www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Als een pluisje in de wind
Bloeme Evers-Emden
Uitgeverij Van Praag, Amsterdam
ISBN: 9789049026103
Prijs: € 19,95
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

'Als een pluisje in de wind' is de soms onthutsende en dan weer ontroerende autobiografie van Bloeme Evers-Emden. Geboren in 1926 groeide ze op in, wat leek, de beschermde omgeving van een socialistisch Joods Amsterdams diamantslijpersgezin. In de oorlog verliest ze vrijwel haar gehele familie. Ze wordt zelf ook opgepakt maar weet uit de Hollandsche Schouwburg te ontsnappen en duikt onder. Ze wordt in 1944 verraden. Bloeme belandt in Auschwitz en wordt geselecteerd voor een werkkamp. In mei 1945 zijn het de Russen die haar bevrijden. Terug in Amsterdam slaagt ze erin een nieuw bestaan op te bouwen. Met Hans Evers sticht ze een gezin. Onder invloed van de kinderen krijgt huize Evers steeds meer orthodoxe trekken. De familie gaat kosjer eten. De oudste zoon, Raph, is sinds 1990 rabbijn.

Op latere leeftijd besluit Bloeme alsnog te gaan studeren, wanneer ze promoveert is ze 63. Als ontwikkelingspsychologe deed ze onder andere taboedoorbrekend onderzoek naar hoe onderduikkinderen op de oorlogsjaren terugkijken. In de resultaten van haar studies resoneert de pijn die ze zelf heeft geleden. Met veel zelfspot en een kien oog voor detail maakt Bloeme ons deelgenoot van haar unieke leven. Op meeslepende wijze vertelt ze over de onderduik, de kampen, maar ook over haar eerste reis naar de jonge staat Israël en over haar geheime 'Mossad-missie' uit 1982 naar de Sovjet-Unie, waar ze contact legt met Joodse families die niet mogen uitreizen.

Hoe kan een mens na al het leed dat haar door de nazi's is aangedaan, zo zachtmoedig, sterk en positief in het leven staan? Dat is het mysterie Bloeme Evers-Emden, een klein wonder dat dit boek zo onvergetelijk maakt.
 

1. – Israelaktueel - juli-augustus 2012 - www.christenenvoorisrael.nl

Als een pluisje in de wind

Recensie door Ruben Ridderhof

"Tot dusverre heb ik vermeden om over de oorlog te schrijven", begint Bloeme Evers-Emden (1926) haar autobiografie. "Ik zal proberen het toch te doen." Hoe bespreek je een levensbeschrijving? Ik richt me tot de auteur.

Mevrouw Evers-Emden,
Wanneer ik lees over uw kinderjaren en uw fa milie voor de oorlog, lees ik mee door de ogen van een kind. Zoals mijn eigen dochter het me zou kunnen vertellen, met kinderlijke onbevangenheid; vertederend. Het ontroert me te beseffen dat met alles wat ik nog zal gaan lezen, alles wat u heeft meegemaakt, u nog altijd zo als meisje kunt schrijven en ik vraag me af of ik dat tot aan het einde van het boek zo zal blijven ervaren.

De hoofdstukken over de oorlog werpen een diepe schaduw over de lieflijke jaren daarvoor. Uw beschrijving van de gebeurtenissen in Amsterdam, de duivels georkestreerde opbouw van anti-Joodse maatregelen, de onderduikperiode, de angst, de gevangenneming, Westerbork, Auschwitz en Liebau zijn verschrikkelijk en toch maakt u meerdere malen duidelijk hoe onbeschrijfelijk het was: dat uw omschrijving niet kan bevatten hoe diep de ellende was. Tranen terwijl ik dit schrijf.

Maar wanneer ik verder lees over uw leven na de oorlog, overkomt me een nieuw gevoel van onbeschrijfelijk. Want er zijn ook werkelijk geen woorden genoeg om te beschrijven welke wonderlijke 'veerkracht' (wat een belachelijk woord eigenlijk) u en uw volk hebben getoond na al die gruwelen. Toch is dat waar uw autobiografie voor mij over gaat. 

U vertelt over uw leven na de oorlog, de opbouw van uw gezin, de geboorte van uw kinderen, het verlies van uw zoon Sem, uw studie en onderzoek... Het heeft me diep ontroerd. Een getuigschrift van herstel, opbouw, moed en trots.

De oorlog heeft u uw persoonlijkheid niet afgenomen. Uw autobiografie getuigt van een scherpzinnig en oprecht karakter. Door alles heen blijf ik iets proeven van het onbevangen meisje uit de eerste hoofdstukken. Ik hoop dat u dat zult opvatten als een enorm compliment.