www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

De beelden van Openbaring
Peter Scheele
520 pag.
ISBN: 9789492959812
Uitg. Scholten, Zwolle. 2020
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Het Bijbelboek Openbaring maakt gebruik van beeldtaal – evenals trouwens de rest van de Bijbel. Als het in de Bijbel over schapen gaat, zijn dit veelal geen echte schapen, maar mensen. Dat is wel duidelijk. Met andere beelden hebben we vaak meer moeite, omdat we ze niet (meer) begrijpen. Openbaring refereert tot in detail aan profetieën uit het Oude Testament. Alleen door die beelden erbij te halen kun je Openbaring verklaren. In De beelden van Openbaring wordt minutieus het verband met het Oude Testament uitgezocht, zodat de profetische woorden van de apostel Johannes beter te begrijpen zijn. Auteur Peter Scheele koppelt alle beelden van Openbaring aan de geschiedenis van Israël tussen Jezus’ eerste en tweede komst, inclusief de Holocaust en de oprichting van de staat Israël in 1948. Bij deze interpretatie blijkt dat het seizoen waarin Jezus terug zal komen is aangebroken en daarom zullen we ons moeten voorbereiden op Zijn fysieke terugkomst.
Peter Scheele is zeven jaar lang programmamaker geweest bij de EO. Op creatieve wijze sprak hij met mensen over het geloof. Bijvoorbeeld door als Noach 2.0 op het strand van Scheveningen voorbijgangers te vragen samen met hem een ark te bouwen. Of door als rijke jongeling op een kameel geld uit te delen en mensen te vragen of ze de kameel door een naald van een meter groot kunnen krijgen. Hij schreef boeken, zoals Degeneratie: het einde van de evolutietheorie, Visserslatijn en Leverworst, communicatie en beren. Ook was hij medeoprichter van de online cursus ʻWaarom Jezus?’ en trainde hij jarenlang e-coaches van internationale cursussen.

3. - 5 juli 2022 - www.uitdaging.nl 

Volledige vervulling Bijbelboek Openbaring verklaard

Recensie door Marco van Putten

Het Bijbelboek Openbaring wordt moeilijk gevonden. Gelovigen kennen het daarom veel minder goed dan andere Bijbelboeken. Dat is een gemis, want dan wordt de belangrijke boodschap ervan gemist. Peter Scheele stelt in ‘De beelden van Openbaring’ dat die boodschap in de huidige tijd definitief vervuld zal worden. Hoe deed hij dat?

Boekanalyse
Scheele was programmamaker bij de Evangelische Omroep (geen Theoloog). Hij was ook jarenlang trainer (e-coach) van internationale cursussen. Tegenwoordig is hij schrijver en medeoprichter van de online Bijbelcursus ‘Waarom Jezus?’

Hij behandelt Openbaring na een voorwoord en een inleiding (Hoofdstuk 1) in 30 hoofdstukken verdeeld in twee delen (1. Wat is al gebeurd? en 2. Wat staat er te gebeuren?). Voetnoten geven achtergrondinformatie en bronverwijzingen. Het boek is uitgevoerd in twee kleurendruk en voorzien van tabellen en zwart-wit afbeeldingen.

De langste hoofdstukken gaan over de Gog-Magog oorlog beschreven in Ezechiël 38-39 en Zacharia 14 (Hoofdstukken 24-25) en over de zeven schalen: Armageddon en Jezus’ wederkomst (Hoofdstuk 22).

Scheele’s visie
Wat meteen opvalt aan Scheele’s boek is de bijzondere insteek. Het begint niet op een logische wijze met het eerste, maar met het twaalfde hoofdstuk van Openbaring. Hij beschouwt het boek als een puzzel. Daarom is ook daarna zijn uitleg niet chronologisch, maar verspringt het tussen de hoofdstukken van Openbaring.

Wat ook opvalt is dat volgens Scheele Openbaring grotendeels in de eerste eeuw is vervuld. Dan zou het merendeel dus geschiedschrijving zijn. Alleen zou die meestal op ‘verdekte’ wijze – ‘beeldtaal’ – zijn beschreven; figuurlijke beschrijving van concepten die veelal hun oorsprong in het Oude Testament (OT) zouden hebben. Hij werkt die veronderstelde OT-verbanden uit. Hij gebruikt meerdere Bijbelvertalingen en zijn eigen vertaling.

