|
www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu
2 RECENSIES
 Plant een kerk
Visie en inspiratie voor creatieve gemeentestichting
Ronald van der Molen
Uitgeverij Ark Media, Amsterdam 2008
200 pag., € 14,95.
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
Gemeentestichting in een tijd van kerkverlating Deze uitgebreide handleiding voor gemeentestichting in Nederland is van de hand van
Ronald van der Molen. Een uniek boek waarin hij zijn visie uiteenzet over het stichten van nieuwe gemeenten en waarin hij voorbeelden
geeft van verhalen uit Nederland. Maar ook een praktisch boek, waarin hij laat zien waar je op moet letten bij het stichten van een
gemeente.Aan de hand van de metafoor van een appelboom neemt hij het proces door van het stichten van een gemeente.
2. Nederlands
Dagblad - 6 februari 2009 - www.nd.nl
Gemeentestichting voor Dummies
Recensie door Tim Vreugdenhil
Het fenomeen gemeentestichting (of kerkplanting, de vertaling van het gangbare Engelse churchplanting) is al zo oud als het christelijk
geloof. Niet alleen is het Nieuwe Testament ontstaan in een context van gemeentestichting, maar ook op elke plaats in de wereld waar een
kerk bestaat, is deze ooit door iemand geplant. De afgelopen eeuwen was Nederland bezaaid met kerken in alle soorten en maten en van
alle mogelijke richtingen. Geregeld klonk de verzuchting dat het er zoveel waren en dan ook nog zoveel verschillende. Dat hoeft niet
meer. De fase waarin onze cultuur inmiddels te rechtgekomen is, heeft als een van de gevolgen dat er (veel) te weinig kerken zijn.
In mijn gemeente in Amstelveen (voor de herplanting in 2004) moesten we met elkaar erg wennen aan die
bewering. Wij waren in meerdere opzichten 'dummies' (en ik als voorganger nog wel het meest). Hoezo te weinig kerk? De ruimte waar wij
'kerk hielden' (zo noemden we dat), was nooit overvol. Vormden die lege stoelen dus niet een bewijs dat mensen tegenwoordig helemaal
niets met een kerk te maken willen hebben?
Ik denk dat Ronald van der Molen dat geen domme vraag zou vinden. Zijn boek getuigt ervan hoe hij voortdurend bezig is mensen heel
serieus te nemen. Maar Van der Molen luistert niet alleen, hij heeft ook veel te zeggen. Op enthousiasmerende en goed doordachte wijze
wil hij mensen inspireren om precies dat te doen waarmee het christelijk geloof tweeduizend jaar geleden is begonnen: op straat, in
huiskamers of in een toevallige ontmoeting het evangelie aan mensen communiceren. Als het nodig is zelfs met woorden (naar Augustinus).
Maar eerst en vooral door daden, door een levensstijl. Door in letterlijke zin 'in te schikken': niet alle ruimte in je leven te
benutten voor jezelf, voor je eigen agenda en ontspanning, voor de mensen die al tot je familie of je vriendenkring behoren.
Van der Molen spreekt over stappen die hij zelf in zijn leven heeft gezet - en nog steeds zet (hij werkt als gemeentestichter in De
Lier). Maar liever zet hij anderen in het licht: het boek bevat een serie mooie korte verhalen over mensen die een kerk hebben geplant.
De definitie van 'kerk' is in het boek die van Jezus zelf: waar twee of drie vergaderd zijn in zijn naam - want daar is altijd ruimte
voor nummer vier en vijf en... Dat is kerk en daarvan is er te weinig. Kerkgebouwen zijn er in Nederland nog genoeg, Kerkdiensten in
zekere zin ook (want er zijn op een gemiddelde zondag inderdaad zat lege stoelen). Maar er is veel te weinig kerk op de straten en in de
huizen.
Boomplantproject
Het boek bevat een verfrissende en meer praktische manier van omgaan met gemeentestichting dan wat we tot nu toe in Nederland
hebben. Onder theologen is relatief veel aandacht voor nieuwe vormen van kerk-zijn (o.a. in handboeken) en onder gereformeerden is de
visie van Tim Keller op kerkplanting vaak beschreven. In het eerste geval blijft het thema vaak wat abstract en van het tweede valt veel
te leren, maar er blijft ook altijd een goed voelbaar verschil tussen een megakerk in New York en de situatie in veel Nederlandse
gemeenten.
De meeste kerkplanters die goede verhalen zouden kunnen vertellen, hebben daar geen tijd voor of doen het per blog (omdat ze niet in
boeken en evenmin in lezers geloven). Van der Molen heeft ervoor gekozen tijd en energie in dit boek te steken. Hoewel het schrijven van
een boek alleen natuurlijk toch een tikkeltje te gewoon was... dus is hij er geregeld opuit getrokken om met kwekers en telers in
gesprek te gaan over alles wat groeit en lanceert hij gelijktijdig met zijn boek een boomplantproject. Het mag niet saai worden! En
mensen worden aangesproken op meer manieren dan met woorden alleen.
