www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

50+
Uitdagingen en valkuilen voor senioren
D. Langhenkel 
Uitgeverij: Boekencentrum, Zoetermeer, 2006 
ISBN 9789023918592
Pagina’s: 160
Prijs: € 14,90.
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Ouder worden gaat vanzelf. Voor je het weet ben je de vijftig gepasseerd of zit je al halverwege de zestig. Gelukkig oud worden vraagt inspanning en voorbereiding. Samen oud worden vraagt stuurmanskunst. Oud-legerpredikant Dick Langhenkel weet uit ervaring wat het betekent om snel ouder te worden. Hij maakte door ziekte aan de lijve mee, wat het met je doet als je lichamelijk moet inleveren. Vanuit zijn persoonlijke en brede pastorale ervaring, wil de auteur mannen van vijftig jaar en ouder helpen om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op deze levensperiode. Hij doet dit door twaalf belangrijke thema's uit het leven van de 50-plusser aan de orde te stellen. Zo gaat hij onder andere in op stoppen met werken, grootvader worden, en alleen achterblijven. Maar ook thema's als cremeren of begraven, levenseinde, geloofszekerheid en toekomstverwachting komen uitgebreid aan bod. De verhalen van de auteur zijn vol praktijkvoorbeelden en praktische adviezen en zullen bij veel mannen herkenning oproepen. 50+ helpt, geeft raad en zet aan het denken. De vragen bij elk hoofdstuk, maken het boek bovendien geschikt voor het gebruik op gesprekskringen.

Dick Langhenkel
Dick Langhenkel is emeritus-legerpredikant. Hij sprak tot voor kort op mannenconferenties en werkt mee aan een pastoraal radioprogramma van de Evangelische Omroep. Van zijn hand verschenen eerder Man naar Gods hart en Geroepen tot man. Beide boeken werden herdrukt.
 

2. De Band - april 2007

50+

Boekrecensie door Barend Verkerk

De meeste mannen onder ons kennen Dick Langhenkel wel als spreker op de 'beroemde' mannenconferenties en mannendagen samen met o.a. Henk Binnendijk. Eerst in De Burght in Zeeland, later op diverse plaatsen in het land, nam hij geen blad voor de mond als hij zijn gedachten over mannen (de 'christelijke' vooral) te berde bracht.

Bemoedigend, vermanend, openhartig en nooit om woorden verlegen. Altijd met de nodige humor, vaak ook uiterst serieus en met heel veel voorbeelden uit de praktijk. Vooral zijn ervaringen als legerpredikant hielpen hem dagelijkse problemen en geloofskwesties te verduidelijken.

Dat het leven snel gaat, heeft ook hij aan den lijve ondervonden. Dat het niet altijd over rozen gaat ook. Ziekte als gevolg van zijn verblijf in Bosnië samen met de Nederlandse soldaten heeft hem dat extra doen beseffen. En dat je vanzelf ouder wordt weten we allemaal. Ook dat het niet gemakkelijk is om gelukkig oud te worden.

Over het ouder worden (en dat begint al boven de 50, al willen we daar niet zo graag aan denken) schrijft Dick Langhenkel in dit boek. Tal van onderwerpen die daarmee te maken hebben passeren de revue: stoppen met werken (wanneer en hoe daarna?), grootvader worden (ben je er al aan toe?), alleen achterblijven (sta je daar wel bij stil?), cremeren of begraven (heb je iets voorbereid?), tijdbesteding (kun je deze tijd nog wel 'bijbenen') enz. Ook thema's als samen oud worden (of juist niet!), je levenseinde (geloofszekerheid of twijfel?), seksualiteit en zorgen (lichamelijk, financieel, kinderen) komen aan de orde.

Heel veel praktische adviezen, prikkelende gedachten, boeiende voorbeelden en aan het eind ook vooral bijbelse verantwoording van zijn visie.

Een prettig leesbaar boek. Wie Dick Langhenkel kent van 'horen spreken' herkent in zijn schrijfstijl ook zijn spreken. Aan het eind van elk hoofdstuk zijn vragen en bijbelgedeelten ter overdenking opgenomen, zodat het boek ook geschikt is voor bespreking in een (senioren?)kring.
 

