www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Dit boek bestellen...Ook zij hadden wat te zeggen
Opnieuw 25 miniaturen over reisgenoten
 Dr. ir. J. van der Graaf
 uitg. Groen, Heerenveen, 2009
224 blz.; prijs € 14,50.
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Dr.ir. Van der Graaf haalt persoonlijke herinneringen op aan personen, die naar zijn oordeel niet vergeten mogen worden. Hij geeft hoofdmomenten aan uit hun werk en illustreert dat met letterlijke fragmenten uit hun publicaties. Voor een belangrijk deel kregen ze publieke bekendheid, zoals de hoogleraren in de
theologie H. Ridderbos, K. Runia, C. Graafland en J.P. Versteeg, en de predikanten als J.H. Velema, L. Vroegindewey en L. Huisman.
Ook personen die op een bepaald terrein betekenis hadden, krijgen aandacht, zoals dr. S. Gerssen en mevr. R. de Graaf-van Gelder (Kerk en Israël), dr. E. Diemer en A.J. Klei (de media), ds. W. Glashouwer (EO). Zelfs een tweetal personen uit het buitenland (Israël en Hongarije), die voor activiteiten in Nederland betekenis hebben gehad, worden niet vergeten!
In 2003 verscheen van dr.ir. Van der Graaf een bundel met 25 miniaturen over reisgenoten, onder de titel Ze hadden wat te zeggen. Daarin kwamen personen voor het voetlicht uit een brede kring van het kerkelijk en maatschappelijk leven, waarmee de schrijver contacten had, voor een belangrijk deel in zijn
functie als algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk.

1 RECENSIE

1. Ellips - 1 juli 2010

Kerkelijke reisgenoten die iets te zeggen hebben

Recensie door dr. Klaas van der Zwaag




Interviews geven soms een gevarieerd beeld van kerkelijk en theologisch leven. Dat is de kracht van het boek van dr. ir. J. van der Graaf, oud-secretaris van de Gereformeerde Bond. Hij had het voorrecht velen ontmoet te hebben die het kerkelijk leven hebben gestempeld. In 2004 verscheen de bundel Ze hadden wat te zeggen: 25 miniaturen over reisgenoten. Het huidige boek is er een vervolg op. Van der Graaf roept herinneringen op aan onder meer hervormde predikanten, zoals K. Exalto, A. van Brummelen, L. Vroegindeweij, C. van der Wal ('pastor vanuit de verbondsbeloften'), C. Graafland ('tegendraads gereformeerd'), bekende predikanten c.q. theologen die de Hervormde Kerk hebben gestempeld, soms duidelijk over de grenzen van de Bond heenkijkend. 

De schrijver ontmoette ook de gereformeerde hoogleraren H.N. Ridderbos en K. Runia, twee hoogleraren die zich verzet hebben tegen de opkomende vrijzinnigheid in de Gereformeerde Kerken. Voor de marxistisch georiënteerde prof. dr. G.H. ter Schegget was de Gereformeerde Bond aanvankelijk beducht, maar zijn bespiegelingen over het gebed gaven een 'andere' Ter Schegget te kennen. Ook in afgescheiden kring had Van der Graaf contacten, zoals blijkt uit zijn ontmoetingen met ds. L. Huisman en ds. W.C. Lamain, twee predikanten die verschillende modaliteiten in de Gereformeerde Gemeenten vertegenwoordigden.

Interessante reisgenoten zijn verder de merkwaardige ds. Jacobus van Dijk ('bevindelijk en modern'), de christelijke gereformeerde ds. J.H. Velema ('het nooit vervulde verlangen naar kerkelijke eenheid') en prof.dr. J.P. Versteeg als 'theoloog van de Geest'. Ook Israël-stemmen zijn rijkelijk vertegenwoordigd, zoals Kalman Yaron, mw. Rebecca de Graaf-Van Gelder, S. Gerssen, die de bezinning op Israël binnen de Gereformeerde Bond en daarbuiten op de agenda zette. Van der Graaf ontmoette verder Harkai Ferenc (Hongarije), CDA-politicus drs. G. van Leijenhorst ('één der laatste theocraten'), perswetenschapper E. Diemer, Trouw-journalist A.J. Klei, de bekende cultuurtheoloog W. Aalders, de gereformeerde predikant J. Overduin ('theologie in Dachau') en EO-oprichter ds. W. Glashouwer sr. Het zijn niet alleen bekende namen die vertegenwoordigd zijn, maar ook 'gewone' mensen zoals mw. A.M. Harkema-Visch en Van der Graafs schoonmoeder mw. F. Plaisier-Verhoeven.

De kracht van de verhalen is dat ze niet alleen persoonlijke herinneringen ophalen, maar ook een dwarsdoorsnede van een (vaak bewogen) kerkelijke periode geven. Van der Graaf citeert regelmatig passages uit de werken van de geinterviewden, zodat hun portretten ook meer bieden dan alleen maar anekdotes. De term 'reisgenoten' wil volgens Van der Graaf zeggen dat het om een breed spectrum gaat, mensen met wie de schrijver soms veel verwantschap had, anderen minder, maar desalniettemin belangwekkende personen. Als je naar deze personen luistert, overvalt je wel eens een soort heimwee. Het waren inderdaad mensen die iets te zeggen hadden, oorspronkelijke geesten, die ook in de kerk (en soms in de wereld) gezag hadden. Je verlangt dan ook naar nieuwe leiders die ook in deze tijd iets te zeggen hebben. Dat vanzelfsprekende is in deze tijd wel verdwenen. Gezag moet je tegenwoordig verdienen, waarmaken. Maar in deze geestelijk verwarrende en (kerkelijk) versplinterde tijden heb je behoefte aan mensen die overtuigend en met geestelijk gezag spreken en krachtig lijnen uitzetten naar de toekomst.

www.vergadering.nu