4. Archippus Boeken - 2010 www.archippus.nl

De ongetemde man

Recensie door M.J. de Haan

‘In het hart van elke man is er een wanhopig verlangen om ten strijde te trekken, een avontuur te beleven en een mooie vrouw te redden.’ Dit thema wordt uitgewerkt in het boek ‘De ongetemde man’ van John Eldredge. Hoewel het idee, dat een man op zoek moet gaan naar ‘zijn jagersinstinct’, mij vanaf de allereerste tot de allerlaatste pagina hartgrondig heeft tegengestaan, weet de auteur toch voldoende interessante thema’s op te voeren om mij het boek met belangstelling uit te laten lezen. Het boek is leerzaam en bevat veel one-liners die aan het denken zetten.

Inderdaad, ik vind het jammer dat Eldredge zijn betoog opbouwt op basis van een dergelijke mythische stelling. Maar tegelijkertijd moet ik bekennen dat deze droom ooit ook in mijn jongenshart leefde, zodat er naast weerzin ook veel herkenning is in wat hier wordt geschreven. In kan zo’n model alleen onmogelijk zien als richtsnoer voor mijn leven, omdat een normatieve basis ontbreekt. Een opmerking als ‘God heeft ons kennelijk zo gebakken’ is voor mij niet voldoende.

Geboeid ben ik door Eldredge’s visie op de westerse cultuur, die volgens hem in hoge mate vrouwelijke trekken ontwikkelt. Volgens mij ziet hij dit heel goed. Ook de beschrijving van de christen-man en –vrouw is heel treffend en zijn uitleg waarin zo weinig mannen betrokken zijn in het kerkelijk werk geeft op zijn minst te denken.

In feite is het hele boek een aanklacht tegen de egalitaire visie op man en vrouw (man en vrouw zijn gelijk). Vanuit dit oogpunt bezien vind ik het opmerkelijk dat dit boek door Gideon is uitgegeven.

3. CV-Koers - juli 2006

Op zoek naar het avontuur, de strijd en de mooie vrouw 
Het onbehagen van de man

Willem Ouweneel over de man... | Henk Medema over vader en zoon...

Het hangt in de lucht: onvrede onder Nederlandse mannen. Na decennia van duwen en trekken aan de mannen om hun ‘vrouwelijke kant’ boven te krijgen, willen mannen weer echt man zijn. Maar wat is dat, een echte man? John Eldredge: ,,De echte man gaat op zoek naar zijn hart.’’ 

Door Bas Popkema

,,Echte mannen zijn bij groen licht het eerste weg.’’ In een nieuwe en opvallende reclamecampagne roept autofabrikant Dodge het van de straat: ,,Echte mannen besturen geen winkelwagentjes’’, ze ,,hebben altijd voorrang op een kruising’’ en ze ,,komen met honger thuis in plaats van met bloemen’’. Echte mannen, dat zijn stoere kerels. Ze slaan met de vuist op tafel, ze rijden in grote auto’s en ze laten hun vrouw het huishouden doen.
Hoe seksistisch deze campagne ook mag zijn, Dodge Nederland heeft goed door wat er leeft onder mannen. De afgelopen decennia heeft de man in groeiende mate zijn meer ‘vrouwelijke’ kanten leren ontdekken. Mannen leerden dat communicatie met hun partner zo gek nog niet is, dat het gezond is om bij je gevoel te komen, dat het belangrijk is om er als vader te zijn. Veel dertigers onder de mannen delen de zorg en het huishouden met hun partner, ze zijn beschaafd, sociaal, invoelend en ijdel. De metroseksuele man, waarvan voetballer David Beckham het prototype is. Een mooie man die wel mannelijk is maar zijn vrouwelijke kanten niet schuwt en zelfs etaleert.
Maar de metroseksueel is op z’n retour. Het is niet meer hip om al te vrouwelijk te zijn, sterker nog: de stoere man boekt forse winst. Volgens trendwatcher Marian Salzman is de überseksueel het nieuwe type man. De New Yorkse presenteerde haar bevindingen onlangs in Amsterdam, bij de aftrap van de nieuwe campagne van Bavaria-bier. De echte man, dat is de kerel die gek is op dingen die ontploffen, die graag met beren vecht en die zijn avondeten zelf vangt. En na de jacht natuurlijk een Bavaria, als mannen onder elkaar.

