www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

Noach, de man die genade vond G. Morris  www.zoeklicht.nl  Dit boek bestellen... De wereld stevent af op verwoesting, en een man ontvangt een goddelijk mandaat... De jonge Noach vindt het leven goed en weldadig... tot hij zijn dorp verlaat en een wereld van verleiding binnenstapt. Aangetrokken door de schoonheid van een vrouw, maar walgend van de afgoderij van haar stam, raakt hij in tweestrijd. Noach streeft ernaar de stem van God te horen - door de waarschuwingen van een profeet, door de vriendelijke lessen van zijn grootvader Methusalem, door de liefdevolle bezorgdhied van zijn familie en uiteindelijk door een persoonlijk confrontatie. De boodschap die hij krijgt, is angstaanjagend. Zal hij de moed vinden om te gehoorzamen? Hij stuit op steeds meer weerstand tegen zijn roeping en een kostbaar medaillon uit lang vervlogen tijden herrinert hem eraan wie hij is... Gilbert Morris was tien jaar werkzaam als voorganger, voordat hij hoogleraar Engels werd aan de Ouachita baptisten universiteit. Hij behaalde zijn graad aan de universiteit van Arkansas en volgde postdoctorale studies aan de universiteit van Londen. Als productief schrijver omvat zijn werk een grote hoeveelheid wetenschappelijke artikelen, 200 gedichten en meer dan 175 boeken. Hij is de vader van drie volwassen kinderen. Samen met zijn vrouw woont hij in Alabama.

Pagina’s: 384   Prijs: € 18,50.

3 RECENSIES

Reformatorisch Dagblad – 20 april 2005

Vóór ons de zondvloed 
Verhaal over Noach blijft te veel een geromantiseerde familiegeschiedenis 
Recensie door Rudy Ligtenberg 


Romans over bijbelse personen zijn populair. In het koor van Nederlandse uitgevers die (vooral) vertalingen van dit genre op de markt brengen, mengt zich nu ook Het Zoeklicht in Doorn met een nieuwe serie: ”Leeuwen van Juda”. Deel 1 gaat over Noach. Gilbert Morris, hoogleraar aan de Ouachita Baptist University in Engeland, schildert Noach vooral als mens, als twijfelaar. Hij is een man die de verlokkingen van de zondige wereld voortdurend voelt trekken. De mooie Lomeen, vrouw uit een naburige stam waar ze Ur-Baäl vereren, blijft hem bijna letterlijk zijn hele leven achtervolgen. 


De romantiek speelt trouwens een tamelijk overheersende rol in het verhaal. Want ook Noachs drie zonen moeten een vrouw vinden voordat de zondvloed de verdorven wereld wegvaagt. Morris gaat moeilijke vragen over het godsbestuur niet uit de weg. Want hoe leg je uit dat het onmenselijk is dat Ur-Baäl vraagt baby’s te offeren, terwijl de Almachtige op het punt staat de hele mensheid te verdelgen? Noach kan soms tobben met die vragen. Nadat de Nefilim -kwaadaardige reuzen (Gen. 6:4)- z’n broer Jodak vermoord hebben en diens vrouw ontvoerd, is Noach woedend op de Almachtige. „Waarom bidden we tot Hem, danken we Hem voor alles en vragen om Zijn hulp - als Hij gewoon verdwijnt op het moment dat we Hem het hardst nodig hebben?” Op dat moment betwijfelt hij zelfs het bestaan van God. 


Noach wordt zo een mens van vlees en bloed, geen heilige. Maar dat was David ook niet, die in Psalm 10 op eenzelfde manier God ter verantwoording riep: „O Heere! Waarom staat Gij van verre? Waarom verbergt Gij U in tijden van benauwdheid?” Afgrijselijk 
Later, als hij heeft gehoord van Gods plannen met de wereld, gaat Noach gebukt onder de last van zijn uitverkiezing: „Ik kan het gewoon niet geloven. Het is zo afgrijselijk! Maar één gezin van alle aardbewoners wordt gered.” 

/>

„Als de Sterke het doet, Noach, is het goed”, is het gelovige antwoord van de oude Methusalem. „Hij is eerlijk en rechtvaardig. En wíj begrijpen niet waarom er lijden moet zijn, maar Híj wel.” Zelfs na de zondvloed blijft Noach een tobber. „Ik heb verschrikkelijke twijfels over de Sterke”, bekent hij aan zijn vrouw. „Ik krijg steeds het gevoel dat Hij geen liefhebbende God is. Ik denk aan alle mensen die gestorven zijn en vraag me af waarom Hij dat gedaan heeft. (…) Hoe heeft Hij zo veel mensen kunnen doden, van wie velen nog maar baby’s waren?” 


