www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Op weg met lona
Peter Millar
Kok Kampen, ISBN: 9789043514651
160 pag., € 14,90
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Jaarlijks ontvangt Iona, de geloofscommuniteit op het gelijknamige Schotse eiland, tienduizenden pelgrims. Velen ook uit Nederland. Centraal staan op Iona de korte diensten, de zogenaamde ochtend-, middag- en avondgebeden in de abdijkerk waarbij elke dag een vaststaand thema, aandachtsveld heeft. Maandag staat bijvoorbeeld in het teken van welkom en gastvrijheid, dinsdag staat heling centraal en op vrijdag het vieren van de goede in het leven.

In Op weg met Iona wordt dit stramien voor vier weken ook gevolgd. De verzameling van gebeden, gedachten en overwegingen maakt het tot een inspirerend dagboekje voor persoonlijk gebruik waarbij er verbondenheid is met mensen over de hele wereld . 

Peter Millar werd door zijn werk in de Iona Abbey geïnspireerd tot het schrijven van dit boekje, oorspronkelijk verschenen als An Iona Prayer Book (verschenen in 1998 en inmiddels aan de zevende druk toe). De Nederlandse vertaling heeft een voorwoord en toelichtende teksten van Teun Kruijswijk Jansen, medesamensteller van de bundel Liederen en gebeden uit Iona & Glasgow.

2. Nederlands Dagblad - 30 mei 2008 www.nd.nl

lona, nieuw leven op een heel oud strand

Recensie door Helbrand Rozema

Een bruikbaar richtpunt voor kennismaken met de Keltische kerk nú, in meer herkenbare, kerkelijk georganiseerde vorm, is een bepaald eiland: Iona. De Iona Community is in 1938 opgericht door ds. George MacLeod in Glasgow. In die grote, veelgeplaagde industriestad wekte hij mensen van allerlei rang en stand op om met hem naar Iona te gaan en daar de ruïnes te herbouwen van het klooster, dat ooit een scharnierpunt was in de verbreiding van het evangelie naar het heidense Noordwest-Europa van 1300 jaar geleden.

De auteur werkte van 1996 tot 1998 als Warden in de Iona abdij. Zijn boekje bevat vier complete weekliturgieën voor alle dagen van de week, voor de ochtend, de middag en de avond. Samen 'coveren' ze een maand. Het geeft een goede indruk van het gedachtegoed van de Iona Community (ook in Nederland actief), omdat het de dagen van de week volgt met de thema's zoals de gemeenschap die op het eiland hanteert.

Onlosmakelijk
In dat leefritme wil men uitdrukken, dat werk en geloof onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Zondag verwelkomt lona bezoekers uit alle hoeken van de wereld. Dat zijn er duizenden, het hele jaar door. Maandag staan gerechtigheid en vrede centraal; dinsdag heling. Iona was door de eeuwen heen bedevaartsoord voor zoekers naar genezing, zo valt al op te maken in de biografie van Sint Colurnha, door Adomnán. 'In onze gebedsdienst gaan wij ervan uit dat een gebed om heling een aanvulling is op het werk van de geneeskunde, op zichzelf al een wonder van God. 'Woensdag staat in het teken van de pelgrimage, het christenleven als een reis die pas na de dood zijn voleinding vindt. Elke woensdag is er een pelgrimage rond het eiland, langs plaatsen van historische en religieuze betekenis. Kapellen, grotten, verlaten strandjes en kruizen markeren punten die soms al vijftienhonderd jaar sleutelplaatsen zijn in de kerkgeschiedenis, zoals het zuidelijke kiezelstrandje waar Columba aan land kwam op Pinksteren in 563.

Kiezelstenen
De donderdag gaat over betrokkenheid en inzet, vrijdag over vieren, en zaterdag over missie. Millar verzamelde reflecties en gebeden van eigen hand, maar ook uit de wereldkerk, en combineerde die met tekstverwijzingen. 'Het is een verzameling geworden die mijn eigen pelgrimstocht als christen in een postmoderne samenleving weerspiegelt.' Uit de vele citaten die als glanzende witte kiezelstenen op Millars eigen strandje bleven liggen, het gebed van een dominee uit Tahiti, een eiland in de Stille Oceaan: '0 Heer, onze palmbomen kunnen ons niet langer verbergen voor de wereld. / Maak ons hart sterk en weerbaar, / zodat we met vertrouwen de toekomst tegemoet kunnen zien.'

