www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Veritas, geraakt door de waarheid
Kelly Monroe Kullberg
Medema, 272 pagina's
€ 17,95, ISBN 9063535112
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
 
VERITAS: het Latijnse woord voor ‘waarheid’. Het motto van Harvard was VERITAS: CHRISTO ET ECCLESIAE en daarmee werd gedoeld op Jezus Christus. De WAARHEID is een Persoon die Zichzelf openbaart. Mensen moeten betrokken raken op deze Mens die God is. Dit boek moedigt christenen (speciaal studenten en academici) aan hun besloten kringetjes te openen voor het gesprek met de meest vrijzinnige atheïsten en ietsisten – als het maar is op basis van een eerlijke zoektocht naar de waarheid.
Inmiddels hebben op meer dan 75 universiteiten in Amerika VERITAS-forums ingang gevonden, net als in Frankrijk, Engeland... en in Nederland. Kelly Monroe Kullberg is de vrouw die de beweging begon, en er in dit boek over vertelt. 
Met een Woord Vooraf van prof. dr. Cees Dekker.

1. Uitdaging – januari 2008

Persoonlijk zoeken naar de waarheid
Het verhaal achter Veritas

Veritas is het Latijnse woord voor waarheid. Tegelijk is het de naam van een beweging die startte op Harvard University in Cambridge. Daarin werden en worden studenten opgeroepen om te zoeken naar de waarheid. Kelly Monroe Kullberg begon de beweging en legt met aanstekelijk enthousiasme uit waarom deze zo bijzonder is.

Recensie door Rianne van der Molen

Harvard University is de startplaats van het Veritas verhaal. Officieel is het motto van de universiteit Veritas: Christo et Ecdesiae, wat betekent 'Waarheid: voor Christus en de kerk'. Daar blijkt nog maar weinig van over als Kelly Monroe er in 1980 als gaststudent komt studeren. Ze is van plan fotograaf te worden en documentairemaker. Waar ze verwacht spannende gesprekken te vinden over geloven en religie, wordt ze al na een paar uur teleurgesteld. Praten over Jezus of de Bijbel lijkt alleen te kunnen met de nodige ironie. Ze ontdekt dat er meer interesse is voor het wiccagenootschap dan voor God en Jezus. Het schokt haar duidelijk. Als klein, naïef meisje kost het haar moeite om een weg te vinden binnen de universiteit. Het is uiteindelijk die eenzaamheid en zoektocht naar liefde die haar tot Veritas brengt.
In haar boek heeft Monroe een lange aanloop tot die periode nodig. Waar ze eerst even eenzaam is, ontmoet ze uiteindelijk een clubje gelijkgestemden. Met oog voor detail schrijft ze over hun samenzijn, de prettige uitjes en de vriendschappen die verdiept worden. Hoewel daardoor de liefde te voelen is van de studenten, blijft haar verhaal een beetje hangen. Af en toe lijkt haar boek slechts een registratie van gebeurtenissen. Ze heeft weliswaar talent voor schrijven, maar daagt in de eerste hoofdstukken haar lezer niet echt uit.

Dat verandert in hoofdstuk 4. Dan begint de schrijfster na te denken over hoe ze op Harvard de discussie kan opstarten. Hoe ze met anderen kan nadenken over de echte vragen in het leven en dat in relatie tot Jezus Christus. Dat gaat niet gemakkelijk. Voor Kelly en haar vrienden duurt het nog lang voor ze de echte stap zetten naar een eerste bijeenkomst. Wanneer die meerdaagse bijeenkomst begint, gaat haar boek echt leven.

Belangrijk bij Veritas is dat alle vragen gesteld kunnen worden. Het forum is een intellectuele uitdaging voor studenten en professoren. Gesprekken over het atheïsme, een levende God, DNA, seksisme en racisme zorgen voor een toestroom aan mensen. Het is veel drukker dan Monroe en haar vrienden hadden durven hopen. Het programma bestaat uit praten, wandelen, vriendschappen opdoen en non stop nadenken over alle zaken in het leven.

