Recht uit je ziel
Auteur: Dr. Larry Crabb
paperback, genaaid, met flappen
Prijs: € 15,95
ISBN13: 9789063534615
Uitgeverij Medema, Vaassen 2005
238 blz., € 15,95
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Larry Crabb: 'Ik wil iedereen vertellen dat elk probleem waarmee we worden geconfronteerd, een verlangen naar God in ons tot leven brengt, en dat dit verlangen door elke beproeving wordt versterkt tot het uitgroeit tot de grootste passie van ons leven. Wanneer ons hart wordt beheerst door grote liefde voor God, dan zijn de woorden die over onze lippen komen de taal van de ziel.' 'Zelden horen wij woorden die onze ziel met de ziel van een ander mens en vervolgens met God verbinden. Wanneer ons hart wordt beheerst door grote liefde voor God, dan zijn de woorden die over onze lippen komen de taal van de ziel.

Wij kunnen leren zo met elkaar te communiceren, dat onze passie voor God wordt opgewekt en uitgroeit tot het diepste verlangen van onze ziel. Het gaat om een taal die de kracht heeft om de gordijnen rond onze ziel te openen, een weg door de rommel te banen en elkaar te helpen ontdekken dat God Degene is naar Wie wij in wezen verlangen. De taal die de kracht heeft om dit tot stand te brengen, is wat ik de taal van de ziel noem. Het is de enige taal die echt eerlijk is. Maar pas op: de taal van de ziel is iets totaal anders dan de taal van ons Eigen Ik.'
'Want waar draait het om in het leven? Het gaat erom dat wij inzien dat wij leven om Iemand te leren kennen die groter, beter en belangrijker is dan wij.
Iemand die beloofd heeft dat Hij ons veilig zal bewaren tot de duistere nacht ten einde loopt en de nieuwe dag aanbreekt. Laten we ons aan Hem vastklampen ? en niet aan de dromen die we hebben over het verloop van ons leven.'

2. CV-Koers - 1 februari 2006

Boekrecensie door Aad Kamsteeg en Tjerk de Reus

,,Eigenlijk kennen we elkaar niet zo heel erg goed’’, verzucht Larry Crabb ergens in zijn Recht uit je ziel. In zijn jongste boek roert de Amerikaanse klinisch psycholoog een thema aan dat hij al in zijn Verbondenheid (1998) aan de orde stelde. Nu brengt hij het nadrukkelijk in verband met dat wat hij eerst in Van binnenuit (1993) en later in Gebroken dromen (2003) en De druk van de ketel (2004) naar voren bracht: in het leven van de mens gaat het helemaal om het kennen van God. Honger naar Hem zal en kan alle passies van een mens te boven gaan.

Wil ik met deze inleiding mijn belezenheid ten aanzien van boeken van Crabb tonen? Verwacht niet dat ik daarop onmiddellijk een krachtig ‘nee’ laat horen. Net als andere hedendaagse puriteinen als J.I. Packer, John Piper en Tim Keller hamert Crabb erop dat de zelfzucht ook in gelovigen zo diep geworteld is dat ze als motief maar al te gemakkelijk meespeelt als we goede woorden en daden laten horen respectievelijk tonen. Laat ik het daarom zo zeggen: Juist Crabb heeft eraan meegewerkt dat ik oprecht ben gaan verlangen naar een geluk dat niet zozeer afhankelijk is van zegeningen die God mij geeft, als wel van zijn in Christus bewezen goedheid.

God leren kennen

De boodschap van Recht uit je ziel – prachtige oorspronkelijke titel: Soul Talk – is voor alle tijden en culturen actueel, maar waarschijnlijk in het bijzonder voor hedendaagse westerse christenen, mijzelf inbegrepen. Prediker Francis Schaeffer zei eens ,,dat christenen tegenwoordig zo verknocht zijn aan persoonlijke vrede en welvaart dat zij God nooit werkelijk leren kennen’’. En inderdaad, Crabbs beschrijving van het huidige denken is zeer herkenbaar: We willen een God die eraan meewerkt dat we de dingen krijgen die we nog liever hebben dan God zelf. We zijn uit op het nut van ons geloof in God in plaats van op een relatie met God. Of ook: waarnaar verlang ik het allermeest? Naar een goed huwelijk, harmonieuze verhoudingen met mijn kinderen, gezondheid en een prettige baan, of naar de onvoorwaardelijke liefde van God, de onbeschrijflijke genade van Christus en het oneindige geduld van de Heilige Geest?

