www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

4 RECENSIES

Waarom geen vrouwen?
Loren Cunningham & David Hamilton
Een bijbelse studie over vrouwen in zending, kerkelijk werk en leidende posities,
Uitg. Inside Out
pb., 368 blz., 
ISBN 9789077992203
prijs € 18,95
Dit boek bestellen...

Nieuwe uitgave van InsideOut, 28-5-2011

Een baanbrekend boek over de positie en rol van de vrouw binnen de gemeente en het koninkrijk van God in het algemeen. Het boek gaat over zending, leiderschap en onderwijs door vrouwen. Dit is nog steeds een actueel onderwerp omdat het een beladen onderwerp is. Bij een dergelijk onderwerp past daarom een grondige, zeer goed onderbouwde benadering. Dit boek voldoet ruim aan deze kwalificaties. Het is een bevrijdend boek voor alle vrouwen die klem zitten binnen bestaande opvattingen. En voor mannen die graag samen met vrouwen bouwen in het koninkrijk van God en daar een bijbels fundament voor zoeken. Dit is een absolute aanrader.

4 RECENSIES

4. Charisma - 23 augustus 2011 - www.charisma.nl

Recensie door Paulien Zeeman-Lens (BHS), Drs. Sylvia Waardenburg, John Karsten (MA)

'God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen.’ Deze tekst uit Genesis 1 zegt dat zowel man als vrouw Gods beeld weerspiegelen. Op grond van deze tekst vindt een christelijke voorman als Loren Cunningham, oprichter van de zendingsorganisatie Jeugd met een Opdracht, dat vrouwen een prominente rol verdienen in de gemeente van Christus. Samen met David Hamilton (theoloog) schreef hij het boek Waarom geen Vrouwen.

Vrouwen buiten en binnen de kerk
In de Westerse wereld is er voor vrouwen nog nooit zoveel vrijheid geweest als nu. De samenleving werkt er hard aan om de barrières die de gelijke kansen tussen mannen en vrouwen in de weg staan te slechten. Er wordt wel gezegd dat het feminisme zijn strijd gevoerd heeft. 1) De Missie is geslaagd.

Binnen de kerk heerst vaak een heel andere mening ten aanzien van vrouwen dan in de seculiere wereld. Sommige Bijbelgetrouwe christenen denken dat het tegen Gods wil ingaat, wanneer vrouwen onderwijzen aan mannen. Zij baseren onder andere hun mening op de zogenaamde zwijgteksten uit Korintiërs 14:34-36 en 1 Timoteüs 2:11-15. Hierin zegt de apostel Paulus dat vrouwen niet behoren te spreken tijdens de samenkomsten.

Gevolgen
Steeds meer vrouwen zijn hoog opgeleid en hebben banen waarbij ze veel verantwoordelijkheid dragen. Als het gaat om hun verantwoordelijkheid binnen de gemeente van Christus, dan weten ze niet waar ze aan toe zijn. Wat is hun plek in de kerk en hoe kunnen ze daarin functioneren? Uit die onzekerheid houden sommige vrouwen zich maar stil; anderen zetten zich voor de volle 100 % in, maar altijd in de schaduw van mannen. 2)

Er is veel werk te doen om de Grote Opdracht van Jezus Christus uit te voeren. Mannen komen vaak handen te kort. Wat zouden zij de hulp van capabele vrouwen goed kunnen gebruiken. Behoren vrouwen niet evenzeer als mannen tot het Lichaam van Christus? Waarom moeten zij van de zijlijn toekijken? Om deze vragen goed te kunnen beantwoorden gaan we een heel stuk terug in de geschiedenis. Hoe dachten de Grieken, de Romeinen en de Joden over de vrouw en hoe beïnvloedt die kijk de onze? Hoe was Jezus' houding ten aanzien van vrouwen? Hoe kunnen we passages over de vrouw bij Paulus interpreteren?

