www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Harts tocht naar een baby
John & Sylvia van Regenmorter
Uitgeverij Medema
190 pag. € 14,95, 
9789063534981
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Je kunt op veel verschillende manieren ongewenste kinderloosheid beschrijven – als een achtbaan of een nachtmerrie bijvoorbeeld. Zelf vergelijk ik onvruchtbaarheid het liefst met een reis. Dat vind ik een prettige vergelijking: een reis heeft een begin en een eind, en heeft een doel. Het is niet zinloos, en het impliceert actie, geen passiviteit.
Geen kinderen kunnen krijgen – hoe voelt dat? John en Sylvia Van Regenmorter weten hoe het voelt als iedereen behalve jijzelf ‘vanzelf’ zwanger wordt. Op basis van hun eigen ervaringen, en die van vele anderen, schreven zij het indringende ‘Harts tocht naar een baby’.
Zowel de lichamelijke aspecten van onvruchtbaarheid(-sbehandelingen), als de emotionele en geestelijke vragen die daarmee samenhangen, komen in dit boek uitgebreid aan de orde. Degenen die te maken hebben met onvruchtbaarheid, hebben namelijk op die drie terreinen, lichaam, ziel en geest, een zware strijd te leveren. John en Sylvia geven nuchtere en bemoedigende handvatten om die strijd aan te kunnen gaan. Daarbij stellen ze telkens de vraag: ‘Wat zegt God hierover?’
‘Harts tocht naar een baby’ is geen medisch handboek of zelfhulpboek, maar geeft informatie op een pastorale manier. Dat biedt herkenning, en hopelijk ook een gevoel van erkenning. Daardoor is ‘Harts tocht naar een baby’ niet alleen waardevol voor hen die zelf met het probleem van onvruchtbaarheid worstelen, maar ook voor degenen die om hen heen staan.

2. Nederlands Dagblad - 9 mei 2007

Harts tocht naar een baby

Recensie door Martha Aalbers

Kinderloosheid is een zware last die levenslang duurt. Geen kind in je armen, maar straks ook geen kleinkinderen. Kom je daar ooit overheen? Nee, zeggen de schrijvers van drie verschillende boeken. Maar God kan wonderlijke dingen doen.

Als de wieg leeg blijft

In Harts tocht naar een baby beschrijft het Amerikaanse stel John en Sylvia Van Regenmorter hun reis door het land dat kinderloosheid heet. Waar eindigt die tocht? Die tocht begint als je je realiseert dat de kinderen echt niet komen. Wacht geen jaren, adviseert Sylvia: je vruchtbaarheid wordt er niet beter op, zeker niet na je 25e, maar ga naar de gynaecoloog.

Dan volgen vervelende onderzoeken en een nieuw fenomeen doet zijn intrede in de slaapkamer. Aan het voeteneind van het echtelijke bed staat als het ware de gynaecoloog. Doe je het wel goed en op de juiste tijd? Dit soort van vrijen kan een zware belasting worden. Als de oorzaak van de onvruchtbaarheid is ontdekt, is het zaak elkaar niet de schuld te geven, ook niet stilzwijgend.

De emotionele spanningen rond de kinderloosheid kunnen de relatie flink onder druk zetten. John en Sylvia raden daarom de stopwatchmethode aan, een stel zou niet meer dan twintig minuten per keer over dit onderwerp moeten praten. Zo blijft de mogelijkheid open dat je je hart kunt luchten bij de ander, zonder dat de kinderloosheid alles gaat overvleugelen.

Gevolg zonde?
De vraag waarom jouw wieg leeg blijft, is lastig vanuit het geloof te beantwoorden. ' John Van Regenmorter geeft verschillende mogelijkheden aan. Misschien is het niet zo dat God ons iets specifieks probeert te vertellen wanneer we lijden. Lijden bevat wellicht een algemene boodschap, gericht aan ieder die het horen wil: we leven in een gevallen wereld die hulp nodig heeft (blz. 85). Bovendien is verdriet niet zinloos, omdat God alle dingen doet meewerken ten goede. Tegelijkertijd zou onvruchtbaarheid een gevolg van zonde kunnen zijn. Dit is, realiseert John zich, schaatsen op flinterdun ijs. In het Oude Testament volgt lijden als straf altijd op Gods herhaalde waarschuwing tegen een specifieke zonde. Tegelijkertijd bevat de Bijbel zeer veel waarschuwingen tegen onterecht verbanden leggen tussen lijden en zonde. Als derde mogelijkheid ziet John dat kinderloosheid gegeven kan zijn om je geloof te beproeven. Niet zelden stort je geloof totaal in als de wieg leeg blijft. Maak je dan niet los van de Energiebron die je kracht kan geven. 'Zelfs al zou de vijgenboom niet bloeien, dan nog zal ik juichen in de Here.' (Habakuk 3). Misschien kunnen hierdoor nieuwe gaven van dienstbaarheid bloeien, misschien voor andere kinderlozen. Uiteindelijk dient ons leven om God te verheerlijken. Stel dat we Gods plan achter ons lijden wél wisten, was het dan makkelijker te verdragen, vraagt John retorisch.