Puberaal gedrag
In eerste instantie werken de ‘echte mannen’ van Dodge en Bavaria vooral op de lachspieren. En als je er wat serieuzer over nadenkt, dan lijkt een meewarige reactie gepast. Typisch ‘mannelijke’ dingen als het zoeken van avontuur, risico’s nemen, competitie, en last but not least het schaken van een mooie vrouw, dat wordt in onze maatschappij vaak afgedaan als puberaal gedrag. Kom op jongens, daar zijn we nu toch wel overheen gegroeid?
Maar dat zijn we niet. En volgens John Eldredge, auteur van het boek Wild at heart (Nederlandse titel: De ongetemde man), moeten we dat ook niet willen. Niet dat Eldredge ook maar iets heeft met het machotype van de Dodge-reclame. Maar dat mannen wel degelijk een aangeboren neiging tot avontuur en vrijheid hebben, dat is voor Eldredge duidelijk. Sterker nog, mannen ,,zouden beter moeten gaan begrijpen waaróm ze hunkeren naar avonturen, veldslagen en een mooie vrouw – en waarom God hen juist zo heeft gemaakt’’, zo schrijft hij in Wild at heart.
Eldredge botst frontaal aan tegen de veilige man zoals de huidige maatschappij hem graag ziet. Mannen krijgen – niet in de laatste plaats in de kerk – te horen dat ze vooral brave jongens moeten zijn. Maar maakt dat je tot een echte man? Veel mannen proberen nette, aardige kerels te zijn, maar hun hart is er niet bij. ,,Wij hebben de man nooit uitgenodigd om de diepten van zijn hart te leren kennen en van daaruit te leven’’, zegt Eldredge. ,,Het avontuur, met al het gevaar en de woestheid die erbij horen, is een diep geestelijk verlangen dat in de ziel van de man is gegrift.’’
In de geschiedenis is het ook nooit anders geweest. Mannen gingen op jacht om het avondeten voor het gezin binnen te halen. Ze vochten om hun gezinnen te beschermen tegen gevaren, zoals wilde dieren of vijandige stammen. Het waren ontdekkingsreizigers die de wereld rond trokken op zoek naar onontgonnen gebieden. Dat kun je op z’n minst woest en onstuimig noemen. Honderden films en boeken draaien om datzelfde thema: de man die het avontuur zoekt, de held, de vechter voor het goede. Het is zo uitgekauwd dat je bijna niet anders kunt dan constateren dat dit op een of andere manier bij het man-zijn hoort.

Risicovol avontuur
,,Er zijn drie verlangens heel diep in mijn hart gegrift, waarvan ik nu weet dat ik ze niet langer kan negeren zonder mijn ziel te verliezen’’, schrijft John Eldredge. ,,Ze zijn de kern van wie en wat ik ben, en van wat ik verlang te zijn. (…) Ze mogen op een verkeerde plaats terechtgekomen zijn, of vergeten, of verkeerd gericht. Maar in het hart van elke man is een wanhopig verlangen om ten strijde te trekken, een avontuur te beleven en een mooie vrouw te redden.’’
De strijd, het avontuur, de mooie vrouw, het klinkt als de jongensboeken van vroeger. Het past bij jongetjes die in bomen klimmen en riddertje spelen. Maar Eldredge neemt zijn lezers in Wild at heart mee door de Bijbel om te laten zien dat God de man zo bedoeld heeft Hij. De man is de beelddrager van een God die allesbehalve soft is. Een Krijger, een Avonturier, een Held. Die Heer begon met zijn schepping aan een groots en meeslepend avontuur. Hij schiep een wilde en woeste natuur. Hij maakte de mens bijna goddelijk, Hij gaf hem een ongekende vrijheid en liet hem op een risicovol avontuur gaan. Die Heer is ook een ,,Krijgsheld’’ (Exodus 15:3), die in het Oude Testament keer op keer de strijd aangaat voor zijn volk. In het Nieuwe Testament laat Hij zijn Zoon een gevecht aangaan dat groter is dan wij ons ooit kunnen indenken. Maar Hij is ook die bruidegom die blij is met zijn bruid (Jesaja 62:1,5) en die alles inzet om haar te redden.