Vrouwenhaat
Uit historisch onderzoek blijkt dat door de hele geschiedenis heen het vrouwelijke geminacht en onderdrukt werd (Hfdst. 5-8, Waarom geen Vrouwen). Hoe bijzonder en uitnemend de Griekse filosofie ook geweest is, ten aanzien van de vrouw waren de Griekse filosofen voor het merendeel neerbuigend. Dit heeft eveneens het Joodse denken beïnvloed. Een voorbeeld van die neerbuigende houding bij de Grieken en Romeinen, die ook in het Jodendom doordrong zien we bij de Griekse filosoof Thales.

Hij noemt drie redenen voor dankbaarheid: 'dat ik als mens geboren ben en niet als dier, als man en niet als vrouw, ten derde als Griek en niet als een barbaar'. In een zeer oud Joods dagelijks gebed (voor mannen) zien we dezelfde drie redenen terugkomen, waarbij in het derde tweetal het woord 'Jood' 'Griek' vervangt, en 'barbaar' wordt: 'Griek'. 3) Let erop dat Paulus in Galaten 3:28 de drie onderscheidingen die net genoemd zijn in Christus, opheft.

De gedachte dat vrouwen zwak en slecht waren, is al vroeg in de kerkgeschiedenis invloedrijk geworden. Een getuige hiervan is de Franse weduwe, Christine de Pisan. Zij was een diep gelovige vrouw die ook geleerd was. Zij schreef in 1405 een boek, waarvan gezegd is: 'voor het eerst in de wereldliteratuur neemt een vrouw het voor vrouwen op'. Het boek is een allegorie. Zij begint met weer te geven wat zij gelezen heeft bij geleerde mannen over het wezen van de vrouw.

Over het algemeen was hun oordeel niet best. Vrouwen zijn slecht, zwak, gevaarlijk. Zij zijn als zakken slijm. Dit negatieve vooroordeel veroorzaakt een geloofscrisis bij haar. Waarom heeft de goede God haar en andere vrouwen geschapen als zij zo slecht waren?
Wie het vervolg wil weten, leze het boek. 4) Tot op de dag van vandaag wordt het Westerse denken voor een groot deel gevormd door de Griekse en Romeinse filosofie en dit heeft een enorme impact op onze waarden en normen en ook op ons zelfbeeld: hoe we ons man-zijn of vrouw-zijn beleven.

Maar de grootste oorzaak van het negatieve denken over de vrouw ligt al in het begin van de schepping en in de breuk die er ontstond tussen de Schepper en de mens. Daar ontbrandde de strijd tussen de seksen, aangewakkerd door de vijand van God. Daar werd het unieke beeld van het man-zijn en het vrouw-zijn, de prachtige weerspiegeling van het beeld van God, versluierd. Daar ging de vloek in werking, het verschrikkelijke gevolg van de zondeval: de man die ging heersen over de vrouw (Gen 3:16). Deze vloek is misbruikt als een mandaat, alsof het de wil van God zou zijn dat de man over de vrouw heerst.

Door alle eeuwen heen is het Woord van God tegen de vrouw gebruikt om de positie van de man te versterken. Er is veel verwonding vanwege deze overheersing ook al hebben vrouwen in de samenleving gelijke rechten gekregen.

Gods schepping
We zijn sinds de zondeval verblind voor het goede wat God met ons voorheeft, en wantrouwen zijn goede bedoelingen toen Hij man en vrouw schiep en zei: Het is zeer goed! Mannen denken het alleen te kunnen. Zij denken alleen te kunnen heersen. Maar ze vergeten dat zij zo ook niet goed uit de verf komen. Mannen en vrouwen hebben elkaars gaven nodig. Andy Comiskey zegt het zo: Vrouwen openbaren het wezenlijk vrouwelijke op aarde. Wanneer dat vrouwelijke ontbreekt, kunnen we als mensen en als kerk niet voorspoedig zijn.
Gods bedoelingen zijn groot: man en vrouw zijn beiden geschapen om zijn beeld te weerspiegelen en om de schepping te beheren, om samen de aarde te bewonen, vruchtbaar te zijn en zich te vermenigvuldigen. Ze zijn samen geroepen om hun roeping en bestemming vorm te geven. (Gen 1:27-31).

