuurlijk om de uitwerking gaan.
Het derde boek dat tijdens dit congres een rol speelt, is Bestaat de hel? van de – eveneens
Amerikaanse – Bijbelleraar Francis Chan, uitgegeven door Jongbloed. Gevoelsmatig zet je Chan dichter bij Galli neer dan bij
Bell: ‘Kan God liefde zijn en toch mensen naar de hel sturen? Als mijn betoog juist is, moet het antwoord ‘ja’ zijn.’
Chan is alleen omzichtiger, aarzelender. Hij reageert ook niet op Bell zoals Galli. Dat maakt zijn toon anders. Meer pastoraal dan
apologetisch. De mensen die van Jezus, Paulus of Jakobus de hel aangezegd krijgen, zijn niet de schurken en de dronkenlappen, waarschuwt
Chan. Het zijn – uiterlijk althans – gelovigen die op zichzelf goed doen (Matteüs 7), die hun broeders en zusters vervloeken
(Matteüs 5), die hun tong niet bedwingen (Jakobus 3). Vaak kent gepraat over de hel rare inconsequenties. Chan: ‘Veel predikers van
hel en verdoemenis leven in alle luxe, terwijl ze niets doen voor de meerderheid van de christenen die voor minder dan een euro per dag
moet zien rond te komen.’
De hel is volgens de Bijbel een bestaande plek, dat moet Chan na rijen Bijbelteksten concluderen.
Met weinig enthousiasme, overigens. En doe niet alsof je er niet in terecht kunt komen. Over duur, locatie, inrichting en de hoeveelheid
mensen is Chan minder uitgesproken.
Blijf er maar gewoon vandaan, herhaalt hij de raad van kerkvader Johannes Chrysostomos.
3. 
- 8 maart 2012 - www.rd.nl
”Love Wins” van Rob Bell doet alarmbellen rinkelen
Boekrecensie door Dr. M.J. Kater
Een publicatie met meer vragen dan antwoorden. Dat is het boek ”Love Wins” van de Amerikaanse theoloog Rob Bell, recent in het
Nederlands verschenen onder de titel ”En de meeste van die is... liefde”. Het wil volgens de ondertitel een „eerlijk boek over
hemel en hel” zijn. Grote vraag is hier wie bepaalt wat ”God is liefde” betekent. Moeten wij dat vaststellen, of doet Hij dat
Zelf?
In de Verenigde Staten werd ”Love Wins” een bestseller. De verwachting is dat het boek van Rob Bell, verbonden aan de Mars Hill
Bible Church in Grand Rapids, ook hier z’n weg wel zal vinden.
Immers, wie wil er niet af van de hel als plaats van de eeuwige straf? Wie hoort de vragen die Bell stelt niet om zich heen en soms ook
in zichzelf: „Zal een select aantal van alle miljarden mensen die ooit geleefd hebben „de hemel halen” en zullen alle anderen voor
altijd marteling en vergelding ondergaan? Is dat acceptabel voor God? (...) Kan God dat doen, of zelfs toestaan, en blijven beweren dat
Hij een liefdevolle God is?” Jaren geleden schreef prof. W. Kremer een opstel over ”Het gericht in de prediking” en hij wees toen
al op de allergie van de hedendaagse, zich autonoom wanende mens voor de realiteit van de hel.
Gerechtigheid
Er verschenen ook enkele tegenhangers van Bells publicatie. Zo schreef Mark Galli, theoloog en journalist bij onder meer het
evangelicale magazine Christianity Today, een boek om aan te tonen dat God veel groter is dan Bell denkt en dat Gods gerechtigheid niet
tegenover Gods liefde staat, maar daarmee in overeenstemming is. De uitgave is voorzien van gespreks- en studievragen en zeer geschikt
om in verenigings- of kringverband te behandelen.
Een andere Amerikaanse theoloog, Francis Chan, schreef een grondige Bijbelse bezinning op de vraag ”Bestaat de hel?”. Ook hij gaat
in op onhoudbare aspecten van het boek van Bell. Per hoofdstuk zijn er vragen toegevoegd.