Die wildheid, de kracht, de heldhaftige geest, is veel mannen van vandaag totaal vreemd. Onze maatschappij lijkt zich niet meer te lenen voor heldendaden. Alle risico’s zijn afgedekt, we werken keurig in onze kantoren, we betalen onze rekeningen en we doen mee aan onze kerkelijke activiteiten. Niet bepaald een strijdtoneel, zo op het eerste gezicht. Als je om je heen kijkt, is het moeilijk om echte helden te vinden. Karikaturen van mannelijkheid zijn er des te meer. De buurman die op zijn vrije avonden voor de televisie neerploft en er niet meer achter vandaan komt. De macho die al zijn geld in z’n auto heeft zitten en met gierende banden bij het stoplicht wegrijdt, op jacht naar een beetje erkenning. De carrièrejager die ,,wel zeventig uur’’ per week werkt, maar die nauwelijks weet wat er in zijn vrouw omgaat. De deeltijdman die op zijn ‘oppasdag’ – het woord alleen al – nog loopt te werken in plaats van met zijn kinderen te spelen.

Surrogaat
,,Hoe komt het dat mannen, als ze in hun hart kijken, niets heldhaftigs of gevaarlijks kunnen ontdekken, maar wel woede, wellust en angst? De meeste tijd voel ik me meer een bangerik dan een held. Waarom?’’, vraagt Eldredge zich af. Volgens hem komt het omdat iedere man in zijn hart achtervolgd wordt door die ene vraag: ,,Ben ik wel een échte man?’’ Haal ik het wel, doe ik het wel goed, kom ik wel tot mijn bestemming? En de meesten voelen onbewust wat het antwoord is: nee.
Veel mannen proberen zich dus als man te bewijzen – maar ze kiezen voor het surrogaat en niet voor het werkelijke avontuur dat God in hun hart legt. Ze verliezen zich in het ‘avontuur’ van hun carrière, ze vechten voor materiële zaken. Ze kiezen voor de makkelijke kick en kijken liever naar porno dan dat ze moeite doen om hun vrouw voor zich te winnen.
Er wordt ook heel wat afgevochten om toch maar als man uit de bus te komen. Bij veel mannen uit dat zich in gewelddadigheid. Soms fysiek, vaak verbaal. Mannen met een kort lontje. Mannen die goed presteren in de maatschappij en alles overhebben voor hun werk, maar daarmee hun gezin én zichzelf schade toebrengen. Perfectionisten die er alles voor overhebben om zichzelf te bewijzen, uit angst om afgewezen te worden. Aan de andere kant van het spectrum staan de passieve mannen, die de moed hebben opgegeven dat ze tot iets groots in staat zouden zijn. Ze doen wat ze moeten doen, maar laten het avontuur voor wat het is. Agressieve en passieve mannen, beide op de vlucht voor wat er in hun hart leeft.