1. Reformatorisch Dagblad - 21 april 2006 - www.nd.nl 

Gods profetische feesten

Boekrecensie door Gijsbert Wolvers

De valkuilen van het ouder worden
Ds. Langhenkel: Het verlies van mijn status als legerpredikant was moeilijk te verteren

Twee keer zag hij de dood in de ogen; twee stents en drie bypasses geven zijn hart na een operatie lucht. Als iemand aan den lijve heeft ervaren dat ouder worden moeilijk is, is het ds. Dick Langhenkel (61). Toch kreeg hij kracht om een boek te schrijven over het ouder worden. „Ik heb er twee jaar over gedaan om na mijn emeritaat opnieuw mijn plek te vinden. Gesprekken met mijn vrouw speelden daarin een belangrijke rol.” 

Met het schrijven van ”50+” is het drieluik, gevormd met ”Man naar Gods hart” en ”Geroepen tot man” afgerond. Langhenkel was eerst timmerman(sgezel), toen jarenlang gemeentepredikant in de Gereformeerde Kerken en legerpredikant. Zijn bekendheid dankt hij vooral aan de zogeheten Mannenbeweging, die hij samen met Henk Binnendijk opzette. 

Ouder worden is voor velen „zwaar en moeilijk. Steeds meer mensen worden tachtig jaar of ouder. Ik benijd hen niet. Er zijn er heel weinig die prettig zo oud worden. Je krijgt met veel problemen te maken, zoals medische problemen, het uitrekken van het leven, gebrek aan incasseringsvermogen, het alleen achterblijven, het tegen dingen op gaan zien, het maar één ding tegelijk kunnen. De Prediker zegt niet voor niets dat het de jaren zijn waarin wij geen behagen hebben.” 

Veranderende mentaliteit 
Niet in alle verzorgings- en verpleeghuizen is het fijn toeven. Langhenkel maakt zich zorgen over de veranderende mentaliteit van het zorgpersoneel. „De verzorging is technisch wel in orde. Maar er is soms te weinig aandacht voor de bewoners. Veel mensen uit de jongere generatie laten het werk om vijf uur vallen. Het roepings- en plichtsbesef neemt af. Mijn moeder kreeg wel haar natje en droogje in zo’n huis, maar persoonlijke aandacht ontbrak nogal eens. We hebben meegemaakt dat ze rond het slapen gaan twee uur lang krom gebogen bij haar bed stond, niet bij machte om er zelf in te gaan of een andere houding aan te nemen.” 

In zijn boek beschrijft ds. Langhenkel een aantal valkuilen van het ouder worden. „Ja, ikzelf vind ouder worden ook moeilijk. Een van de valkuilen van het ouder worden is statusverlies. Daar heb ik het zelf erg moeilijk mee gehad. Op mijn 55e moest ik als legerpredikant met emeritaat. Toen ik thuiskwam, haalde mijn vrouw mijn rangonderscheiding van mijn schouders en zei: „Nu ben ik moeder-overste. Daar is de afwas.” Het verlies van mijn status én roeping als legerpredikant vond ik heel moeilijk te verteren, ondanks mijn activiteiten in de kerk en de mannenbeweging. Ik heb er twee jaar over gedaan om opnieuw mijn plek te vinden. Gesprekken met mijn vrouw speelden daarin een belangrijke rol.” 

Sommige mannen die door hun pensionering hun betaalde werk hebben verloren, zoeken compensatie in vrijwilligerswerk. „Dat is niet verkeerd, behalve als ze zich laten drijven door geldingsdrang die hun statusverlies moet compenseren. Ik héb ze onder andere in kerkenraden meegemaakt. Dan dacht ik: waardoor komt het toch dat ze zo moeilijk zijn? Door hun geldingsdrang.” 

Absoluut taboe 
Andere valkuilen ontstaan wanneer ouderen alleen achterblijven. „Onvermijdelijk, maar soms onnodig. Sommige ouderen kunnen, willen of mogen niet hertrouwen na het overlijden van hun man of vrouw. Dit is een absoluut taboe. Veel mensen praten daar te weinig over. Wat ik van hertrouwen vind? Doen! Al is het binnen drie maanden. Ik heb in mijn pastorale praktijk ouderen meegemaakt die niet hertrouwden omdat de kinderen dat niet wilden. Als ik daar dan met hen over sprak, bleek het meestal te zijn uit angst om de erfenis te delen.”

