|
www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu
6 RECENSIES
 Het kloppend hart van de gemeente
Vriendschap en geestelijke groei in de huiskring
Bart Broekman
Uitgeverij Kok Voorhoeve (Kampen, 2009)
192 blz.
ISBN: 9789029719179
Prijs: 17,50 euro
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
Veel kerken en gemeenten kennen huiskringen. Vaak met succes en zegen. Soms met de nodige stroefheid. In dit zeer praktische handboek
geeft Bart Broekman vanuit zijn jarenlange ervaring aan waar het bij huiskringen om draait. Bruikbare achtergrondinfo wordt gecombineerd
met een schat aan praktische tips. Het gratis werkboek op cd-rom maakt Het kloppend hart van de gemeente tot een extra waardevol
instrument voor iedereen die betrokken is bij een huiskring.
Meer: www.cc-excellence.nl/publicaties/boeken/
6. GroeiGroepKrant EWV - augustus 2009
Het Kloppend hart van de gemeente
Boekrecensie door Gert van Herk
Bart Broekman heeft een standaardwerk geschreven voor werken met kleine groepen. De huiskringen vormen het kloppend hart van de
gemeente, omdat in deze groep de kernwaarden van de gemeente -vriendschap en geestelijke groei- kunnen worden beleefd. De huiskring is
een zorggroep, waar de leden onderling bij elkaar betrokken zijn. De meeste tijd wordt dan ook besteed aan ontmoeting en opbouw van
elkaar. Dat de huiskring dit effect kan hebben, komt omdat het is ingebed in 'gemeentezorg': een totaalvisie op de gemeente waarbij ‘
omzien naar elkaar' het uitgangspunt is en waarin vriendschap en geestelijke groei ruimte krijgen. Gemeentezorg is ook een belijdenis
die zich toont in de levensstijl van gemeenteleden en huiskringleden en het is een beleving die ontmoetingen maakt tot sleutelmomenten
met elkaar en de Heer. Gemeentezorg is een basisbouwsteen voor structurele inbedding van (meer taakgerichte) activiteiten.
De huiskring kent in het boek geen Bijbelgesprek zoals de gemeentegroeigroep (GGG). In de gemeente van Bart Broekman vindt Bijbelstudie
op een ander moment plaats dan in de huiskring. Het boek is
eenvoudig: heldere zinnen leggen uit wat er in groepen gebeurt en hoe het werkt;
kernachtig: kernwaarden vriendschap en geestelijke groei worden als fundamenteel (h)erkent en consequent uitgewerkt;
gestructureerd: de verschillende niveaus rond werken in groepen en hun interacties worden onderscheidend besproken: de groep, de
groepsleden, de kringleiders, de coaches van de kringleiders, de oudstenraad/kerkenraad.
doorleefd: Bart Broekman werkte tien jaar met kleine groepen en geeft in dit boek zijn ervaring door, afgewisseld met citaten van
kringleden, kringleiders en coaches.
instructief: wie dit boek leest, kan er ook mee aan de slag in de eigen situatie.
Gert van Herk is toeruster Evangelisch Werkverband.
5. IDEA -
juni 2009 - (IDEA, Gemeenteopbouwblad van de Evangelische Alliantie)
Het Kloppend hart van de gemeente
Boekrecensie door René Erwich
Bart Broekman, tot voor kort pastor van de Bethelgemeente in Drachten, schreef een gepassioneerd boek over het belang van de huiskring.
Ik las het in één adem uit. Deels vanwege mijn eigen belangstelling, deels door de vlotte stijl waarin Broekman schrijft. Hij stelt
een belangrijke vraag: hoe zit het met de diepe verbondenheid tussen mensen in de gemeente van Christus? Huiskringen of zorgrkingen
bieden grote mogelijkheden. Het gaat om vriendschap en geestelijke groei en omzien naar elkaar. De auteur wijst op de preventieve
werking die uitgaat van een goed functionerende kring. Veel zorgen en problemen worden voorkomen. Bovendien is er niet langer sprake van
(onnodige) overbelasting van pastoraal medewerkers of de voorganger. Het boek reikt veel praktische en strategische adviezen aan om vorm
te geven aan een dergelijke structuur van huiskringen.