Onecht
Veel mannen in onze maatschappij verschuilen zich achter een onecht ik. Ze doen zich anders voor dan ze zijn, omdat ze ervan overtuigd zijn geraakt dat niemand hun echte ik zal accepteren. Brennan Manning, auteur van The Ragamuffin Gospel (Nederlandse titel: Het zwerversevangelie) zegt: ,,Toen ik acht jaar was, werd de bedrieger, of mijn onechte ‘ik’, in mij geboren als verdediging tegen de pijn. De bedrieger in mijn binnenste fluisterde: ‘Brennan, wees nooit meer jezelf, want niemand vindt je aardig zoals je bent. Bedenk een nieuw ‘ik’ dat door iedereen wordt bewonderd. Niemand zal het doorhebben.’’’

Pas als dat masker – van stoerheid, van vriendelijkheid, van cynisme of van boosheid – afgaat, zul je kunnen ontdekken wie je werkelijk bent en wat je waard bent als man. Christenpsychologe Leanne Payne zegt in haar boek Aslans adem: ,,We weten niet wie wij zijn totdat we ons echte ik vinden in God. Het is het werk van de Heilige Geest ons uit de hel van ons onechte ik te roepen naar Gods heerlijke tegenwoordigheid.’’
Dat is confronterend. Zolang je toneel speelt, kun je de liefde van andere mensen misschien verdienen. Als het masker af is, word je geconfronteerd met je eigen beperkingen en met de beschadigingen die je in je leven opgelopen hebt. Maar dan zul je oog krijgen voor de manier waarop God jou – als man – ziet. Eldredge: ,,Hij ziet wie je echt bent, de man die Hij in gedachten had toen Hij je maakte.’’

Strijd
,,De ware kracht komt niet voort uit bravoure. Zolang we niet verbroken zijn, zal ons leven zelfzuchtig en onafhankelijk zijn, en zullen wij in eigen kracht wandelen’’, schrijft Eldredge. Echte mannelijkheid heeft weinig van doen met de oppervlakkige stoerheid van Dodge en Bavaria. Hoe mannelijk het ook moge voelen om je terreinwagen bij de rivier te parkeren en een paar flinke karpers te vangen, om ze daarna op houtskool te stoven, het zegt niet dat je een echte man bent. De echte man komt tot leven via een weg van gebrokenheid.
Maar tegelijkertijd is de stoere man van Bavaria, die het avontuur zoekt en de wildernis in trekt, een prachtige metafoor voor die échte man. Als het onechte ik weggepoetst is, blijft een man over die zijn gaven en talenten in wil zetten voor het avontuur dat God voor hem heeft. Het is een man die wil luisteren naar dat wat God in zijn hart legt. En als die wilde God dat hart vult, dan valt er wat te verwachten.
Echte mannen zijn strijders. Ze vechten mee in de strijd voor het goede, tegen onrecht, voor liefde, voor herstel. Ze zwaaien niet maar wat in het wilde weg met hun zwaarden, maar vechten strategisch en verstandig. Hun strijd speelt zich vaak af in hogere regionen, en het kan er hard en woest aan toegaan. ,,Het Koninkrijk der hemelen breekt zich baan met geweld, en geweldenaars grijpen ernaar’’, zegt Jezus in Matteüs 11:12. Dat is geen strijd voor slappe mannen die liever op de bank hangen, maar voor kerels die – zij aan zij met medebroeders – willen strijden. In gebed, in liefde, in concrete daden.
Echte mannen zijn galante ridders. Als hun een jonkvrouw gegeven is, dan vechten ze daarvoor. Het zijn mannen die diepgang zoeken in de relatie met hun vrouw, die open en eerlijk over hun gevoelens praten, die tactvol en bezonnen zijn, die echte vaders zijn voor hun kinderen en die niet wegvluchten voor moeilijkheden. Het zijn ook mannen die – soms letterlijk – voor hun gezin en hun vrienden in de bres willen springen. Daar hoef je niet stoer voor te zijn, maar wel dapper.
Echte mannen zijn avonturiers. Ze zoeken niet naar veiligheid, maar naar de uitdagingen die God in hun hart legt. En als die risicovol zijn, so what? ,,Wat zou er van ons zijn terechtgekomen, als Abraham zorgvuldig alle voor- en nadelen van Gods uitnodiging had overwogen en uiteindelijk had besloten toch maar in Ur te blijven?’’, zegt Eldredge. Een echte man gaat met God het onbekende tegemoet.

