www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu
3 RECENSIES
Gezond
leiderschap in de Kerk
Voed en koester je kerkgemeenschap
Paul Ch. Donders en Jaap Ketelaar
Uitg. Gideon, Hoornaar 2010.
347 blz. € 19,95
9789060677087
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)... of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
We leven in boeiende tijden. Gebeurtenissen volgen elkaar in een rap tempo op. De wereld is een groot
dorp geworden. Waar in vroeger tijden de kerk centraal stond, speelt zij nu nog slechts een bijrol. In en buiten de kerk staat het
leiderschap onder druk, door interne en externe factoren.
Toch biedt de nieuwe situatie ook kansen. Kansen om terug te keren naar onze wortels en naar de Grote Opdracht van onze Heer, Jezus
Christus. Hoe kunnen we als leidinggevenden in de kerk op die veranderingen inspelen?
Met Gezond leiderschap in de Kerk geven Paul Donders en Jaap Ketelaar kerkgemeenschappen een praktisch sterk en geestelijk gedegen
werkboek in handen, om hun leiderschapsstructuur te evalueren en te verbeteren. Het boek is uniek, omdat het is gebaseerd op bijbelse
principes én op actuele literatuur over leiderschap.
Gezond geestelijk leiderschap is leiderschap in balans. Gericht op het dienen van God en mensen. Zijn eer, agenda en werkwijze staan
centraal, maar het zijn mensen die daarin met Hem meewerken. Zij weten zich geroepen en afhankelijk van God, maar zijn tegelijkertijd
volledig zelf actief. Jezus Christus is het grote voorbeeld, de Heilige Geest degene die bekwaamt.
De schrijvers richten zich op kerkgemeenschappen van allerlei soorten en maten. Misschien is jouw kerkgemeenschap een parochie in het
zuiden van het land, een gemeente in een nieuwbouwwijk van een stad, of een kerk ergens in een dorpje. Maar als jij je kerkgemeenschap
wilt voeden en koesteren, dan is gezond leiderschap onmisbaar.
3 RECENSIES
3. Nederlands
Dagblad - 25 februari 2011 - www.nd.nl
Kerkelijk leider: dienstbaar, soms hard
Nederlandse kerken zijn op zoek naar aansprekende leiders. Mensen zoeken visie op de betekenis van
kerk en geloof voor de samenleving. Hoe kan de kerk het evangelie op een heldere, aansprekende manier overbrengen?
Boekrecensie door Johan Harmann
Paul Donders en Jaap Ketelaar willen kerkelijke leiders helpen hun leiderschapscapaciteiten te ontwikkelen. Daarvoor verbonden zij
managementinzichten en Bijbelstudie in een prettig leesbaar boek. De twee auteurs omschrijven leiders als mannen en vrouwen die de
balans weten te bewaren. Ze weten welke doelen door hun team worden nagestreefd. Ze zoeken de balans tussen die doelen en de
mogelijkheden van hun medewerkers.
Ook kent een goede leider zichzelf. Hij weet wat hem drijft in het leven. Hij weet wat hem afleidt van zijn taak en weet zichzelf te
beheersen. Hij is alert op wat hij kan leren van de mensen om zich heen. Hij heeft respect voor de mensen met wie hij werkt, maar weet
ook, dat dienstbaar zijn soms betekent dat hij hard moet zijn voor diezelfde mensen. Een goede leider kent zijn karakter en zijn
vaardigheden en weet een gezonde balans tussen die twee te bewaren.
Leiders in de kerk werken in een gemeente die bepaalde doelen na wil streven met behulp van gemeenteleden met gaven en gebreken. Een
goede kerkelijke leider houdt doelen en gemeenteleden zorgvuldig in de gaten. Hij weet hoe hij gevormd wordt door de mensen met wie hij
werkt: ook een goede kerkelijk leider werkt aan de ontwikkeling van zijn karakter en vaardigheden. Ook kerkelijke leiders zoeken de
balans.
In het boek Gezond leiderschap in de Kerk richten Donders en Ketelaar zich op deze leiders. Donders heeft ervaring als trainer van
managers en als schrijver. Zo schreef hij onder andere De authentieke leider en De inspirerende leider.
Ketelaar is werkzaam als predikant, gemeentestichter en coördinator gemeenteopbouw en evangelisatie.
Hij schreef eerder over missionaire vormen van gemeente zijn in Samen uit – samen thuis! en Worth Keeping – Global perspectives on
Best Practice in Missionary Retention. In dit boek bundelen zij hun kennis en ervaring, zodat het boek aandacht heeft voor relevante
managementsprincipes en -modellen en ruimte geeft aan Bijbelse inzichten over leiderschap in de gemeente.
Persoon
Opvallend is de opbouw van het boek. Het begint met twee hoofdstukken over persoonlijke roeping en persoonlijke
verantwoordelijkheid. Daarna volgen er twee over sociale verantwoordelijkheden en sociale vaardigheden en in het laatste hoofdstuk wordt
dit toegepast op bestuurlijke vaardigheden in de gemeente. Een lezer die zoekt naar de wegen om leiding te geven aan gemeenten dient in
de eerste hoofdstukken een stap terug te doen, naar zichzelf te kijken en zichzelf af te vragen wie hij of zij is als leider. Dat is aan
de ene kant een logische keuze: een leider gebruikt voornamelijk zichzelf als instrument. Aan de andere kant wordt het boek zo minder
spannend: een relatief klein deel gaat daadwerkelijk in op leiding geven aan een gemeente; in de loop van hoofdstuk vier begon het boek
mij steeds meer te boeien – hoofdstuk vijf was het meest interessant maar daarna was het boek ook afgelopen.