Chan, voormalig predikant van de Cornerstone Community Church in Simi Valley, Californië, komt ook dicht bij het hart van orthodoxe
christenen wanneer hij de worsteling beschrijft tussen het met je mond erkennen dat de hel bestaat en toch te weigeren je hart het
gewicht ervan te laten voelen. Je gevoel zegt: „Diep vanbinnen wil ik liever helemaal niet geloven in de hel.”
Misschien zijn er onder de lezers van deze krant ook wel voor wie de hel „vanzelfsprekend” bestaat en die er zonder tranen over
kunnen spreken. Het boek van Chan kan je weer leren vrezen en liefhebben.
Het alarm van Bell
In het boek van Rob Bell gaat een alarm af. Op een aantal punten klinkt dat zuiver. Laat ik daarom beginnen met aan te geven waarom
het nuttig is dat dit boek verschenen is: al was het alleen maar om eens na te denken over de vraag: „Waarom zij en niet wij, hij en
niet ik?” Daarmee wordt gedoeld op het soms akelig gearriveerde idee dat christenen natuurlijk naar de hemel gaan en „zij”, de
ongelovigen, natuurlijk verloren zijn.
Terecht schrijft Arenda Haasnoot, die tot voor kort deel uitmaakte van het synodebestuur van de Protestantse Kerk, in het voorwoord van
het genoemde boek van Francis Chan: „Ook voor christenen is de hel een mogelijke eindbestemming.” Te denken valt daarbij aan wat
Mattheüs 7 ons meegeeft: dat er zullen zijn die in Jezus’ Naam geprofeteerd hebben en tot wie toch een „Ga weg van Mij” zal
klinken, want Hij kent ze niet.
Jezus sprak over de hel tot mensen die zichzelf als ”binnen” beschouwden. Terecht wordt er gewezen op het gemak waarmee christenen
kunnen denken dat een orthodox geloof wel voldoende is, en dat zonder een leven dat eraan beantwoordt. Genade wordt goedkoop gemaakt
door graag te geloven dat een Ander voor ons heeft voldaan, zodat we zelf niets meer hoeven te doen. En hebben we soms het Evangelie
niet versmald? „Een evangelie dat ontdaan is van zijn kosmische omvang, kan alleen maar bekrompen overkomen.”
Mooi is de relatie tussen eschatologie en ethiek. „Ons perspectief op de hemel heeft dus een directe invloed op wat we nu, in deze
wereld, met onze tijd en energie doen.”
Vals
Toch klinkt Bells alarm soms erg vals, omdat er pertinent onjuiste en vage beweringen worden gedaan. Ze hebben meer te maken met het
dragen van een bepaalde „leesbril” dan met wat „Er staat geschreven.”
Lees verder...
Boekgegevens
”En de meeste van deze is... liefde. Een eerlijk boek over hemel en hel”, door Rob Bell; uitg. Kok, Utrecht, 2012; ISBN 978 90
4351 022 6; 206 blz.; € 18,50;
”God overwint. Over liefde, hel en hemel”, door Mark Galli;
uitg. Vuurbaak, Barneveld, 2012; ISBN 978 90 5560 463 0; 206
blz.; € 14,90;
”Bestaat de hel? Een bijbelse verkenning”, door Francis Chan & Preston Sprinkle; uitg. Medema, Heerenveen, 2012; ISBN 978 90
6353 643 5; 153 blz.; € 14,95.
2.  Uitdaging
- maart 2012 - www.uitdaging.nl
Wat Rob Bell niet heeft gezegd
Boekrecensie door redactie Uitdaging
In Love Wins, waarvan deze maand de Nederlandse vertaling bij Kok verschijnt, beweert Rob Bell dat de hel niet bestaat en dat iedereen
in de hemel komt. Maar zegt Bell dat ook werkelijk?
Deze maand verschijnt bij Kok het boek 'En de meeste van deze is... liefde' van Rob Bell, een vertaling van het controversiële Love
Wins dat tot heftige discussies heeft geleid.
In Nederland zal dat al niet anders zijn. Tegelijk met Bell's boek verschijnen hier twee boeken die stelling nemen tegen Bell. En drie
uitgevers houden in april gezamenlijk een symposium over de kwestie. Dat alleen al is een unicum.