Dit artikel is gebaseerd op het boek Wild at heart (De ongetemde man) van John Eldredge.
Zie ook: www.ransomedheart.com

Dit artikel is verschenen in CV·Koers juli 2006 

2. Bode - januari 2005

Geschapen voor Gods avontuur
Recensie door Johan Klein Haneveld

Waarom speelde ik ooit oorlogje op het schoolplein? Waarom was ik zo trots op mijn Zwitsers zakmes? Wat maakt dat ik nu nog bij een wandeling in de natuur graag het smalste paadje kies? Of dat ik geniet van spannende verhalen en ze zelf wil schrijven?

Sinds kort weet ik het antwoord. Ik ben een man. En iedere man verlangt naar een strijd om in te vechten, een avontuur om in te leven, en een mooie vrouw om te bevrijden. Het is de bron van talloze sprookjes en verhalen. En deze verlangens zijn goed. Dat is de boodschap van De ongetemde man, een boodschap die we als christenen hard nodig hebben. Want waarom hebben gemeenten moeite mannen te interesseren voor geestelijke taken? Waarom vluchten mannen in hun werk, sport of in pornografie? En waarom ben ik zo onzeker en lukt het me niet mijn creatieve ideeën te verwerkelijken? John Eldredge doet een bewogen oproep aan christenmannen (en -vrouwen) om de diepten van hun hart te leren kennen en van daaruit te leven.

Beeld van Gods hart

De verlangens van het mannelijk hart zijn goed, zegt Eldredge, omdat we als mens naar Gods beeld zijn geschapen. Mannen verlangen naar het strijden voor een goede zaak, omdat God een strijder is, de 'Heer der heerscharen', die de duisternis overwint. We verlangen naar avontuur, omdat God een avontuurlijk hart heeft. Hij gaf mensen de vrijheid Hem te verwerpen, maar blijft van ons houden en grijpt in ons leven in. Ten slotte verlangen we naar de schoonheid van de vrouw, zoals God verlangt naar zijn bruid en haar wil bevrijden. Op dezelfde manier weerspiegelen de verlangens van vrouwen iets van Gods natuur. Een vrouw wil bij haar man op de eerste plaats komen, ze wil worden opgenomen in het avontuur en ze wil graag haar schoonheid onthullen. Zo wil God dat wij Hem liefhebben, dat Hij het belangrijkst is in het leven. Hij wil aanbeden worden. 'Er is een mannelijk hart en er is een vrouwelijk hart,' aldus Eldredge. 'En beide laten ze op hun eigen manier Gods hart zien aan de wereld.' God is niet weekhartig of meegaand. Jezus was geen doetje. Integendeel, God is woest, wild en hartstochtelijk. Deze beschrijving raakte me, zo had ik me Hem niet eerder voorgesteld.

Ons onechte ik

Helaas lukt het ons niet Gods eigenschappen te weerspiegelen. Volgens Eldredge komen sinds Adam en Eva faalden alle mensen ter wereld met de neiging de moed op te geven. Een jongen moet van zijn vader leren wat het betekent een man te zijn. Maar door afwijzing en beschaming verwonden vaders het hart van hun kinderen. Uit reactie op deze wond ontwikkelen zij een valse identiteit. 'Mannen worden of gedreven agressieve figuren, 'schrijft Eldredge, 'of ze deinzen terug en worden passief.' Ze zoeken de bevestiging van hun mannelijkheid niet bij God, maar bij andere liefdes: geld, ergens bij horen, de vrouw. Maar deze kunnen geen van alle een man zijn identiteit geven. Dat kan alleen God, de oorsprong van alle mannelijke kracht. Hij wil ons initiëren, ons inwijden. Maar dan moeten wij onze valse identiteit erkennen en loslaten. We moeten durven ons aan God over te geven en ons door Hem te laten liefhebben. In grote lijnen zegt Eldredge over mannelijkheid en vrouwelijkheid hetzelfde als Leanne Payne in 'Het gebroken beeld'. Maar doordat zij extreme voorbeelden gebruikt, voelt de lezer zich soms overweldigd en raakt hij terneergeslagen. De ongetemde man heeft dat effect niet. Het deed me daarentegen eerlijk naar mezelf kijken en versterkte mijn verlangen naar Gods vaderliefde.