Het belangrijkste onderwerp van Gezond leiderschap in de Kerk is de persoon van de leider in zijn roeping, verantwoordelijkheden en
vaardigheden. Om de lezer te helpen over zichzelf na te denken stellen de schrijvers vragen. In overzichtelijke schema’s kan de lezer
onder meer zijn mate van zelfbeheersing op het gebied van geld of eerzucht aangeven en leerpunten opschrijven. Hij kan gezonde rituelen
in sport of bezinning invullen en aangeven welke verwachtingen hij op het gebied van relaties heeft. Dit vraagt dat de lezer zichzelf op
deze gebieden kent. De lezer kent zijn zelfbeheersing, is zich bewust van zijn rituelen en weet, welke gezond zijn. Hij kan zinvol
reflecteren op zijn relaties en het resultaat onder woorden brengen.
Het boek helpt niet bij het proces om tot deze antwoorden te komen. Deze workshops winnen aan kracht wanneer ze in groepen worden
besproken. Een groep helpt je jezelf te ontdekken. De groep zoekt met je mee naar wat je nog niet over jezelf wist. Mededeelnemers
vertellen je of jouw beeld van jezelf overeenkomt met het beeld wat anderen van je hebben. Voor werk in groepen zijn de oefeningen
zinvol en helpen ze je te vinden waar je aan jezelf kunt werken. Voor zelfstudie zijn ze minder geschikt.
Ieder deel van het boek begint met Bijbelse voorbeelden. Deze missen wel eens de pointe van de Bijbeltekst. Zo wijst het boek er aan de
hand van Lucas 10 op, over Marta, die het huishouden deed, en Maria, die luisterde, dat Jezus vrouwen aanmoedigt te studeren. Maar de
kern van dit hoofdstuk is, dat Hij mensen oproept naar zijn boodschap te luisteren. Op basis van Hebreeën 12 stelt het boek dat God een
leerschool heeft voor leiderschapsontwikkeling, maar vers 10 geeft aan, dat Gods doel is om ons als kinderen op te voeden tot
heiligheid.
Jaap Ketelaar en Paul Donders hebben een helder boek geschreven. De beschreven theorie kan kerkelijke leiders helpen zich te ontwikkelen
met behulp van een persoonlijk ontwikkelingsmodel. De illustrerende Bijbelstudies slaan soms de plank mis, maar vormen een prikkelende
toevoeging. De workshops zijn geschikt voor verwerking van de theorie met een leiderschapsteam.
Kerken zijn op zoek naar leiderschap. Gezond leiderschap in de Kerk helpt leiders zichzelf te ontwikkelen om zo dienstbaar te blijven
aan het evangelie.
2. CV-Koers - december 2010
CV•Koers – december 2010 / januari 2011
Als trainer en coach op het gebied van leiderschap ben ik altijd op zoek naar boeiend materiaal om te kunnen gebruiken in interventies.
Dit boek lijkt ruimschoots te voldoen aan deze aanhoudende honger naar opbouwende stof. Paul Donders en Jaap Ketelaar (werkzaam voor
adviesbureau Xpand) bepreken vijf gebieden die een essentiële rol spelen bij een gezonde leiderschapsontwikkeling. Maar met de titel
van hun boek doen zijn hun werk tekort, want het model dat introduceren is zeker ook goed bruikbaar voor christelijke leidinggevenden
uit het bedrijfsleven, politiek of non-profitorganisaties. De vijf thema's die de beide trainers bespreken, zijn roeping, persoonlijke
verantwoordelijkheid, bestuurlijke vaardigheid, sociale vaardigheid en sociale verantwoordelijkheid. De kracht en tegelijkertijd de
zwakte van het boek is dat de lezers in elk hoofdstuk met workshops worden uitgedaagd direct met de theorie aan de slag te gaan. Sterk,
omdat het dwingt de theorie zo praktisch mogelijk te vertalen. Een zwakte, omdat maar weinig lezers de zelfdicipline zullen hebben dit
daadwerkelijk te doen. Dat maakt dit boek meteen een uitstekend acquisitiemiddel van de auteurs. Want om echt alles uit het boek te
halen wat erin zit, kan een persoonlijke coach zeker geen kwaad. Werk aan de winkel dus voor de dames en heren van Xpand.
1. Uitdaging
- december 2010 - www.uitdaging.nl
Uitdaging december 2010
Dit boek wil kerken helpen om hun leiderschapsstructuur te evalueren en te verbeteren. Het boek is niet alleen gebaseerd op praktische
principes, maar ook op actuele literatuur over leiderschap, aldus de uitgever. Het lijvige boek staat vol met theoretische informatie,
praktische opdrachten en diverse leiderschapsmodellen. Het boek is in vijf blokken verdeeld: roeping, persoonlijke verantwoordelijkheid,
sociale verantwoordelijkheid, sociale vaardigheden en bestuurlijke vaardigheid. Maar ook begrippen als balans, zegenend communiceren en
zelfbeheersing worden uitgewerkt.
|