Die inhoud is heel fascinerend, maar vreemd genoeg geeft de schrijfster het niet alle aandacht. In veel gevallen krijgt name dropping de overhand. Iedereen die ze spreekt komt met naam en toenaam in het boek. Plus altijd de toevoeging hoe briljant, geestig of beroemd ze wel niet zijn. Dat wordt na verloop van tijd storend. Vooral omdat Monroe zo verschrikkelijk veel mensen tegenkomt. Al die namen en toevoegingen halen de aandacht weg van de boodschap die ze werkelijk wil vertellen.

Die boodschap komt nog het mooist naar voren in één van de gebeurtenissen die de schrijfster meemaakt. Ze moet invallen voor een vriendin als spreekster op de universiteit in Albany. Daar aangekomen hangt er een opvallende poster naast de aankondiging voor de lezing over 'Gods woord voor het feminisme'. Vanuit een organisatie voor biseksuelen, homoseksuelen en transgenders is een protest georganiseerd tegen de lezing die Monroe moet geven. Ze protesteren tegen de bijeenkomst omdat het volgens hen de seksistische sfeer van de campus alleen maar zou versterken. Voor de nog redelijk onervaren Monroe is de zaal vol vijandige gezichten een pittige ervaring. Ze bidt tot God. Hij geeft antwoord en laat haar alles wat de mensen in de zaal schreeuwen opschrijven op een groot bord. Het werkt. Langzaam verstommen de stemmen, wordt de toon vriendelijker en opent zich een gesprek. Nieuwsgierig naar alles wat de schrijfster zegt willen ook zij uiteindelijk zoeken naar de waarheid in hun leven. Het is prachtig hoe Monroe deze avond beschrijft. Juist hier wordt ten volle duidelijk wat de kracht van Veritas is. Die boodschap is prachtig en aanstekelijk voor iedereen die het leest. Het daagt iedere keer uit.

Helaas leest ook een groot gedeelte van haar boek als biografie. Al is Monroe een bijzonder persoon die worstelt met geloven en desondanks blijft zoeken naar God, toch maakt ze haar lezers vooral warm met beschrijvingen van de bijeenkomsten van het Veritas forum. Daarmee laat ze zien hoe moderne, intellectuele christenen kunnen graven in hun geloofsleven zonder het te verliezen. Dankzij die passages weet Monroe de achtergrond van dit bijzondere forum over te brengen. Daarmee geeft ze universiteiten overal ter wereld de kans om eenzelfde uitdaging aan te gaan.

1. Nederlands Dagblad – 21 september 2007

Meer geloof op de universiteit

Vandaag beleven de Nederlandse universiteiten een primeur: vanaf heden organiseert Veritas-Nederland congressen, fora en debatavonden over wetenschap en christelijk geloof. In Amerika is Veritas (‘Waarheid’) een groot succes.

DOOR WILLEM BOUWMAN

Veritas is het werk van Kelly Monroe, de dochter van een Amerikaanse hoogleraar voor wie praten over God en geloof volkomen taboe was. Hij maakte een eind aan elk gesprek waarin God ter sprake kwam. Kelly Monroe kwam tot geloof nadat ze zich vier avonden achter elkaar had opgesloten om in haar eentje een passiespel te bekijken. Ze sloot zich aan bij een jongerengroep en ontdekte ‘de briljante vitaliteit van Jezus’. In 1992 stichtte ze Veritas Forum, om studenten en docenten in gesprek te brengen over de grote levensvragen en om hun te laten zien dat Jezus Christus de zin van het leven is. Dat is nodig, meent ze, want het godloze wereldbeeld van haar vader beheerst het academisch leven in Amerika. Het is volgens haar een plat, grauw, seculier wereldbeeld, zonder hoop en zonder passie. Alles draait er om succes en rijkdom. Monroe beschrijft haar ervaringen in haar boek Finding God Beyond Harvard: The Quest for Veritas. ,,Vorig jaar las ik het voor het eerst en ik was meteen diep onder de indruk’’, zegt Henk Medema, Monroe’s uitgever in Nederland. ,,Het boek is intelligent geschreven, voor mensen die willen nadenken en voor mensen die voelen en zijn, die op zoek zijn naar antwoorden op existentiële vragen. Kelly Monroe is een denker en tegelijk een warmvoelende vrouw met een diepe belangstelling voor mensen. Ze spreekt en schrijft op profetische wijze.’’