Herstel
Wanneer stopt de reis? Stoppen met vruchtbaarheidsbehandelingen is echt een persoonlijke beslissing, maar vaak beantwoordt de vraag zichzelf. Is er dan nog een station op de reis? John en Sylvia kozen voor adoptie, maar dit is zeker niet Gods plan met iedereen. Na de adoptie ontvingen de Van Regenmorters nog een kindje langs de natuurlijke weg. Het einde van de reis is herstel. "Herstel betekent niet dat alle pijn verdwenen is. Het betekent dat je onvruchtbaarheid niet langer de dominante, allesoverheersende kracht is die ze eens was en dat andere levensdoelen haar plaats hebben ingenomen." (blz.150).

Mag alles wat kan op het gebied van vruchtbaarheidsbehandelingen? Het hoofdstuk over dit thema in het boek is geschreven door de Nederlandse verloskundige Fenny van der Laan. Zij gaat onder meer in op de vragen: Welke behandelingen zijn in Nederland beschikbaar? Mag je embryo's laten invriezen voor 'later'? Is donorinseminatie overspel?

Huilen
Malcolm en Nick Cameron, een Engels echtpaar, beschrijven hun kinderloosheid in het boekje Je mag huilen. Hier geen theologische uiteenzettingen of ethisch medische vragen. Het is een emotioneel geschreven verslag van hun kinderloosheid. Na jaren van vruchtbaarheidsbehandelingen werd Nick spontaan zwanger. Deze zwangerschap eindigde na veertien weken in een miskraam, op het toilet. Malcolm en Nick weten ook niet hoe men met zo'n zware last zou moeten omgaan, maar ze weten wél hoe zij er zelf mee omgingen, door God gedragen. Nick hoopt dat andere stellen iets aan hun verhaal kunnen hebben en er iets in herkennen. Toen hun baby overleed, was de tekst 'De Here heeft gegeven, de Here heeft genomen, de naam des Heren zij geloofd' uit het boek Job, Nick tot grote steun. De Here deed het. Het was Zijn beslissing. De miskraam was niet het falen van Nick. Zij voelde zich namelijk zo'n mislukkeling omdat ze niet eens een zwangerschap kon uitdragen. omdat ze een miskraam kreeg op het toilet en de baby in het riool verdween. Daarvoor had ze al weinig zelfvertrouwen, omdat de onvruchtbaarheid aan haar lag. Het duurde lang voordat ze dit als 'ons probleem' in plaats van 'mijn probleem' kon bestempelen. Ook schaamde zij zich voor haar omgeving; altijd maar weer die zwangeren in de familie en op straat, en die ontactische, pijnlijke vragen die hun werden gesteld: 'Wanneer beginnen jullie nou eens aan kinderen?' of: 'Jullie zijn zeker zo'n stel die ze niet hoeven.'

Profetieën
In hun kerk kregen Malcolm en Nick te maken met lieden die profetieën hadden gekregen die precies voorspelden wanneer ze een baby zouden krijgen. Die klopten nooit. Ook werd hun verteld dat ze verkeerd baden, niet genoeg geloofden en andere totale nonsens over gebedsverhoring die alleen aan God in zijn soevereiniteit is voorbehouden. Gelukkig hadden ze veel steun aan hun voorganger en zijn vrouw, die elke keer weer naar hen luisterden en met hen baden. Een of twee goede christenvrienden hebben is zo belangrijk, benadrukt Nick.

In je mag huilen staan stukken van haar dagboek waarin de emoties overlopen. Ontroerend is de passage waarbij Nick en Malcolm afscheid nemen van hun baby bij het water, de rivier de Theems. Ze gooien ieder een witte bloem in het water, met daaraan kaartjes, ondertekend met 'Papa' en 'Mama'. Ze brengen in praktijk wat het Amerikaanse paar John en Sylvia zo dringend adviseert: Hecht je eerst aan het kind, zodat je het daarna los kunt laten. Raak het indien mogelijk aan, geef het een naam, koop een herinneringssieraad.

