www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

4 RECENSIES

Radicaal anders denken door Christus
Herman Hegger
Uitg. Medema, Vaassen 2006. 229 blz. € 15,95
ISBN 9789063534936
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Liefde is het zich verlustigen in iemand, niet in iets. Het spreekt natuurlijk vanzelf dat je, als je Christus in liefde persoonlijk kent, zo veel mogelijk over Hem aan de weet wilt komen en je daarom verdiept in zijn leer. Maar Jezus zelf heeft verlangd dat wij ons in geloof aan Hemzelf toevertrouwen, dus dat we in de eerste plaats in Hemzelf geloven, en pas in de tweede plaats, en als een gevolg daarvan, alles geloven wat Hij zegt. Wij christenen hebben die volgorde meestal omgekeerd: eerst verdiepen we ons zo veel en zo gedetailleerd mogelijk in de leer over Hem, en dan helemaal aan het einde komen we misschien ook nog bij Hemzelf uit. 
Ds. Herman Hegger (1915) is opgegroeid in de Rooms-Katholieke Kerk, waar hij in 1940 de priesterwijding ontving. Sinds 1948 heeft hij zijn weg gevonden in het protestantisme. Hij was medeoprichter van o.a. de stichtingen In de Rechte Straat, de Evangelische Omroep, Woord en Daad en De Bijbel in elk Huis. 
In Radicaal anders denken door Christus houdt ds. Herman Hegger daarom een hartstochtelijk pleidooi voor een radicale bekering van ons denken. Wij moeten volgens hem te rade gaan bij de Enige die in staat is om verandering te brengen in onze kwakkelende geestelijke gezondheid, de goddelijke Geneesheer Jezus Christus. Bij Hem hoeven we geen afspraak te maken, Hij komt zelfs op huisbezoek en geeft Zichzelf als medicijn. ‘Is ons christendom niet een heel eind weggegroeid van wat Christus bedoelde? Wij zijn gaan denken vanuit onze leerstelsels over Hem, en in feite betekent dit dat we zijn gaan denken vanuit onszelf. Maar Hij moet het Middelpunt zijn van alles. We moeten anders denken, en gaan denken vanuit Hem,’ 
‘Dat ook wij, christenen, altijd weer de neiging hebben om op ons rationele denken te vertrouwen, komt omdat dit zo lekker aansluit bij onze zondige begeerte om toch nog iets te betekenen, ook tegenover de almachtige en heilige God. Die neiging om toch nog iets van onszelf te verwachten zit bij ons allemaal ingebakken. In al die gevallen wijzen we het aanbod van de loutere genade af. We willen namelijk niet helemaal uitgeschakeld worden. We willen voor God toch nog, al is het maar voor een klein beetje, meetellen...’ H.J. Hegger
 

4. Reformatorisch Dagblad - 25 april 2007

Radicaal anders denken door Christus

Recensie door Ds. W.N. Middelkoop

Ds. H. J. Hegger zal voor weinigen in reformatorische kring een onbekende zijn. Hij heeft destijds als priester uit overtuiging de overstap gemaakt naar het protestantisme. Alleen al vanuit dat perspectief is het interessant zijn boek ”Radicaal anders denken door Christus” te lezen. In dit boek kijkt hij kritisch naar de reformatorische kring. 

Het boek bestaat uit twee delen. Allereerst gaat ds. Hegger op zoek naar het antwoord op de vraag hoe het komt dat het denken in reformatorische kring in zijn optiek zo is verworden. Christus en de Heilige Geest zijn niet zelden van Hun plaats verdrongen door geestelijke leiders, aldus ds. Hegger. Aan de hand van Gods weg met Israël wil ds. Hegger een spiegel voorhouden. 

Uitgebreid gaat hij in zijn boek in op de verhouding van Woord en Geest. Hij meent dat veel predikanten te eenzijdig wijzen op het belang van het zuivere Woord. Daartegenover vraagt hij aandacht voor het werk van de Heilige Geest bij het Woord en in de gelovige. In de kerkgeschiedenis zie je dat het gezag van de ambtsdragers is gekomen in de plaats van de Geest, aldus ds. Hegger. Met het gebrek aan de Geest ontbreekt het ook aan de werkelijke vrijheid. 