Ik heb ook een paar vragen. In zijn pleidooi voor een zorgzame gemeente gaat Broekman impliciet uit van één bepaald gemeentemodel met
specifieke opvattingen over participatiegraden van leden en een specifieke normering van hoe mensen met elkaar omgaan. Zijn er ook
andere mogelijkheden? Hoe zou dit bijvoorbeeld gestalte kunnen krijgen binnen een meer katholieke visie op kerk zijn? Hij schrijft het
niet met zoveel woorden, maar het lijkt erop dat de huiskring toch het primaat heeft als het gaat om zorg leren dragen voor elkaar. Het
lijkt mij dat er nog meer instrumenten en middelen zijn die hieraan kunnen bijdragen.
Allen die geïnteresseerd zijn in de vraag hoe je de zorg voor mensen in een gemeente gestalte kunt geven, vinden in 'Het kloppend hart
van de gemeente' veel bruikbare inzichten!
4. CV-Koers - juni 2009
Het Kloppend hart van de gemeente
Boekrecensie door Ronald Westerbeek
Kerken die al wél overtuigd zijn van het belang van huiskringen en dit graag verantwoord willen opzetten of voortzetten, kunnen beter
meteen naar dit boek van Bart Broekman grijpen. Bart Broekman kennen we natuurlijk een beetje van zijn artikelen voor CV•Koers, maar
vooral van zijn gemeenteopbouwwerk in de Bethelgemeente in Drachten, waar hij onder meer de initiator was van het huidkringenmodel.
Tegenwoordig is hij directeur van Willow Creek Nederland.
Nu steeds meer kerken huiskringen of groeigroepen gestart zijn, komen ook steeds meer kerken erachter dat dit niet gegaranderd succes
oplevert. Nogal wat kringen mislukken of leveren niet de gehoopte geloofsverdieping op. Maar weer stoppen dan? Pak liever dit boek van
Broekman erbij, die in de Bethelgemeente verantwoordelijk was voor het aansturen van 250 (!) huiskringen. Kringen kunnen geweldige winst
betekenen voor het geloofsleven in de gemeente, maar dan moet je het wel goed opzetten -vanuit een gezonde visie, met goed toegeruste
kringleiders en gedegen coaching. Dit is niet het eerste boek over kringen, maar wel het meest complete en actuele - met een schat aan
praktische tips en huiskringmateriaal dat via internet beschikbaar is. Een must!
Ronald Westerbeek is hoofdredacteur CV•Koers
3. Parakleet - april 2009
Een bron van inspiratie
Boekrecensie door CHS
In dit boek, wat zich toespitst op huiskringen, combineert Broekman een heldere uiteenzetting van visie
en strategie met een schat aan praktische tips. Hij verdeelt het boek in twee delen. In het eerste deel richt hij zich op de visie en de
strategie van de zorgzame gemeente. De eerste christelijke gemeente groeide explosief tot minsten vijfduizend mensen. Het kenmerk van
deze massale gemeente was het creëren van een zorgzame gemeenschap, waarin de gelovigen God ontmoetten en elkaar ontmoetten. De grote
gemeenschap én de kleine groepen waren tot zegen. De auteur beschrijft uitgebreid hoe de grote gemeenschap tot zegen kan zijn in zorg
voor elkaar. Vervolgens schets hij een beeld van de zorgzame voorganger en als derde komt de zorgzame huiskring aan bod.
Deel twee gaat in zijn geheel over die zorgzame huiskring in de praktijk. Broekman beschrijft hoe deze zorgzame huiskring
relatiegericht, doelgericht en gavengericht is. Het aardige is dat kringleden steeds vanuit de praktijk vertellen wat zij gedaan hebben
en hoe dat beleefd werd. Vervolgens schets de auteur een beeld van hoe de huiskringbijeenkomst eruit ziet. De laatste belangrijke
hoofdstukken van het boek richten zich op de ontwikkeling van de kringleider. Op welke wijze is hij die zorgzame kringleider? Wat zijn
zijn taken en hoofdverantwoordelijkheden? Hoe wordt hij gecoacht door een kringcoach met wat voor doel? Toegevoegd aan het boek is een
digitaal werkboek met praktische tips en tools.
