www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

We haten elkaar meer dan de Joden
Tweedracht in de Palestijnse maatschappij
Els van Diggele
320 pagina's
9789025307141
Uitgever: Atheneaeum - Polak & van Gennep
oktober 2017
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Dit boek gaat over verdeeldheid tussen Palestijnen onderling en niet over Israël en de bezetting van de Palestijnse gebieden. Het handelt over een vraag die doorgaans niet gesteld wordt: waarom zijn Palestijnen soms banger voor elkaar dan voor de Israëliërs?
De broederstrijd, een constante in de Palestijnse geschiedenis, blijft verborgen achter de schermen van de wereldpolitiek, terwijl de gewone Palestijn er dagelijks schade van ondervindt. Rechtvaardigt de inmiddels vijftig jaar durende bezetting het negeren van dit drama?
Tien jaar na de burgeroorlog tussen Hamas en Fatah lijkt een Palestijnse onafhankelijke staat een gepasseerd station en stevenen de Palestijnen af op hun eigen tweestatenoplossing. Is dat het lot van een volk dat zich kan verheugen in een obsessieve media-aandacht en in de hoogste ngo-dichtheid ter wereld?
Els van Diggele bezoekt dissidenten en andere goed geïnformeerde onafhankelijke Palestijnen: mensen met lef, die vrijuit spreken. Ze woonde in Ramallah en maakt ons met beurtelings humor en ernst deelgenoot van haar speurtocht in de Palestijnse gebieden, waar niets is wat het lijkt.

..

3. Israel en de Bijbel - 25 januari 2019 - www.israelendebijbel.nl 

We haten elkaar meer dan de Joden

Recensie (okt/nov 2018) door Hella Rijsdijk

De prikkelende titel van het boek laat gelijk de zelden gehoorde invalshoek zien. "Dit boek gaat over verdeeldheid tussen Palestijnen onderling en niet over Israel en de bezetting van de Palestijnse gebieden. Het handelt over een vraag die doorgaans niet gesteld wordt: waarom zijn Palestijnen soms banger voor elkaar dan voor de Israeliers?" 'We haten elkaar nog meer dan de Joden' is het derde deel van een drieluik' over verdeeldheid binnen volkeren en geloofsgemeenschappen in het 'Heilige land'. Voor de eerste twee delen heeft de Nederlandse historica Els van Diggele lang in Jeruzalern en Tel Aviv gewoond. Voor het schrijven van dit boek vestigde zij zich een jaar in Ramallah.

Pijnlijk onderwerp
Haar onderzoek voor het boek kwam moeizaam tot stand. Waar de strijd tegen een gemeenschappelijke vijand en onderdrukker voorop staat, wordt liever niet gepraat over onderlinge conflicten. De verhalen van onafhankelijk denkende Palestijnen staan centraal in haar boek, omdat ze ook openhartig durven te reflecteren op hun eigen cultuur. "Hun gewaagde opvattingen brengen hen vaak in botsing met Palestijnse instellingen ... Een aantal van hen is een of meer keren door het Palestijns Gezag gevangengezet", aldus Van Diggele.

Opbouw
Na wat eerste verkenningen laat Van Diggele haar sprekers in chronologische volgorde reflecteren op de geschiedenis tussen 1936 en nu. Zo komen onder andere de Arabische opstand van 1936-1939 met de machtsstrijd tussen Hoesseini en Nasjasjibi, de aanloop tot de heroprichting van de staat Israel (1946-1948), de eerste intifada (1987-1993), de burgeroorlog tussen Fatah en Hamas (2007) en de ontwikkelingen rondom de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever aan bod. Ze laat verschillende Palestijnen aan het woord die zelf of wiens familieleden dit verhaal hebben meebeleefd.

De historische achtergrond die ze aan het begin van ieder hoofdstuk schetst, maakt pijnlijk duidelijk dat de verhoudingen tussen stammen, en strijd om economische belangen, invloed en eer vaak een grotere rol spelen dan de politieke denkbeelden. Veel gematigde Palestijnen hebben geleden onder de terreur, machtswellust, eerwraak en stammenstrijd onderling en velen hebben het met de dood moeten bekopen.

De historische context, eerlijke vraagstelling en reflecties over dit moeilijke onderwerp, maken het wat mij betreft een bijzonder interessant boek.

