www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

Geheime gelovigen
Wat er gebeurt als moslims Jezus volgen
Anne van der Bijl en A. Janssen
Ark Media, Amsterdam 2008
351 pag., € 9,95  
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Anne van der Bijl, oprichter van Open Doors, reist al meer dan 40 jaar naar landen in het Midden-Oosten om de vervolgde christenen daar bij te staan met praktische hulp en geestelijke bemoediging. In Geheime Gelovigen vertelt hij voor het eerst hun verhaal aan de rest van de wereld. Ook laat hij zien hoe westerse christenen degenen kunnen steunen die onder minder gunstige omstandigheden leven. Hoewel de meeste moslimlanden beweren dat er vrijheid is voor alle gelovigen van alle godsdiensten om hun geloof te beoefenen, ziet de werkelijkheid er voor geïsoleerde groepen christenen en individuele personen heel anders uit. Duizenden christenen met een moslimachtergrond worden dagelijks vervolgd vanwege hun geloof. Dit boek vertelt het afschuwelijke maar ware verhaal van mannen en vrouwen met een moslimachtergrond, die nog steeds in streng islamitische landen wonen, ook al hebben ze de stap gezet om christen te worden. Geheime gelovigen bestaat uit twee delen. Het eerste deel (ca. 85% van het totaal) is in verhalende vorm geschreven en leest als een spannende roman. Het tweede gedeelte geeft informatie aan Westerse christenen en kerken over wat zij kunnen doen voor deze mensen die vervolgd worden om hun geloof.

3. Nederlands Dagblad - 6 februari 2009 - www.nd.nl

Niet Hollywood, maar Christus

Recensie door Herman Takken

Geheime gelovigen is een aangrijpend boek, het gaf geen moeite om het van a tot z te lezen. Wel waren er een paar hobbels te nemen. In het begin loopt het verhaal wat stroef en gaat het soms om onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Het ineenschuiven van de levensverhalen van verschillende personen kan daar debet aan zijn. Jammer dat er ook veel slordigheden en foutjes in staan. En, wat wonderlijk overkomt, is dat de schrijver nadrukkelijk zelf een plek heeft in het verhaal. „Door wat Anne aandroeg kreeg Boetros het zelfvertrouwen dat hij nodig had ..., de mannen kregen weer frisse moed door het onderwijs van Anne en dominee Joesoef… Anne haalde zijn portemonnee tevoorschijn... en legde het geld in zijn vriends hand."

Tot zover de voor mij te nemen hobbels. Want het boek heeft mij uiteindelijk wel gepakt en diep getroffen. Gaandeweg wordt de beschrijving van het leven van ‘geheime gelovigen' in islamitische landen overtuigender. Wie met hen te maken heeft (gehad), zal veel herkennen van de achterstelling en pesterijen die zij te verduren krijgen, de spanningen en gevoelens van ontheemding, verscheurdheid en eenzaamheid... Het gaat om intimidaties, gevangenzetting, martelingen en soms zelfs de dood. Het is de harde werkelijkheid waar 'afvalligen' mee te maken kunnen krijgen. Voor christenen die deze wereld niet kennen, is het goed te weten dat dit anno 2009 nog terdege gebeurt.

Op knappe wijze worden de gevoelens van christenen met een moslimachtergrond vertolkt. Een van hen: "Ik vraag me soms af of ik nu christen ben. Of ben ik een moslim die van Isa houdt? Hoe lang kan ik dit nog geheim houden?" Een ander, Salima, voelt zich eenzaam en begint terug te verlangen naar vroeger. „Ze dacht vaak aan thuis, haar ouders en broers en zussen. Ze waren een geweldig gezin geweest... Ze had vriendinnen die graag met haar gingen winkelen. Waarom had ze dat alles opgegeven?"

Opofferen
Tussen de regels door krijgt de lezer veel pastorale adviezen mee. Moslims die christen worden hebben in hun nieuwe leven structuur nodig. Zij waren gewend vijfmaal daags te bidden en te vasten in de ramadan. Voor hen moeten we „een weldoordacht programma hebben voor discipelschap".