Daarnaast is volgens hem het Bijbelse denken vervangen door het Griekse denken. De Bijbel denkt vanuit ”Iemand”: de God van het verbond. De Grieken denken vanuit een ”iets”. De christenen hebben dat denken overgenomen, en daarmee komt het niet meer aan op het persoonlijk volgen van Christus maar op het aanhangen van leerstellingen. 

In deel 2 van zijn boek geeft ds. Hegger de therapie om van dit verkeerde denken bevrijd te worden. Allereerst is het nodig dat we anders gaan denken: niet denken óver Christus en wat er óver Hem is gezegd, maar denken vanúít Christus, wat Hijzelf heeft gezegd. 

Vervolgens roept hij ertoe op om je te laten vervullen met de Heilige Geest. Hij wijst de redenering dat die vervulling met de Heilige Geest een heilshistorische betekenis had in de pinksterkerk, radicaal van de hand. Dat is naar zijn besef in strijd met het sola Scriptura van de Reformatie. Ds. Hegger meent dat die vervulling met de Geest in reformatorische kring wordt weggeredeneerd en dat we daarmee zo veel missen van wat God wil geven. 

Codes 
Ds. Hegger geeft in zijn boek stof te nadenken. Het is gemakkelijk om iemand die met stevige kritiek komt, direct het zwijgen op te leggen door te zeggen dat hij er volledig naast zit. Ds. Hegger stelt een aantal zaken aan de orde dat het waard is te overdenken, persoonlijk en als kerken. Is het zo dat Christus en de Heilige Geest buiten spel worden gezet in het huidige kerkelijk leven en dat geestelijke leiders zozeer centraal zijn komen te staan dat het er meer om gaat wat de voormannen zeggen dan wat de Heere zegt? Zijn we zo met leerstelligheden aan de gang gegaan dat het levende Woord van de levende Christus daarmee in het gedrang is gekomen? 

Dat is immers de diagnose van ds. Hegger. Hij neemt een enorm stuk verstarring waar. Als predikant om me heen ziende, kan ik niet ontkennen dat ik deze dingen tegenkom. Christen-zijn is soms iets geworden van een manier van leven, met een levensstijl en codes waarbij je node de levende omgang met de Heere mist. 

Dat neemt echter niet weg dat ik mijn vragen heb bij de diagnose en de therapie van ds. Hegger. Hij ziet het gevaar van verstarring. Maar de therapie die hij voorschrijft kan naar mijn besef nog wel eens zo uitwerken dat je de andere kant op schiet en dat er verwarring komt. De wijze waarop Hij de zuiverheid van de prediking van het Woord uitspeelt tegen het werk van de Heilige Geest, deel ik niet. Zeker is het waar dat de Heilige Geest ons in de Waarheid leidt, maar dat is dan toch de Waarheid van het Woord. De kerkgeschiedenis heeft uitgewezen dat een eenzijdig beroep op de Geest leidt tot geestdrijverij. Doordat ds. Hegger naar mijn besef de nuance uit het oog verliest, dreigt dat ook bij zijn therapie. 

Op bladzijde 69 kan hij zo in één keer met een beroep op de vrijheid die de Geest werkt, de vloer aanvegen met vastgestelde liturgische ordes in kerkdiensten en met de belijdenisgeschriften. Ik stel hier tegenover dat misbruik het goede gebruik niet opheft. Zo ben ik evenzeer van mening dat we ons moeten afvragen of we de Heilige Geest in ons (kerkelijk) leven niet weerstaan en uitblussen, maar de wijze waarop ds. Hegger de doop met de Geest uit Handelingen overbrengt op onze tijd, neem ik niet zomaar over. Daar zijn hermeneutisch vragen bij te stellen. 

Dat neemt niet weg dat het boek van ds. Hegger ons aan het denken wil zetten en tot radicale bekering tot Christus oproept. En dat is een goede zaak.

3. CV-Koers - 1 februari 2007

Radicaal anders denken door Christus

Recensie door Willem Henri den Hartog

Ds. Herman Hegger (1915) sinds kort weer PKN predikant bedient zich ondanks zijn hoge leeftijd van een erg frisse en enthousiaste schrijfstijl. In dit boek betoogt hij dat we Jezus Christus tot middelpunt van alles moeten maken. We moeten anders denken, gaan denken vanuit Hém.