Broekman is er in geslaagd om een uitstekend boek op de markt te brengen over de zorgzame gemeente en zorgzame huiskringen, dat geboren
is vanuit de praktijk en geheel aansluit bij de Nederlandse cultuur. Een vollediger boek over dit onderwerp ben ik nog niet
tegengekomen. Het is een bron van inspiratie en een must voor voorgangers, gemeenteleiding en kringleiders.
2. Uitdaging - april 2009 - www.uitdaging.nl
Huiskring als kloppend gemeentehart
Wéér een boek over strategie, visie, concept voor groei. Gelukkig druipt de marketingtechniek er deze keer niet af, maar het bevat wel
weer een pakket maniertjes om resultaten te boeken. Doelgericht, zogezegd.
Boekrecensie door Johan Th. Bos
Is geestelijke voeding door Gods Woord dé manier om geestelijk te groeien? Nee hoor, lijkt Bart
Broek-man in Het kloppend hart van de gemeente te willen zeggen. Over vriendschap en geestelijke groei in de huiskring, leert de
ondertitel. Het boek is vooral gebaseerd op zijn tienjarige ervaring als pastor in de door ds. Orlando Bottenbley geleide Bethel
baptistengemeente in Drachten, waarvan hij nog lid is. De auteur, nu zelfstandig ondernemer als consultant en coach van geestelijke en
seculiere leiders, gaf daar gestalte aan het kringenwerk. Oorspronkelijk was de huiskring een gebedsavond, afgewisseld met een
Bijbelstudieavond in een andere setting, legt Bottenbley in een voorwoord uit. Dat veranderde langzamerhand. In de huidige 250
huiskringen ligt het accent niet op Bijbelstudie, maar op onderlinge zorg. Lief en leed wordt er gedeeld. Zij vormen het kloppend
gemeentehart, constateert zowel Bottenbley als de auteur. Het is daarom niet meer weg te denken.
Wie ben ik om dat tegen te spreken? Ze scoren voor het oog van kerk en wereld met massa enorm, daar in Drachten. Toch heb ik vragen over
het conceptmatige en soms psychologische karakter van dit handboek voor geestelijke groei in een geloofsgemeenschap. Terecht constateert
Broekman, verwijzend naar de vroegste christengemeenschappen, dat gemeente-zijn meer inhoudt dan zondagse kerkgang, doordeweekse
Bijbelkringen en gezellige activiteiten. In een gezonde gemeente zou men elkaars leven moeten delen; in de praktijk komt daar vaak
weinig van. In Drachten vond men de zorgzame huiskring als oplossing.
In het tweede deel worden allerlei praktische manieren aangereikt om die vorm te geven. Tot een indeling van de avond toe: 10 minuten
ontvangst, 10 minuten 'ijsbreker' (waarvoor een lange lijst mogelijk door de kringleider te stellen alledaagse vragen wordt aangereikt),
een kwartier 'Jezus centraal stellen' (trucje: lege stoel plaatsen), een uur voor onderlinge ontmoeting, een kwartier voor gezamenlijk
gebed en tien minuten voor afspraken en afsluiting. Met het schema kan soepel worden omgegaan, stelt de auteur ons gerust. Als al die
elementen er maar in zitten. Broekman pretendeert niet dat zijn model het juiste is en hoopt zelfs dat het niet een-op-een wordt
gekopieerd, zoals vaker is gebeurd met kleine groepen.
Het eerste boekdeel bevat een visie en strategie voor de zorgzame gemeente. Geboren uit de praktijk en enigszins, niet uitbundig,
Bijbels onderbouwd. Wie denkt dat de Heer Zelf, door de Heilige Geest, Zijn Gemeente bouwt, stuit hier op de opvatting dat er
structuren, processen en een uitgekiend organisatorisch kader nodig zijn om het werk van die Geest de ruimte te geven. Is dat zo? Het
boek bevat stof genoeg om zich daarop te bezinnen. Uit korte getuigenissen die erin staan, blijkt dat velen dankzij die kringen een echt
'thuis' vonden binnen de geloofsgemeenschap. Menige kerk zou wensen dat het bij haar zo was.
