www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Handboek voor pastoraat deel 1
Aad van de Sande
Uitg. Johannes Multimedia, Doorn 2006.343 blz. € 19,95
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
 
Het handboek wat u nu in handen hebt, zijn lessen van de Pastorale Cursus die Aad jarenlang heeft gedoceerd in binnen– en buitenland. Zijn praktijkervaring mocht hij opdoen, als voorganger in de Vrije Evangelische Gemeente te Hilversum en ook in de vele jaren waarin hij meewerkte in het pastorale radio programma: 'Ik zou wel eens willen weten' van de Evangelische Omroep. 
Theoretisch gezien is dit handboek een simpele handleiding, dat door veel leden van de Gemeente van Jezus Christus gebruikt wordt als een handvat voor het werk in hun eigen kerk of gemeente. 
Geestelijk gezien heeft dit handboek vooral diepte gekregen door het lange lijdensproces van Aad's eerste vrouw. Aad heeft eens gezegd: Vaak heb ik het gevoel gehad dat ik eerst zelf door bijna alle lessen heen moest gaan, om anderen te kunnen onderwijzen. 

Bij de duizenden die deze cursus hebben gevolgd en nog volgen via dvd's en videobanden, zijn ook heel veel predikanten en ouderlingen, die hier dankbaar gebruik van maken voor hun werk in de dienst van de Heer. 
De Pastorale Cursus is vertaald in 16 talen en wordt gebruikt in ongeveer 20 verschillende landen van de wereld. 
Sinds 1 april 2006 is het werk van de Pastorale Cursus ondergebracht bij Johannes Multimedia in Amerongen

1. Nederlands Dagblad - 23 februari 2007 - www.nd.nl

Pastorale begeleiding in het spoor van de Bijbel

Recensie door Ab Noordegraaf

In het landschap van de pastorale zorg komen we verschillende wegen tegen. Decennialang werd het landschap gedomineerd door een stroming die nadruk legde op de verkondiging van het evangelie aan de enkeling. In de jaren zestig van de vorige eeuw kwam de mens, de pastorant, in het vizier. Vanuit Amerika kwam een stroming op die, gebruikmakend van psychologie en psychotherapie, grote nadruk legde op de helende kracht van het pastorale gesprek langs de weg van counseling en therapie. Een derde stroming, in ons land, probeert de beide vorige lijnen met elkaar te verbinden door Woord en ervaring zeer nauw op elkaar te betrekken: het zogenoemde hermeneutische pastoraat.

Het boek van Van de Sande past eigenlijk in geen van de drie genoemde stromingen, al heeft het nog het meest verwantschap met de eerste. Van de Sande die jaren lang samen met zijn eerste vrouw als voorgangersechtpaar werkte in de Vrije Evangelische Gemeente in Hilversum, zette na haar overlijden het pastorale werk voort. Het hier te bespreken boek is het eerste deel van een vierdelig werk bestemd voor voorgangers, ouderlingen en gemeenteleden om hen toe te rusten voor het pastorale werk.

De benaming 'handboek' is voor mijn besef niet helemaal correct. Eerder zou je kunnen spreken van een pastorale cursus in tien lessen. Ter sprake komen onder meer de voorwaarden voor zielzorg, de noodzaak van zelfkennis en zelfaanvaarding, de betekenis van Bijbelkennis en mensenkennis, de gevaren die we in het pastoraat tegenkomen. Uitvoerig wordt ook aandacht geschonken aan de betekenis van geest, ziel en lichaam, een gezond en een ongezond geestelijk leven. De grenzen waar een pastor bij zichzelf en in de ontmoeting met anderen op stuit, worden verkend, opdat men niet valt in de valkuil van de zelfoverschatting. De inhoud van het pastoraat wordt beschreven aan de hand van het woord 'liefde', terwijl de laatste les ingaat op de vraag: wie is mijn naaste?

/>

Eerbied
De lessen bestaan grotendeels uit een bespreking van een aantal Bijbelteksten die via allerlei voorbeelden toegepast worden op het pastoraal handelen en de pastorale ontmoeting. Het boek doet sterk denken aan het werk van de pastoraal theoloog Jay Adams, die als fervent tegenstander van de non directieve benadering van hulpverjeners als Rogers nadruk legt op zonde en genade en vooral de Bijbel ter sprake wil brengen in de pastorale ontmoeting. Ook Van de Sande is er van overtuigd dat we de antwoorden op onze vragen in de Bijbel vinden door de Bijbel biddend te lezen. Daarbij moeten we vertrouwen dat God ook antwoord geeft als we gehoorzaam de weg van het Woord gaan.

De kracht van dit boek is de eerbied voor de Schrift en de wijze waarop de schrijver het Woord laat spreken. Wie ademt in de gereformeerde belijdenis zal zich hierin herkennen en zich aangesproken weten door deze evangelische visie. Het gaat er de schrijver om dat we geestelijk groeien in de kennis van Christus. Als het evangelie door ons is heengegaan, kunnen we het gebruiken in onze contacten met medemensen, zegt de auteur terecht. Hier en daar bespeur je wel een hang naar het methodisme, terwijl de wedergeboren mens toch wel erg veel aandacht krijgt. De Bijbelse verbanden waarin teksten staan komen helaas weinig in het vizier. Terwijl de auteur zijn lezers juist opwekt om de Bijbel te bestuderen in zijn verbanden! In het hoofdstuk over de liefde worden prachtige dingen gezegd van de Bijbelse agapè, maar de eros wordt toch wel erg negatief benaderd alsof het alleen maar om een tegenstelling zou gaan tot de agapè.

Reisgenoten
De kracht van dit boek is tegelijk de zwakte. Er wordt weinig ingegaan op de context van de huidige tijd, terwijl er ook nagenoeg voorbij wordt gegaan aan wat we kunnen leren van de wijsheid van psychologen en andere wetenschappen. Ergens kwam ik de opmerking tegen: We moeten niet preken, we moeten een boodschap brengen. Akkoord, maar hoe zit het met het luisteren naar wat de ander beweegt? Ik heb me al lezend afgevraagd: Komt de mens van vandaag in zijn concrete levenssituatie echt ter sprake? Zijn de pastores die de weg van Van de Sande gaan echt reisgenoten van de ander? Maar die vragen nemen niet weg dat er toch heel veel in staat waar we onze winst mee kunnen doen. En het verlangen van de auteur om mensen bij de goede Herder te brengen en ze te bewaren bij het Woord doet weldadig aan tegenover moderne tendensen waarin de inhoud van het evangelie vervaagt tot een boodschap van medemenselijkheid.