Ware vrucht
Ik ben er van overtuigd dat het boek veel waarde heeft voor mensen die van zichzelf al inspiratie en creativiteit hebben om aan
gemeentestichting te doen. Maar ook gemeentestichters preken in dat opzicht vaak voor eigen parochie. Zou er werkelijk een vonk kunnen
overslaan van een jonge creatieve vent, met een pinksterachtergrond en niet zo vreselijk bezig met verschillen tussen kerken, naar
mensen in 'gevestigde' kerken, vaak van gereformeerde signatuur? De kerken waar de gebouwen uitpuilen of waar de voorganger op zondag
voor lege banken preekt, waar liturgische vernieuwing een onevenredig groot gespreksthema vormt of waar men vastbesloten een reeds lang
geleden ontworpen liturgisch kader hanteert, waar mensen massaal aan kleine groepen willen of waar men de warmte van de zondagse
gemeenschap roemt?
Ik bedoel dit: waarom zou je dit boek gaan lezen als je in de verste verte niet van plan was om een kerk te gaan planten? Omdat Ronald
van der Molen je laat zien wat het Koninkrijk van God betekent: dat de ware vrucht van een huiskring niet bestaat in nieuwe deelnemers
of fijne avonden, maar in meer nieuwe kringen. Dat de ware vrucht van een leider niet in volgelingen bestaat, maar in meer nieuwe
leiders. Dat de ware vrucht van een gemeente niet is: inspirerende samenkomsten of mooie bedieningen, maar meer nieuwe gemeenten. Dat er
in Gods kerk kortom 'potentie' zit: de kracht om zich te vermenigvuldigen.
Er zijn genoeg meer analyserende boeken over waarom die potentie vaak niet zichtbaar of merkbaar is. Je kunt er een kritische theologie
op loslaten: is op een plek 'zonder potentie' nog wel sprake van kerk, of is een kerk dan religie geworden? Van der Molen kiest een
andere benadering. Het ontbreekt hem niet aan analyserend vermogen en zijn humorvolle beschouwingen hebben geregeld een kritische
ondertoon. Maar hij snapt als geen ander wat er mooi en moeilijk is aan kerk. Precies: het zijn de andere mensen. Dat wil hij eigenlijk
gewoon kwijt. Hij slaat je met dit boek op je schouder, hij lacht je toe, hij hoopt dat jij het ook gaat zien.
Van der Molen hoeft je niet zo nodig tot zijn visie te bekeren, het zaaien van een heel klein zaadje is voor hem genoeg. Hij weet en
gelooft dat daar iets prachtigs uit kan groeien.
1. CV-Koers - oktober 2008
Plant een kerk!
Recensie door Nico-Dirk van Loo
Met z'n boek Plant een kerk bewijst Ronald van der Molen – zelf gemeentestichter in De Lier en eerder in Den Haag, en drijvende kracht
achter het netwerk Gemeentestichting.nl –kerkelijk Nederland een grote dienst. In het vlot geschreven boek geeft hij een goede en
praktische schets van het proces van gemeentestichter.
In het boek gebruikt Van der Molen de metafoor van een appelboom. Hij loopt het gehele proces langs vanaf het gereedmaken van de grond
en het kiemen tot aan het vermenigvuldigen. Daarbij geeft hij ruime aandacht aan allerlei praktische kanten van het gemeentestichter.
Hij gaat ook in op de gemeentestichter zelf, zijn/haar relatie met God en het belang van een evenwichtig team. Essentieel is volgens hem
ook het investeren in discipelschap en nieuw leiderschap in de gemeente. Verder geeft hij terecht aandacht aan het opzetten van een
'netwerk' van ondersteuning en bemoediging. Een sterk punt van het boek is dat het niet bij theorie blijft, maar merkbaar voortkomt uit
praktijkervaringen.
Van der Molen put uit zijn eigen ervaringen, maar door het verhaal heen lopen telkens ookvoorbeeldverhalen van andere gemeentestichters.
Hij schrijft in een vlotte stijl waarin hij beelden uit de Bijbel toepast op het proces van gemeentestichting. Over het algemeen kiest
hij voor een vrij methodische aanpak, waarmee de meeste gemeentestichters goed uit de voeten zullen kunnen.
Het boek is verplichte kost voor iedere (toekomstige) gemeentestichter, ook de gemeentestichters die zoeken naar meer alternatieve
kerkvormen (en soms een andere methodiek zullen gebruiken). Daarnaast is het goed als zendende kerken en gemeentes dit boek ter harte
nemen. In de praktijk blijkt dat in de relatie tussen zendende gemeente en gezonden gemeentestichter nog te vaak misverstanden zijn.
Ronald van der Molen is een pionier in hart en nieren, altijd boordevol ideeën, en dus is dit ook niet zomaar een boek. Er is een nieuw
project aan gekoppeld: via de website www.planteenkerk.nl kan iedere gemeentestichter zijn/haar project aanmelden. Op een kaart van
Nederland wordt dan een virtuele boom geplant en via de organisatie Trees For All wordt ergens in Nederland een echte boom geplant,
zodat Nederland mooier en gezonder zal worden.
|