Aanvechtbaar zijn de bemoedigende woorden van Noachs vrouw Ada: „Ik denk dat de Sterke jou gekozen heeft omdat jij zo’n diepgaand geloof hebt. Geen enkele andere man zou zo ver gekomen zijn.” Gelukkig weet Noach zelf beter: „Ik ben helemaal niet zo’n goede man. Ik denk dat er helemaal geen goede mensen zijn”, al zegt hij dit een depressieve bui. Morris doet recht aan de gegevens die de Bijbel over Noach en over de zondvloed aanreikt. De mensen bereiken zeer hoge leeftijden, God verschijnt aan Noach en aan anderen in gezichten, de dieren komen spontaan naar de ark. Af en toe is merkbaar dat de schrijver worstelt met het ’schema’ waaraan hij zich heeft te houden. De almaar toenemende verdorvenheid van het mensdom beschrijft hij soms wat afstandelijk: „Dag na dag, jaar na jaar, was de wereld om hem heen steeds gewelddadiger geworden, waardoor het nu nauwelijks meer leek op de wereld waarin hij opgegroeid was.” 


Cham 
Niet overtuigend is de rol van Cham, die als een onverschillige, gewelddadige krachtpatser toch meewerkt aan de bouw van de ark. Terwijl de mensen om hem eten, drinken, vrolijk zijn en spotten met het project waarin Cham zelf eigenlijk ook niet gelooft. Morris typeert hem kennelijk op grond van de latere misstap die hij ten opzichte van zijn vader Noach begaat. Duidelijk wordt in ieder geval wel dat de zondvloed niet de zonde zelf van de aarde heeft weggespoeld. Dat laatste maakt de komst van de „Dienaar van de Heilige” noodzakelijk. Hij zal lijden en tegelijk een glorieuze Verlosser zijn. Noach mag Hem in een visioen al aanschouwen. Op zijn sterfbed geeft hij het gouden medaillon dat hij van zijn grootvader Methusalem heeft gekregen aan Sem. Ooit is het van Henoch geweest. Er staan een leeuw en een lam op afgebeeld. Het sieraad moet steeds weer worden doorgegeven aan degene „die het meest van God houdt.” De betekenis ervan is de betrokkenen niet duidelijk, maar de bijbelvaste lezer ziet de lijn die naar Christus wordt getrokken. Naar Hem verwijst ook de titel van de serie: ”Leeuwen van Juda”. 


Klimaat 
Een gemiste kans is dat Morris niet geprobeerd heeft moderne wetenschappelijke (maar schriftgetrouwe) inzichten over de wereld vóór en het ontstaan ván de zondvloed in dit boek te verwerken. Nu suggereert hij alsof de aarde in Noachs dagen er net zo uitzag als tegenwoordig. Mensen als dr. A. M. Rehwinkel en dr. W. J. Ouweneel hebben echter aannemelijk gemaakt dat de aarde zoals die was geschapen door een watergewelf werd omgeven. Waarschijnlijk heerste er in die tijd over heel het wereldrond een vochtig, subtropisch klimaat. Omvangrijke steenkoollagen in Siberië en Alaska wijzen daar op. Woestijnhonden zullen er dus niet in de ark zijn geweest. Seizoenen zoals we die nu kennen waren er evenmin (vergelijk Genesis 8:22). Deze theorie verklaart niet alleen waar al het water van de zondvloed plotseling vandaan kwam, maar ook waarom de mensen tot dan toe zo oud werden: schadelijke kosmische straling werd door dit watergewelf gefilterd. Begrijpelijk wordt dan ook waarom God na de zondvloed de regenboog -een nieuw natuurverschijnsel!- als teken van Zijn verbondstrouw instelde. 


Dergelijke wetenswaardigheden hadden de roman een toegevoegde waarde kunnen geven. Nu blijft het verhaal te veel steken in een geromantiseerde familiegeschiedenis, waarbij Morris de witte vlekken alleen met behulp van zijn fantasie kon wegwerken. En dat blijft een hachelijke onderneming. We zullen nooit weten of Morris Noach en de zijnen recht heeft gedaan. Vertaling 
Punt van kritiek geldt de vertaling. Kort en goed: zo mag het niet! Het boek wemelt van de (ver)taalfouten. Uitdrukkingen als ”ongelukkigheid”, ”met de schouders schudden” en ”een karige schuilplaats” wijzen niet op een goede beheersing van de Engelse taal. En ”She would know” betekent beslist niet: ”zij wilde weten”. Storend bij het lezen, jammer. Af en toe is het taalgebruik aan de populaire kant: „Hoi, Zora, hoe was jouw dag?” vraagt de jonge Noach bijvoorbeeld aan de grijze, eerbiedwaardige profeet. 


Dit alles neemt niet weg dat Morris een van de meest dramatische gebeurtenissen uit de geschiedenis van de mensheid beeldend en meevoelbaar heeft beschreven. Menselijke karakters brengen het oordeel huiveringwekkend dichtbij. En daarmee de vraag hoe we zélf gereageerd zouden hebben op de prediking van Noach. 