Velen hebben hun mening over Rob Bell al klaar, nog voor ze een letter van hem gelezen hebben. Vooral gevoed door de niet zelden
eenzijdige berichtgeving vanuit Amerika. Medestanders van Bell durven niet zo hard te roepen dat hij misschien wel gelijk heeft, uit
angst te worden verketterd. Tegenstanders daarentegen sabelen om het hardst zijn boek neer en verkondigen dat zo luid dat ze de
discussie overstemmen. Dat is jammer want daardoor raakt het zicht op wat Bell schrijft, vertroebeld. Er wordt Rob Bell inmiddels een
heleboel toegedicht dat hij nooit heeft geschreven.
De heersende opvatting is dat Bell het bestaan van het oordeel en de hel afwijst en meent dat iedereen in
de hemel komt. Die stelling is veel te ongenuanceerd. Zonder een lans te willen breken voor de visie van Bell, moet wel gezegd worden
dat de auteur nergens het oordeel of het bestaan van de hel afwijst. Hij stelt slechts het begrip `eeuwig' ter discussie. Hoe je daar
over mag denken, het is een discussie waard. Want menigeen stelt in het diepst van zijn of haar hart toch vraagtekens bij het begrip
'eeuwig'. Het is te zwart-wit.
Bij `eeuwig' ontbreekt nuance en gradatie. Heel zwart-wit geredeneerd is elke vorm van diefstal zonde en zonder bekering en vergeving
komt de zondaar voor eeuwig in de hel, een plaats van verschrikkelijk pijniging. Als je dat voor waar aanneemt, heeft dat als
consequentie dat iemand die een `simpele' Mars-reep uit de supermarkt steelt, een dief is en dus voor eeuwig gepijnigd zal worden voor
dat op zich kleine vergrijp.
Met zo'n gedachte kunnen mensen niet uit de voeten. Mensen zijn geneigd nuances aan te brengen. Het gros van de mensheid meent dat
mensen als Hitler of Stalin de hel 'verdienen', maar de dief van de Marsreep niet. Als we bereid zijn een dergelijke nuance aan te
brengen en te accepteren, is het logische gevolg daarvan dat dat terrein wordt verkend. En vervolgens leidt tot publicaties als het boek
van Rob Bell.
Op zich is het prima dat in Nederland een discussie over het onderwerp gaat losbarsten. Maar dan wel graag op juiste gronden en niet met
door emoties getekende onwaarheden. En die laatsten zijn er nogal wat. In de verschillende artikelen die al over de 'kwestie-Bell' zijn
geschreven, staat veel onzinnigs. Er worden Bell uitspraken toegedicht die hij nimmer heeft gedaan. Het beeld is aan het ontstaan dat
Bell niet gelooft in een oordeel en een dikke streep heeft gehaald door de hel. Dat is geenszins waar. Bell ziet in zijn boek wel
degelijk een oordeel. En hij ontkent het bestaan van de hel niet. Wie hem dat in de schoenen schuift is de discussie op een oneerlijke
wijze aan het voeren.
Het is ook niet zo dat Bell alleen maar gevoelsmatig `tegen de hel is. Hij stelt de eeuwige duur van de straf in de hel niet ter
discussie vanuit zijn gevoel, maar hij draagt er ook Bijbelse, exegetische argumenten voor aan. Het is aan een ieder voor zich om die
argumenten te wegen en al dan niet met tegenargumenten af te wijzen. Dat is moeilijk. Want iedereen die roept `ik ben het met Bell eens'
krijgt al gauw het etiket `alverzoener' opgeplakt. In zaken als deze mogen we elkaar nu eenmaal graag stigmatiseren.
De visie van Bell op hemel en hel, op oordeel en eeuwige straf, is te herleiden tot de vraag: Hoe zie jij God? Is God in jouw ogen
iemand die mensen naar de hel stuurt, tenzij ze worden gered door Jezus? Wat voor beeld heb jij dan van God? Een prikkelende stelling.
Waarop niettemin veel is af te dingen. Want als mensen ook zonder het volbrachte werk van Christus 'gered' kunnen worden van een eeuwig
oordeel, wat heeft dat volbrachte werk dan voor zin gehad? Het tast de wortels van het exclusiviteitsdenken van het christelijk geloof
aan.