Van het kleine gedeelte dat onvervuld zou zijn, verwacht Scheele een vervulling in onze tijd. Daarnaast koppelt Scheele de ‘beeldtaal’ aan de geschiedenisfeiten van Israël tussen eerste en tweede komst van de Here Jezus (inclusief onderwerpen als de Holocaust en de Staat Israël). Daaruit concludeert (Adventisme) hij dat de tijd van de wederkomst is begonnen en dus is voorbereiding daarop nodig. Daarom zou het juist van belang zijn zich in het boek Openbaring te verdiepen.

Evaluatie
Dit is een interessant en toegankelijk boek, maar wel breedsprakig. Scheele gebruikt erg populaire schrijftaal. Hij heeft een nogal speculatieve kijk op Openbaring en aanverwante onderwerpen die ongefundeerd optimistisch is: hij verwacht dat de christenheid de hele wereld zal veroveren (christocentrisch).

Hoewel niet tegen Israël, neemt hij er wel afstand van (Vervangingstheorie). Verder valt tegen dat niet heel Openbaring wordt behandeld, maar wel veel hoofdstukken uit de OT-profetenboeken. In dit boek staan ook veel volledig uitgeschreven Bijbelcitaten.

Het is onbegrijpelijk dat dit boek geen zoekregister heeft. Een literatuurlijst ontbreekt, omdat alle informatie van het Internet zou komen en hijzelf de interpretaties bedacht. Scheele is er stellig van overtuigd dat zijn aparte en afwijkende Bijbeluitleg juist is, hoewel hij ook stelt dat onvervulde profetieën eigenlijk niet te begrijpen zijn.
 

1. Profetisch Perspectief - november 2020 - www.profetischperspectief.nl

De beelden van Openbaring

Recensie door Frank J. van Oordt

Het is al weer heel wat jaren geleden, dat Peter Scheele met zijn boek ‘Degeneratie: het einde van de evolutietheorie en een wetenschappelijk alternatief’ verrassend scherp opstond tegen de evolutietheorie. Al weken kondigde hij het boek aan. Het boek zou de argumenten geven, waarmee het einde van de evolutietheorie slechts een kwestie van tijd zou zijn. En inderdaad. Het boek maakte heel wat los, maar we weten helaas dat er in de laatste vijfentwintig jaar niet veel veranderd is, zelfs niet in christelijk Nederland.

Het is lang stil geweest rond de evangelist. In de inleiding van het boek schrijft hij daar mooi en open over. De tijd die hij achter de rug heeft is niet makkelijk geweest. Ook deze keer komt Peter Scheele met een originele kijk. Ik herken er de authentieke manier van evangelisatie in, waarmee hij indertijd op de televisie de Heere Jezus dicht bij de mensen bracht.

Lange tijd heeft hij het laatste boek van de Bijbel bestudeert. Daarbij is hij onbevangen te werk gegaan. Hij wilde kijken wat de beelden in Openbaring betekenen, door naar de tekst te kijken. Hij bekijkt het door het boek te plaatsen in de situatie waarin het geschreven is, de wereld van de eerste eeuw van onze jaartelling. Hij zoekt verbanden in het boek zelf, ontdekt dat veel van het beschrevene terug te vinden is bij de profeten van het Oude Testament. Hij gaat zo zijn weg en beschrijft zijn zoektocht. Het resultaat is een boek van 520 pagina's.
Vanaf het eerste moment boeit het boek. Peter heeft een fijne, open manier van schrijven. De sleutel tot het lezen van het boek ligt volgens hem in Openbaring 11, het verschijnen van de twee getuigen, Openbaring 12, de vrouw en de draak, en Openbaring 20, waar de draak voor duizend jaar gebonden wordt. Daaromheen ziet hij het hele boek zich ontvouwen. Het maakt de geestelijke werkelijkheid achter onze werkelijkheid duidelijk.

Het boek kan ingedeeld worden in twee delen. Dat wat al heeft plaatsgevonden en dat wat ons nog te wachten staat. Peter gaat niet uit van bestaande theologische lijnen. Hij heeft zijn eigen lijn. Dat maakt het soms lastig. Ook die theologische lijnen zijn ergens op gebaseerd. De kracht ligt in de vergelijking van de Bijbel met zichzelf. De zwakte is dat die lijn op mij soms overkomt als poging om het vooral logisch en eenvoudig te maken. Zelf vind ik het fijner, als het allemaal wat minder zeker wordt gebracht. Veel dingen zijn ons nog niet geopenbaard. Het boek is het resultaat van grondige Bijbelstudie. En door zo te schrijven dwingt het de lezer om ook zelf de Bijbel te bestuderen. Veel christenen laten juist de profeten liggen omdat het lastig is. Hier word je uitgedaagd daarmee aan de gang te gaan. Dat is belangrijk. 

