www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Geld & Genade
Het christelijk geloof in de hedendaagse economische context
Reimund Bieringer
Uitgever: Acco Leuven, 2018
240 blz.
Pagina's: 240
ISBN: 9789463798204
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

In de westerse wereld wordt de economie vaak beschouwd als de religie van onze tijd, met de banken als de kathedralen en de economische leiders als de hogepriesters. Mensen verwachten hun heil en geluk van economische groei en maatschappelijke welvaart, en sommigen beweren zelfs dat geld de plaats is gaan innemen van God. Maar het recente verleden toont ons duidelijk de grenzen van een dergelijke heilsverwachting. De ecologische crisis doet fundamentele vragen rijzen over de groei-economie, de economische crisis heeft het vertrouwen in het economisch stelsel ondermijnd. Tegelijk hebben sommige religieus gemotiveerde ideologieën en misbruik van geweld in naam van god het proces van de afkeer van religie in het Westen bevorderd.

Die situatie nodigt ons uit tot dialoog tussen geld en genade, tussen economie en theologie. Het is een uitdaging om de gemeenschappelijke elementen te herontdekken en na te gaan wat we van elkaar kunnen leren op grond van belangrijke verschillen. Het boek initieert dat gesprek vanuit het perspectief van joodse en christelijke theologieën die aandacht hebben voor het toekomstvisioen van een inclusieve, rechtvaardige gemeenschap in liefde en solidariteit met alle mensen. De zes hoofdstukken behandelen centrale thema’s van elke religie en meer specifiek van het christelijk geloof, in openheid tot gesprek met elke mens van goede wil. We gaan in op het eigene van de religieuze taal, van het christelijke mensbeeld, van het godsgeloof in het algemeen en van religie in het bijzonder. Ook onderzoeken we de rol van openbaring en autoritatieve teksten, zoals de Bijbel, voor het welzijn en geluk van de mens. Tot slot bespreken we de bijdrage van het christelijk denken met betrekking tot de kenmerken van een rechtvaardige maatschappij.

Reimund Bieringer is professor Nieuwe Testament exegese aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven, coördinator van de onderzoekseenheid Bijbelwetenschap en voorzitter van de Vlaamse Bijbelstichting. Hij doceert aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven het opleidingsonderdeel ‘Religie, zingeving en levensbeschouwing’. Hij is priester van het Bisdom Spiers (Speyer) in Duitsland, en heeft talrijke artikels en boeken geschreven, waaronder Dialoog en participatie. Over hedendaagse uitdagingen van het christelijk geloof (Acco, 2010)

..

1.   indekerk.be Blog - 30 mei 2020 - indekerk.be...

Geld & Genade

Boekrecensie door Maarten Hertoghs

Reimund Bieringer is professor Nieuwe Testament aan de KU Leuven. In dit boek onderzoekt hij de mogelijkheid tot dialoog tussen geld en genade, tussen economie en theologie. De verschillen zijn gemakkelijk aan te wijzen, maar zijn er ook raakvlakken? Die laatste gedachte lijkt misschien vreemd. En toch. Christenen hebben deel aan, zijn deel van het economisch stelsel en (hun) theologie komt dus in aanraking met economie. En andersom ziet Bieringer zelfs aspecten van religie die nodig zijn voor de economie, zoals vertrouwen of het streven naar een betere toekomst. 

Bieringer werkt zes hoofdstukken uit: taal, wereld- en godsbeelden, religie als fenomeen, christelijk mensbeeld, hermeneutiek en rechtvaardigheid. Ogenschijnlijk hebben deze onderwerpen niet zoveel te maken met economie en toch weet de schrijver interessante invalshoeken te geven. Zo vergelijkt hij in het hoofdstuk over taal de letterlijke taal van de economie met de eerder figuurlijke taal in de theologie. Wanneer de schrijver het christelijk mensbeeld bespreekt, en dat doet op basis van tien dimensies, dan pleit hij ervoor om die dimensies als maatstaf te nemen voor economisch handelen. En als het gaat over rechtvaardigheid (wat een belangrijk element van theologie is), dan begrijpen we allemaal dat economie in de buurt is. De connectie tussen theologie en economie is zo vreemd dus niet. 

Hier en daar was de link met economie toch wat verder te zoeken. Dat was met name het geval in het hoofdstuk over hermeneutiek, hoe wordt de Bijbel gelezen en gebruikt. Daarin werkt Bieringer uit dat de Bijbel niet zomaar tot een instrument of legitimatie van het eigen gedrag gemaakt kan worden. In het verleden is dat al te vaak gebeurd, waardoor de Bijbel misbruikt werd. Gods Woord heeft een bepaalde dynamiek en vanuit die gedacht is er in onze huidige maatschappelijke context nog genoeg mogelijkheid tot toepassing. Zodoende is er wel een link naar de economie, hoewel deze dus wat verder te zoeken is. 

Dit boek is, rekening houdend met het behandelde thema, vlot geschreven. De schrijver kijkt vanuit een katholieke invalshoek en dat is best verrijkend. Ik zou natuurlijk geen protestant zijn als ik hier en daar niet afwijkend zou denken. Hier en daar had ik concrete toepassingen op de Vlaamse situatie wel nuttig gevonden. Niet dat ik die tijdens het lezen miste, maar er achteraf op terugkijkend zou dat wel een meerwaarde betekend hebben.

Dit boek wil ik aanbevelen aan wie graag stevig doordenkt over de connectie tussen christendom (theologie) en onze seculiere maatschappij, waarin de economie een drijvende factor is die zeer veel facetten van het leven beïnvloed.