In de discussie rond Bell's boek speelt nog iets mee, iets wat Bell overigens zelf ook in gang heeft gezet. Dat is het feit dat wij
mensen zaken te veel simplificeren. Door namen in te vullen. Bell vraagt zich af of Mahatma Ghandi zich in de hel bevindt. Daarmee wordt
de discussie teruggebracht tot een namenlijstje. We trekken conclusies over personen en niet over het grotere principe. Wij zijn als het
ware bezig de lijst met namen, geschreven in het boek des levens uit Openbaring 3, in te vullen. Daarmee rekenen we buiten God.
1. - 14 mei 2011 - www.rd.nl
Alverzoening miskent vrijheid van God én mens
Artikel van Dr. M.J. Kater
De Bijbel leert dat God van iedereen houdt. Hij wil het behoud van alle mensen. Als Hij almachtig en liefdevol is, zal Hij dat toch ook
verwerkelijken?
”Liefde wint”, zo luidt de titel van een boek dat de Amerikaanse dominee Rob Bell onlangs publiceerde. Daarin ontkent hij dat God
mensen eeuwig straft voor hun zonden. Uiteindelijk komt het met alles en iedereen goed. Daarvoor doet Rob Bell uiteraard een beroep op
Bijbelteksten. Nieuw is dat bepaald niet. De leer van de alverzoening was reeds in de Vroege Kerk in zwang, onder anderen bij de
Origenes.
Degene die bovenstaande vraag stelde, verwees naar een Nederlandstalige studie van Jan Bonda uit 1993: ”Het ene doel van God. Een
antwoord op de leer van de eeuwige straf”. Dat boek is aardig representatief voor de gedachtegang die bij allerlei theologen geleid
heeft tot de ontkenning van de eeuwige straf en het verdedigen van een alverzoening. Waarom de titel ”Het ene doel van God”? Omdat
volgens Bonda –en dat is ook de mening die doorklinkt in de vraag hierboven– de kerk vanaf Augustinus gezegd zou hebben dat God twee
doelen heeft. „Een klein deel van de mensen heeft Hij bestemd voor Zijn heil, het eeuwige leven. En het overige van de mensheid heeft
Hij bestemd om voor eeuwig verloren te gaan. Omdat Hij die verlorenheid van de velen wil, hebben we daarin te berusten.”
Kijk, als dit waar zou zijn, dan zou een weerlegging vanuit de Schrift en de belijdenisgeschriften zeker op haar plaats zijn. Maar hier
wordt een karikatuur geschetst – hoewel sommigen er misschien helaas zo over denken.
Geen statistiek
De Bijbel biedt geen statistisch overzicht van het aantal mensen dat behouden wordt. De velen op de brede en weinigen op de smalle weg
(Matth. 7) blijken in een andere gelijkenis verdeeld te zijn als vijf wijze en vijf dwaze maagden (Matth. 25). En als weinigen toch nog
weer een schare is die niemand tellen kan (Openb. 14), dan moeten we maar niet gaan rekenen. Nergens geeft de Bijbel de indruk dat we te
maken hebben met een God die de deur naar de zaligheid slechts op een kiertje geopend heeft.
Er gaat echter wat mis als we massief gaan redeneren en allerlei dingen aan elkaar gaan koppelen. Zo kun je niet zomaar, zoals Bonda
doet, de ”velen” voor wie Jezus zijn leven geeft (Matth. 20:28; 26:28) verbinden met de ”velen” die op de brede weg wandelen.
Het argument: „Wanneer Hij over velen spreekt, dan spreekt Hij niet over die weinigen”. is een vorm van inlegkunde.
Iets dergelijks geldt voor Lukas 12:47 en 48, waar de Heere Jezus een onderscheid maakt tussen hen die met „vele” en hen die met „weinige”
slagen gestraft worden. De conclusie van Bonda? Aan veel of weinig slagen komt altijd een eind, dus is hier geen sprake van een eeuwige
straf. Deze redenering gaat eraan voorbij dat de Heere Jezus hier geen uitleg geeft van de aard van de straf (eeuwig of tijdelijk), maar
van de motivatie voor het verschil in straf: het verschil tussen de wil van God wel geweten te hebben of niet geweten te hebben.
Eeuwigheid
Maar is het dan niet waar dat het woordje ”eeuwig” in de Bijbel heel vaak staat voor ”lange tijd”, ”tijdperk” of ”wereld”?