Even verder lezen we: „Misschien moeten we nieuwe gelovigen leren hoe ze hun geloof kunnen uitoefenen en toch hun familie kunnen eren”. Vaak krijgen zij te maken met dreigementen. „Er begonnen tamelijk regelmatig dreigtelefoontjes te komen voor Boetros. Soms belden ze naar zijn kantoor, soms naar zijn huis. Nadira zei dat de beller, als zij alleen thuis was met de twee kinderen, niets zei. Wel kon ze iemand horen ademen en er werd soms op de achtergrond gepraat. Als Boetros opnam was er een boodschap: 'We weten waarmee je bezig bent.' De stem leek van een man die geschoold was en duidelijk sprak. 'We houden er niet van dat westerse organisaties zich met ons land bemoeien'."

Tweestrijd
Hoe moet je daar, als dit je overkomt, op reageren? Wat is wijs? Op ons als westerse christenen komt de vraag af: „Wat zou ik doen? Zou ik het volhouden? Zou ik stand houden als mijn gezin bedreigd werd, zelfs opgeofferd moest worden?" De onvoorstelbare angst, tweestrijd en ook geloofsstrijd die dat teweegbrengt, kunnen wij ons nauwelijks voorstellen, maar voel je op je afkomen bij het lezen van dit boek. Beschreven wordt ook de lafhartige moord op twee 'geheime gelovigen'. Helaas is het geen element om het boek extra spannend
te maken, maar harde realiteit.

Veel waardering heb ik voor de respectvolle manier waarop geschreven wordt over de orthodoxe kerken van het Midden-Oosten, de spagaat waarin zij zich af en toe bevinden met de wens om bekeerlingen gastvrij op te nemen en tegelijk hun eigen bestaan en hun werk niet in gevaar te brengen. Hoewel de positie van christenen met een moslimachtergrond veel penibeler is dan van hen die van huis uit christelijk zijn, hebben toch ook de christenen van de oosterse kerken veel te maken met tegenwerking en achterstelling, bijvoorbeeld bij kerkbouw of het vinden van werk

Maffiapraktijken
Soms vinden ontvoeringen van christelijke meisjes plaats. Een van de verhalen gaat hierover. Overheid en politie treden daar niet of nauwelijks tegen op, evenals tegen de maffiapraktijken van bepaalde families die christenen in het nauw brengen of „een kopje kleiner maken". Op ontroerende wijze wordt beschreven hoe de lokale priester aboena Alexander, hartstochtelijke pogingen doet om zijn gemeente mee te krijgen in het overwinnen van het kwade door het goede.

De uitzichtloze situatie maakt dat velen willen ontsnappen aan de ellende en pesterijen door hun heil in het Westen te zoeken. Basjir, de eigenaar van een slagerij wiens winkel in de as werd gelegd door een meute fanatieke moslims, viel huilend de priester om de hals en vertelde dat hij financieel geruïneerd was. „Een broer van me woont in Europa en hij vraagt al jaren of ik daar ook naartoe kom. Het wordt tijd om te vertrekken…” „Geef de moed niet op", onderbrak de priester hem. „Wacht een poosje. Je kunt alles weer opnieuw opbouwen." „Nee, het is voorbij", zei Basjir toen hij zichzelf weer in de hand had. „Dit is geen plaats voor mijn vrouw en kinderen."
De laatste zestig pagina's van het boek gaan in op de uitdagingen voor de kerk van Christus ten aanzien van deze broeders en zusters. Concreet wordt aangegeven wat westerse christenen het beste kunnen doen. Luisterend naar de stem van christenen met een moslimachtergrond horen we het verlangen naar gebed voor hen. „Bid dat we sterk zullen blijven en niet terug zullen vallen. Bid voor de tweedegeneratie christenen. Onze kinderen lijden enorm. Strijd met ons mee. Blijf druk uitoefenen en aandringen op democratie, vrijheid en mensenrechten, en de mogelijkheden om het evangelie in vrijheid te verkondigen. Kom niet Hollywood brengen; breng Christus. Breng geen macht, kom niet met geld alleen. Breng liefde. Breng het Koninkrijk."