Aan het einde schrijft Peter: 'Nu we alle puzzelstukjes aangelegd hebben, is duidelijk geworden hoe we de beelden moeten begrijpen.' Misschien is dat wel mijn moeite met het boek. Het wil allesomvattend zijn. Daarmee wekt het de indruk volledig te zijn. Gelukkig doet Peter daar zelf in zijn nawoord van af. Het is niet wezenlijk of we het al dan niet met hem eens zijn. En dat is belangrijk, want daarvoor zijn er te veel opvattingen over dit kostbare Bijbelboek. Met de schrijver wil ik oproepen Gods Woord te bestuderen, samen met anderen. Daarbij verwachten we de spoedige verschijning van onze Heiland. Maranatha!

1. - 3 juli 2020 - www.uitdaging.nl 

Een nieuw boek over Openbaring - een leeservaring

Recensie door C. van Atten

Gaat het nu gebeuren? Het laatst der dagen, de eindtijd, het vergaan van de wereld, de terugkomst van Jezus? Die vraag klinkt alom, en menigeen geeft daar een antwoord op. De eindtijd is weer volop in de aandacht. Het heeft alles te maken met de corona-crisis, en niemand kan er om heen: het is een wereldomvattend gebeuren met enorme repercussies.

Het kan niet anders of een nieuw boek over het Bijbelboek Openbaring trekt de aandacht. Het is van de hand van Peter Scheele, hij werkte jarenlang bij de EO en publiceerde wel eens vaker iets. De coronacrisis komt er niet in voor; in een interview zegt Scheele: “Het boek was net klaar toe die crisis uitbrak.” Als ik het interview goed begrijp acht hij het zeer wel mogelijk dat de coronacrisis alles met de eindtijd te maken heeft. Die eindtijd is volgens hem ‘NU’ (hoofdletters van Scheele) begonnen. Groot respect heb ik voor Scheele’s nauwlettende ijver. Het is een geducht boekwerk geworden: 517 blz. Nog niet zo omvangrijk als het commentaar van Klaus Berger (emerit. hoogleraar Heidelberg), dat 1600 bladzijden telt, maar goed, je hebt altijd baas boven baas. Daar moet bij gezegd worden dat Scheele veel teksten letterlijk overgenomen heeft uit de Bijbel, maar dat is prachtig in kleur aangegeven. Vanuit mijn jarenlange interesse voor Openbaring ben ik dit boek meteen gaan lezen. Scheele volgt geen strikte chronologie, stelt dat verschillende visioenen hetzelfde kunnen aanduiden. 

Hij ziet niets in de zgn. opname van de gemeente en een duizendjarig rijk. Heel belangrijk is ook dat hij zeer vaak het Oude Testament aanhaalt, op zich is dat niet nieuw, het Grieks Nieuwe Testament van Nestle-Aland doet dat in verwijzingen in de kantlijn, en vele uitleggers gaan al heel lang in dat spoor. Al wekt Scheele wel meer dan eens de indruk dat heel wat profetieën exact in te passen zijn in wat in Openbaring aan de orde wordt gesteld, en vooral ook exact passen in Scheele's schema. Een enkele keer doet hij dat door een aangepaste vertaling, die ik noch in Nederlandse, noch in de Engelse, Duitse of Franse vertalingen die ik gezien heb ben tegengekomen.

Een puzzel. Wow!?
Scheele gaat minutieus te werk. Maar al snel kwamen veel vragen in mij op bij het lezen van zijn boek. Vragen die zich vermenigvuldigden. In een interview zegt Scheele over het boek Openbaring: “Kan het in een paar minuten uitleggen.” Dat kwam op mij niet positief over. Deskundige exegeten zijn doorgaans voorzichtig bij bepaalde vragen die zich voordoen, en zoeken al tastend hun weg. Hij heeft het over een ‘puzzel’ en weet alle ‘stukjes’ aan elkaar te leggen en zo te verklaren dat volgens zijn zeggen alles klopt. Maar het is de vraag of je Openbaring als een puzzel wilt en kunt benaderen. Het taalgebruik is soms bijzonder: “Wow.” Openbaring gaat over verschijnselen die er bepaald niet om liegen en die m.i. wel vragen om een bepaalde benadering. Ook is het voor mij een vraag welke bronnen hij gebruikt heeft, diverse keren noemt hij internetsites, maar daar blijft het bij. Ik neem aan dat hij meer literatuur gebruikt heeft. Ook en juist bij dit Bijbelboek geldt in elk geval het ‘samen met alle heiligen’.