Over dat laatste wil ds. Langhenkel desgevraagd nog wel een advies kwijt. Kordaat: „Ik heb mijn schoonzoons buiten ons testament gehouden. Niet omdat ik ze niet mag - mijn verhouding met mijn schoonzoons is prima. Maar als hun huwelijken onverhoopt mochten stuklopen, staan mijn dochters voor de opvoeding van de kleinkinderen.” Een ex-echtgenoot heeft recht op een deel van de erfenis voor de jaren dat het stel in gemeenschap van goederen was getrouwd. 

Het hebben van te weinig geld is een andere valkuil bij het ouder worden. „Geld is de sleutel van het leven. Ik dacht vroeger altijd: hoe ouder, des te minder geld ik nodig heb. Dat blijkt niet waar te zijn. Veelal denken ouderen ook te laat aan een woning die bij hun leeftijd past. Totdat ze een heup breken of hartklachten krijgen. Neem rond je 65e een appartement! Of een ander type levensloopbestendige woning waar je, als God het geeft, tot je dood in kunt blijven wonen.” 

Valkuilen kunnen uitdagingen worden, vindt de predikant in ruste. „Waarom spelen de kerken daar niet in prediking en onderwijs op in? Waarom hoor ik nooit eens een preek over grootouders? Grootouders zijn vaak nog belangrijker voor het overbrengen van waarden en normen op de kleinkinderen dan de ouders.” 

Seksualiteit 
Onbeschroomd schrijft Langhenkel in zijn boek dat er „geen oude viezeriken” bestaan. „Nee. God heeft de mens geschapen om tot zijn dood seksueel actief te zijn. Bijbelse voorbeelden zijn David, maar ook Abram en Saraï, die op hoge leeftijd een zoon kregen. Het gaat vaak mis als iemand de ander seksualiteit ontzegt. Te vaak ben ik op mannenconferenties mannen tegengekomen die naar de prostituees gingen omdat hun vrouwen, vooral na de overgang, geen zin meer hadden in seksuele gemeenschap. Seksualiteit is een gave. Mijn vrouw en ik genieten beiden nu meer van deze gave dan vroeger. Het is rustiger en intiemer geworden.” 

Openheid is volgens ds. Langhenkel onderdeel van een christelijke levenswandel. „Wandel in het licht, is het devies van de apostel Johannes. Dat betekent een maximum aan transparantie, openheid en eerlijkheid tegenover elkaar. Mensen die daaruit leven worden mooi oud. Vaak is dat een weerspiegeling van het innerlijk. Als je wandelt met God, wordt de innerlijke mens vernieuwd.” 

Veel christenen hebben een beperkte voorstelling van het hiernamaals, stelt ds. Langhenkel, die drie hoofdstukken wijdde aan geloofszekerheid en eeuwige bestemming. „Als ik dood ga, ga ik naar de hemel of naar de hel. Dat is niet zo. Ongelovigen komen in de bewaarplaats van het dodenrijk; dat is geen zielenslaap. Daar wachten ze op de dag van de opstanding en het oordeel. Dan ontvangen ze loon naar werken. Gelovigen wachten in het paradijs. Op de dag van de opstanding krijgen ze, net als Christus, een verheerlijkt lichaam. Dat opstandingslichaam behoort bij een nieuwe aarde. Wij zijn bestemd om daar met Hem als koningen te heersen.” 

Niet elk kerklid denkt dat dit laatste hem persoonlijk geldt. 
„God wil dat alle mensen worden behouden. Van Zijn kant is er geen enkele belemmering. Sinds de zondeval kunnen mensen kiezen tussen goed en kwaad. Als mensen niet de nieuwe aarde bereiken, heeft dat alles te maken met keuzes van hun kant.” 

Speelt de strijd tegen de oude mens dan geen rol in uw visie, en de uitverkiezing? 
„Christenen kunnen niet welvoldaan achterover leunen. Het bevechten van de zonde is een oefen- en leerproces. In dat groeiproces ontdekken we steeds dieper dat Gods woorden waar zijn. Dan groeit de nieuwe mens en sterft de oude af. 

Christenen zijn uitverkoren tot een taak, namelijk op de nieuwe aarde. Wij zijn uitverkoren in Christus, een sleutelbegrip in alle brieven van Paulus. Dat betekent dat we delen in de verworvenheden van Christus. 

Door wedergeboorte, Gods werk in ons, en bekering, ons antwoord daarop, wordt dit alles ons deel. Anders heb je geluks- en pechmensen. Onze geloofszekerheid ligt niet in onze werken, maar in Christus én in de gehoorzaamheid aan Christus. Daar is geen twijfel over.”