Zoeklicht – 18 februari 2005

Noach

De man die genade vond

Boekrecensie door Drs. Jan van Barneveld

Het is geen studieboek maar een roman. U mag gerust weten dat ik niet van romans houd. Zelfs niet van romans over bijbelse personen. Je krijgt zo gauw een vertekend beeld van iemand uit de Bijbel. Omdat ik die winteravond moe was, ben ik maar aan een roman over Noach begonnen. Het eerste hoofdstuk viel inderdaad wat tegen. Ik ben blij dat ik het boek toen niet terzijde heb gelegd. Als u zichzelf en uw huisgenoten een paar lange winteravonden verantwoord en goed leesplezier wilt bezorgen, moet u dit boek aanschaffen.

Het biedt spanning, romantiek, geestelijke lessen en een sterk verhaal rondom deze belangrijke bijbelse persoonlijkheid. Rondom het raamwerk dat de Bijbel ons biedt over Noach, heeft de schrijver een heel boeiend verhaal opgebouwd. Spanning is er niet alleen in geestelijke zin, wat betreft de strijd tegen de verleidingen van de zondige wereld uit die tijd. Ook de dreiging van de reuzen uit die tijd en het gevecht met een van die reuzen levert een enorm stuk spanning. De problemen in Noach's gezin zijn herkenbaar. De tragiek van vader Lamech die steeds verder wegglijdt naar de afgodendienst. De geestelijke steun die Noach krijgt van zijn grootvader Methusalem en van 'de profeet'. De romantiek van hoe Noach en zijn zonen aan hun echtgenotes komen, toverde een glimlach op mij gezicht. Dan is er de overtuigende wijze waarop beschreven wordt hoe de hele wereld steeds meer afglijdt in een gruwelijke, gewelddadige afgodendienst.

Onwillekeurig drong de situatie in onze tijd zich al lezend aan mij op. Verder worden we geboeid door de spanningen rond de constructie van de ark en tijdens de periode dat de ark op de zondvloed dobberde. Ook de fijne wijze waarop Gods leiding bij de hoofdfiguren wordt beschreven is opbouwend en bemoedigend. Door heel het verhaal heen wordt de lijn van 'iemand die komen zal' zeer consequent vastgehouden. Bij het lezen moet u zich wel blijven realiseren dat het een roman is. Een verhaai van hoe het had kunnen gebeuren. Wel wordt het bijbelse raamwerk goed vastgehouden.

Kortom, een aanrader, verkrijgbaar bij onze boekhandel.

Uitdaging – februari 2005


Noach, de man die genade vond
door Gilbert Morris
383 pagina's; € 18,50. ISBN 90 6461 078 4.

Mooie roman over weifelende Noach

Noach, was dat geen man die zo met God wandelde, dat hij genade vond in Gods ogen? Toen de hele wereldbevolking werd uitgeroeid door de zondvloed, overleefden toch immers alleen Noach en zijn gezin.

In de schitterende roman Noach, de man die genade vond, portretteert Gilbert Morris Noach als e?n weifelaar, als iemand die vecht tegen de passie van een verboden liefde. Eerst raakt Noach tot over z'n oren verliefd op Lomeen. Maar hij realiseert zich dat hij niet met haar kan en mag trouwen. Hij wijst haar af, maar gaat vervolgens jarenlang gebukt onder het trauma daarvan. Dan ontmoet Noach Meira, de dochter van de inmiddels overleden Lomeen, die sprekend op haar moeder lijkt, en andermaal slaat de vurige passie toe. Slechts met grote moeite kan Noach zich er aan onttrekken. Maar zelfs als hij al lang en breed gehuwd is met Ada, blijft Meira op de achtergrond een rol spelen en blijft zij Noachs zwakke plek.

Gilbert Morris heeft het bekende bijbelse verhaal van Noach daarmee een verrassende invalshoek gegeven. Hoewel bekend is hoe het verhaal uiteindelijk afloopt, blijf je het als lezer spannend vinden. Morris heeft zijn personages zo knap een eigen gezicht en karakter gegeven, dat het boek je van begin tot eind in de ban houdt. Je wilt doorlezen, kunt het niet wegleggen. Een knappe prestatie.

Als een rode draad loopt een medaillon door het boek heen. De oude, wijze Methusalem heeft hem van Henoch en geeft hem door aan Noach, die hem op zijn beurt aan het einde van zijn leven aan Sem geeft. Op het medaillon staat een leeuw afgebeeld. Wat het betekent, weet niemand. Maar iedere bezitter is ervan overtuigd dat het medaillon van generatie op generatie doorgegeven moet worden.

Dat medaillon speelt ook in volgende delen een rol. Want Noach, de man die genade vond, is het eerste deel in de serie Leeuwen van Juda. Of er meer delen zullen volgen, laat de uitgever nog even afhangen van de verkoopcijfers van dit eerste boek. In Amerika zijn inmiddels de delen 2 (over Abraham) en 3 (over Jakob) verschenen, terwijl een vierde deel op het punt van uitkomen staat.