Het grote avontuur

Als onze identiteit eenmaal hersteld is, vallen onze hartsverlangens op hun plaats. Het evangelie blijkt niet te draaien om zondemanagement, of het ophoesten van de juiste leer. Het is een relatie met een God die alles heeft gedaan om ons hart te bevrijden, zodat we daaruit kunnen leven, Ons hart is niet langer 'door en door slecht' (Jr.17:9, Het Boek). Door het werk van Christus hebben we een nieuw hart gekregen. Een goed hart, met goede verlangens. Zoals het verlangen van een man naar heldendom. 'Elke man is geschapen om Gods bondgenoot te zijn en met Hem deel te nemen aan de grote strijd.' We voeren oorlog tegen de duivel, de wereld en ons valse ik. We moeten strijden voor schoonheid van de vrouw, zodat zij zich mooi voelt in alle aspecten van het leven. En ten slotte mogen we het avontuur beleven waarvoor we gemaakt zijn. 'De opdracht uit Genesis [om de aarde te onderwerpen] is nooit ingetrokken,'verklaart Eldredge. Als we ontdekken welk verlangen God in ons hart gelegd heeft en dat volgen, komen we tot leven. Deze boodschap maakt me enthousiast: christen zijn is niet saai, het is een geweldig, spannend avontuur!

Samen lezen

Uit de vele boekbesprekingen op internet blijken de meningen over 'De ongetemde man' scherp verdeeld. Mensen zijn of laaiend enthousiast, of streng veroordelend. Volgens sommigen stimuleert het boek machogedrag. Dat is niet de bedoeling. Eldredge veroordeelt het juist als een valse vorm van mannelijkheid. Daarnaast bekritiseren heel wat commentatoren zijn visie op het herschapen hart. Maar volgens mij is zijn boodschap bijbels: we zijn een nieuwe schepping. Anderen wijzen op twijfelachtige beweringen, bijvoorbeeld dat Adam buiten de hof van Eden geschapen werd en mannen daarom naar de wildernis verlangen. Het betreft hier echter geen theologische verhandeling, maar een persoonlijke ontdekkingstocht. Daarom gebruikt Eldredge voorbeelden uit zijn eigen leven en dat van vrienden en talloze illustraties uit boeken en films. Zijn schrijfstijl is beeldend en meeslepend. Hij wil de emoties raken, niet alleen het verstand. Als je verlangt naar een vernieuwd hart, lees dan dit boek, maar lees het niet alleen. Praat erover, met je partner, maar ook met je vrienden. Je hebt makkers nodig in de strijd. En praat er samen over met de Vader. Zoals Eldredge zegt: 'De enige manier om het avontuur, met al zijn risico's, te beleven, is in de intieme omgang met
God.' Waar wachten we nog op?

1. Nederlands Dagblad - 25 februari 2005 - www.nd.nl 
Recensie door Rien van den Berg

Een man moet avonturen beleven, veldslagen uitvechten en een mooie vrouw veroveren. Voor zo'n man wil een vrouw niets liever dan die mooie vrouw zijn. Zo heeft God het bedoeld, zegt John Eldredge. Maar de kerken zitten vol met watjes.

