www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Namaakgoden
De lege beloften van geld, seks en macht, en de enige werkelijke hoop
Tim Keller
Vertaald door Arend Smilde
Uitgever: Van Wijnen, Franeker
184 blz, 16,95 euro.
Website: www.timkeller.nl 

Dit boek bestellen...

Succes, ware liefde en het leven dat je altijd gewild hebt. Velen van ons hebben al hun vertrouwen erop gezet, met het idee dat ze de sleutel tot geluk te pakken hadden. De recente economische crisis heeft een wrang nieuw licht op dit streven geworpen. In een paar maanden zijn voor miljoenen mensen rijkdom, huwelijk, carrière en een zeker pensioen verdwenen. Geen wonder dat velen zich verloren voelen, alleen, ontgoocheld en boos. Maar de waarheid is dat we van deze goede dingen namaakgoden gemaakt hebben – goden die ons niet kunnen geven wat we echt nodig hebben. Er is maar één God die onze verlangens volledig kan bevredigen – en het is nu het goede moment om Hem opnieuw te ontmoeten, of voor het eerst.
In Namaakgoden bevestigt Tim Keller met een krachtige boodschap zijn reputatie als kritisch denker en pastor. Het boek komt op een cruciaal moment – voor zowel gelovigen als sceptici.
Tim Keller is stichter en predikant van de Redeemer Presbyterian Church in New York City. Eerder verscheen van hem In alle redelijkheid (2008, 7e druk 2009) en De vrijgevige God (1e t/m 3e druk 2009).
Er is maar één God die onze verlangens volledig kan bevredigen – en het is nu het goede moment om Hem opnieuw te ontmoeten, of voor het eerst.

2 RECENSIES

2. Oogst - juni 2010 - www.totheildesvolks.nl/de-oogst

Nieuwste boek van Tim Keller
Menselijke hart is een afgodenfabriek

Recensie door Gertjan de Jong

In het boek ‘Namaakgoden’ schrijft hij de New-Yorkse predikant Tim Keller indringend over de macht van moderne afgoden, zoals seks, macht en geld. Vooral geld is een geniepige afgod, aldus Keller. Want als je met de partner van een ander in bed ligt, zeg je niet halverwege: ‘Ho even! Volgens mij is dit overspel!’ Intussen is de wereld duidelijk vol hebzucht en materialisme, terwijl toch bijna niemand denkt er zelf mee behept te zijn. ‘Men leeft in een gedurige ontkenningsfase.’

Keer op keer demoniseren we wat niet volkomen slecht is, en vergoddelijken we wat niet het hoogste goed kan zijn. Dat is de kern van alle afgoderij. In kerken kom je die afgoderij evengoed tegen, stelt Keller. We maken bijvoorbeeld een afgod van pastorale prestaties of morele onberispelijkheid. Of we vertrouwen meer op de juistheid van onze leer dan op God Zelf en Zijn genade. Het gevolg: een houding van trots en minachting in plaats van dat je beseft dat je een zondaar bent die leeft van genade. ‘Deze giftige uitingen van geloofsafgoderij hebben geleid tot wijdverbreide afval van geloof in het algemeen en christelijk geloof in het bijzonder.’ 

Afgoderij is volgens Keller niet te verhelpen met alleen berouw over je afgoderij, of met ferme pogingen anders te gaan leven. We kunnen afgoden alleen weerstaan door vol te raken van Christus. Laat Hem beslag leggen op je leven, je liefde en verbeelding en de afgoden zullen wijken. Een eerlijk en inspirerend boek!

1. Friesch Dagblad - 7 mei 2010 - www.frieschdagblad.nl

Nieuwste boek van Tim Keller
Menselijke hart is een afgodenfabriek

De nieuwe Tim Keller ligt sinds deze week in de winkel: Namaakgoden. Het is de opvolger van Kellers succesvolle boeken In alle redelijkheid (2008) en De vrijgevige God (2009).
De New Yorkse dominee koos voor dit boek het thema `afgoden' tot onderwerp.

Recensie door Tjerk de Reus

Tim Keller is niet meer weg te denken uit kerkelijk Nederland. Zijn boeken oefenen grote aantrekkingskracht uit, zoals blijkt uit de herdrukken van zijn vorige twee boeken. In alle redelijkheid werd zesmaal herdrukt, De vrijgevige God tweemaal. Wat het nieuwe boek van Keller zal doen, is nog de vraag, maar duidelijk is wel dat het kans maakt op goede verkoopcijfers; in de voorverkoop zijn er duizend exemplaren weg.

Het is een helder en eigentijds boek, waarin Keller dichtbij mensen en hun leefwereld komt. Hij legt de focus bij namaakgoden of afgoden. Daarbij denken we vandaag aan primitieve volken, die op de knieën gaan voor beelden van hun godheden. Maar zo gemakkelijk komen we er niet af bij Keller.

Hij legt uit dat het menselijke hart een 'afgodenfabriek' is. Dat bedoelt hij niet dramatisch, maar realistisch. Het gaat om dat wat geldt als de hoogste waarde in je leven. Dát mensen waarden en idealen koesteren in hun leven, is een normaal verschijnsel. Maar die vormen vaak een allesbepalende werkelijkheid en beïnvloeden in hoge mate ons denken en doen. Zozeer dat ze fungeren als de ultieme waarden die zin moeten verlenen aan ons bestaan. Bovendien eisen die namaakgoden onze toewijding. Keller betoogt dat zulke afgoden vergaande macht hebben.

