www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

Terug naar de bron
een zoektocht naar wat Jesjoea onderwees
M.R. Doeve
Uitgever: Scholten Uitgeverij B.V. 2017
948 pagina's
€ 28,95
9789079859740
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Ontdek wat er gebeurt wanneer we de Bijbel door een Joodse leesbril lezen en trachten te begrijpen; we brengen het Oude Testament weer in harmonie en verbinding met het Nieuwe Testament.
In "Terug naar de Bron' wordt de lezer meegenomen op een zoektocht naar de Joodse Jezus en een Joodse visie op de leer van het nieuwe verbond. De laatste jaren is er een groeiende interesse onder christenen in de Messiaanse theologie. Steeds vaker komt men tot de ontdekking dat het bestuderen van de Bijbel vanuit een Joods cultureel kader tot verrassende "nieuwe' inzichten kan leiden; inzichten die ogenschijnlijke tegenstrijdigheden in de Bijbel en de christelijke theologie op bevredigende wijze kunnen oplossen en verklaren. Eeuwenlang heeft het "tweedelingsdenken' de theologievorming van het christendom beïnvloed en het is tijd dat we ons van dit denken ontdoen. In dit boek zal de lezer uitgedaagd worden om stil te staan bij traditionele interpretaties en leerstellingen, deze kritisch te beschouwen, te evalueren en andere meer scherpere interpretaties - op basis van Schriftbewijsvoering en lezing vanuit een Joods interpretatiekader - te overdenken. Binnen het kader van deze zoektocht staat het offerwerk van Jezus en Zijn gebrachte
bevrijding van de zonden centraal; in alle studie is Hij ons houvast.

..

3. - 27 maart 2020 - www.uitdaging.nl 

Studie over Messiaans geloven

Recensie door Marco van Putten

Steeds meer christenen onderkennen dat de Here Jezus en zijn leerlingen een groepering vormden in het eerste eeuwse Jodendom. Daarmee is echter nog niet de slag gemaakt naar wat dit betekent voor hedendaagse Joods-christelijke Bijbelinterpretatie en toepassing daarvan: Messiaans geloven. Mike Doeve doet daartoe een poging in het lijvige studieboek ‘Terug naar de bron’. Hoe deed hij dat?

Boekanalyse
Na een voorwoord, een afkortingenlijst en ‘handige informatie’ (verantwoording en leeswijzer) volgen 11 hoofdstukken ingedeeld in vier delen. Deel 1 (H1-2) is een introductie op het boek; deel 2 (H3-5) gaat over het Messiaanse rijk, het Sinaïtische verbond en de heilsgeschiedenis van Israël; deel 3 (H6-10) gaat over het Nieuwe verbond, de Romeinenbrief, het aardse en het geestelijke en het leven van de Here Jezus; deel 4 (H11) gaat over het tweedelingsdenken (kerk en Israël apart). Doeve besteedt de meeste aandacht aan de verspreiding van het Evangelie, de Romeinenbrief en de tegenstelling ‘vlees’ en geest. Ook is er veel aandacht voor de overeenkomst tussen het Mozaïsche verbond en het leven van de Here Jezus. Voetnoten geven literatuurverwijzingen en diepte-informatie. Achter in het boek zijn drie appendices, een namen- en begrippenlijst, een korte Bijbeltekstregister en een literatuurlijst opgenomen.

Onderscheidend boek
Doeve gebruikt veel Hebreeuwse benamingen en geeft er uitleg over. Dat is niet bedoeld om het de lezer onnodig moeilijk te maken, maar om de diepere betekenis ervan te laten zien. Hij behandelt veel misvattingen die onder christenen bestaan, zoals de Vervangingstheorie (Kerk heeft Israël vervangen als Gods volk) en de blijvende betekenis van de Verbondsvoorwaarden (Torah) door de misvatting erover te weerleggen. Interessant is dat hij steeds de traditionele christelijke opvatting erover geeft en daarbij een alternatieve Messiaanse (Joods-christelijke) uitleg plaatst. Ook wordt in dit boek veel Bijbel(her)interpretatie en uitleg gegeven.