Jezus' eerherstel van de vrouw
In de tijd dat mannen in het Jodendom baden om te danken dat zij niet als slaaf, heiden of vrouw geboren waren, doorbrak Jezus zelf alle vooroordelen ten aanzien van de vrouw en behandelde hij haar als gelijkwaardig en met respect. In een tijd waarin vrouwenhaat in alle omringende culturen dominant was, doorbrak Hij deze diepgewortelde culturele patronen met een nieuw soort mensbeeld waarin man en vrouw gelijkwaardig en aanvullend zijn.
Zijn leven is hiervan een afspiegeling. Bij zijn komst in deze wereld werd hij toevertrouwd aan een vrouw. Hij had vrouwen onder zijn volgelingen 5), hij aanvaardde hun liefde wanneer deze op een oprechte en gepassioneerde manier geuit werd en stelde zulke vrouwen in het centrum in plaats van hen onzichtbaar te maken 6). Hij ging diepgaande theologische discussies met hen aan, zoals met Martha, en met de Samaritaanse vrouw, in een tijd waarin vrouwen niet onderwezen mochten worden uit de Thora!

Het waren vrouwen die als laatste bij het Kruis waren en als eerste van zijn opstanding getuige waren en dit feit door mochten geven 7). Kortom: Jezus was niet afwerend naar vrouwen toe. Voor hem hoorden ze er helemaal bij in een cultuur waar mannen de dienst uitmaakten.

Het vooroordeel over Paulus
Wanneer we de teksten bestuderen, die vrouwen lijken te beperken in hun functioneren, blijkt dat de Bijbel veel positiever is over de betrokkenheid van vrouwen in gemeente en zendingswerk dan vaak wordt verondersteld. Loren Cunningham en David Hamilton hebben in hun boek diepgaand onderzoek gedaan en komen met goed onderbouwde inzichten.
Zij werpen een ander licht op de Paulinische teksten en ze laten zien dat Paulus juist heel positief ten aanzien van vrouwen was. Zo laten ze zien dat Paulus naast vrouwen werkte en hen juist bemoedigde en respecteerde voor het werk dat ze in Gods koninkrijk verrichtten 8).

Paulus behandelde vrouwen als medearbeiders en gelijken. Hij ondersteunde en stimuleerde hen in de openbare bediening. Hij maakte het mogelijk dat vrouwen onderwijs ontvingen. Ook komen de "zwijgteksten" aan bod. Volgens het schrijversduo moeten we die interpreteren door ze in de context te plaatsen van samenkomsten van een specifieke gemeente waarin vrouwen actief betrokken waren. Ze namen deel aan het bidden en profeteren. Ze worden het zwijgen opgelegd vanwege een specifieke situatie in hun samenkomsten 9).

Hetgeen gezegd wordt in 1 Kor. 14:32-36 vereist nauwkeurig lezen. Er staat dat vrouwen in een openbare bijeenkomst moeten zwijgen, want anders handelen zij schandelijk en tegen de norm of de gewoonte. Wij weten dat in de Griekse, Romeinse en Joodse wereld een vrouw niet kan spreken in een openbare bijeenkomst, zoals in de senaat of in een rechtszaal.
Om het evangelie niet in diskrediet te brengen wordt in de Romeinse kolonie Korinthe de Romeinse norm gehanteerd. In onze tijd is de norm precies andersom, zodat het tot zwijgen verplichten van vrouwen aanstoot geeft en schandelijk is. Derhalve, om de bedoeling van het gebod recht te doen: geen schandelijk gedrag dat buitenstaanders reden tot kwaadspreken zou geven, dus moeten vrouwen nu wel mogen spreken.

Kerkgeschiedenis
Aan het begin van de christelijke kerk werd op de pinksterdag (Hand 2) de profetie van Joël 2:28-32 vervuld, waarin voorzegd werd dat Gods Geest in gelijke mate op zowel mannen als vrouwen uitgestort zou worden. Met de uitstorting van de Geest werden de gaven en bedieningen aan zowel mannen als vrouwen gegeven. Gods droom is dat ieder mens gaat functioneren naar de gaven die Hij voor hen gekozen heeft. Dit geldt voor zowel de man als de vrouw. In de eerste gemeenten deden vrouwen ten volle mee.

