www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

Jezus aanbidden
De glorie van Christus
Jos Douma
Uitg. Kok, Kampen 2008
9789043512749
128 blz. € 13,50
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Zie ook: www.jezusontdekken.nl

- 40 dagenboek - eenvoudige Bijbelmeditaties - persoonlijk geschreven Wie groeit in het kennen van Christus, zal ook willen groeien in het aanbidden van Gods Zoon. Dit boekje is een handreiking voor christenen die zoeken naar groei in de aanbidding van Jezus. Het gaat over de kostbare namen van onze Heer, over aanbidding als levensstijl en over praktische vormen om dichtbij Jezus te blijven. Er komen ook vragen aan de orde als: Mogen we Jezus wel aanbidden? Staat de (eenzijdige) aandacht voor Jezus niet op gespannen voet met de Drie-enigheid van God? Wat is bidden in de Naam van Jezus? Jos Douma voert in dit boekje een pleidooi voor het persoonlijk en samen leren genieten van de glorie van Christus als weg van geestelijke groei. 
 

3.   indekerk.be Blog - januari 2016 - indekerk.be...

Jezus ontdekken, aanbidden en uitstralen

Recensie door Raymond R. Hausoul

Jos Douma wil zijn lezers met deze trilogie in relatie brengen met de unieke Persoon van Jezus Christus brengen. Als predikant in de gereformeerd-vrijgemaakte Fonteinkerk in Haarlem en docent spiritualiteit aan de Evangelisch Theologische Faculteit te Leuven, weet hij dit op een voortreffelijke manier doordacht en toegankelijk te bewerkstelligen. In zijn trilogie kent elk deel een eigen karakter en focus op Jezus en wordt daar vanuit een brede waaier aan korte toegankelijke overdenkingen over gereflecteerd. In dit alles wil Jos Douma slechts één ding bewerkstelligen: de Messias centraal zetten en Hem opnieuw onder de aandacht brengen van de christenen. Het moet in het geloof helemaal om Jezus Christus gaan. Toen Jos Douma in 2000 promoveerde op een dissertatie over prediking en spiritualiteit, bekroop hem het gevoel dat hij zichzelf te veel op de Geest had geconcentreerd en te weinig op Jezus. Niet de Geest, de kerk, het verbond of de vergeving van zonden staat echter in het centrum van Gods schepping. In het centrum staat Jezus en daarmee dient Hij in het middelpunt van het hart van elke christen te staan.

De drie delen zijn dan ook geschreven om doelgericht meer van Jezus te mogen zien en Hem een grotere plaats in je geloof en leven te geven. Je kunt ervoor kiezen de trilogie alleen door te werken of samen in een kring te bespreken.

Het eerste deel (Jezus ontdekken) concentreert zich op de uniekheid van Jezus binnen de triniteit en staat drieëndertig dagen stil bij de grootheid van Jezus. Het boek is opgebouwd op basis van de triniteit en beweegt zich van de Vader naar de Zoon en vervolgens naar de Geest. Alle aandacht blijft daarbij op de Zoon gericht. Jos Douma wil dat zijn lezers vanuit de Zoon naar de Vader en de Geest leren te kijken. Wie de Zoon namelijk verliest, krijgt namelijk met de tijd een vertekend beeld van de Vader en de Geest.

Het tweede deel (Jezus aanbidden) bouwt verder op het eerste en besteedt veertig hoofdstukken aan de namen, deugden en het karakter van Jezus. Zij helpen de lezer om Jezus gericht te aanbidden in de stille intieme tijd die de gelovige met God in zijn binnenkamer mag kennen. Terwijl een overdenking in het eerste boek ongeveer vier pagina’s omvat, neemt een overdenking in het tweede boek slechts twee pagina’s in beslag.

Het deeltje Jezus uitstralen stelt zich de vraag hoe we onze relatie met Christus het beste in de praktijk weten te brengen. Het is een praktisch boek over discipelschap. Persoonlijk sterk en zegenrijk vind ik daarin vooral de praktische illustraties van discipelschap op het werk, op school, in het gezin, in de gemeente, enzovoort. Elke overdenking in dit boek neemt gemiddeld drie pagina’s in beslag.