Evaluatie
Dit is een belangrijk en grondig studieboek over Messiaans denken en doen. Maar voor Doeve betreft dat hoofdzakelijk Messias-belijdende Joden en hij beschrijft maar een bepaalde vorm (traditioneel Judaïsme). Daarmee volgt hij de breed geaccepteerde weg waaraan niet-Joden geen aanstoot zullen nemen. Jammer is dat Doeve veel te veel herhaalt in zijn toch al veel te dikke boek. Daar komt bij dat hij ook nogal wollig is (overtollig woordgebruik) met soms onjuiste zinnen en woorden. Waarschijnlijk had hij met minder dan een derde aan pagina’s ook zijn boodschap goed en grondig kunnen behandelen. Doeve is ook nogal tegenstrijdig en inconsequent. Zo verwerpt hij de Twee-wegentheorie (Israël en de kerk elk hun eigen heilsweg), maar stelt toch dat de Torah van Mozes alleen voor Joodse gelovigen is bedoeld. Feitelijk dus wel Twee-wegentheorie. Vervolgens stelt hij toch dat niet-Joodse gelovigen vrij zijn om wel aan (volledige) Torah navolging te doen. Zijn boek is ook gericht aan niet-Joodse gelovigen, minder aan Joodse. Het is onbegrijpelijk dat dit boek geen zakenregister heeft. Ondanks bovenstaande kritiek is dit boek zeker een aanrader voor de geïnteresseerden.

2.   indekerk.be Blog - 24 oktober 2018 - indekerk.be...

Terug naar de bron

Recensie door Raymond Hausoul

In dit vuistdikke boek van maar liefst 935 pagina’s gaat Mike Doeve na welke overeenkomsten er zijn tussen het Oude en Nieuwe Testament. Daarmee verzet hij zich tegen een ouderwetse bedelingenleer die te streng de heilstijden in de Bijbel van elkaar scheidde. Doeve probeert zo op een bijbels-systematische manier helder te tonen hoe de doorwerking van de Thora in het Nieuwe Testament plaatsvindt. Hoe gingen de eerste christenen om met de voorschriften uit de Thora en welke invloed had dit bijvoorbeeld in het Bijbelboek Handelingen.

Na een uitvoerige introductie over het boekgebruik, de theologische reflectie en de interpretatie van de Bijbel (p. 20–65), richt de auteur zich op het thema van het messiaanse rijk, het specifieke Sinaïverbond, de historische heilsgeschiedenis van Israël en enkele oudtestamentische profetieën over de toekomst van Israël (p. 67–234). Ondanks deze uitvoerige bespreking – die vaak veel beknopter kan worden weergegeven – valt het op dat in dit betoog de zogenaamde Geschriften (Psalmen, Spreuken, Hooglied, Klaagliederen, enz.) geen duidelijke rol spelen. Dat is een grote leemte, aangezien zij een belangrijk onderdeel van de Joodse canon vormen en de lezers van het Oude Testament aanzienlijk helpen in de omgang met Gods wet.

Vervolgens richt Doeve zijn aandacht op het Nieuwe Testament, waarbij er na een hoofdstuk van reflecties over de relatie tussen de Messias en de Thora (p. 239–296) wordt ingegaan op de relatie tussen Gods genade en Gods wet in de Romeinenbrief (p. 299–429), de Hebreeënbrief (p. 430–528), het leven van Jezus Christus (p. 529–622) en de interpretatie van Petrus’ visioen in Handelingen (p. 623–837). Het is vreemd dat de auteur daarbij voor deze volgorde kiest. Zou het niet meer in de aard van de bijbelse openbaring liggen om vanuit Jezus’ onderwijs naar de reflecties daarover bij Petrus en vervolgens bij Paulus te gaan? Een heldere keuzeverantwoording voor deze aanpak ontbreekt echter. Dat zorgt er voor dat bepaalde uitspraken over de wet in andere nieuwtestamentische gedeeltes bijna niet tot hun recht komen in deze uitwerking. Dat gebrek aan methodische verantwoording is een gemis. Ten slotte richt Doeve zijn aandacht op het tweedelingsdenken dat een radicale scheiding maakt tussen het Oude en Nieuwe Testament en geen positieve plaats voor Gods wet in de geloofsleer biedt.