Nick huilt veel, maar je mag huilen, je mag twijfelen, aan jezelf, aan God. Kan God echt zulke diepe, rauwe wonden helen? Nick heeft geleerd dat een baby geen doel in haar leven is, maar een wens. En dit geeft rust. "Wanneer er geen hoop meer is, noem Hem Redder. Wanneer je omringd wordt door pijn, noem Hem Genezer." (blz. 180).

'Wees open'
Het Nederlandse duo Arja de Jong en Alie Hoek tekenen voor het derde boek, Het gaat nooit over. Hier geen ervaringsverhalen, maar advies en informatie vanuit de professionele hoek. De arts Alie Hoek schrijft een hoofdstuk over de medischethische aspecten van vruchtbaarheidsbehandelingen. Arja de Jong, psychologe, gaat uitgebreid in op de verwerking. De man doet dit anders dan de vrouw. Een vrouw heeft er vaak meer verdriet van. Dit betekent echter niet dat zij altijd door hem getroost moet worden. Ook hij heeft verdriet. Hoe je moet omgaan met je omgeving is niet zelden lastig, schrijft De Jong. Zwijgen over je kinderloosheid leidt tot veel gespeculeer in familie en vriendenkring, die dan ook geheid de verkeerde dingen gaan zeggen. Wees open, dan zul je waarschijnlijk nog wel eens gekwetst worden, maar dan valt er tenminste te praten. Ds. W. van den Born schrijft over onvruchtbaarheid in de Bijbel. In het Oude Testament ging het om de lijn der geslachten tot de Messias. In het Nieuwe Testament worden kinderen ontvangén als verbondskinderen, met het oog op het Koninkrijk. Niet alleen de ouders, maar de hele gemeente houdt als het ware een kind ten doop en is er in tweede instantie verantwoordelijk voor. Hier liggen veel mogelijkheden voor kinderloze echtparen, betoogt ds. Van den Born.

Moederdag
Toch blijven er de gesprekken op verjaardagen en op het kerkplein die altijd over kinderen en kleinkinderen lijken te gaan, de doopdiensten, waar jij uiteindelijk niet als ouder staat het geschrevene van ds. Van den Born ten spijt, en Vaderdag en Moederdag. Gelukkig hoeven we in Nederland niet te doorstaan wat de Van Regenmorters jaarlijks meemaken in hun kerk. Op moederdag moeten halverwege de kerkdienst alle moeders gaan staan en ontvangen ze applaus. Ook voor ongehuwden zonder kinderen een tenenkrommend moment.

Met de Van Regenmorters en de Camerons begrijp je dat acceptatie, ook met Gods hulp, van de lege wieg langdurig en pijnlijk is, en dat die aanvaarding in dit leven waarschijnlijk nooit echt zal lukken.

1. EO-Visie - 26 april 2007

Harts tocht naar een baby

Recensie door MN

Het boek ‘Harts tocht naar een baby’ wil onvruchtbare echtparen een hart onder de riem steken. De insteek is breed, met ervaringsverhalen, tips en pastorale adviezen, maar ook medische informatie over het traject van vruchtbaarheidsbehandelingen.

De vertaling van dit Amerikaanse boek is aangepast aan de Nederlandse situatie. Het is een belangrijk boek voor betrokkenen in kwestie, maar ook voor hun omgeving: er wordt immers zoveel goedbedoeld, maar zinloos, en soms zelfs kwetsend advies gegeven. De auteurs kregen overigens, ondanks hun aanvankelijke onvruchtbaarheid, toch op latere leeftijd een kindje. Dat kan lezers hoop geven, maar misschien juist ook zo'n 'zie je wel' gevoel: jullie hebben makkelijk praten.

De auteurs bespreken in alle openheid allerlei aspecten van kinderloosheid: de pijn en het gemis, de gevolgen voor je relatie, het bespreekbaar maken. Ook onderstrepen ze het belang van rust, ontspanning en leuke dingen doen. Lastige situaties mag je best omzeilen. En hoe ga je om met goedbedoelde, maar knullige adviezen van je omgeving?

Over een eventueel verband tussen zonde en onvruchtbaarheid laten de auteurs zich gelukkig heel voorzichtig uit. Ze geven vooral aan dat deze redenering veel onnodige schrik en schuldgevoelens kan veroorzaken. Maar dat onvruchtbaarheid zou kunnen dienen om Gods naam te verheerlijken: dat is vast moeilijk te verteren als je een onvervulde kinderwens hebt. Harts tocht naar een baby is een waardevol boek dat hopelijk veel mensen tot troost en kracht mag zijn. En daarnaast is het een belangrijk boek voor mensen die wél kinderen hebben, om zich in te leven en zo mogelijk steun te kunnen bieden.