Wat heeft dat nu te maken met de oppervlakkige kennis die we meestal van de ander hebben? Alles! Wie tot zich laat doordringen welke enorme mogelijkheden de Geest in de gelovige legt, krijgt een hekel aan het ook onder christenen bekende refrein: ,,Alles goed?’’, ,,Ja, alles goed.’’ Zo’n uitwisseling van lege woorden raakt zelfs onze omhulsels niet, laat staan dat ze ook maar enigszins door onze buitenkant heendringt. Maar Crabbs waarschuwing gaat uiteraard verder. Want wat is onze natuurlijke reactie als we met moeiten van anderen of onszelf worden geconfronteerd? We willen het liefst weglopen, doorverwijzen of – natuurlijk! – oplossen. Nietwaar? Problemen zijn er om te worden opgelost.

‘Hemelse nieuwsgierigheid’

In navolging van de Schrift wijst Larry Crabb een weg die veel voortreffelijker is. Gelovigen kunnen een wat hij noemt ‘hemelse nieuwsgierigheid’ tonen. Dat wil zeggen dat zij uit liefde tot God en de naaste in de eerste plaats willen weten welke strijd zich in werkelijkheid afspeelt onder het crisisverhaal dat we elkaar vertellen. In dat verband verwijst Crabb naar de Here Jezus, bij wie het er niet zozeer om ging hoe we ons voelen als wel waarop we ons denken richten. Hij zegt: ‘Gelukgewenst als je aan het eind van je (eigen) Latijn bent, als je het gevoel hebt dat je bent kwijtgeraakt wat je het meest dierbaar is, als je tevreden bent met wie je bent, als je honger naar God hebt gekregen’ (Matt. 5, de Zaligsprekingen). Daarom is dé vraag of je het Evangelie gereduceerd hebt tot een (niet tot de Bijbel te herleiden) belofte van herstel van gebroken verhoudingen en lichamelijke ziekte, of dat je je uiteindelijke welzijn aan God hebt overgegeven.

,,Er zijn maar weinig mensen die radicaal afhankelijk zijn van God’’, schrijft Crabb. Maar er is ook een andere kant. Gelovigen zijn aan elkaar gegeven om onder de oppervlakte van het verhaal dat we elkaar tijdens visites vertellen te zoeken naar onze verborgen strijd. Alleen dan kunnen we ten behoeve van de ander de juiste visie ontwikkelen en aansluiten bij de beweging van de Geest. Dat is wat Crabb elders ‘worstelen om de ziel van de ander’ noemt.

‘Religie’ is in dit verband onze grootste vijand. Bij ‘de theologie van de religie’ – ,,uitvinding van de duivel’’ – denkt Crabb aan ,,het benutten van alle krachten die er bestaan om elk doel te verwezenlijken dat wij als goed en nobel beschouwen’’. Om misverstanden te voorkomen, natuurlijk mag ik verlangen en actief streven naar allerlei zegeningen. Maar het gaat grondig mis wanneer ik deze eventuele zegeningen tot de allesoverheersende passie van mijn hart maak.

‘Taal van de ziel’

Crabb beseft heel goed dat deze boodschap voor iemand die overstelpt wordt met verdriet en ellende al te idealistisch kan overkomen of zelfs hol. Niettemin! Wanneer in onze onderlinge omgang er een waarachtige ontmoeting plaatsvindt en de ‘taal van ziel’ wordt gesproken, kan de Geest wonderen doen. Hij kan de zwaar geslagen en geknakte mens eerst en vooral (weer) naar Christus toe laten groeien, waardoor (hernieuwd) verlangen naar God wordt opgewekt en – zelfs tegenover vijanden – iets van het beeld van de Here Jezus wordt getoond. En geloof het maar: dit blijft niet zonder een indrukwekkend positief gevolg voor de verwerking van wensen die misschien wel altijd onvervuld blijven.