Monroe is begonnen als studentenpredikant op de Harvard Universiteit. Ze maakte indruk door haar indringende vertoog over de waarheid, zegt Medema. ,,Ze liet merken dat de waarheid niet ‘iets’ is, maar dat de waarheid Iemand is, namelijk Jezus Christus. Die boodschap heeft zich verrassend snel over de Amerikaanse universiteiten verspreid. Het klikte, het vonkte, ook doordat Monroe een begaafd netwerker is. Mensen van allerlei overtuiging sloten zich bij haar aan, van Solzjenitsyn tot Condoleezza Rice. Geïnspireerd door Monroe hielden ze academische lezingen over Christus als de Waarheid.’’

Teleurgesteld
Het begin van Veritas Nederland ligt bij de Evangelische Alliantie (EA). Medema noemt enkele directbetrokkenen: Andries Knevel van de EO, EA-directeur Arnold van Heusden, natuurkundige Cees Dekker, universiteitshoogleraar in Delft. ,,We waren teleurgesteld over het gesprek tussen geloof en wetenschap. Gelovigen praten vooral tegen elkaar; de ongelovigen horen niets of luisteren niet. Cees Dekker benadrukte dat ongelovigen op zoek zijn naar de waarheid en dat wij, christenen, hun iets te zeggen hebben. Het is een fabeltje dat het postmodernisme ons van de zoektocht naar de Waarheid heeft afgeholpen. Dat is echt onzin. We vroegen ons af, hoe we met ongelovigen in gesprek moesten komen.’’ Een halfjaar later ontdekte Medema het werk van Kelly Monroe. ,,Ik dacht: dit is het antwoord op onze vraag. Misschien is het wel het antwoord dat God ons geeft. Ik heb het boek van Monroe onder medestanders verspreid, en iedereen, niemand uitgezonderd, reageerde enthousiast: Andries Knevel, Arnold van Heusden, Cees Dekker, René van Woudenberg, Jan Hoogland, allemaal vonden ze het prachtig. We zochten contact met IFES, waar het enthousiasme zich als een olievlek verspreidde.’’

Gastheer
IFES is een overkoepelende organisatie van christelijke studentenverenigingen. Stafmedewerker Rik Peels (24) is belast met het opzetten van Veritas in Nederland. Peels is filosoof en theoloog en doet promotieonderzoek bij René van Woudenberg aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Vanmiddag is hij de gastheer van Kelly Monroe en presenteert hij met Henk Medema de Nederlandse vertaling van Monroe’s Finding God Beyond Harvard.

Peels voelt zich thuis bij Veritas. ,,De relatie tussen geloven en denken heeft me altijd al geboeid en ik heb een natuurlijke neiging te zoeken naar de problemen in mijn geloof. Dan ben ik op mijn plaats bij Veritas. Ik ben ook geboeid door mensen die niet in God geloven. Ik wil weten waarom ze niet in God geloven, en wat mijn verantwoordelijkheid daarin is.’’