Sommige Palestijnen die aan het woord komen, houden hun leiders tegen beter weten in de hand boven het hoofd. Anderen, zoals de historicus Nibil Alkarn, durven zichzelf kritisch te bekijken: "Je vecht hier voor je eigen voordeel of eer ... Bovendien hebben we altijd twee groepen gehad. Tot in de tweede helft van de negentiende eeuw vochten Qais en Jaman tegen elkaar ... En tot deze oude vete tussen Qais en Jaman is de ruzie te herleiden tussen de notabelen uit Nabloes, die begin twintigste eeuw in twee kampen waren verdeeld. Daarna kreeg je Hoesseini en Nasjasjibi, en nu hebben we Fatah en Hamas. Hoesseini was pro-Duits, het kamp van Nasjasjibi was pro-Brits; dat laatste wil zeggen dat ze bereid waren tot onderhandelen. Net zo is Fatah altijd bereid geweest tot onderhandelen met Israel en Amerika, en staat Hamas aan de kant van Syrië en Iran. En als er geen verdeeldheid is tussen Fatah en Hamas, dan vliegen leden van Fatah onderling elkaar wel in de haren. Bezetter of geen bezetter; dit is onze taal".

Het eerste boek, 'Een volk dat alleen woont', gaat over interne Israëlische perikelen; en het tweede deel, 'Heilige ruzies', over de tegenstrijdige meningen van christenen over Israel.

2. – Israelaktueel - 25 februari 2018 - www.christenenvoorisrael.nl/israel-aktueel

We haten elkaar meer dan de Joden

Recensie door Ruben Ridderhof

Grote kwesties worden voor het grote publiek vaak teruggebracht tot behapbare proporties. Zo ook het lsraelisch-Palestijnse conflict. Dat de werkelijkheid vele malen complexer ligt, ontgaat de meeste mensen. Maar wie dieper wil begrijpen, grijpt dankbaar naar bronnen die meer context verlenen.

Zo'n bron is het laatste boek van Els van Diggele. Na het schrijven van twee boeken over Joden en christenen in lsrael, sluit ze het drieluik met een boek over de Palestijnen. En dat is een behoorlijke openbaring. In 'We haten elkaar meer dan de Joden' schetst Van Diggele een goed leesbare, overzichtelijke geschiedenis van de Palestijnse strijd, waarin duidelijk blijkt hoe onderlinge verdeeldheid die strijd parten speelt. Nooit lijken de facties tot elkaar te kunnen komen. 

Het boek geeft inzicht in de totstandkoming van 'de Palestijnen' zoals we ze vandaag de dag kennen. Wie het boek leest met een Bijbelse pro-lsraelbril op, ontwaart wellicht iets van hoe de Eeuwige de vijanden van Israel intern verdeelt, om kwaad over Zijn volk te voorkomen. 

Maar ook vanuit seculier standpunt verdient het boek aanbeveling. Overduidelijk blijkt hoe de wereldse benadering van 'de Palestijnen' als éénheid in feite een miskenning is van velen van hen en veel ellende heeft veroorzaakt. 

1. Likud.nl - 30 januari 2018 - https://likud.nl...

Palestijnen haten elkaar nog meer

Boekbespreking van Likoed Nederland

Recent is verschenen het boek van historica Els van Diggele: ‘We haten elkaar meer dan de Joden. Tweedracht in de Palestijnse maatschappij’. Het boek bestaat voor ongeveer de helft uit geschiedschrijving, de andere helft is de weergave van interviews die de auteur met 200 Palestijnen heeft gehouden.

Het boek laat zien:

- hoe het conflict in de jaren twintig van de vorige eeuw begon met de Joden hatende nazi-collaborateur Al-Hoesseini,
- hoe hij de macht greep door veel gematigde Palestijnen – die vreedzaam met de Joden wilden samenleven – te laten vermoorden. Zijn terreurbendes vermoordden zelfs veel meer gematigde Palestijnen dan Joden,
- hoe sindsdien extremisten de leiding hebben van de Palestijnen en gematigden het zwijgen wordt opgelegd,
- dat de Palestijnen door hun stam/clancultuur en hun schaamtecultuur verlangen naar sterke leiders en diep verstrikt zitten in onderlinge twisten,
- dat de islam daar nog eens een verstikkende deken overheen legt,
- dat door dit alles: de Palestijnse samenleving totaal corrupt is, waarbij liegen hun tweede natuur is geworden en Palestijnen zich wentelen in hun slachtofferrol,
- daarbij wordt geweld verheerlijkt, zitten zij vast in het verleden en is een hereniging van de Westbank met de Gazastrook een illusie,
- dat het opbouwen van een economie, een vrije samenleving, democratie en een zelfstandig functionerende maatschappij niet van de grond kan komen. De enige Palestijn op een hoge positie die het serieus probeerde (voormalig premier Salam Fayyad) werd geminacht, gedwarsboomd en uiteindelijk afgezet.

Ter illustratie twee uitspraken uit interviews in het boek:

“Wij weten hier niet beter of iedereen moet de knoet krijgen. Iedereen denkt bij ‘vrijheid’ aan korte rokjes, blote armen, onafhankelijke vrouwen, alcohol, losbandigheid. Dat heet hier allemaal slecht.”
  – Gandhi Amin, mensenrechtenactivist

“Er is een omgeving die zich tegen modernisering verzet: een omgeving van onderlinge strijd, onjuiste berichten, afpersing en corruptie. We moeten hervormen, de vele overtollige ambtenaren naar huis sturen. Maar niemand is bereid tot hervormingen. Over ontwapenen valt al helemaal niet te praten.”
  – Ali Sjati, burgemeester van Jenin.

In een presentatie van het boek 
op 30 november jl. had Els van Diggele nog een paar pittige conclusies voor haar gehoor:

- Het geloof in het slachtofferschap van de Palestijnen, en de obsessie met Israël, ontneemt velen in het Westen het zicht op de werkelijkheid.
- De miljarden aan hulpgeld uit het Westen werken averechts: die houden de corruptie en de Palestijnse broederstrijd in stand.
- De gewone Palestijn is daarvan het slachtoffer.
- Toen iemand uit het publiek vroeg of de Palestijnse problemen toch niet door ‘de bezetting’ veroorzaakt worden, veegde Els van Diggele dat van tafel: bijvoorbeeld toen de Palestijnen autonomie kregen in de jaren negentig heeft niemand de Palestijnen tegengehouden om een vrije, democratische rechtsstaat op te bouwen – zeker Israël niet. Het waren uitsluitend de Palestijnen zelf die dit verhinderden.

Het uitsluitend Palestijnse perspectief in het boek heeft wel nadelen. Het ook zeer grote Israëlische lijden door deze Palestijnse cultuur blijft zo buiten beeld: de oorlogen, het geweld, de terreur en de daardoor benodigde veiligheidsmaatregelen en de angst die dat veroorzaakt.
Ook moet je tussen de regels doorlezen om te begrijpen dat de meeste geïnterviewden, wanneer zij afgeven op ‘de bezetting’, daarmee het bestaan van Israël bedoelen.
En de gigantische problemen door de stam/clancultuur in de Arabische wereld gelden uiteraard niet alleen in autonoom Palestijns gebied. Denk aan wat er aan de hand is in bijvoorbeeld Afghanistan of Libië. Dat bredere perspectief zou verhelderend zijn geweest.

Het uitsluitend Palestijnse perspectief heeft vermoedelijk wel tot gevolg gehad dat het boek behoorlijke aandacht kreeg – en zelfs positief – van de linkse media (NRC, Trouw, Volkskrant en VPRO-radio). Voor een rechtse bespreking, zie ThePostOnline (nl).

Het hoofd van de brievenrubriek van de NRC vertelde op de boekpresentatie zelfs dat de NRC hun recensie van het boek zeer prominent had gebracht, omdat het een compleet ander, wetenswaardig beeld gaf van de Palestijnen.

Dat werkelijke beeld is er inderdaad – als je de politiek-correcte bril maar durft af te zetten.

Lezers van het boek van Likoed ‘150 Palestijnse fabels’ wisten dit daardoor al eerder.

Maar als vanaf nu iemand nog politiek-correct beweert dat de Palestijnen zo lijden door Israël of ‘bezetting’, kunt u zeggen:

“Nee hoor, lees het boek van Els van Diggele – positief besproken in NRC en Volkskrant.”