Toen ik de drie delen doorwerkte, viel het me op dat ik in de eerste twee delen regelmatig een praktische uitwerking miste voor het leven als christen in de maatschappij. Dan dacht ik bij mijzelf: Dat staat er nu wel mooi en keurig, maar maak het nu eens wat praktischer voor mijn verdere dagelijkse leven, buiten de binnenkamer met God. Geef eens wat concrete voorbeelden hoe ik ook daar Jezus meer zichtbaar mag maken. De doe-opdrachten die Jos Douma noemt, hadden namelijk vooral betrekking op mijn persoonlijk relatie met God in de binnenkamer.

Hoe zat het echter met de ‘buitenkamer’? Daarin komt de schrijver tegemoet met het derde deel (Jezus uitstralen). In dat deel wordt specifiek de praktijk in de kijker gezet. Daarnaast vond ik het spijtig dat de aparte gespreksvragen pas helemaal aan het einde van het boek staan. Voor het gemakkelijkere gebruik van het boek had ik liever gezien dat deze vragen in het boek verweven waren. Nu hangen ze er wat los bij en ontstaat er zelfs het gevaar dat de gemiddelde lezer deze vragen over het hoofd ziet en links laat liggen.

Naast deze kritische opmerkingen ben ik erg onder de indruk van de manier waarop Jos Douma Jezus op een toegankelijke manier in het centrum van het christelijke geloof weet te plaatsen. Graag zou ik de trilogie als totaal – want de boeken vullen elkaar prachtig aan – van harte aanraden om je persoonlijke stille tijd te verrijken en je te helpen om in je leven Christus meer centraal te gaan plaatsen. Voor wie nog meer nieuwsgierig is naar de inhoud en opzet van deze trilogie verwijs ik naar de website: www.jezusontdekken.nl.

2. CV-Koers - juli-augustus 2008

Jezus aanbidden

Recensie door Tjerk de Reus

Jos Douma voltooit zijn Jezus trilogie met het boekje Jezus aanbidden. Douma levert een goede bijdrage aan de discussie over en de praktijk van het aanbidden. Net als in zijn vorige boeken zoekt hij naar innerlijke toewijding die gevoed wordt door Schrift en traditie.

( ... )

Hier begint het belang van Douma’s instructieboeken uit de Jezus trilogie. Als je kijkt in de inhoudsopgave van dit nieuwe boek over 
aanbidding, valt meteen op dat er een bepaalde orde zit in wat Douma aanreikt. Het boek bestaat uit veertig korte hoofdstukjes (elk twee bladzijden). Deze veertig zijn verdeeld in vieren. In de eerste tien hoofdstukken cirkelt alles rond de namen van Jezus. Daarna gaat het om de deugden van Jezus, de daden van Jezus en ten slotte om de woorden van Jezus. Elke afdeling begint met een korte uitleg over het specifieke van de komende reeks hoofdstukjes. Kortom, het is een zeer geordend geheel.

Reactie op God
Douma legt in zijn openingshoofdstuk uit wat aanbidding is. Het kan veel vormen aannemen, maar het gaat er vooral om dat “je je met heel je hart richt op de grootheid van God om die te bewonderen en te beminnen (...) Het gaat erom wat er vanbinnen gebeurt als je je openstelt voor Gods grootheid.” Het is dus wat Douma betreft een fenomeen dat zich in je persoonlijke ervaring bevindt, in de eigen houding tegenover God.

Daarbij geeft Douma een duidelijke richting aan, die mij beslissend lijkt: “Aanbidding is altijd onze reactie op Gods openbaring ( ... ) Aanbidding gebeurt dus altijd op basis van wat de Bijbel zegt over God en op basis van wat God van zichzelf heeft bekendgemaakt. Zonder dat dit tekortdoet aan de dimensie van persoonlijke ervaring, bepaalt dit inzicht het hele boek. Aanbidding ontstaat in je binnenste, maar wordt gewekt door iets buiten jezelf. Er is een 'tegenover': de Bijbel.

Douma heeft in de vier afdelingen van zijn boek dit 'tegenover' invulling gegeven aan de hand van Jezus' namen, deugden, daden en woorden. Dit is een zeer goede keus. Hoe kun je beter starten dan met de namen van Jezus? De kern van de bijbelse godsopenbaring schuilt tenslotte in de Naam! Ik dacht niet dat ‘deugd' een bijbels grondwoord is en daarom is dit wat ongelukkig gekozen. Douma doelt ermee op karaktertrekken of eigenschappen van Jezus, zoals eeuwig, goed, wijs, nederig en noem maar op. In de afdeling 'Daden van Jezus' komt een stuk van het leven van Jezus kernachtig ter sprake, terwijl Douma bij 'Woorden van Jezus' de inhoud van zijn prediking aan de orde stelt.