1. Uitdaging - mei 2008

Op geestelijke reis naar het ruige eiland lona

Op het Schotse eiland lona arriveren jaarlijks duizenden pelgrims. Ze zijn op zoek naar persoonlijke verdieping, spiritualiteit en rust. In Op Weg Met lona laat Peter Millar zien hoe de dagen er op het Schotse eiland uitzien. Tegelijk kan zijn boek gebruikt worden als gids bij een verdieping van vier weken in je geloofsleven.

Recensie door Rianne van der Molen

Wanneer de zon schijnt wordt het eiland compleet verlicht. Aan de andere kant maken de vele heftige stormen lona tot een ruig en rauw gebied. De eerste reis die je als lezer maakt in deze gids gaat naar Schotland. De beschrijvingen van Peter Millar zijn vaak zo detaillistisch dat je het gevoel krijgt zelf op het eiland rond te dwalen. De auteur slaagt erin om lona vanaf de eerste pagina neer te zetten als een plek van ultieme rust en heling. Wie kan genieten van bijvoorbeeld Taizé in Frankrijk, zal via dit boek ook verlangen naar de Schotse geloofscommuniteit.

De twee hebben veel van elkaar weg. Beide zetten de deuren wagenwijd open voor gasten uit de hele wereld en christenen uit totaal verschillende kerkrichtingen. De achtergrond is in allebei de gemeenschappen oecumenisch en centraal staat het naar elkaar toe groeien van de christenen en het leren begrijpen van elkaar. Grootste verschil is waarschijnlijk dat in Taizé vooral jongeren komen en dat daar vaker de zon schijnt. lona lijkt meer te dienen als retraiteplaats voor mensen die midden in het leven staan.

Het werk van de communiteit bestaat niet alleen uit de gebouwen en de dagelijkse diensten en activiteiten op het eiland. Naast de 280 leden op het eiland zijn er 1500 verbondenen en 2000 vrienden, die over de hele wereld wonen. Zij proberen betrokken bij elkaar te zijn en denken na over de thema's van gerechtigheid, vrede en behoud van de schepping.

Dit boek geeft niet alleen inzicht in die gemeenschap. Het gaat een stapje verder. Het grootste gedeelte van de gids is bruikbaar als Bijbelstudie. In vier weken kunnen lezers thuis een geloofsreis maken. Voor iedere dag zijn een aantal inspirerende teksten, gebeden, gedichten en bijbelteksten uitgekozen. Ze variëren van lokale gezegdes uit verschillende landen, quotes van beroemde christenen en gebeden uit alle hoeken van de wereld. Deze worden aangevuld met Bijbelteksten die erbij gelezen kunnen worden.

Het mooie van deze gids is dat de geloofsreis niet individueel aanvoelt. Omdat Peter Millar steeds stukjes beschrijft van de activiteiten van de pelgrims op lona, voelt het alsof je daar een beetje bij bent. De schrijver beschrijft steeds een onderdeel uit de geschiedenis van de gebouwen op het Schotse eiland en zegt vaak iets over de weersomstandigheden. Hij vertelt bijvoorbeeld hoe bezoekers op donderdag naar St Columba's Bay gaan. Op die plek zou Sint Columba in 563 zijn aangekomen. Volgens de legendes kwamen deze sint en zijn twaalf monniken aan op het strand. Ze klommen daarna op de heuvel aan de westkant van de baai om zich ervan te vergewissen dat hun thuisland Ierland niet meer te zien was. Zo konden ze beginnen aan hun zendingstocht.

Door dit soort geschiedenissen op te rakelen houdt de auteur het dagboekje levend. Zijn beschrijvingen zijn zo beeldend dat de omgeving van lona steeds weer tot leven komt. Dat Millar er vervolgens voor kiest om het boek te vervolgen, na de gids die vier weken gebruikt kan worden, met beschrijvingen van heiligen is niet de meest logische keuze. Hij had beter wat eerder de droge achtergrondinformatie van die heiligen kunnen vertellen, daar ze in de vele teksten regelmatig voorbijkomen. Dat er ook een aantal heiligen worden beschreven die niet voorkomen in de teksten lijkt overbodig. Het maakt de geschiedenis van het eiland alleen maar ingewikkelder. Dat de achtergrond van lona vervolgens tegen het einde van het boek echt uitgelegd wordt is ook niet handig. De informatie verheldert namelijk veel situaties die in het dagboek voorkomen. Ondanks die onhandige beslissingen presenteert Op Weg Naar lona boven alles de achtergrond van deze bijzondere geloofscommuniteit enorm aanstekelijk. De beschrijvingen doen je verlangen naar die plek. Tegelijk kunnen de lezers ook thuis via de vele meditaties herontdekken hoe ze als christen in de wereld staan.