2. Uitdaging - december 2008 - www.uitdaging.nl

Islam bedreigender dan communisme


Perfecte timing, dat verschijnen van Geheime Gelovigen van Anne van der Bijl. Tegelijk startte (door hem gesticht) Open Doors een gelijknamige campagne voor christenen in moslimlanden, die, voor hun veiligheid, veelal hun geloof in het geheim moeten praktiseren.

Recensie door Johan Th. Bos

Openheid kan dodelijk zijn. De campagne stimuleert westerse christenen voor hen te bidden, hun te schrijven en te geven. Open Doors sticht 'schuilhuizen', waar ex-moslims veilig onderdak, Bijbelstudie en medische en geestelijke hulp krijgen.

Belangrijk allemaal, blijkt uit Van der Bijls nieuwste boek. Evenals bij zijn eerdere boeken verscheen eerst een Engelse editie en maakte hij gebruik van een ghostwriter. Al Janssen, deze keer. Die leverde een boeiend, gemakkelijk leesbaar relaas over trieste werkelijkheid op.

Geheime gelovigen waren er ook in voormalig communistisch Oost-Europa, waar Van der Bijls bediening begon. Maar terwijl daar sprake was van dictatoriale minderheidsregimes, zijn christenen in moslimlanden slachtoffer van een alom aanvaarde cultuur. De islam verschilt als onderdrukkende ideologie van het communisme, doordat zij een god heeft, legt Van der Bijl uit: "Het communisme kwam met de absurde bewering dat er geen God is. Het gevolg was een gruwelijk systeem dat al na zeventig jaar instortte.

De islam bestaat al veertienhonderd jaar en vormt een veel grotere uitdaging voor christenen. Hij stelt ons de vraag: wie is God? De manier waarop wij de vraag beantwoorden heeft grote gevolgen voor onze manier van leven."

Die boodschap lijkt de essentie te zijn van dit boek, waarin de lezer kennis maakt met veel praktijkvoorbeelden van religieuze verdrukking. De betrokkenen worden doorgaans met pseudoniemen aangeduid en hun vaderland wordt niet genoemd. Er zal overigens wel enige fictie in hun levensverhalen zijn verwerkt, maar de harde feiten over hun vurige geloof in Christus en de prijs die zij daarvoor (bereid zijn te) betalen, blijven authentiek overeind.

Over Moestafa, bijvoorbeeld. Hij behoorde tot de fanatieke Moslim Broederschap en leek bereid zelfmoordaanslagen te plegen. Door bestudering van de Bijbel ontdekte hij Gods liefde, geopenbaard in Christus. Hij besefte dat de God van de Bijbel nooit de Allah van de Koran kon zijn en de in het Oude Testament (waarvan sommige informatie ook in de Koran voorkomt) aangekondigde grote profeet nooit Mohammed, maar alleen Jezus.

Of neem Achmed, door zijn vader mishandeld omdat hij christen werd. Een andere hoofdrolspeler is Boetros, stammend uit een christelijk gezien, universitair opgeleid in Engeland. Mede op aandringen van Anne keerde hij terug naar zijn vaderland, om daar de vervolgde gemeente, en voorgangers, te dienen. Het is een boek dat ook confronteert met diep menselijke problemen van (jonge) christenen in een islamitische omgeving. Bijvoorbeeld: hoe vindt een jonge man een vrouw in een cultuur waar uithuwelijken gewoonte is?

Het is opvallend dat veel islamieten die oprecht zoeken naar de waarheid, Christus zien in een visioen, waarna zij Hem aanvaarden als de Weg voor hun leven. In overeenstemming met de Bijbelse belofte dat wie zoekt ook vinden zal. Lezen en herlezen, dit boek.