Deze indeling geeft een ruim zicht op de Bijbel, zodat de aanbidding die in dit boek beoogd wordt, inderdaad voortkomt uit een gelovige kennismaking met God en zijn Woord. In de hoofdstukken zelf is Douma steeds tamelijk kort aan het woord. Hij geeft de nodige uitleg rond het kernwoord en refereert aan teksten uit Oude en Nieuwe Testament. Tot slot is er een gebed.

Vastgeroeste deur
Bij eerdere boeken van Douma schreef ik in CV Koers dat hij woorden biedt om over innerlijke ervaringen te leren spreken. Dat geldt ook voor dit boek. Aanbidding leeft in iedere christen. Maar wat erin zit, komt het er ook uit? Douma wil graag een handje helpen om de vastgeroeste deur van je innerlijk een beetje verder op te duwen, in de overtuiging dat dit goed voor je is. En voor anderen: de melodie van aanbidding kan dan wat verder klinken dan alleen in je eigen hart.

1. Nederlands Dagblad - 4 juli 2008 - www.nd.nl

Aanbidding van Jezus Christus

Recensie door Ar Noordegraaf

In het hart van het christelijk geloof staat de persoon en het werk van Jezus Christus. Het is nodig elkaar daar gedurig weer aan te herinneren. Je komt in onze tijd heel wat postmoderne mensen tegen die nog wel spreken over God in het algemeen of een goddelijke kracht, maar bij wie je weinig hoort over Hem die de weg tot de Vader is.

Nu kun je in de theologische bezinning op Jezus Christus op verschillende manier bezig zijn. De uitlegger van de Schrift onderzoekt met behulp van zijn exegetische instrumenten de teksten. De dogmaticus denkt na over de leer van de kerk. Maar daarnaast kun je ook op meditatieve, spirituele wijze met dit onderwerp bezig zijn. Misschien moet je zelfs zeggen dat deze benadering onmisbaar is voor wie theologie beoefent. Met name de bevindelijke stromingen in de theologie hebben ons steeds weer op die noodzaak geattendeerd opdat we niet ten prooi vallen aan een verschraalde en kille rechtzinnigheid.

De Haarlemse predikant Jos Douma is met het aspect van de meditatie op allerlei wijze bezig geweest. Hij promoveerde een aantal jaren geleden op een proefschrift over de meditatie in het proces van preekvoorbereiding. Daarnaast is hij nauw betrokken bij de beweging Passie voor preken die aandacht vraagt voor de verbinding van geloof en ervaring.

Ook dit boekje laat zien hoe groot de betekenis is die Douma hecht aan een spirituele, bevindelijke omgang met de Bijbel. Zijn verlangen is om Christus in zijn geloofsbeleving en ambtelijke bediening centraal te stellen en Hem in het midden alles te laten zijn. Dat verlangen wil hij met zijn lezers delen. Douma weet terdege dat dit verlangen lang niet altijd even sterk aanwezig is. We worden immers opgeslokt door een veelheid aan verplichtingen, beslommeringen, afspraken, zodat de omgang met de Heer er heel makkelijk onder lijdt. Daarom moeten we dagelijks tijd vrij maken voor geconcentreerde oefening in de spiritualiteit van de meditatie en het gebed. Dit boekje is bedoeld om ons er bij te helpen.

Aanbidding
Het is het derde deel van een kleine trilogie over Jezus. Na een deeltje over de centrale plaats van Jezus Christus en een tweede deel waarin de schrijver zijn lezers een pastorale handreiking biedt hoe in het dagelijks leven met Jezus om te gaan en iets van zijn liefde uit te stralen, komt in dit deel het aspect van de aanbidding naar voren. Het is voor de schrijver de manier waarop Jezus zijn en ons leven tot in de kern vernieuwt.