De auteur heeft ongetwijfeld nog de schrikbeelden in zijn achterhoofd van het rooms katholicisme waar hij tot 1948 in verkeerde. Hij liep in deze kerk aan tegen allerlei leerstellige regels en gedrag waarin hij de kern van het geloof niet kon terugvinden: het je kinderlijk toevertrouwen aan Jezus.

Ook vandaag de dag ziet Hegger zich geconfronteerd met deze patronen. Ze zijn evenzeer en misschien nog wel erger terug te vinden in allerlei geloofsgemeenschappen buiten de moederkerk. Geloofsgemeenschappen zijn druk doende om mensen tot leden van hun club te maken in plaats van hen te planten in Christus. Op allerlei manieren zijn we een heel eind weggegroeid van wat Christus bedoelde.

Hegger wil ons weer bepalen bij de kern: Jezus Christus. In zijn gedrevenheid is hij wel eens erg kort door de bocht. Zo vervalt hij soms in dezelfde fout(en) als degenen die hij bestrijdt. Iets meer bezonnenheid had gemaakt dat Hegger de puntjes op de i had kunnen zetten. Maar het neemt niet weg dat dit boekje focust op Jezus.

2. Uitdaging - 1 januari 2007

Ga anders denken!

Recensie door Gertjan de Jong

Een radicale bekering van ons denken, dat is volgens Herman Hegger het medicijn voor het verzwakte en verbleekte christendom in Nederland en Europa. Jezus zegt immers dat we in de eerste plaats moeten denken vanuit Hemzelf en pas in de tweede plaats vanuit wat Hij over Zichzelf zegt. Hegger probeert deze boodschap met veel geestdrift en bezieling over te brengen.

Heggers boek begint met een uiterst sombere analyse van het christendom in Nederland en Europa. Volgens de predikant is hier 'iets grondig mis'. 'Wij zijn verzwakt, verbleekt, verdord, vermolmd. Alle glans is van ons geweken. We hebben geen enkele werfkracht meer."

Oorzaak? Wij willen onze problemen zelf oplossen. We gebruiken nepmedicijnen (bijvoorbeeld meer liturgie of pop en oppepmuziek tijdens de diensten) en verwachten het niet van de Hemelse Geneesheer: Jezus Christus. Retorisch vraagt de schrijver: "Lijkt het er niet op dat veel christenen Christus zien als een grootgrondbezitter die zijn gemeente hier op aarde verpacht heeft aan kerkleiders?"

Natuurlijk, in de kerk praten we dikwijls over Christus. Maar in dat woordje 'over' ligt volgens Hegger juist de kwaal. "Durft u de concrete werkelijkheid onder ogen te zien? Durft en wilt u de vraag bekijken of Christus zélf, dus niet allerlei ideeën over Hem, inderdaad het middelpunt is van uw eigen persoonlijke geestelijke leven en van wat er reilt en zeilt in de kerken in het algemeen en in uw eigen kerk in het bijzonder?"

Het mag duidelijk zijn: de schrijver gaat de confrontatie met het lauwe, ingedutte christendom niet uit de weg. (Maar zichzelf houdt hij evenmin buiten schot.) En als lezer wordt je regelmatig voor verontrustende vragen geplaatst. "Hoe kan een christen zwijgen over Jezus wanneer hij Hem innerlijk heeft leren kennen? Hoe kun je die gloed temperen of zelfs onderdrukken, wanneer Hij die zelf in jou heeft ontstoken, de gloed van zijn eigen heerlijkheid waarmee Hij jou vervuld heeft?" Tja, is dat zo moeilijk? Het Europese christendom bewijst dat dit geen enkel probleem is.

De boodschap van het boek kun je kort samenvatten: Metanoeite! Vertaald uit het Grieks: ga anders denken! Paradoxaal genoeg houdt die verandering in dat je niet meer, maar minder gaat denken. We moeten worden als een kind. Klein en vol vertrouwen. Bijbelteksten hoeven we dus niet altijd te laten rijmen; God gaat ons met Zijn zuiver inzicht altijd te boven. Achter ons verlangen om de Bijbel 'kloppend' te maken, legt Hegger een psychologisch mechanisme bloot. "Wanneer we de Bijbel tot een voorwerp van ons redenerend verstand maken, hebben we het strelende gevoel dat deze openbaring vóór ons geworpen ligt en dat wij er dus enigszins over kunnen heersen."