Door de doop zijn allen één
Na slechts een paar generaties werd de actieve dienst van vrouwen belemmerd door mannelijke supervisie. Het deed er niet meer toe welke gaven God haar had gegeven, want haar vrouw-zijn sloot haar sowieso uit van allerlei taken in de gemeente. Dit is in tegenspraak met één van de fundamenten waarop Gods kerk rust: éénheid in Christus, waarbij geen onderscheid meer wordt gemaakt tussen Joden of Grieken, slaven of vrijen, mannen of vrouwen.

Door de doop zijn allen één met Christus geworden (Gal 3 : 27-28). Daardoor verdwijnen religieuze en culturele verschillen (Jood of Griek), de sociale en maatschappelijke verschillen (slaaf of vrije), en de gender- of seksuele verschillen (man of vrouw).

In het Lichaam van Christus dienen we allemaal samen. Geen deel kan gemist worden, geen deel is belangrijker dan het andere. Geen deel leidt alleen maar en geen deel onderwerpt zich alleen maar. leder geeft en ontvangt tegelijkertijd. Alleen Christus is het Hoofd.

Loren Cunningham ziet het als een geweldige kans wanneer vrouwen ingezet worden in Gods Koninkrijk. Hij gelooft dat 'wanneer vrouwen ingezet worden op Gods manier, Gods doelen bereikt zullen worden. Waar geestelijke leiders het voortouw nemen en de vrouw op die manier willen bevestigen, is er leven, groei en zegen'.

Juist binnen de gemeente zou de vrouw haar gelijkwaardigheid aan de man moeten ervaren en zich kunnen ontwikkelen, zouden vrouwen de ruimte moeten krijgen om God in hun gaven en roeping te gehoorzamen, naast de man. God roept zowel mannen als vrouwen om betrokken te zijn bij de uitbreiding van zijn Koninkrijk: om dat te doen met liefde en met de gaven die Hij aan hen gegeven heeft door zijn Geest. Zo weerspiegelen ze samen op een krachtige manier zijn beeld: Mannelijk en vrouwelijk schiep Hij de mensen!

1) 25-jaar Opzij, pag. 10
2) Sommige vrouwen die voor mannelijk leiderschap werken en hen ondersteunen, worden wel als werkers gebruikt, maar desondanks niet erkend. (Nancy Beach. Willow Creek Conferentie, Lelystad januari 2010)
3) R.N. Longenecker, New Testament Social Ethics for Today, Grand Rapids Eerdmans, 1984 70-74
4) Christine de Pisan. Het Boek van de Stad der Vrouwen. Vertaald uit het Midden Frans en ingeleid door Tine Ponfoort, Amsterdam: Uitgeverij Sara, 1984
5) Marcus 15:41
6) Johannes 12:3
7) Matteüs 28:10
8) Romeinen 16:1-16 
9) Zie: Waarom geen Vrouwen Hfdst. 13-16

3. Archippus Boeken - juni 2010 - www.archippus.nl

Waarom geen vrouwen

Recensie door M.J. de Haan

De opvatting over de rol van mannen en vrouwen in de kerk verschuift. Het boek 'Waarom geen vrouwen?' van Loren Cunningham, David Hamilton en Janice Rogers wil aan deze ontwikkeling een steentje bijdragen. Alle auteurs zijn betrokken bij het werk van Jeugd met een Opdracht (Cunningham is de oprichter!), zodat de indruk ontstaat dat hiermee het officiële standpunt van deze beweging is vastgelegd. 

De bijdrage van Loren Cunningham aan dit boek vind ik niet sterk. Hij houdt de lezer slechts twee opties voor waaruit hij mag kiezen. Ofwel de vrouw is minderwaardig aan de man, ofwel er is geen verschil tussen beide. Ik vind deze aanpak echter demagogische trekjes vertonen, omdat er vandaag de dag nauwelijks aanhangers van de eerste opvatting te vinden zijn, en een derde mogelijkheid compleet wordt verzwegen. Er zijn binnen de theologie namelijk twee visies op de positie van man en vrouw die uitgaan van de gelijkwaardigheid van beiden: de egalitaire en de complementaire. De eerste visie wordt in het genoemde boek verdedigd: er is geen verschil tussen man en vrouw ten aanzien van het werk in Gods Koninkrijk. De tweede visie gaat er vanuit dat man en vrouw - hoewel gelijkwaardig - elkaar aanvullen. Deze visie hang ik aan, maar wordt verzwegen door Cunningham. Wat hij neerzet is een karikatuur en dat vind ik niet fair. 