1. Friesch Dagblad - 20 maart 2009 - www.frieschdagblad.nl
De huiskring als zorggroep
Bart Broekman uit Drachten schreef boek over functioneren van huiskringen
Drachten - Steeds meer kerken werken met kleine groepen, maar vaak ontbreekt er een totaalvisie op het
functioneren van de kleine groep binnen de gemeente. Bart Broekman gelooft dat de huiskring uiteindelijk als zorggroep moet
functioneren en zo het kloppend hart van de gemeente is.
Boekrecensie door Lodewijk Born.
Vandaag verschijnt het boek Het kloppend hart van de gemeente. Vriendschap en geestelijke groei in de
huiskring. Het wordt vanmiddag gepresenteerd op een symposium in de Bethelkerk in Drachten. Dat is de vrije baptistengemeente waar
Broekman tien jaar voorganger was. Hij was de initiator van het huiskringmodel zoals het in zijn boek wordt beschreven. Tegenwoordig is
Broekman werkzaam als gemeentecoach en -adviseur en, vanaf 1 april, ook directeur van Willow Creek Nederland.
Steeds meer kerken werken met celgroepen, bijbelgespreksgroepen, gemeentegroeigroepen of andere kleine kringen. Broekman juicht die
ontwikkeling toe, maar geeft aan dat het geen garantie is voor meer geestelijke intimiteit en geloofsgroei. Sterker nog: in veel
gemeenten lijkt werken met groepen een doel op zichzelf te zijn geworden, stelt Broekman. Er moet echter een gedachte achter zitten, een
visie op gemeente-zijn. Hij beschrijft dat zeer lezenswaardig in zijn boek. Geen droge leesstof, maar vanuit de praktijk en met
voorbeelden. Ook bevat het boek een gratis digitaal werkboek.
De megagemeente in Drachten kent als basis het model van huiskringen. Het is eigenlijk de kern. Er zijn 250 huiskringen actief met
maximaal vijftien leden die zorg dragen voor elkaar. De totale gemeente is opgedeeld in die kringen. ‘Ieder lid van de gemeente is
ingedeeld in een huiskring. Dat is gedaan vanuit de overtuiging dat ieder lid zorg hoort te dragen voor de ander.’ Daarmee wil men ook
aangeven dat niemand zich in wezen aan die zorg kan onttrekken. ‘Deelnemen aan een huiskring is geen vrijblijvendheid. Als je lid
wordt van de gemeente, dan word je lid van de huiskring. Een andere optie kennen we niet.’
Hij verwijst hoe er een bijbelse grondslag ligt aan het huiskring-denken. ‘De gemeenteleden kwamen niet alleen trouw en eensgezind
samen in de grote samenkomsten in de tempel, ze kwamen ook bij elkaar thuis (Handelingen 2:46). In de kleine groep aan huis zocht men
steun bij elkaar. Door samen te eten, te bidden en elkaar op te bouwen in het geloof hielpen de gelovigen elkaar om de Bijbelse normen
en waarden toe te passen in hun leven.’
Kerkdienst
De kerkdienst kan nooit zorgen voor dat gevoel van onderlinge gemeenschap, meent Broekman. ‘Laten we eerlijk zijn, de gemiddelde
kerkdienst duurt één tot anderhalf uur. Daarna kom je nog even gezellig samen, je praat door over de preek en dan gaat ieder zijn
eigen weg. Hoe diep gaat deze vorm van gemeenschap?’
Zijn overtuiging is dat veel kerken vandaag de dag geen krachtige gemeenschap zijn en weinig invloed hebben op hun omgeving, omdat het
geloof op een individuele manier wordt beleefd. Hij maakt de vergelijking met een gezin dat het te druk heeft en waar iedereen zijn
eigen ding doet. ‘Precies zo is het in de gemeente. We kunnen zo druk zijn met het inzetten van onze gaven en talenten en het
organiseren van allerlei activiteiten, dat we elkaar uit het oog verliezen.’
