|
www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu 1 RECENSIE
Is het geloof een sprookje? Een fantasie van mensen? Wel volgens Richard Dawkins. In zijn boek God als misvatting propageert hij op agressieve wijze dat het geloof in God berust op een waanidee. Maar wat wordt verstaan onder het begrip 'waanidee'? En behoort het geloof in God werkelijk tot die categorie? 1 RECENSIE 1. Friesch Dagblad - 14 december 2010 - www.frieschdagblad.nl Geloof is helemaal geen waan, het geeft juist stabiliteit
Recensie door Tjerk de Reus
Positieve kracht Sims legt graag uit dat geloof een positieve kracht is in de psyche van de mens. De ondertitel van zijn boek luidt: Waarom geloven goed is voor je gezondheid. Maar om mental health ter sprake te kunnen brengen moet eerst afgerekend worden met de wijdverbreide gedachte dat geloven een waan is en dus schadelijk voor je mentale evenwicht. Sims' benadering op dit punt is strikt psychiatrisch: een waan is een welbepaald ziekteverschijnsel, dat mijlenver afstaat van de geloofsbeleving van de doorsnee kerkganger. Een waan is bijvoorbeeld een zeer persoonlijke ervaring, die zich niet laat delen. Kritische vragen ketsen erop af. Geloof in normale zin is uitlegbaar, je kunt het delen met anderen, je kunt er kritische vragen bij stellen. De inhoud van een waan kan best godsdienstig zijn, legde Sims uit, maar dan nog blijft een waan als verschijnsel iets totaal anders dan een normale religieuze beleving. Gezonde religiositeit, betoogde hij, is zeer verweven met het mens-zijn in al zijn facetten. Ondanks dat evidente feit menen publicisten als Dawkins dat geloven gelijk staat aan het lijden aan een waan. Sims: ,,Alleen al het feit dat talloze intelligente mensen zich gelovig noemen, ondergraaft een dergelijke misleidende stelling.” Geesten De Haagse psychiater Jan Dirk Blom gaf een coreferaat, waarin hij aanknoopte bij de religieuze insteek van Sims. In zijn praktijk kreeg hij van tijd tot tijd te maken met cliënten met een islamitische achtergrond die aan onverklaarbare wanen leden. Medicatie tegen psychose hielp niet, evenmin als medicatie tegen depressiviteit. Uiteindelijk werd duidelijk dat het ging om de ervaring van djinns. Wat zijn djinns? Het zijn geesten, legde Blom uit, die naar islamitisch besef zijn ontstaan uit vuur. Het zijn kwade geesten, die mensen kwellen. Blom gaf aan dat zijn psychiatrische modellen tekortschieten. Hij krijgt geen zicht op deze ‘stoornis’ met het gebruikelijke instrumentarium. ,,We missen de sleutels en de taal om een dergelijk probleem te behandelen”, aldus Blom. Zijn cliënten wilden niets weten van medicatie. Blom wilde iets voorschrijven, zodat zij minder last zouden hebben van de djinns. Maar zijn cliënten geloven dat de djinns werkelijke bestaande machten zijn en willen geen medicijnen die hen ‘in slaap’ sussen: de djinns zijn dan een nog groter gevaar. Een oplossing vond Blom toen hij contact legde met een imam. Die herkende het verschijnsel en wist ermee om te gaan. Wat Blom betreft leidde dit tot een prima samenwerking: mensen met een dergelijke stoornis die sterk geworteld is in de beleving van de islam, verwijst hij door naar de imam. Drempel Tijdens de discussie meenden sommige aanwezigen dat Blom een drempel opwierp tussen religie en psychiatrie, juist door het doorverwijzen van cliënten waar hij niets mee kon beginnen. Zou je niet gezamenlijk een behandeling moeten uitvieren? Wellicht een idee, zei Blom, die in het algemeen vond dat religieuze ervaringen niet louter toegeschreven kunnen worden aan de activiteit van het brein. Bepalen of de djinns onderdeel zijn van een reële externe wereld is echter niet zijn beroep, zei hij. Geloof: waan of werkelijkheid? Waarom geloven goed is voor je gezondheid. Andrew Sims. Uitgeverij Groen, 17,50 euro Geloof in normale zin is uitlegbaar, je kunt het delen met anderen, je kunt er kritische vragen bij stellen |