Wat is uw verantwoordelijkheid?
,,Het is mijn verantwoordelijkheid de standpunten van niet-christenen serieus te nemen, te getuigen van wat ik zelf geloof en van de hoop die in mij is, en mijn eigen religieuze standpunten kritisch te bevragen. Ik zie het als mijn verantwoordelijkheid iets te vertellen van de vreugde en de bevrijding die het geloof de mensen geeft. Ik wil ook laten zien dat er goede redenen zijn om te geloven. Zoals ik het nu zie, staat het christelijk geloof vanuit intellectueel oogpunt sterker dan andere levensbeschouwingen.
Ik ben bijzonder geïnspireerd door het werk van Alvin Plantinga, een van de beste filosofen en apologeten van deze tijd en tegelijk een man met een eenvoudig, kinderlijk geloof. Voor mij is hij een voorbeeld.’’ 

Volgens Kelly Monroe wordt het academisch leven in Amerika getekend door leegheid, zielloosheid en verwarring. Dat geldt ook voor Nederland?
,,Kelly heeft het over de grote universiteiten aan de Amerikaanse oostkust, zoals Harvard en Yale. Daar heerst een andere sfeer dan elders in Amerika. In Nederland zijn veel studenten op zoek. Ze tobben en twijfelen over studiekeus, relaties, levensbeschouwing. Het hoort bij deze tijd. Meer dan ooit hebben mensen de vrijheid om zelf te kiezen, tot ze niet meer weten wat ze moeten kiezen. Dit leidt nogal eens tot diepe onzekerheid en grote ontevredenheid. De meeste studenten beleven veel plezier aan vriendschappen, feesten en het stadsleven, maar wat ze met de grote levensvragen aanmoeten, weten ze niet goed. Die vragen willen wij weer op scherp stellen; samen willen we zoeken naar antwoorden. Daarvoor nemen we alle ruimte en tijd.’’

Hoe gaat u dat doen?
,,We willen bescheiden en experimenterend beginnen, eerst alleen in Delft, Amsterdam (VU) en Leiden. We vormen plaatselijke teams met christelijke docenten en christelijke studenten, afkomstig van alle christelijke studentenverenigingen, zoals de Navigators en de CSFR. De plaatselijke teams zullen fora, workshops en congressen organiseren over de grote vragen rond geloof en wetenschap, zoals de oorsprong van het leven, het bestaan van God, relaties en seksualiteit, milieu en de historische opstanding van Christus. De afdeling in Delft krijgt de medewerking van Cees Dekker, hoogleraar natuurkunde, die in Amsterdam van James Kennedy, hoogleraar Nederlandse geschiedenis, en van Kees van der Kooi, hoogleraar theologie. In Groningen, Twente en Utrecht is veel belangstelling voor Veritas; hopelijk sluiten deze universiteiten volgend jaar aan bij Veritas.’’

Positief orthodox
Wat krijgen ongelovigen precies van Veritas te horen? Dat de evolutietheorie onjuist en ongehuwd samenwonen ongeoorloofd is? Henk Medema benadrukt dat Veritas niet bij voorbaat het antwoord op alle vragen weet. ,,Veritas is positief orthodox. Ik bedoel: we zeggen niet a priori hoe we Genesis 1-3 moeten uitleggen en dat de aarde niet ouder dan zesduizend jaar zou zijn. Maar we zeggen wel dat we geloven in Jezus’ opstanding en dat de Bijbel het betrouwbare getuigenis van God is, dat we te allen tijde met eerbied en geloof aanvaarden moeten. De organisatoren van Veritas zijn a priori gelovig, maar niet bij voorbaat alwetend. We weten niet alle antwoorden, we geloven wel in de Bron waaruit de antwoorden moeten komen. Ongeloof is niet ons uitgangspunt en debat is niet ons eerste middel: vanuit ons geloof willen we met ongelovigen spreken over levensvragen.’’

De presentatie van het boek van Kelly Monroe, Veritas. Geraakt door de waarheid, vindt plaats in de Sociëteit van de Navigators Studentenvereniging, Boothstraat 10, Utrecht (nabij het Janskerkhof). Kelly Monroe is daarbij aanwezig. Aanvang 14.00 uur; belangstellenden zijn welkom. Voor informatie over Veritas Nederland: rik@ifes-nederland.nl