1. Uitdaging - 1 februari 2006

Recht uit je ziel
Auteur: Dr. Larry Crabb
paperback, genaaid, met flappen
Prijs: € 15,95
Uitgeverij Medema, Vaassen 2005, 238 blz., € 15,95

Recht naar het hart van God en anderen

door Henk Jan Kamsteeg

De persoonlijke krabbel van Larry Crabb in de omslag van mijn exemplaar van Zoektocht naar God zegt eigenlijk in acht woorden wat hij in al zijn boeken zijn lezers toewenst. 'May God lead you straight to His Heart'. Want hier gaat het in ons leven volgens de auteur om: dat we dichtbij het hart van God mogen leven.

Zichtbaar vermoeid van een lange reis, liep Larry Crabb al weer tien jaar geleden naar het spreekgestoelte van conferentiecentrum Euretco in Houten. Hinkend zocht hij zijn plek op het podium. In niets leek hij op de krachtige man die ik me door het lezen van zijn boeken van hem had voorgesteld. Dit totdat hij begon te spreken. Nu begreep ik weer waarom ik zo onder de indruk was van deze christen psycholoog uit de Verenigde Staten. Nu werd me weer duidelijk waarom de stichting Grace Invest hem destijds samen met die andere oude en door het leven getekende man over had laten komen naar Nederland. Daar stonden twee geloofsreuzen: dr. Larry Crabb en dr. JJ Packer.

De boeken van deze beide heren vonden in die dagen plotseling gretig aftrek onder christenen uit zowel traditionele als evangelische hoek. Vele ogen werden na misschien wel een leven lang trouw kerkbezoek door de boeken van Crabb en Packer geopend voor de rijkdom van het christelijk geloof. Ademloos hingen de massaal op de conferentie afgekomen belangstellenden daarom aan hun lippen. Dit overigens niet zonder dat dit pijn deed. Want hoe kon het dat we de diepere dimensie van een persoonlijke relatie met God zo lang onuitgepakt naast ons hadden laten liggen, terwijl we ons wel druk maakten om andere, secundaire cadeautjes?

Packer was het die liet inzien dat de zogenaamde dorre dogma's uit de Bijbel spreken over een liefhebbende God, onze Papa. Crabb op zijn beurt, hamerde er op dat ieder mens bewust of onbewust hunkert naar een intieme relatie met die God. In al hun boeken en spreekbeurten staan deze thema's centraal. Zo ook in het nieuwste boek van Larry Crabb, Recht uit je ziel (uitgave Medema, 238 pagina's, € 15,95. ISBN 90 6353 461 2).

In Recht uit je ziel legt Crabb uit hoe we de taal van de ziel kunnen spreken. Niet religieuze taal, niet de taal van ons eigen ik, maar de taal van onze diepste zijn. Een taal die ons in ons hart raakt en die gaat over de kern van ons bestaan: onze relatie met God.

Voordat we deze taal kunnen spreken, is het onmisbaar dat we ons bewust zijn van ons zielsverlangen. Daarom is het aan te bevelen eerst enkele andere boeken van Crabb te lezen voor aan Recht uit je ziel te beginnen. En laat duidelijk zijn dat dit allesbehalve een straf is. Genoeg christenen die kunnen getuigen dat de boeken van Crabb hun levens hebben veranderd. Mij heeft het in ieder geval menig bezoek aan een psycholoog gescheeld. Aan de hand van Crabb ben ik mijn adolescentieperiode uitgekomen en geworden tot wie ik nu ben.


Zo was het Crabb die overtuigend liet zien dat we moeten leren de juiste prioriteiten te stellen. In Van binnenuit spreekt de auteur over primaire, secundaire en tertiaire verlangens. Respectievelijk het verlangen naar een relatie met God, het verlangen naar relaties met diepgang en verlangens naar bijvoorbeeld materiële zaken. Probleem van de mens is dat we al onze tijd en energie vaak steken in het vervullen van de laatste twee verlangens, terwijl we alleen werkelijke vervulling kunnen krijgen in het primaire verlangen. "Onze primaire verlangens zijn slechts op één manier te bevredigen: door de relatie die alleen God te bieden heeft", aldus Crabb.

De psycholoog maakt in al zijn boeken duidelijk dat we voor het vervullen van ons primaire verlangen soms pijn moeten lijden. Of sterker nog: dat een intieme relatie met God vrijwel onmogelijk is zonder eerst pijn te voelen. Of, zoals hij in Gebroken dromen schrijft: "Alleen waar gebrokenheid wordt toegelaten en wordt ontvangen met genade komt het evangelie tot leven met hoop."