Ondanks de bovengenoemde methodische observaties, blijkt Doeve in het geheel een gedegen waardevolle bijdrage te leveren aan de reflectie over de relatie tussen Gods wet en Gods genade. Diverse delen die hij hierbij op de tafel legt mag door menig christen serieus worden genomen. In zijn benaderingen blijkt menigmaal dat Doeve weet waarover hij schrijft en ook diepgaand kennis heeft genomen van de beschikbare literatuur op dat gebied. Daarin is hij een groot voorbeeld voor menig predikant die schaamteloos Gods genade durft uit te spelen tegen Gods wet. Ondanks dat sommige delen sterk herhalend zijn en het inkorten daarvan het boek aanzienlijk zou hebben bevorderd qua toegankelijkheid, mag men dus zeker niet klakkeloos aan dit werk voorbij gaan. Het verdient een eerlijke plaats naast de vele pogingen om een messiaanse theologie te ontwerpen die de overeenkomsten tussen Oude en Nieuwe Testament sterk naar voren wil brengen.

In zijn betoog kijkt de schrijver daarbij ook kritisch naar de eigen evangelische achtergrond, zonder dat neerbuigend te doen. Zo stelt Doeve terecht kritische vragen bij de leer van een zogenaamde ‘opname van de gemeente’. Zijn oprechte vragen daarover zullen in menige evangelische kerk op weerstand stootten. Laten zij echter gedocumenteerd de visies van Doeve daarover onder de loep nemen.

Ten slotte valt de prachtige uitvoering van het boek op. Het binnenwerk is fraai geïllustreerd, kenmerkt zich door helder uitgewerkte tabellen en schema’s en bevat een dubbel leeslint. Dit alles getuigt van de enorme liefde die de auteur voor dit thema in zijn hart heeft. Wie zich intensief met de vraag tussen Gods genade en Gods wet wil bezighouden kan niet langs dit boek heen.

1. Messianieuws - 7 juni 2018 - https://messianieuws.nl/messiaanse-theologie-voor-joden-christenen/

Messiaanse theologie: één bron voor Joden en christenen

Recensie door Kees Bloed

Sinds maart 2018 ligt er een dikke pil in de boekenwinkel van Mike R. Doeve. Jezus’ onderwijs was niet nieuw maar kwam uit de Tora. Joden en christenen moeten dan ook terug naar die bron in een Messiaanse theologie.

In 2017 richtte Mike R. Doeve Olive Tree Studies op. Het particuliere initiatief draagt Messiaanse theologie uit om gelovigen te helpen om de Joodse Jezus te vinden, om hen toe te rusten en om de kloof tussen Joden en christenen te overbruggen. Daarvoor worden allerlei materialen ontwikkeld. Het eerste boek van de organisatie ligt nu in de boekenwinkel: Terug naar de bron. Daarin ontvouwt Doeve zijn Messiaanse theologie. Waar gaat het om in deze Messiaanse theologie? We zullen naar deze vraag kijken vanuit drie invalshoeken: wie is Jezus; wat voor theologie is dit; en geldt die wel of niet voor Israël?

Jezus
De eerste vraag die vaak gesteld wordt is de vraag naar Jezus. Want staat Jezus centraal, of Israël bijvoorbeeld? Duidelijk laat Doeve zien hoe dit eigenlijk met elkaar samenhangt. Jezus was geen stichter van een nieuwe godsdienst. Hij was een Joodse rabbi die Tora onderwees. Hij is de levende Tora die zonder zonde was… volgens de Tora. Om Hem recht te doen, beschrijft Doeve Jezus als Jesjoea, een Jood in een Joodse context. Geboren als Jood, besneden als Jood, een Joodse ijveraar voor de Tora, inclusief schouwdraden (tsietsiet) en gebedsriemen. Hij onderwees de Tora en veranderde er niets aan. Wie geboden uit de Tora afschaft, komt achter in de rij te staan volgens Jesjoea zelf (Matt. 5:17-19). Christenen zouden een voorbeeld aan hem moeten nemen.

Tora en Jezus gaan dus samen en spreken elkaar niet tegen. Dat is de grondgedachte van de Messiaanse theologie: de Joodse Jesjoea predikte de Mozaïsche Tora en wie hem claimt te volgen, mag daar geen wig tussen slaan. De Tora is de bron waar we naar terug moeten, aldus Doeve. Het is de ene bron die ons de gestalte van Jezus laat zien, en waarop Joden en christenen hun leven en geloof zouden moeten baseren.