Secret Believers
Brother Andrew en Al Janssen
Uitg. Revell, Grand Rapids
268 pag., 19,95 dollar.  

1. Nederlands Dagblad - 21 november 2007 - www.nd.nl

De goede 'jihad' strijden

Boekrecensie door Aldwin Geluk

Het westerse christendom moet een 'culturele reformatie' doormaken, waardoor christenen niet alleen in hun woorden maar ook in hun daden Jezus gaan navolgen. Alleen dan heeft evangelisatie onder moslims zin, zegt Anne van der Bijl. 
HARDERWIJK - Christenen laten zich te veel leiden door hun angst voor de islam. Dat verlamt ze, en weerhoudt hen ervan het evangelie te verkondigen onder moslims. Dat schrijft Anne van der Bijl (79) in zijn nieuwste boek Secret Believers (geheime, verborgen gelovigen). 

Van der Bijl roept christenen op een geestelijk offensief te beginnen richting de islam. Hij spreekt in dit licht van geestelijke oorlogsvoering. Hij citeert 2 Timoteus 4, waar Paulus spreekt over 'de goede strijd' die hij gestreden heeft. ,,In de Arabische vertaling zijn deze drie woorden vertaald als 'de goede jihad' '', aldus de zendeling. 

Van der Bijl smokkelde jarenlang bijbels naar de Sovjet-Unie en legde daarmee de basis van de huidige organisatie Open Doors. De laatste decennia heeft hij zijn werkterrein verlegd naar het Midden-Oosten en richt hij zijn evangelisatieactiviteiten op moslims. Samen met de Amerikaanse auteur Al Janssen schreef hij een boek over moslims in het Midden-Oosten, die tot geloof in Jezus Christus zijn gekomen. Het boek wordt ook in het Nederlands vertaald en zal volgens Open Doors volgend jaar tijdens de Open Doors-dag in het najaar worden gepresenteerd. 

Omdat de levens van de ex-moslims die in het boek voorkomen gevaar lopen als zij bij naam en toenaam zouden worden genoemd, hebben Van der Bijl - die zich in het buitenland Brother Andrew noemt - en Janssen ervoor gekozen hun namen te verhaspelen. Bovendien zijn de verhalen geromantiseerd, al benadrukken de schrijvers dat zij zich baseren op waar gebeurde feiten. 

Hoe het ook zij, het boek leest als een thriller en levert spannende en inspirerende verhalen op. Zoals dat van Nazim, een oudere man uit Afghanistan die tot geloof kwam en die Van der Bijl in 2002 doopte, tijdens een huiskerkviering vlakbij het gebergte van Tora Bora, een van de beruchte schuilplaatsen van de Taliban. Later hoorde hij hoe het met Nazim was afgelopen. Hij was teruggekeerd naar zijn dorp en had de plaatselijke kinderen leren lezen en schrijven met behulp van teksten uit het Nieuwe Testament. 

,,Op een morgen kwam de plaatselijke moellah, een aanhanger van de Taliban, Nazims huis binnenstormen met een paar van zijn volgelingen van de plaatselijke moskee. Ze sloegen Nazim volledig in elkaar en riepen: 'waarom leer je onze kinderen over het Nieuwe Testament, en niet uit de Koran? De Koran is alles wat ze nodig hebben!'.'' 

In kritieke toestand lieten ze de oude man achter. Die vroeg zijn vrouw en kinderen om zo snel mogelijk alle familie en vrienden uit het dorp, en ook al zijn leerlingen bijeen te roepen. ,,Binnen een paar minuten stonden er zo'n 25 mensen in zijn huiskamer'', beschrijft Van der Bijl. ,,Ondanks de pijn van zijn verwondingen, kreeg hij de kracht om hen toe te spreken. 'Ik wil jullie iets belangrijks vertellen', ze hij, en vertelde over zijn reis in het geloof, die hem naar het geloof in Jezus Christus leidde. Hij sloot af door voor te lezen uit het evangelie, en zei: 'Doordat Jezus zijn leven voor ons gaf, heeft hij ons bevrijd van de vloek van de zonde en brengt hij ons bij God'. Nadat Nazim zijn toehoorders had opgeroepen ook Jezus te gaan volgen, viel hij op de grond en stierf.'' 