Het aandeel van David Hamilton zit beduidend sterker in elkaar. Zijn beschrijving van de positie van de vrouw in de verschillende culturen van de Oudheid is een eye-opener, belangwekkend, maar ook schokkend om te lezen. Daarnaast heb ik gesmuld van zijn exegeses van de belangrijkste probleemteksten. Knap werk!

Toch wil het er bij mij na lezing van dit boek nog steeds niet in dat de eerste christengemeente de egalitaire visie zou hebben aangehangen. Ik ben ervan overtuigd dat dit dan binnen de context van een samenleving die zo uitgesproken vrouwonvriendelijk in elkaar zat, veel nadrukkelijker door de apostelen moet zijn aangegeven. Wanneer Hamilton I Cor. 14:26 aanhaalt - 'Hoe staat het dan, broeders?'- voegt hij daar zonder enige toelichting '[en zusters]' aan toe (p. 249). Dat dit er juist niet staat, is echter niet zonder betekenis, maar dit blijft bij hem onbesproken.

2. De Band - juni 2005 - www.filadelfia-zending.nl 

Waarom geen vrouwen

Recensie door Barend Verkerk

Dit boek is een bijbelse studie over vrouwen in zending, kerkelijk werk en leidende posities.

De toelichting op de cover eindigt met de uitdaging aan de lezer om zichzelf de volgende vraag te stellen: 'Mogen vrouwen als volwaardige partners naast mannen staan, in de kerk en daarbuiten?'

Ik denk dat ieder van ons zich die vraag wel eens heeft gesteld. Afhankelijk van de positie die we hebben binnen de gemeente, afhankelijk van de fase van ontwikkeling waarin die gemeente zich bevindt en van de soort gemeente waartoe we behoren, hebben we die vraag aan onszelf, in kleinere kring, of ook wel hardop gesteld.

Een eerder boek over dit onderwerp (dit is zeker niet het eerste en lang niet het laatste) heeft mij wel doen verzuchten: 'Als dit allemaal waar is en, (dus) in overeenstemming met de Bijbel, dan hebben we heel wat mogelijkheden (50%?) en talenten in de gemeente onbenut gelaten en moeten de mannen(broeders) onder ons misschien zelfs wet het boetekleed aantrekken.' 

Een bespreking van een boek over dit onderwerp in een zendingsblad roept waarschijnlijk nog niet zoveel vragen op. Immers, juist op het gebied van zending en evangelisatie is er niet zoveel discussie over de rol van de vrouw. Juist op dat terrein heeft de vrouw haar positie ruimschoots en terecht verworven. Maar dit boek wil meer zijn; een bijdrage aan het gesprek over de rol van de vrouw in kerk en gemeente van vandaag. En het woordje 'vandaag' geeft al aan dat we serieus moeten nadenken over die situaties en uitspraken in de Bijbel die specifiek op de 'tijd van de Bijbel' slaan.

De auteurs leggen nog eens uit dat gaven en talenten niet aan een bepaald geslacht voorbehouden zijn, dat ook in de Bijbel vrouwelijke profeten, evangelisten en leraren geen uitzondering zijn (een prikkelend hoofdstuk gaat over de vraag of Priscilla wellicht de Hebreeënbrief geschreven kan hebben...

De teksten uit de Bijbel over 'het (moeten) zwijgen van de vrouw' worden weer eens van alle kanten onder de loep genomen en hoe je er ook over denkt, dit boek is m.i. een waardevolle bijdrage aan een belangrijke discussie.