Sneeuwbaltheologie
Messiaanse theologie hoort geen ‘tweedelingsdenken’ te bevatten. Doeve noemt allerlei vormen van tweedeling en verwerpt ze. Die tweedeling wordt bijvoorbeeld zichtbaar in de namen ‘oude en nieuwe verbond’, waardoor het lijkt alsof het nieuwe verbond iets heel nieuws en dus heel anders is. Omdat deze algemeen gangbare misvatting de basis vormt van veel theologieën, lanceert Doeve een compleet nieuwe benadering: de ‘sneeuwbaltheologie’. Daarbij wordt elke nieuwe openbaring dus een deel van het oude. Ofwel, het oude blijft altijd deel van het nieuwe.

De regels en overtuigingen van het Nieuwe Verbond wérden niet uit de lucht gegrepen. Ze vormden geen nieuwe basis voor een nieuwe godsdienst, ze bestonden al. De Tora en profeten hadden de inhoud ervan allang vastgesteld. Het nieuwe verbond bevát dus de Tora (p. 241). Het is namelijk de continuering van het Joodse geloof onder nieuwe omstandigheden. “God en Zijn Messias gaan vérder met de wereld” is de strekking van het nieuwe verbond (p. 243). Niets van de eerdere openbaringen wordt dus aan de kant gezet of vervangen. Het Nieuwe Verbond vormt als het ware een nieuwe laag sneeuw op een voortrollende sneeuwbal. Dát is de essentie van Messiaanse theologie.

Binnen in de sneeuwbal blijven de eerdere openbaringen dus gewoon van kracht. Daarom wordt het nieuwe verbond in de harten en in het binnenste geschreven volgens Jeremia 31. Wie de Tora niet verinnerlijkt, heeft het nieuwe verbond maar voor de helft. Stap één is namelijk de bevrijding van alle schade uit het verleden, stap twee is de blijvende verandering door de Tora in ons binnenste (p. 255). Daarbij is Jesjoea zelf “…het beeld van hoe een verinnerlijkte Tora eruitziet” (p. 260). Zo wordt het nieuwe verbond met Israël gesloten, met de bedoeling van redding én blijvende verandering volgens de Tora.

De heidenen mogen ook meedoen
Maar is dit nieuwe verbond dan wel voor andere volken? Het is immers met Israël gesloten? Volgens Jeremia zal het nieuwe verbond met de twee koninkrijken Juda en Israël worden gesloten (Jer. 31:31-34). Terecht dus dat Doeve hier vragen over stelt (p. 249). Vragen die ook in het huidige debat worden gesteld. In Jesaja vindt Doeve onloochenbare antwoorden. De Messias is een banier voor de volken (Jes. 11:10). Oók heidenen zullen worden verzameld in het Nieuwe Verbond. Heidenen die de sjabbat houden, krijgen een plek in het Messiaanse rijk (Jes. 56:4). “Alles wat in de Tora staat, is onderdeel van het nieuwe verbond […] want wie de sjabbat eren en trouw blijven vasthouden aan de Tora, zullen naar de heilige berg van God worden gebracht (Jes. 56:6-7)” (p 254).

Jesaja spreekt zo duidelijk dat het een beetje vreemd is om te ontkennen dat heidenen deel mogen hebben aan Gods verbonden. Als heidenen mee willen doen, zijn ze van harte uitgenodigd in de Bijbel. Maar ze kunnen niet een aparte status krijgen als ‘mensen van het Nieuwe Verbond die het Oude niet nodig hebben’. Héél de Tora zal van kracht blijven en alle heidenen mogen daarin wandelen om volkomen deel te krijgen aan Gods Koninkrijk.

Boodschap van eenheid
Hoewel de sneeuw af en toe als een gletsjer op je afkomt in dit boek, is de messiaanse kern ervan bijzonder verrijkend. Eenheid waar al die eeuwen tweedeling is gepreekt. Jesjoea en de Tora en de oorspronkelijke schepping zijn getuigen van dezelfde God. Alledrie vormen ze een volmaakte weergave van de Goddelijke wil. Wie Gods Koninkrijk wil, is welkom en mag heel de Tora in het hart ontvangen. Dergelijke conclusies zijn zeldzaam op de christelijke boekenmarkt! Maar ze brengen wel eenheid, al zal niet iedereen het daarmee eens zijn.

Wie dit boek in handen krijgt, leest een scherpe bijdrage aan het huidige debat over Messiaanse gelovigen. Er wordt simpelweg gekeken naar de bijbelse bewijslast voor Messiaanse theologie, zonder met modder te gooien. Een verademing en een richtingwijzer naar de toekomst… een Messiaanse toekomst!