Actualiteit
Wie houdt van actualiteit bij de Bijbel komt in dit boek helemaal aan zijn trekken. Poetin, MH17, porno, games, smartphones , Rusland, Palestijnen, Iran, Tolkien, WO II, Hitler, IS, Assad, microchips, Islam, Israël: het passeert allemaal de revue. Niet dat hij dat altijd letterlijk terugvindt in Openb., maar hij koppelt het wel direct of indirect aan dit Bijbelboek: dit bedoelt de tekst! Daarmee schaart hij zich in de rij van heel wat voorgangers die het Bijbelboek zo uitlegden. Uitleggers in de tijd van de pest in de Middeleeuwen pasten het boek ook toe op hun tijd, uitleggers in de Reformatietijd zagen in de pauselijke heerschappij de antichrist of het beest (overigens in navolging van Roomskatholieke monastieke anti-pauselijke bewegingen in de late Middeleeuwen), de Amerikaan Hall Lindsey zag in de tien koppen van het beest uit het boek Openbaring de toenmalige EEG (toen bestaande uit 10 staten, nu uit 26). Scheele past, afgezien van een aantal referenties aan de Romeinse tijd, een groot deel van zijn uitleg toe op onze tijd.

Tempel van God
Bij het lezen van het boek van Scheele kwam vraag na vraag bij mij op. Ik ga niet op elk detail in, richt me op een paar belangrijke lijnen in zijn boek. Volgens hst. 3 van zijn boek zou Openb. 11 het hart van Openbaring aangeven, maar er ontstaan bij zijn uitleg al heel wat vragen. M.b.t. Openb. 11:1 en 2 schrijft hij op blz. 33, 34, 35 : de tempel van God is het aardse Israël zijn, en het meten duidt op: afbreken (‘en misschien herbouwd?’PS). “Jeruzalem en de tempel worden afgebroken en de rol van Israel is voor een bepaalde afgeronde periode voorbij” (blz. 34). Echter: in Openb. 11:19, nog hetzelfde visioen, staat dat die tempel (Gr. naos : heiligdom, niet gebouwen, dat is in Gr. hieron) ‘ de tempel van God’, dezelfde woorden als in vs.1 ) in de hemel is, zie ook 14:17: tempel die in de hemel is, en 7:15: ‘zijn tempel’. Verder: 14:15; 15:5,6,8. 16:1.17, alle in de hemel, zie het verband van deze verzen. Alle aanduidingen van ‘tempel’ in het boek Openbaring betreffen de tempel in de hemel. Daar wordt de uitleg niet gemakkelijker van! In elk geval dat duiden als de aardse tempel in Jeruzalem ten tijde van de Romeinen gaat m.i. veel te ver. Een tempel in de hemel: voor ons vreemd, voor Johannes niet en voor zijn eerste lezers kennelijk niet. Daar wordt God aanbeden. Daar is ook een ark (11:19),een boekrol (5:1), een altaar (6:9), een wierookvat en reukwerk (8:3). Alle in de hemel, blijkens het verband. Daar is een hemelse liturgie. In apocalyptische literatuur uit die tijd is het helemaal niet zo vreemd. Je komt het bijv. ook tegen in het boek 1 Henoch, een oud-israëlitisch geschrift uit de tijd rond het begin van onze jaartelling. Zie 1 Henoch 14 en 26. Er is trouwens ook oorlog in de hemel (12:7). Voor moderne westerse oren uitermate vreemd. Maar dat komt mede omdat wij zo onze onderscheidingen en scheidingen hebben. Dat is in Openbaring kennelijk anders.