Ik wil deze recensie eindigen met een paar citaten uit het slotwoord van het boek:

'We moeten ook inzien, dat God zijn Woord heeft geopenbaard in ruimte en tijd..., we zullen iets moeten weten over de wereld waarin die openbaring is gekomen,'

'Als u een leider bent... wees dan een goede rentmeester door ruimte te geven...'

'Als u een andere overtuiging hebt..., wees dan bereid de hartsgesteldheid te horen waarmee we dit boek hebben geschreven.'

'Als u vrouwen hebt tegengehouden... bekeer u dan van die krenkende houding.'

'Als u een vrouw bent die door God geroepen is... besluit dan dat u de Heer zult gehoorzamen... Geef niet op.'

1 . Bode - oktober 2004 - www.charisma.nl

Recensie door Henk P. Medema

In tal van kerken en gemeenten is het een hete aardappel: de plaats van de vrouw. In vrijwel alle gemeenten is aan de functionering van vrouwen paal en perk gesteld, hetzij in het ambt, hetzij in de bediening, hetzij in het openbaar optreden in de samenkomst, hetzij in de praktijk of in een combinatie van al die aspecten.

Er zijn inderdaad ook gedeelten in de Schrift die licht werpen op het verschil tussen man en vrouw, sinds de schepping dan wel sinds de zondeval, in maatschappij, gemeente, en/of huwelijk en gezin. Maar dat licht lijkt niet voor iedereen dezelfde kleur te hebben, en als je het thema wél serieus neemt, leidt dat al gauw tot discussies. Omdat het voor een belangrijk deel gaat over iets dat wij allemaal samen doen, en dan nog in het openbaar, kun je deze meningsverschillen niet zo makkelijk oplossen door iedereen de vrijheid te geven gewoon te doen naar eigen gevoel en geweten. Alleen al daarom is dit boek, weliswaar niet het eerste over dit thema, zeer welkom in Nederland. Het geeft ons te denken, en een sterk punt daarbij is dat de auteurs proberen de tekst van de Schrift voor honderd procent serieus te nemen tegen de achtergronden van de cultuur van die tijd.

Zo had het mij al een aantal jaren geleden aan het denken gezet, toen ik de Amerikaanse editie las. Uit de ondertitel blijkt al, en de inhoud bevestigt het, dat de auteurs een breed veld willen bestrijken. Het gaat niet alleen over concrete handelingen in de gemeenten (zoals bidden, of een zegen uitspreken, of het Woord bedienen, of de zang leiden, of liederen opgeven), of om ambten (oudste, diaken, predikant zijn). Dit is veel breder. Daardoor zal het voor sommigen niet compleet bevredigend zijn, als ze juist wél met detail discussies bezig waren.

Maar anderzijds is de grote bandbreedte van het denken van de auteurs juist erg boeiend. Het wordt duidelijk dat alles maar niet afhangt van één of twee kwesties, of van drie of vier uitlegkundige problemen in bepaalde Schriftplaatsen. Dit is geen tekstenslag, het is een brede én diepe, uitdagende én serieuze behandeling van de thematiek. Uitdagend: dat wil niet altijd zeggen dat de uitdaging onbeantwoord moet blijven. Het is bijvoorbeeld een forse stelling als Floyd McClung in zijn Voorwoord bij de Nederlandse uitgave zegt: '[Er zijn slechts drie Schriftplaatsen] die vrouwen beperkingen opleggen [in het leidinggeven in de kerk]. Drie verzen zijn niet genoeg om daarop een dogma te baseren dat de helft van de wereldbevolking beperkingen oplegt! Zeker niet als er zoveel verzen zijn die vrouwen eren voor de dienst die zij aan mannen bewijzen, door onderwijs te geven, te profeteren, leiding te geven, te pionieren, te evangeliseren en toe te zien op Gods volk,'

Floyd hanteert hier een brede bezem, die dwars door de traditionele bijbeluitleg en praktijk heen veegt maar waarbij je toch wel, eerlijkheidshalve, moet bedenken dat alle Schriftgedeelten, al waren het er maar één of twee of drie, met respect moeten worden bejegend en een zorgvuldige exegese vereisen. Iets waar de auteurs van dit boek overigens zich zeer wel op toeleggen, vooral David Hamilton.