Wie groot geworden is met de theologie van Calvijn weet hoe de glorie van God en de verheerlijking van zijn Naam bij hem centraal staat. Maar toch neemt bijvoorbeeld in de gereformeerde liturgie de notie 'aanbidding' geen aparte plaats in, anders dan bijvoorbeeld in de anglicaanse traditie. Dat zal stellig samenhangen met het besef van de voorlopigheid en de gebrokenheid van het christelijk leven, de angst om te vervallen in een theologie van de glorie die aan de kruisgestalte voorbij ziet. Toch loop je dan gevaar aan wezenlijke noties van het Bijbels getuigenis voorbij te zien. In de psalmen kom je de roep uit de diepte en de aanbidding van Gods grote daden naast elkaar soms in één psalm - tegen. In het begin van het Nieuwe Testament lees je van herders en wijzen die de geboren Heiland aanbidden.

Alle reden dus om er aandacht voor te vragen. Daarbij de auteur wijst er terecht op kan aanbidding heel verschillende vormen aannemen waarbij zowel ruimte is voor de uitbundige lofprijzing maar ook voor de stille verwondering. De kern van de aanbidding is dat een mens zich richt op de grootheid van God die we in Jezus Christus ontmoeten om die te bewonderen en te aanbidden. Aanbidding is belangrijk omdat de Heer het waard is. Aanbidding wijst ook de weg om uit het slop van teleurstelling en bezorgdheid weg te komen.

Nu komt de rechte aanbidding op uit de omgang met de Schrift. Want daarin leren we de grootheid en de goedheid, de majesteit en de liefde van God kennen. Er kan nooit sprake zijn van aanbidding als we niet gehoorzaam luisteren naar wat ons is geopenbaard. Het zal duidelijk zijn uit deze enkele zinnen dat Douma met zijn pleidooi voor aanbidding allerminst boven de begane grond zweeft. Warmte en bezieling gaan bij hem hand in hand met gelovige nuchterheid die ernst maakt met Gods gebod. Tekenend is de verwijzing naar het antwoord van de Heidelbergse Catechismus inzake de vraag naar de betekenis van het eerste gebod. De glorie van Jezus Christus aanbidden is, zo vertaal ik zijn bedoeling, ook een protest en een afwijzing van de goden en de machten die ons willen verleiden.

Direct
in dit boekje komen in veertig korte hoofdstukjes veertig aspecten aan de orde, verdeeld over een viertal thema's: de namen van Jezus, zijn deugden, zijn daden en zijn woorden. Elk hoofdstukje omvat twee pagina's, die de lezer willen helpen om met de Bijbel naast zich te mediteren over wat gezegd wordt. leder kan dat persoonlijk doen, maar de schrijver pleit ervoor om het samen met twee of drie anderen te doen. De beknoptheid heeft mede als doel om geconcentreerd te lezen en zich in te prenten waar het op aankomt. De meditatie wil ook leiden tot gebed en voorbede.

Om u een indruk te geven van wat aan de orde komt, noem ik de onderwerpen in de rubriek 'deugden van Jezus': eeuwig, goed, wijs, almachtig, barmhartig, rechtvaardig, liefdevol, nederig, heilig, alomtegenwoordig. Tot in de opschriften toe komt het directe en persoonlijke naar voren. Zo staan de opschriften in de ' tweede persoon: U bent de Messias, U bent heilig, U geneest, U bent opgestaan, U zegt: 'ik kom spoedig', om slechts enkele voorbeelden te noemen. Uiteraard betekent de beknoptheid dat sommige dingen summier aan de orde komen.
Niettemin is de schrijver erin geslaagd op een rake manier, soms in een enkele zin, de essentie van zijn onderwerp te treffen. Ik geef een voorbeeld. Over Jezus als de hogepriester lezen we: 'Het is geweldig om hem zo te kennen. Want ik hoef nooit meer voor mijn eigen zonden te boeten, want hij heeft dat voor mij gedaan. Ik hoef nooit meer bang te zijn dat mijn bidden ontoereikend is, want hij bidt altijd voor mij'.

Door de opzet veertig hoofdstukjes is het boek heel geschikt om in de veertigdagentijd voor Pasen te gebruiken. Maar ieder kan uiteraard ook een andere periode kiezen. Ik vind het een mooi boekje, heel geschikt ook om iemand cadeau te doen. Met de wens van de auteur dat dit boekje onder de zegen van de Geest van Christus ons dichter bij het hart van Jezus en dus ook bij ons eigen hart mag brengen, stem ik gaarne in. Zeer aanbevolen meditatielectuur!