Het is inderdaad waar dat je het woord ”eeuwig” maar niet zomaar kunt invullen als ”eindeloos lange tijd”. Dan neem je ons
horloge mee naar de eeuwigheid. Er gaat ook geen eindeloos lange ”tijd” aan de schepping vooraf. Gods eeuwigheid kent geen tijd.
Maar daarmee is in ieder geval ook niet het omgekeerde beweerd, dat eeuwigheid eindig is. Wanneer bijvoorbeeld aan de Koning der eeuwen
„in alle eeuwigheid” eer en heerlijkheid wordt toegeschreven (1 Tim. 1:17), dan kun je niet de conclusie trekken dat die eer en
heerlijkheid op een gegeven moment weer ophouden.
Alle mensen
Maar wat dan met het tal van teksten waarin gesproken wordt over ”allen”? Wijzen die er dan niet op dat uiteindelijk iedereen
behouden wordt? De beruchtste tekst in dit verband, waarin twee keer ”alle mensen” staat, is wellicht Romeinen 5:18. Dat is de
kroongetuige voor de alverzoening, op de klank af. Toch is vanuit het geheel van het tekstgedeelte en van Romeinenbrief duidelijk dat
allen die bij Adam horen niet geheel samenvallen met allen die bij Christus horen. De band met Adam is voor letterlijk alle mensen een
band gegeven door geboorte. De band met Christus is er echter alleen door het geloof, zo maakt Paulus duidelijk (zie bijvoorbeeld Rom.
3:22-28).
Voorstanders van de alverzoening beroepen zich ook op teksten waarin gezegd wordt dat God het behoud van alle mensen „wil.” „Welke
wil dat alle mensen zalig worden” (1 Tim. 2:4) en: „niet willende dat enigen verloren gaan” (2 Petr. 3:9). Wat God wil, dat
gebeurt, dus zullen alle mensen behouden worden, zo is de redenering.
Niet noodzakelijk
Als antwoord hierop wordt vaak onderscheid gemaakt tussen Gods geopenbaarde wil en Gods verborgen wil. Dat zal ik nu niet doen. Het is
opvallend dat bij de alverzoening juist heel deterministisch gesproken wordt over de wil van God. Alsof een mens niet meer is dan een
pion op een schaakbord. Een ander eeuwenoud onderscheid kan hier heel nuttig zijn en ook het verwijt voorkomen dat gemaakt wordt wanneer
er gesproken wordt over twee willen of twee doelen van God, waarvan een het verloren gaan van mensen zou zijn.
Neem als voorbeeld Johannes 12:39-40, waar de evangelist schrijft dat God de ogen van de Joden heeft verblind. Het gevolg daarvan is hun
ongeloof. Dat is een noodzakelijk gevolg. Echter, je kunt niet zeggen dat de mensen dus ”noodzakelijk” ongelovig waren. Dat is
logisch en theologisch niet juist. Neem immers de redenering: Omdat er geen regen gevallen is, verdrogen de gewassen. Daarmee is niet
gezegd: „de gewassen ”moeten” verdrogen.” Vooral theologisch is het onjuist, omdat er dan geen recht gedaan kan worden aan de
eigen verantwoordelijkheid van de mens.
De leer van de alverzoening doet tekort aan de vrijheid van God en de vrijheid van de mens, aan de eer van God en de rebellie van de
mens. God heeft inderdaad maar één doel: Hallelujah! Daaraan zal vriend en vijand bijdragen.
Dr. M. J. Kater, christelijk gereformeerd predikant te Sint Jansklooster en docent apologetiek aan de
Theologische Universiteit Apeldoorn. Heeft u een vraag voor deze rubriek of wilt u reageren? weerwoord@refdag.nl
Verder lezen over dit onderwerp:
- Rob Bell, Love Wins HarperOne, New York 2011. - Jan Bonda, Het ene doel van God Ten Have, Baarn 1994. - Dr. B. Wentsel, God en mens
verzoend (Domatiek deel 3b), Kok Kampen, 19991, blz. 658-696. - J. Van Genderen en W. H. Velema, Beknopte Gereformeerde Dogmatiek,
Kampen 1992, blz. 481-486 en 786-790. - Robin A. Parry and Christopher H. Partridge (eds.), Universal Salvation? The Current Debate
Paternoster, Carlisle 2003.
|
