www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

De God van Abraham, Izaäk en Jakob Bijbelstudies Henk Binnendijk 9789043510509 190 pag. Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)... of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl Prachtige, aansprekende bijbelstudies Abraham, Isaäk en Jakob en hun vrouwen waren gewone mensen. Natuurlijk leefden ze bijna vierduizend jaar geleden en in een andere cultuur. Maar het waren wel mensen met dezelfde gevoelens, verlangens en onzekerheden als wij. Wie ook nog altijd dezelfde is, is de God van Abraham, Isaäk en Jakob. Hij kwam steeds weer in hun leven. Hij beloofde hen veel. Sommige beloften werden in hun leven vervuld, anderen lagen in de toekomst. Hij leerde hen door hun beslissingen, hun falen, hun zelfzucht en hun liefde, door hen te laten zien wat hun daden opleverden. Maar Hij bleef altijd achter hen staan.

De gepensioneerde evangelist, die tientallen jaren op geheel eigen wijze spannende televisie voor de Evangelische Omroep maakte, kan met een enkele waarneming het beeld van een hoog verheven en rechtvaardige God laten kantelen. God wil dichtbij komen, ja zelfs vertrouwelijk met ons omgaan. Hij wil als een vader voor ons zijn. Die vaak breed uitgemeten rationele waarheid van het evangelie wordt in Binnendijks benadering omgezet in warmte, gevoel, ervaring en passie.

Honger

Geen wonder dat het boekje wat met me deed. Ik weet best hoe het geloof in elkaar steekt, wat de waarde van de Bijbel is. En als het moet, durf ik er ook wel van te getuigen. Maar de overwegingen van Binnendijk doen je beseffen dat het mogelijk is in stilte honger te lijden. Honger naar de échte kern van het evangelie, een dagelijks vertrouwelijk omgaan met God. Want, zo is de rode draad, geloven is veel meer dan het onderschrijven – en wekelijks (moeten) aanhoren van een stelsel van rationele geloofswaarheden. Een voorbehoud bij mijn enthousiasme is op zijn plaats. Als het om gevoel en ervaring gaat, anders dan bij overdracht van feiten en rationele waarheden, speelt je gemoedstoestand altijd een rol. In hoeverre Binnendijks boek iemand raakt, zal mede afhankelijk zijn van hoe de lezer op dat moment in het leven staat.

In zijn bijbelstudies schurkt Binnendijk tegen de aartsvaders Abraham, Isaäk en Jakob aan. Hij benadrukt dat zij gewone mensen waren, met dezelfde gevoelens, verlangens en onzekerheden als wij. Plaats je hen op een voetstuk, dan valt een deel van de bijbelse zeggingskracht weg, betoogt Binnendijk. Dit is een aantrekkelijk en deels ook verdedigbaar uitgangspunt. Wie bijvoorbeeld de eigen keuzes van Jakob het op slinkse wijze binnenslepen van de zegen op zich in laat werken, herkent het diep menselijke daarin.

Anderzijds, laten de aartsvaders dan gewone mensen zijn, Gods weg met hen was wel heel bijzonder. Dat laten deze bijbelstudies ook zien. God noemt Abraham expliciet zijn vriend, nota bene als enige in de Bijbel. Uniek in de geschiedenis van het heil. En dat relativeert een directe vergelijking tussen de aartsvaders en ons toch ook.

Belangrijker voor Binnendijk is wat Gods omgang met de aartsvaders over Hem zegt. Veel, zo beschrijft Binnendijk al in zijn voorwoord. "God vermaande hen nooit. Soms leerde Hij hen door te zwijgen. Hij leerde hen door hun beslissingen, hun falen, hun zelfzucht en hun liefde. Door hen te laten zien wat hun daden opleverde. Zowel positief als negatief. Maar Hij bleef altijd achter hen staan. Hij nam het altijd voor ze op."

Een mooie warme boodschap, die Binnendijk op gevoels en ervaringsniveau weet over te dragen. Daar kun je kritiek op hebben. Geloven is meer dan gevoel en emotie, het heeft geen zin dat te ontkennen. Maar ook een andere kritische vraag mag gesteld worden: hoe vaak kom je bijbelleraren tegen die in een bescheiden en persoonlijke stijl hun geloofservaring inspirerend delen, tonen en toepassen?

Eenzijdig

Bij sommige gedeelten komen er als vanzelf vragen en gedachten naar boven. Bij het zesde hoofdstuk bijvoorbeeld, waarin Binnendijk het verbond behandelt dat God met Abraham sluit. Altijd gedacht en ook geleerd - dat beiden het verbond sloten. Nee, schrijft Binnendijk, alleen God ging over het pad tussen de offerdieren (Genesis 15).

Dat zou kunnen, maar zeker is het niet. Nalezing wijst uit dat de Bijbel zwijgt over de specifieke rol van Abraham. Sloot God ten diepste een eenzijdig verbond, waarin Hij zich vastlegde op trouw aan Abraham en zijn nageslacht, ook omdat het voor Abraham te verstrekkend was om aan te gaan? Zoals Jezus eeuwen later een parallel die Binnendijk legt ook alleen ging?

Zo'n gedachte levert mijmerstof op, waarmee een uurtje stille tijd zo is gevuld. Wie is God dat Hij bereid is alleen die verplichtingen aan te gaan? En wie is Jezus, dat Hij alleen de kruisweg ging? Opnieuw toont zich hier het talent van Binnendijk. Het denkproces dat zijn schrijven in gang zet, leidt tot verdieping van het geloof.

Een praktisch punt: de evangelist hanteert consequent de bijbelvertaling van 1951. Vervelend is dat niet, deze vertaling is ons echt nog niet ontgroeid. Maar het roept wel de vraag op wanneer de nieuwe vertaling van de Bijbel zijn intrede doet in bijbelstudie land.