Een paar bladzijden verderop verduidelijkt hij: "Christus is het vuur dat het hele Woord van God doorvlamt. Haal je een gloeiende kooi, een Bijbeltekst, met de tang van je theologisch denken uit die haard weg, dan dooft die kooi snel en wordt een kille sintel, een dode orthodoxie."

Die redeneer en heersdrift heeft desastreuze gevolgen voor de kerk in Nederland, betoogt Hegger. Dit gaat zowel rooms katholieke als reformatorische en evangelische kerken aan. Het blijkt alleen al uit bepaalde kerknamen, zoals de Bijbelse Baptistengemeente ('in die naam drukt men al uit dat de overige baptisten niet bijbels zijn') en de Volle Evangelie Gemeente ('Waarmee men verkondigt dat de andere christenen niet voor vol moeten worden aangezien'). Jede Konsekwenz führt zum Teufel, zeggen de Duitsers. Hegger geeft ze gelijk: wanneer je consequent doorredeneert, kom je ten slotte bij de duivel uit.

Woord zónder Geest lijdt tot diepe eenzaamheid en armoede, concludeert de schrijver. "Wat heb je eraan als je voortdurend je eigen dogmatisch gelijk zit te knuffelen? Je eigen gelijk is een iets, niet een iemand. Je blijft dan ten diepste alleen met het 'het' van je gelijk. Dan ken je Hem niet. Je hebt dan geen deel aan zijn liefde." ,
Op elke bladzijde van dit boek proef je een ongekende geestdrift. Alsof de auteur niet anders kon dan het te schrijven, hij het eenvoudigweg niet binnen kon houden.

Uit het boek spreekt een groot en hevig verlangen naar geestelijke verandering in het leven van de schrijver zelf en in het leven van de kerk, het Lichaam van Christus. Een hartstochtelijk betoog dat je denken in vuur en vlam voor Christus zet.

1. Nederlands Dagblad - 21 april 2006 - www.nd.nl of www.refdag.nl 

Radicaal anders denken door Christus


Het kennen van Hemzelf moet voorrang hebben boven het kennen van iets over Hem.” Vanuit dit uitgangspunt schreef de nu 90 jarige ds. Herman Hegger dit boek. In 1948 maakte hij de overstap van de Rooms Katholieke Kerk naar het protestantisme. Iets van het enthousiasme van de bekeerling heeft hij tot op hoge leeftijd behouden.

Hij stelt in dit boek dat Christus voor veel protestanten de positie van Erevoorzitter in de hemel heeft gekregen. In werkelijkheid zijn dominees en synodevoorzitters de echte kerkleiders. Volgens Hegger komt dat omdat de kerken in de loop van de tijd het oudtestamentische volk Israël zijn nagevolgd in drie dwalingen.

In de eerste plaats verwierpen die God als hun Koning. In de tweede plaats hebben ze voor God een huis gebouwd, terwijl Hij volgens 2 Samuël 7:7 helemaal geen stenen huis wilde, maar in de harten van het volk wilde wonen. In de derde plaats hebben de joden en later ook de christenen denkbeelden van God gemaakt.

Hegger noemt allerlei punten waar hij zich fel tegen verzet, zoals de eenmansbediening en het gebrek aan spontaniteit in de erediensten en de grote regelzucht op kerkelijk gebied. Daartegenover stelt hij dat een christen Christus als persoon, en niet als idee moet aanvaarden. Dat betekent ook: Hem gehoorzamen en navolgen. Want geloven “is niet alleen God vertrouwen, maar ook Hem gehoorzamen”.

Veel van wat Hegger hier schrijft, heeft hij ook eerder wel aan het papier toevertrouwd. Het is opmerkelijk dat iemand van zijn leeftijd zich van een vlotte en leesbare taal bedient. Toch zou dit op zichzelf waardevolle boek nog aan waarde hebben gewonnen als het wat beknopter was beschreven.