Draaf ik door? Stap een willekeurige kerk binnen, kijk om je heen en stel jezelf de volgende vraag: Wat is nu een christelijke man? Luister niet naar wat er wordt gezegd, maar kijk naar wat je aantreft. Er is geen twijfel mogelijk. Je zult moeten toegeven dat een christelijke man... zich verveelt."

Het leven is een fraai geslepen edelsteen die je kunt kantelen naar de zon. Hoe hij schittert hangt af van welke kant je voorhoudt. De Amerikaanse 'pastoraal therapeut' John Eldredge laat alle licht schijnen door het facet van de mannelijkheid. De man is een avonturier, een strijder en een prinsessenveroveraar. Altijd geweest. "Me Tarzan, you Jane". Maar de moderne man, vooral de christelijke, is te soft. En daar komen problemen van.

Keer op keer grijpt Eldredge terug op het scheppingsverhaal, waarin hij iedere ruimte aangrijpt om er betekenis aan toe te kennen. De man is niet toevallig buiten de Hof van Eden geschapen, in de wildernis. "Diep in het hart van een man Ieven enkele fundamentele vragen die niet zomaar even aan de keukentafel kunnen worden beantwoord." Ook niet in de kerk trouwens. "En dan is er helaas ook nog de kerk. Het christendom heeft mannen een aantal vreselijke dingen aangedaan. Al met al denk ik dat de meeste mannen in de kerk geloven dat God hen op de wereld heeft gezet om brave jongens te zijn." En elders: "Wees soft. Dat is een treffende illustratie van wat de kerk de mannen voorhoudt."

Het is duidelijk: als er iets is dat wij mannen niet willen, is het een brave jongen zijn. Maar Eldredge heeft het niet alleen tegen mannen. "Dames, was de prins van jullie dromen onstuimig... of alleen maar aardig?' Waar zijn die echte mannen dan gebleven? is de retorische vraag in talkshows en vrouwenbladen. Maar diezelfde vrouwen hebben tientallen jaren geklaagd over de mannelijkheid van hun mannen. Eldredge: "Jullie hebben hun gevraagd om vrouwen te worden." Vrouwen vallen op een ongetemde man, temmen hem en vervelen zich vervolgens te pletter met een chagrijnige gekooide sukkel.

Eva voor God

Als Eldredge argumenteert doet hij dat door het opdissen van verhalen. Hij citeert een eindeloze stroom bekende popsongs, grote toneelstukken, populaire films en (slechte) gedichten. Maar zijn boek is in Amerika zeer invloedrijk, en dat heeft ook wel een grond. Hij heeft een spoor te pakken dat serieuze aandacht verdient. Hij zegt bijvoorbeeld belangwekkende dingen over seksualiteit en pornografie.

Weer begint zijn argumentatie bij Adam: Adam is niet door de slang verleid, maar door de vrouw. Er was een moment dat Eva was gevallen en Adam nog niet. Eldredge vermoedt wat Adam dacht: "Ik ben mijn boezemvriendin kwijtgeraakt, de belangrijkste metgezel die ik heb gekend. Ik weet niet hoe het leven er verder uit zal zien, maar ik weet wel dat ik niet zonder haar kan leven. Adam verkoos Eva boven God."

Zijn eerste zonde is dus dat Adam op de vrouw gericht raakte, en niet op God. Porno werkt precies zo, stelt Eldredge vast. Maar ook veel huwelijken zijn zo ingericht. De vrouw is het doel van de man. Dat gaat niet goed. De man moet een doel hebben, een ideaal, en daar moet hij zijn vrouw mee naartoe willen nemen. "We moeten de keuze van Adam omkeren; we moeten God boven Eva verkiezen."