Oproep 
Van der Bijl vertelt dit soort verhalen niet zomaar. Zijn boek mondt uit in een oproep, waarin hij zich direct tot de lezer richt. De 'goede jihad' waarover hij spreekt heeft namelijk niets te maken met het voeren van strijd tegen moslims, maar lijkt veel meer van toepassing op het bestrijden van de geestelijke leegte waarin veel westerse christenen volgens hem verkeren. ,,Verandert dit verhaal het beeld dat jij hebt van moslims?'', vraagt hij. ,,Als je de beelden ziet van grote demonstrerende menigten van moslims, ben je dan bang voor ze, of zie je ze als een zendingsveld?'' 

Hij verwijst naar Matteüs 5, waar Jezus zijn volgelingen opdraagt hun vijanden lief te hebben, en zelfs een extra mijl mee te lopen als iemand - een Romeinse soldaat - hen zou dwingen zijn bepakking een mijl lang te dragen. ,,Die eerste mijl was verplicht. Soldaten mochten mensen daartoe dwingen, dat stond zo in de wet. Maar die tweede mijl was vrijwillig. Die bood een gelegenheid om die soldaat te vertellen over Jezus'', aldus Van der Bijl. 

Christenen kunnen daar een les uit trekken, vindt hij. ,,Wij lopen de eerste mijl al, door Jezus te volgen. Ik stel voor dat we ook de tweede mijl gaan lopen, door ons geloof te delen met moslims.'' 

Het probleem is alleen dat veel moslims christenen beoordelen op hun daden. ,,Als ik door de moslimwereld reis, hoor en zie ik een enorme woede tegen Europa en Amerika. Als moslims de westerse tv-zenders aanzetten, zien ze schaars geklede vrouwen in videoclips, die grote gouden kruizen dragen. En ze horen aansporingen voor vrije seks en allerlei andere immoraliteit'', beschrijft Van der Bijl. ,,Hoe vaak wij ook zeggen dat dat niets met het christendom te maken heeft, ze zullen je niet geloven. Onze decadentie overschreeuwt dan onze woorden.'' 

Decadentie 
Bovendien: ,,De realiteit is dat veel christenen zelf ook kijken en luisteren naar de programma's waarin het egoïsme en de decadentie worden bezongen. Het scheidingspercentage is onder christenen even hoog als onder niet-christenen.'' 

Zolang christenen de woorden van Jezus niet meer in praktijk brengen, zal evangelieverkondiging onder moslims niets opleveren, schat Van der Bijl in. 

,,Veel mensen in de kerken zullen, als ze dit horen, zeggen dat er een opwekking nodig is. Ik ben bang dat dat niet de oplossing van het probleem is. Opwekkingen vullen slechts de kerkbanken. Er is iets veel krachtigers nodig: een culturele reformatie onder christenen: ware overgave van onze levens aan Jezus, betekent dat we onze levensstijl aan Hem aanpassen.'' 

De evangelist stelt dat er veel moet veranderen in de westerse kerk. ,,We hebben alleen kans om iets te doen aan de schijnbaar onstuitbare groei van de islam, als miljoenen mensen door hun levensstijl de liefde van Christus gaan uitstralen.'' 

Hij vindt het dan ook hoog tijd dat kerken in het Westen kritisch naar zichzelf gaan kijken. ,,Ze zullen moeten toegeven dat zij, hoewel ze er welvarend en succesvol uitzien, in feite zwak zijn, omdat zij eigenlijk helemaal geen getuigen van Christus zijn naar moslims.'' 


Naar aanleiding van Secret Believers, Brother Andrew en Al Janssen, Uitg. Revell, Grand Rapids, 268 pag., 19,95 dollar.