www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Met het oog op Israel
Bezinning en Bijbelstudies
Dr. M. van Campen, dr. J. Hoek, dr. M.J. Paul (red.)
Uitgever : Labarum Academic, Apeldoorn 2022
ISBN 9789087188207
176 blz
Paperback
€ 14,95
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Het bestaan van Israël roept allerlei reacties en vragen op. Binnen de kerken wordt hier vooral sinds de stichting van de staat Israël in 1948 intensief over nagedacht. Christenen lezen veel over Israël in de Bijbel, maar heeft het huidige Joodse volk nog dezelfde status? Gelden Gods beloften nog steeds dit volk, of zijn ze bedoeld voor de christenen als het nieuwe volk van God?

In deze bundel schrijven zeven predikanten uit vier kerkgenootschappen over deze vragen. De eerste drie bijdragen bieden een verhelderend overzicht van de vele opvattingen: in de kerkgeschiedenis, de dogmatiek en de Bijbeluitleg. Hierna volgen zeven Bijbelstudies, die laten zien hoe de standpunten concrete gevolgen hebben voor de Bijbeluitleg. Deze studies kunnen in kringverband aan de orde gesteld worden. De toegevoegde vragen helpen daarbij.

..

1. - maart 2023 - http://christenenvoorisrael.nl/israel-en-de-kerk

Bezinning met het oog op Israel — ook oog in oog met Israel?

Boekrecensie door Kees de Vreugd

Eind vorig jaar verscheen dit boekje, waaraan zeven predikanten uit vier kerkgenootschappen (PKN, CGK, GG en HH) meewerken. Her valt in twee delen uiteen: bezinning en Bijbelstudies. Deel A: bezinning, opent met een lezenswaardig artikel van dr. M.J. Paul over de plaats van Israel in de uitleg van Bijbelgedeelten. In feite is het een Bijbelse Israeltheologie in een notendop, waarin in kort bestek veel aan de orde komt. De hoofdvraag is of de beloften van de oudtestamentische profeten over een heilrijke toekomst voor Israel nog steeds gelden voor Israel, of dat zij vervuld zijn in de kerk. Fundamenteel is Paul's behandeling van het begrip verbond, waar hij een verschil signaleert tussen het Bijbelse en het latere kerkelijke gebruik. God heeft met de aartsvaders en met Israel een verbond. Dat behelst een plechtige verzekering van eerder gedane beloften. Dat God een verbond heeft met Israel, sluit bepaqld niet uit dat Hij ook andere volken heil wil schenken.

Een hoofdlijn die Oude en Nieuwe Testament met elkaar verbindt is dat de volken mogen delen in de zegen en het heil, maar dat de relatie met Israel blijvend is. Belangwekkend is in dit verbond ook zijn behandeling van het nieuwe verbond, eveneens met Israel gesloten (Jeremia 31; Hebreeen 8). Het verbond met Abraham
(inclusief de verschillende beloften) is blijvend, het veroudert niet, maar het Sinaiverbond wordt vernieuwd. Dat heeft belangrijke consequenties. "In feite valt het boek Genesis met de beloften aan de aartsvaders buiten 'het oude verbond'. Een tweede gevolg is dat het nieuwe verbond nog niet geheel verwerkelijkt is in de tijd van het Nieuwe Testament." Het is wel begonnen met Jezus, maar de voltooiing wacht nog. Er is nog een `tegoed' van het Oude Testament. Ook Joodse reacties op de claim dat Jezus de Messias is bepalen ons bij dat tegoed. Een belangrijk deel van de Oudtestamentische beloften t.a.v. het Messiaanse rijk zijn nog niet vervuld. Paul haalt hierbij Pinchas Lapide aan, maar wijst ook op overeenkomstige uitspraken van Isaac da Costa en A. Capadose.

Dr. J. Hoek reflecteert in zijn artikel 'Israelvisies en de uitleg van de Bijbel' vanuit de dogmatiek op de bijdrage van Paul. Beide scribenten wijzen een tweewegenleer waarin er voor Israel en voor de kerk aparte heilswegen tot God zijn af. Jammer vind ik dat Hoek dat koppelt aan het christenzionisme. Hoewel hij terecht signaleert dat dat in feite een containerbegrip is geworden voor nogal uiteenlopende polities; noemt hij alleen de extremen en neemt hij helaas niet de moeite om meer genuanceerde visies aan te wijzen.

Zeker de afgelopen jaren is er op dat gebied ook internationaal heel wat nieuwe bezinning geweest.' 1)

In zijn bespreking van verbond en geschiedenis stelt hij de belangwekkende vraag: wat te zeggen van de trouw aan de Thora, die voor veel Joden in de loop van de geschiedenis de vorm aannam van de uiterste heiliging van de Naam, het martelaarschap? Ik meen dat dat in een bezinning op Israel een uiterst wezenlijk thema is, dat nadere uitwerking verdient – wellicht iets voor een vervolgstudie?

Tussen deze twee bijdragen in staat een historisch overzicht waarin dr. M. van Campen christelijke visies op Israel per periode van de kerkgeschiedenis typeert. Ik heb me even afgevraagd of er een reden was voor deze volgorde van hoofdstukken. Het wordt in het boek niet aangegeven. Deze orde benadrukt in ieder geval terecht dat de Bijbelse bezinning primair is.

Deel B bevat zeven Bijbelstudies waarin thema's als de landbelofte, het herstel
van Israel, het nieuwe verbond en het herstel van het koningschap voor Israel verder worden uitgewerkt. Alle artikelen en Bijbelstudies zijn voorzien van gespreksvragen.

Zonder de andere Bijbelstudies tekort te willen doen, licht ik die van ds. C.J. Overeem over Efeze 2 er even uit. Mooi laat ds. Overeem zien hoe in het woordje 'mede', dat in meerdere samenstellingen in de brief aan de Efeziers voorkomt, zowel de eigenheid van Israel als de verbondenheid van heidengelovigen met Israel tot uitdrukking wordt gebracht.

In het Woord Vooraf wordt gewezen op de eenzijdig negatieve houding van de media en de internationals politiek t.a.v. de staat Israel. Dit gegeven komt verder in het boekje nauwelijks terug. Men kiest voor bezinning op de Bijbelse lijnen. Maar als er inderdaad een tegoed is van het Oude Testament, dringt de vraag zich natuurlijk te meer op of je die Bijbelse lijnen dan niet moet doortrekken naar de actualiteit en hoe je dat doet. Heeft dat alleen betrekking op een toekomst die nog uitstaat? Of zijn er lijnen naar vandaag te trekken? 

Alle medewerkers aan het boekje zullen bijvallen dat we de huidige terugkeer van het Joodse volk naar het land Israel en de oprichting van de staat mogen zien in het licht van de blijvende beloften aan Israel. Maar dat wekt dan tegelijk de verwachting van een grotere en volledigere vervulling. Intussen blijft dit boekje dan wel een intern christelijke bezinning op Israel. De volgende stap zou zijn het luisterende gesprek met Israel. Graag beveel ik 'Met het oog op Israel' aan met de wens dat het boekje bij zal dragen aan de toerusting tot die ontmoeting, waar we dan ook oog in oog met Israel komen te staan. Dan gaat het niet alleen om Joden uit het verleden of uit de toekomst, maar om Israel nu.

Noot:
1) Zie bijvoorbeeld Gerald R. McDermott (ed.), The New Christian Zionism. Fresh Perspectives on Israel & the Land. InterVarsity Press 2016.