De twee profeten
Scheele stelt dus dat het gaat over het afbreken van de tempel te Jeruzalem in 70 n.C. Even later schrijft hij dat de twee getuigen, de twee profeten, Mozes en Elia zijn, ook Wet en Evangelie, en die zijn weer (!) een beeld voor Israël. Drie en een half jaar zal dat Israël profeteren, dat zijn dan wel profetische jaren. Dan worden de twee profeten overwonnen en gedood volgens Openb. 11, dat is volgen Scheele de Holocaust, (blz. 47: ‘Hitler was de dood van Israel’). Hij onderbouwt dat verder aan de hand van Openb. 17 dat hij koppelt aan Openb. 20. In Openb. 17:8 en 11 gaat het over het beest met de zeven koppen en de tien horens dat door Johannes gezien is, en dat ‘was en is niet en dat binnenkort zal opkomen uit de afgrond’ (17:8) , het beest dat zelf ook een achtste (17:11) is en komt uit de zeven. Die zeven koningen zijn de zeven keizers van het toenmalige Romeinse rijk, van Ceasar tot en met Gaia (inclusief Nero), het Romeinse rijk en de stad Rome spelen dus een belangrijke rol, en die achtste is Hitler, een duivels rijk dat komt nadat het Romeinse Rijk verdwenen is en na een periode van duizend jaar gebondenheid van de duivel . ‘Uit de zeven’ betekent niet fysiek een nakomeling van maar ‘uit hetzelfde hout gesneden’ en de tien horens zijn de tien bondgenoten van het rijk van Hitler. Scheele erkent dat er meer bondgenoten van Duitsland geweest zijn, ‘op de reservebank’ zoals hij dat zegt, maar tien hoeft niet exact te zijn . Het beest gaat de vrouw op het beest (Rome, maar ook Hitler blz. 234) haten en verbranden met vuur, het beest is Hitler , de vrouw ook, waaruit Scheele de conclusie trekt dat het rijk zichzelf zal vernietigen, en dat is precies wat Hitler gedaan heeft met zijn dwaze strategie, waardoor hij zijn eigen ondergang bewerkte. Het rijk van Hitler werd slachtoffer van zichzelf. De dood van de 2 getuigen en hun dode lichamen liggend op de straat van de grote stad duiden op de Holocaust (1939-1945) De 2 profeten uit Openb. 11 staan weer op, dat is 1948: de vestiging van de staat Israël in 1 dag. Alleen de hemelvaart van Israël moet nog plaatsvinden, en dat zal niet al te lang meer duren. Dat zou kunnen zijn óf wanneer Israël het koningschap over de wereld overneemt en de regie krijgt onder leiding van koning Jezus, óf wanneer heel Israël tot bekering komt, (hij verwijst naar Rom. 11: 26), óf opgenomen wordt in de geestelijke tempel van God (260).

Israëlboek
Scheele ziet Israël wel heel vaak terug in teksten uit Openbaring. Het is de vrouw uit Openb. 12:1, de 12 sterren uit Openb. 12:2, de aarde uit 12:12, ‘tijd, tijden en een halve tijd’ (derde Romeinse ballngschap van Israël) in 7:23, idem de 4 paarden uit hst. 6; de 4 winden zijn de 4 gerichten van God en ook ‘de derde ballingschap van Israel’; het is de maan uit 6:12, de drie derde delen uit hst. 8 (1/3 van het volk Israel op de aarde, 1/3 op de zee (= in Romeinse Rijk), en 1/3 aan de rivieren (=volken, naties), ook zon, maan en sterren uit 8:12, de 144.00 uit Openb. 7 en 14. Zo is zijn boek voor een niet gering deel eigenlijk een Israël boek.

Perspectief
Nogmaals: groot respect voor Scheele, die er zo veel werk van gemaakt heeft. Het boek ziet er verzorgd uit. Maar jammer dat het is zoals het is. En dat is meer dan jammer. Craig R. Koester (hoogleraar Nieuwe Testament Luthers Seminarie Minnesota VS) schrijft in zijn boek over Openbaring dat het boek in eerste instantie niet is geadresseerd aan westerse mensen van de 21e eeuw, maar ‘aan de zeven gemeenten die in Asia zijn’ (Openb. 1:4) in de 1e eeuw na Christus, die te lijden hebben onder vervolgingen en die aangespoord worden om te volharden en daarin bemoedigd worden. Waar zijn de zeven gemeenten in het boek van Scheele? Ze zijn nagenoeg afwezig. Ook daarin heeft Scheele vele voorgangers, maar het is fundamenteel onjuist. Elke goede uitleg zal daarmee dienen te beginnen. Dat vraagt goed onderzoek naar de context van die eerste lezers. Iemand als Klaus Berger doet dat voortdurend, naast het feit dat hij veel apocalyptische literatuur uit die tijd bij zijn uitleg betrekt. Het begin van Openbaring laat zien dat Christus triomfeert over alle machten en krachten die letterlijk en figuurlijk uit den Boze zijn. Juist die eerste hoofdstukken geven dat hoopvolle perspectief overduidelijk, overigens met alle ernst van dien. En dat betekent wat voor de 7 gemeenten uit Openb. 1,2,3 en voor de Kerk van alle tijden en plaatsen. Dat is het perspectief, de rode draad waar het echt over gaat. Die lijn aan te geven zeker in onze tijd is de meest waardevolle benadering, juist ook voor de wereldwijde Kerk van Christus. Zeker ook in deze tijd, waarin zo veel gebeurt. Dan zullen er vragen blijven, waarop niet altijd een antwoord is. Maar er is wel een Woord. Christus. Hij komt! En daarop komt het aan in het laatste Bijbelboek.

        Lees hier de reactie van Peter Scheele op deze recensie...