Dit betekent wel dat we onszelf volledig moeten wegcijferen. Dat we bereid moeten zijn om de muren die we voor onze veiligheid om ons heen hebben gebouwd radicaal af te breken. "Onze voornaamste drang is ons ervan te verzekeren dat niemand ons pijn kan doen. De beste manier om dat te doen, is door ons nooit helemaal kwetsbaar op te stellen. Dit is het eerste gebod van het gevallen denken: Vertrouw niemand en je zult leven. Het tweede lijkt erop: Om te slagen in het leven moet je alleen jezelf en wat je onder controle hebt vertrouwen."

In De druk van de ketel gaat Crabb hier verder op in. De auteur beschrijft de Oude Weg (waarin het draait om onszelf) en de Nieuwe Weg (waarin God het middelpunt is). Zoals hij in al zijn boeken doet, zet hij ons ook hierin weer een spiegel voor. Want nu lijken al onze morele principes wel zo christelijk, maar vaak zijn het niet meer dan maniertjes om het leven te laten functioneren zoals we het zelf willen. Als we maar dit of dat doen, dan komt alles goed. We lopen trouw over onze veilige wegen, maar staan God niet toe door middel van andere wegen ons hart te raken. Of zoals Crabb in het confronterende boek Gebroken dromen zo treffend schrijft: "We verlangen naar de presentjes van God en niet naar zijn presentie." Liever een voorspelbaar leven zonder pijn en moeiten en geen intieme relatie met God, dan een bestaan met zorgen en verdriet en een niet te breken relatie met God.

Recht uitje ziel is een logisch vervolg op de andere boeken van Crabb. Wij kunnen zo leren communiceren dat onze passie voor God wordt opgewekt en uitgegroeid tot het diepste verlangen van onze ziel. "Het gaat om een taal die de kracht heeft om gordijnen rond onze ziel te openen, een weg door de rommel te banen en elkaar te helpen ontdekken dat God degene is naar Wie wij in wezen verlangen.” Eigenlijk beschrijft Crabb hoe trouwe lezers van zijn boeken zijn boodschap met anderen kunnen delen. "De meeste mensen leven hun hele leven zonder ooit tegen een ander woorden te spreken die uit het diepst van hun wezen komen, en de meeste mensen horen nooit woorden die hen zo diep raken dat ze terechtkomen op de plaats die wij de ziel noemen."

Crabb nodigt zijn lezers uit mee te dansen op het ritme van de Geest. Wanneer we leren dansen, kunnen we echt verschil maken in de levens van anderen. Want wat missen we nu vaak geweldige kansen om anderen bij het hart van God te brengen! Crabb schreeuwt het bijna uit. Ook de kerken krijgen het er in zijn betoog in niet mis te verstane woorden van langs. 'Veel kerken, gelukkig niet alle, maar wel te veel, zijn net zo gevaarlijk geworden voor de gezondheid van onze ziel als sekswinkels. Veel mensen verlaten ze ofwel oppervlakkig geprikkeld, of totaal verdoofd. Godsdienstige evenementen hebben soms net zo weinig met het werkelijke leven te maken als cocktailparty's in een sociëteit."

Het is in gesprekken met anderen zaak onder de oppervlakte te leren kijken. Waarom voelt iemand zich rot over een bepaalde situatie? Wat leeft er in de ziel van iemand die zijn hart uitstort over het feit dat hij zijn baan kwijt is, zijn kinderen niet onder controle heeft of maar niet tevreden kan zijn over zijn uiterlijk? Crabb wil ons aanmoedigen verder te kijken, om een 'hemelse nieuwsgierigheid' te hebben. "Weersta de neiging om hard weg te lopen! Weersta de neiging om te helpen! Weersta de neiging om door te verwijzen! Kijk onder de oppervlakte!" Of: waar gaat het grootste verlangen van de ander naar uit? Controle, de gemakken van het leven, veiligheid? Met de taal van de ziel helpen we de ander vervulling van ons primaire verlangen na te streven. "Is de persoon met wie u spreekt meer geïnteresseerd in gemeenschap met God die zijn ziel zal bevredigen, of in medewerking van God die zijn levensomstandigheden zal verbeteren?"

De uitdaging van Crabb is alles behalve een gemakkelijke. Maar, net zoals in al zijn boeken, wel een essentiële. Zodat God ons recht naar zijn hart zal leiden.