www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Morie
Arie Kok
214 pagina's
Paperback, Prijs: € 17,90
ISBN: 9789023994237
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Waargebeurd verhaal over een joodse jongen die probeert te ontsnappen aan de greep van de nazi's.

Morie de Liever is een gewone jongen uit het Veluwse Nijkerk. Hij droomt over de toekomst, voetbalt met andere jongens op straat en haalt kattenkwaad uit. Tot de oorlog uitbreekt en Morie tot zijn eigen verbazing anders dan anderen blijkt te zijn, een jood. Als het net van anti-joodse maatregelen zich langzaam maar zeker rond hem sluit, doet hij een uiterste beroep op zijn humor en onbevangenheid. Zal het helpen om deportatie naar het oosten te voorkomen?

Met Morie richt Arie Kok een monumentje op voor duizenden kinderen die er niet meer mochten zijn omdat anderen dat zo besloten hadden. Het verhaal van de verdwenen joodse gemeenschap van Nijkerk komt opnieuw tot leven. 

Arie Kok over zijn roman: http://youtu.be/7ZZAc-dLDZU
 

1. http://henkmedema.wordpress.com - mei 2013 

Morie, een gezicht

Boekrecensie door Henk Medema

Morie is een naam. Een mens. Een kind. Een jongen, voluit geheten Moshe Ben Avraham Joseph, met als achternaam De Liever, een broertje van Celia en Berthie, een zoon van Joop en Rika. Morie de Liever heeft echt geleefd, en aan dat leven is op 11 juni 1943 een einde gekomen in het vernietigingskamp Sobibor.

De roman Morie, debuut van Arie Kok, draagt als ondertitel: ‘Het waargebeurde verhaal van een joodse jongen die probeert te ontsnappen aan de greep van de nazi’s’. Ik weet niet of er een internet-zoekmethode is die me zou kunnen vertellen hoeveel boeken aan deze beschrijving voldoen. Vele boeken zullen het zijn. Tientallen, honderden, misschien wel duizenden titels, in tal van talen, ontelbaar. Een aantal ervan heb ik gelezen, en een ander aantal heb je als lezer van deze recensie gelezen.

Precies hóe uniek dit boek is, kan ik niet in harde gegevens zeggen, maar wel mijn mening geven. Ik vind het een bijzonder boek, vooral door het perspectief waarin de schrijver zijn verhaal vertelt: eigenlijk juist níet bijzonder, en juist daarom uniek. Dit is niet een opsomming van gruwelijkheden die de hoofdpersoon zijn overkomen, waardoor je emotioneel geraakt wordt, of minstens van schokkende informatie voorzien. Dit boek is een levend portret van een jongen en z’n leefomgeving. Hij is normaal, voorzover je dat kunt zijn, en hij merkt ook – zoals wij allen dat merken – dat hij toch ook weer anders is dan anderen. Maar de schok komt pas als hij op een bepaald moment begint te merken dat z’n omgeving hem niet als gewoon ‘anders’ beschouwd, maar… als wat eigenlijk? Als jood. Net als andere joden. De angst groeit rondom zijn hart.

Het proces waarin de hele situatie aan Morie steeds duidelijker wordt, gaat langzaam en wordt door ‘gewone’ en ongewone gebeurtenissen doorspekt; dat alles laat de auteur ons volgen, van buiten maar vooral van binnen, in de psyche van Morie. Het wordt steeds beklemmender, zodat je als lezer er stil van wordt, alsof je een speld in je eigen ziel kunt horen vallen. Als de familie De Liever tenslotte met de trein vertrekt (‘enkele reis’, bestelt vader bij het loket) wordt het bittere einde niet vermeld, behalve in een Nawoord. Maar je weet het, en je zwijgt. Zoals dit hele ‘normale’ verhaal – het leest haast als een gewoon jongensboek – vanaf het begin omgeven is van een steeds duisterder wordende ommuring, tot het donker zich om Morie en zijn familie sluit.

Een gezicht, een zoon van Gods volk. Eén van de circa zes miljoen, huiveringwekkend gewoon. Je durft er geen vragen aan de hemel meer bij te stellen.