Zo’n huiskring is niet alleen voor de schouderklopjes, elkaars hand vasthouden bij verdriet, maar soms ook om elkaar een schop onder
de kont geven, geeft hij aan. Gemeentezorg is een beweging die gevoed wordt door twee aspecten: geestelijke groei en vriendschap. Een
huiskringlid vertelt over die vriendschapsrelaties. Ze houden als kring een nieuwjaarsreceptie, een doe-dag of gaan samen fietsen en
kanoën.
Daarnaast is gemeentezorg ook een belijdenis, een beleving en een basisbouwsteen voor een gemeente. ‘Het is haast niet voor te stellen
hoe groot de betekenis kan zijn van een huiskring.’ Zo vertelt hij van gezinnen die leven op de armoedegrens en soms enkele dagen per
week de warme maaltijd moeten overslaan. De kring zorgt voor voedselproducten die worden weggegeven. Ook verder wordt het boek
geïllustreerd met tal van voorbeelden van omzien naar elkaar. Bijvoorbeeld bij het verklussen of inrichten van een huis.
Hij is realistisch: denk niet dat je het zo maar even als voorganger uit de grond stampt. ‘Het ontwikkelen van een zorgcultuur kost
tijd.’ Ook is het geen wondermiddel, het moet goed ingekaderd worden in de gemeente.
Broekman schetst in het tweede deel van het boek hoe huiskringen goed functioneren. De huiskring is het antwoord op het wat en hoe van
christelijke gemeenschap. Maak zo’n kring ook niet te groot: maximaal vijftien mensen. Hoe groter de kring, hoe groter namelijk het
percentage niet-betrokken kringleden.
Randleden
Soms kun je ook niet aanwezig zijn, bijvoorbeeld door ziekte, ouderdom of je beroep of omdat je geen puf meer hebt. Maar ook onwil
of luiheid speelt mee. ‘De kringoudste probeert hier op een zorgvuldige manier mee om te gaan. Soms is een stukje vermaning nodig en
soms kan een stukje begrip al wonderen doen.’ Maar ook al worden mensen ingedeeld, mensen worden niet gedwongen, benadrukt Broekman.
Toch is er wel enige controle. Met de werkwijze komen namelijk de ‘randleden’ in beeld. ‘Randleden distantiëren zich niet alleen
van de kring, ze bezoeken ook de diensten niet en hebben geen taak in de gemeente.’ Dan komt soms het ‘randledenteam’ in actie.
‘Een team van broeders en zusters die gedurende lange periode contact leggen en via een stukje zorg en gerichte aandacht alsnog een
poging wagen om een lid bij de gemeente te betrekken.’
Lukt dat ook niet dan kijken de oudsten van de gemeente er naar. Een keer per jaar wordt besloten welke randleden worden uitgeschreven
uit het ledenbestand. Dat wordt de broeder of zuster dan per brief meegedeeld. Met de aanpak wil de Bethel voorkomen dat er papieren
leden zijn. Wel kunnen mensen weer lid worden. ‘We willen niets liever dan dat de gemeenschap wordt hersteld’.
Doel
Elke huiskring heeft volgens Broekman drie kenmerken: hij is relatiegericht, doelgericht en gavengericht. Hij geeft allerlei tips
over de invulling van een huiskring. Formuleer in ieder geval een doel. ‘Zonder een duidelijk doel kom je op een gegeven moment in een
bepaalde sleur. Er is niets zo dodend als naar een kring moeten gaan die oppervlakkig is en maar ronddoolt.’ Sommige kringen kiezen
voor een kringproject. Bijvoorbeeld graffiti verwijderen, een zendingsproject of de tuin opknappen van een tehuis.
Praktisch is het hoofdstuk over het functioneren van een kring. Bijvoorbeeld over dat iedereen aan het woord komt, het bidden op de
kring en op tijd stoppen en weggaan (!).
De laatste hoofdstukken gaan over de kringleider en hoe je die kunt coachen. ‘Het leiden van een huiskring is een serieuze
aangelegenheid. De kringleider die zijn taak serieus neemt, zal vroeg of laat tot de ontdekking komen dat het leiden van een huiskring
een dynamische gebeuren is. Het functioneren van een huiskring zal voor een groot deel afhangen van de kwaliteit van de kringleider.’
Kortom: dit is een boek waar iedereen die met kringwerk bezig is zijn voordeel mee kan doen.
|