Sommigen zijn duidelijk zichtbaar, vooral bij andere mensen. Bijvoorbeeld als het gaat om geld. De economische crisis heeft aan het licht gebracht dat we met z'n allen erg veel waarde hechten aan salaris en materiële voorspoed. Zozeer zelfs dat allerlei andere waarden in de marge verzeild raken. Voor veel mensen is hun carrière belangrijker dan hun familie: ze besteden onevenwichtig veel tijd aan hun werk. Maar naast afgoden die zich tonen aan de oppervlakte, zijn er allerlei afgoden die zich moeilijker in beeld laten brengen. Die zitten dieper en veelal hebben ze een sterkere werking. Bijvoorbeeld de behoefte aan aanvaardig en acceptatie, die carrièredrang tot grote hoogte kan opzwepen. Wie doorziet helder zijn eigen behoefte hieraan?

Macht en prestaties
De Bijbel komt voortdurend ter sprake in de hoofdstukken van Kellers boek. Ook het idee van afgoden en hun werking: “In de Bijbel staat het begrip afgoderij voor een buitengewoon subtiel denkbeeld, waarin verstandelijke, psychologische, culturele en spirituele categorieën samenkomen. Je hebt persoonlijke afgoden, zoals romantische liefde en het gezin; of geld, macht en prestaties; of toegang tot bepaalde maatschappelijke kringen; of andermans emotionele afhankelijkheid van jou; of gezondheid, conditie en fysieke schoonheid. Veel mensen verwachten hier de zin en vervulling van die alleen God kan geven."

Keller onderzoekt hoe afgoden aanwezig zijn in de levens van oudtestamentische figuren als Abraham, Jacob, Zacheus, Naäman en Jona. Hij laat zien waarop het vast zat in hun leven en dat dit iets te maken had met een afgod, die staat tussen hen en God. Aan het slot van het boek voert Keller opnieuw Jacob op, die in het nachtelijke gevecht bij Pniël ontdekt dat de zegen van God hem meer biedt dan alle zekerheden die hij heeft nagestreefd.

Kenmerkend voor Kellers betoog is de theologische lijn die hij trekt door zijn observaties. Op grond van allerlei studies over onze cultuur brengt hij in beeld hoe mensen zin geven aan hun bestaan. Maar het blijft niet bij een invoelende beschrijving, zoals in het vakgebied van de Praktische of Pastorale Theologie te doen gebruikelijk is. Keller schrijft vanuit de overtuiging dat afgoden iets van je eisen dat alleen aan God toekomt: “Een afgod is iets waarvan we dingen verwachten die alleen God kan geven."

Dit is het waarheidscriterium dat Keller helder en nadrukkelijk hanteert. Namaakgoden kun je heel intelligent proberen te doorgronden, maar daar schiet je niets mee op. Ze heersen rustig verder in je leven. Je kunt ze alleen vervangen: door de ware God. Dat is alleen maar beter voor je, zegt Keller, want namaakgoden maken je kapot. Hij wijst in dit verband op de maatstaf die mensen zichzelf opleggen om 'bijzonder' te zijn. In je werk wil je uitblinken, je hoopt op respect van anderen en investeert daarom veel in het welslagen van je loopbaan.

Keller zit er niet ver naast als hij beweert dat de godheid van carrière en aanzien voor talloze mensen een levende werkelijkheid is. Juist deze godheid drijft je tot wanhoop, legt Keller uit, want hij zadelt je op met een wrede moraal: als je een misstap maakt, ben je mislukt. Als illustratie voert Keller de popzangeres Madonna op, die ooit vertelde: “Wat mij drijft in het leven is die gruwelijke angst voor middelmatigheid. Dat drijft mij voort, altijd maar voort. Want ook al ben ik Iemand geworden, ik moet blijven bewijzen dat ik Iemand ben. Mijn gevecht is nooit afgelopen en het zal ook wel nooit aflopen."

Maar ook uit de sfeer van kerk en christendom komen Kellers voorbeelden. Juist door de nadruk op de moraal (“Ik moet 'goed' leven.") houden mensen graag hun leven in eigen hand: het tegendeel van overgave aan God.

Genade
Het christelijk geloof vertelt iets anders over succes en welslagen. Naar bijbels inzicht is ieder mens eerder falend dan perfect. Kwetsbaarheid en feilbaarheid kenmerken het leven. Bovendien worden mensen die fouten maken - en zelfs `zondaars' heten in het bijbelse taaleigen - welkom geheten door God. Het woord dat hier domineert is 'genade'. Dat is onthullend ten aanzien van de namaakgoden die mensenlevens beheersen: genade is afwezig in de spanningsvelden die de afgoden creëren. Het kardinale verschil tussen 'geld, seks en macht' en de `enige werkelijke hoop' - zoals de ondertitel luidt - ligt in het geloofsinzicht dat je dankzij de goddelijke genade, die aan alles voorafgaat, niet op jezelf bent aangewezen. Terwijl de afgoden mensen op zichzelf en hun eigen kunnen terugwerpen. In het laatste geval is falen loodzwaar.

Keller schrijft praktisch en concreet over afgoden in hedendaagse mensenlevens, maar hij bezondigt zich niet aan het simplisme dat je vaak aantreft in behulpzame pastorale lectuur. Namaakgoden opsporen is geen eenvoudige klus. Bovendien is het niet gemakkelijk ze te verdrijven. De oplossing tegen het heersen van de afgoden is het toelaten van de ware God. Maar ook dat is geen kwestie van even de knop omzetten. Je verheugen in God, en diens genade als een schat leren koesteren, maak je je eigen in een weg van geestelijke discipline. Keller spoort daartoe aan, fris, helder en overtuigend - zonder een zweem van triomfalisme.