www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE


Ooggetuige
Athol Dickson
Uitg. Kok, Utrecht, 2011
480 blz. € 12,50
9789043519618
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...

of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Katy O'Connor is christen, Ruth Gold is joods. Als kinderen waren ze dikke vriendinnen. 
Samen hebben zij als getuigen opgetreden in de zaak van een vermoorde evangeliste. Door hun getuigenis werd een joodse man veroordeeld tot opsluiting in een beruchte gevangenis. Nu is het 25 jaar later. De man heeft zijn straf uitgezeten en is weer op vrije voeten. En weer worden er mensen vermoord. Wie 25 jaar geleden tegen de man getuigde, is nu zijn leven 


1. Nederlands Dagblad - 17 juni 2011 - www.nd.nl 

Botsen of omarmen?

Boekrecensie door Jan Jaap Karsten

Waar houdt respect op en waar begint onverschilligheid? Waar houdt liefdevol evangeliseren op en waar begint blinde overreding?

Wanneer twee levensovertuigingen met elkaar in aanraking komen en de bijbehorende gelovigen uit de volle overtuiging van hun hart de ander in hun kamp proberen te krijgen, of in ieder geval van de juistheid van hun eigen geloof trachten te verdedigen, ontstaat er een strijd die bijna niet tot een vredevol einde kan worden gebracht. Dit is een van de thema’s in het actieboek van de BCB (Brancheorganisatie voor het Christelijke Boeken- en Muziekvak) ter gelegenheid van de Maand van het spannende boek.


Het is een van de vele thema’s, overigens, maar dit thema wordt wel het nadrukkelijkst gebracht. Dat begint al met het woord van dank waarmee Athol Dickson het boek opent: ‘Wel bedankt, rabbijn Sheldon Zimmerman, die me aanmoedigde me uit te spreken in Chever Thora. Toen u vertrok heb ik gezegd dat ik zou proberen een paar bruggen te slaan. Ik hoop dat u dit een goed begin vindt.’ Hij laat er dus geen misverstand over bestaan: dit boek thematiseert het naast elkaar bestaan van de joodse en de christelijke geloofsovertuigingen. En dat is glad ijs, want er mag ook geen misverstand over bestaan dat Dickson een christen is. En hoe kan hij, vanuit zijn eigen overtuiging, beide partijen een gelijkwaardige behandeling geven?

Daarnaast is het boek een thriller. Het bevat een duidelijk misdaadverhaal over twee meisjes, Katy en Ruth, die inmiddels vrouwen geworden zijn. Aan de randen van hun geheugen bewaren ze, goed opgeborgen en weggesloten, de pijnlijke herinnering aan een moord, waarvan zij het slachtoffer vonden. Voor de moord is Solomon Cantor veroordeeld en hij heeft zijn straf van 25 jaar uitgezeten. Het boek begint op het moment dat hij vrijkomt en zich weer vertoont in de synagoge waar Ruth rabbijn is. Ze raakt in paniek en belt Kate, die te oud is geworden om Katy te heten. Het is het eerste contact sinds ze samen de moord ontdekten, want hun ouders hebben het voor hen beter gevonden dat ze geen contact meer hadden. En dan blijkt hoe mijlenver de meisjes, die vroeger lief en leed deelden, uit elkaar zijn gegroeid

Met hoofdpersonen meedenken
Kate is christen, maar neemt het allemaal niet heel serieus. Ze is getrouwd met een jood, die zich bekeerde tot het christendom. Hij overleed al jong en ze onderhoudt een moeizame relatie met zijn ouders. Ruth is een rabbijn van de liberale soort: ‘Zij verkoos om in de beste liberale traditie de tradities na te leven die van toepassing waren op haar leven zoals ha-Sjeem haar had geschapen, en ze weigerde respectvol zich door de andere te laten binden.’ Twee volledig onderscheiden werelden, maar een band voor het leven. De auteur heeft zijn best gedaan het verschil tussen de twee dames te benadrukken, wat wel enkele vermoeiende dialogen oplevert. De dames zijn echter op elkaar aangewezen in hun vermoedens dat het geweld om hen heen niet op zichzelf staat, maar onderling verband houdt en zelfs niet los staat van de moord van 25 jaar geleden. Het moorden houdt dan ook niet op en het moet gezegd dat Dickson als thrillerschrijver echt uit het juiste hout is geschreven. Hij heeft een serial killer bedacht die werkt volgens een patroon dat herkenbaar is en als zodanig ook een voorspellende waarde is. Het is jammer dat hij die troef, die echt ijzersterk is, niet eerder in het boek uitspeelt. 

Er gaat niets boven het met de hoofdpersonen meedenken over wie de dader is en hoe een volgende moord voorkomen kan worden. Het lijkt er een beetje op dat Dickson niet goed heeft kunnen kiezen tussen enerzijds een roman over de kloof die het geloof kan slaan in wat voor relatie dan ook en aan de andere kant een bloedstollend spannend verhaal. Het moge duidelijk zijn, ook uit het voorwoord, dat Dickson zijn best doet geen partij te zijn in het debat tussen christenen en joden. Beide partijen hebben zo hun fouten: de christenen staan al te fanatiek te evangeliseren op de stoep van de synagoge, maar de joodse gemeenschap, vooral in persoon van Ruth, kan niet goed omgaan met andersdenkenden en verstoot zelfs familieleden. Dickson slaagt erin beide partijen eervol te doen eindigen en haalt bij beide dames de scherpe kantjes eraf, waardoor zelfs Ruth oog krijgt voor het Nieuwe Testament. Wat dat betreft had de titel, die in het Nederlands duidelijk de thrillerlezer moet pakken, best letterlijk vertaald mogen worden: Zij zullen God zien. 

www.vergadering.nu