Dat is precies het breekijzer dat Eldredge nodig heeft om de nuance aan te brengen. De mannelijkheid waar Eldredge het over heeft, is niet in centimeters uit te drukken. Het is niet zwak, fantasieloos en klef, maar ook niet hard, viriel en gevoelloos. Hij leert zijn lezers op een zelfbewuste manier goede vaders te zijn, en goede echtgenoten.
Ook de vrouw heeft een duidelijke plek in de scheppingsorde van Eldredge. En net zoals de zoon van zijn vader moet horen dat hij uit het goede, mannelijke hout gesneden is, moet ook een dochter van haar vader horen dat ze een echte vrouw is. Een meisje kijkt naar haar vader om te weten of ze mooi is."

Weer pakt Eldredge een bijbels verhaal, Ruth en Boaz. Boaz moet overgehaald worden met Ruth te trouwen. "Nee, ik denk niet dat Ruth en Boaz die nacht de liefde hebben bedreven. Maar het was ook geen etentje van de kerk. Ik geloof dat de kerk vrouwen verminkt, als hun wordt voorgehouden dat hun schoonheid ijdelheid is en dat hun vrouwelijkheid het meest tot haar recht komt als zij 'anderen dienen'. Een vrouw komt het meest tot haar recht als zij vrouw kan zijn."

Ruth kan met die man op die dorsvloer vier dingen doen, zegt Eldredge: ze kan hem verwijten maken (jij bent ook altijd aan het werk. Wees toch een vent!), ze kan gaan zeuren (Ach toe nou, laat me alsjeblieft niet langer wachten en trouw met me), ze kan hem ontmannen (ik dacht dat jij een echte vent was, maar ik heb me vergist). Of ze gebruikt al haar vrouwelijke charmes om hem zover te krijgen dat hij gebruik maakt van al zijn mannelijke kwaliteiten. "Ze kan hem prikkelen, inspireren, stimuleren... en verleiden. Vraag je man maar waaraan hij de voorkeur geeft."

Het is onontkoombaar Amerikaans. je bent geneigd om het goedkoop te vinden. Maar als ik eerlijk ben, vind ik dan vooral mezelf goedkoop, als man. Want inderdaad: mijn vrouw is op haar mooist als ze beseft dat ze het is en precies dat gebruikt om mij aan haar te binden. En inderdaad: ik voel me het meest met haar verbonden als ik haar kan meenemen in een droom, mijn droom over dingen waar ik aan werk, waar ik voor vecht. En inderdaad: als ik zoek naar wat God met ons wil, behoedt me dat voor fouten die ik tegen haar wel degelijk bega als ik mijn contact met God verwaarloos. Draaft Eldredge door? Natuurlijk. Hij heeft een licht gezien, en ziet nu alles bij dat licht. Hij verdiept zich in de psyche van de man, maar zijn beeld van de vrouw is nogal eendimensionaal. De zoete schetsjes uit zijn eigen huwelijk zullen veel vrouwelijke lezers doen gruwelen. Een vrouw is meer dan alleen maar mooi. Mijn vrouw droomt ook, bouwt aan haar leven en sleept me mee – en ook dat maakt haar een vrouw om van te houden. 

Onbekommerd en zonder twijfel trekt Eldredge conclusies. Over Golgotha: "Weet je waarom God graag zulke ongelofelijke verhalen schrijft? Omdat Hij het heerlijk vindt om in moeilijke situaties in te grijpen." Alsof het lijden dient ter bevrediging van Gods mannelijkheid! "Weet je" waarom hij gebeden vaak niet meteen verhoort? Omdat Hij met ons wil praten, en dit soms de enige manier is om ons dichtbij hem te laten blijven."

Maar het boek met die conclusies in de hoek mikken, doet het tekort. Want tussen al die stelligheid brengt Eldredge nuances aan die waardevol zijn, leert hij mannen om niet te slaan en niet te zwijgen, maar om evenwicht aan te brengen in hun mannelijkheid. Dit boek kon voor veel mannen wel eens precies de aanleiding zijn om in zichzelf een probleem aan te pakken dat net iets te reëel en net iets te fundamenteel is om negeren.