De culturele elementen moeten trouwens ook worden meegeteld. Het toelaten van vrouwen tot een bediening (welke dan ook) is niet per definitie een klakkeloos aanpassen aan het feminisme. Het weren van vrouwen uit een
bediening is een onnadenkende en zondige aanpassing aan een cultuur die nauwelijks verschilt van de door mannen gedomineerde joodse cultuur waar Jezus een einde aan wil maken (28).

Vrouwen speelden inderdaad vaak een belangrijke rol op allerlei kruispunten in de geschiedenis van de Kerk. De weg van het evangelie in Europa begon met een vrouw, Lydia (42). Watchman Nee, de grote Chinese bijbelleraar uit de vorige eeuw, kwam tot bekering onder de prediking van een Chinese evangeliste, Dora Yu, en hij werd sterk beïnvloed door diverse andere godvruchtige vrouwen. In een latere fase van zijn bediening kwam hij in contact met vertegenwoordigers van de extreem 'exclusieve' Taylorsekte uit Engeland, en die verboden vrouwen te prediken of te onderwijzen. Als gevolg van dit onderwijs tegen vrouwelijke predikers, dat Nee een tijdlang overnam, werd
het werk van verschillende effectieve vrouwelijke evangelisten in China stilgezet. Maar in een bepaalde situatie verborgen mannen zich achter de gordijnen om mee te luisteren, wanneer begaafde vrouwelijke predikers de Bijbel uitlegden aan andere vrouwen (53).

Corrie ten Boom, de bekende Nederlandse evangeliste, heeft wereldwijd een
bediening gehad (88), en mannen als Henk Binnendijk en Anne van der Bijl memoren dankbaar hoeveel zegen ze daarvan ondervonden hebben.

De accuratesse van sommige stukjes uitleg in dit boek is bewonderenswaardig, bijvoorbeeld de spiegelstructuren in 1Tm2:1 5 en 3:1 3 (292). Maar op andere punten is het opvallend hoeveel rariteiten er uit de exegese kunnen worden gehaald. Het valt me bij veel boeken in de M/V discussie op. Soms lijkt het alsof de auteurs zijn gaan graven om bij onduidelijkheid van de Schrift nog eens met
een bulldozer van alles onder uit de grond op te woelen dat misschien iets zou kunnen opleveren. Ook in dit boek is dat af en toe het geval. Een kleine greep: dat Priscilla misschien wel het boek Hebreeën geschreven zou hebben, dat Chloë een van de leiders van een huisgemeente in Korinthe was, dat in 1Ko16:15 niet broeder Stefanas maar zuster Stefana bedoeld zou zijn (187vv.), of dat Paulus een bepaalde concrete Efezische vrouw op het oog had, toen hij zijn eerste Brief aan Timotheüs schreef tja, al die dingen zijn ooit wel eens een keer in de commentaren geopperd, maar ze tonen veeleer aan wat een excentrieke dingen mensen kunnen verzinnen. Een vermoeden van de ene geleerde wordt een voetnoot van de ander, en een stelling van een derde, om door een vierde als serieuze optie te worden geciteerd. De beroemde discussie over de betekenis van het 'hoofdschap' wordt wel erg kort door de bocht behandeld, en met een beetje te veel stelligheid in de conclusie. Vanuit een tegenovergesteld standpunt kan dat laatste óók (en het eerste niet!) gezegd worden van de uitvoerige studies van Grudem en Köstenberger, in dit boek niet vermeld.

Kortom, neem niet alles voor waar aan wat in dit boek staat (en neem ook niet alles voetstoots aan wat u tot dusver geloofde!), maar lees het in ieder geval wel. Wat de schrijvers drijft, is het verlangen dat mannen en vrouwen samen werken aan de Grote Opdracht om Gods harten wens in vervulling te zien gaan: het behoud van alle mensen. E

Loren Cunningham & David J. Hamilton (met Janice Rogers), Waarom geen vrouwen? Een bijbelse studie over vrouwen in zending, kerkelijk werk en leidende posities, Gideon, Hoornaar, pb., 368 blz., ISBN 90 6067 993 8, prijs € 18,00.