www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Je geloof verdedigen
R.C. Sproul 
Uitgeverij: De Groot Goudriaan, Kampen, 2007 
ISBN 9789061403005
Pagina’s: 256, Prijs: € 19,90. 
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Is geloven in God een redeloze sprong in het duister? Volgens Sproul is het andersom: het is juist de dwaas die zegt dat er geen God is, terwijl er voor het geloof in God goede en redelijke gronden zijn.
Atheïsten en bestrijders van het christendom proberen anderen ervan te overtuigen dat geloven in de God van Bijbel niet kan samengaan met redelijk nadenken. Vrijwel elke christen komt wel eens met dergelijke meningen in aanraking. Velen weten geen goed antwoord te geven. Met dit boek stelt R.C. Sproul de lezer in staat om overtuigend duidelijk te maken wat hij gelooft en waarom dat niet onredelijk is. Sproul kruist de degens met atheïsten, ontkracht hun argumenten en toont aan dat het christendom een ´redelijke´ godsdienst is. Sproul weet als geen ander diepzinnige en moeilijke zaken op heldere wijze te verwoorden en handen en voeten te geven.

2. CV-Koers - oktober 2007

Christenen houden zich gedeisd als het gaat om de publieke verdediging van hun geloof. Zijn we wel overtuigd van de redelijkheid van onze religie?

Verstandig geloof

Recensie door Aad Kamsteeg

Onlangs luisterde ik via de autoradio naar een interview met een of andere wetenschapper. De man was samen met universitair medewerkers bezig met behulp van minuscule mechanica een klein vliegend insect na te maken. Zou zoiets lukken, dan waren de gebruiksmogelijkheden legio. Zo zou je beroemde persoonlijkheden tijdens grote drukte van bovenaf met een vliegende camera kunnen volgen. Doorpratend kwam de wetenschapper tot de constatering, dat de mens nog veel ingenieuzer in elkaar zit dan zo’n insect. "De kroon op de schepping?", reageerde de journalist. De wetenschapper reageerde haast agressief negatief. Kennelijk was zelfs het begrip ‘schepping' taboe voor hem. De interviewer kroop onmiddellijk in z'n schulp. “Ik bedoelde het ook maar ironisch”, verdedigde hij zich. Alsof een mens zich moet schamen wanneer hij in de schepping gelooft...

Is deze valse schaamte typerend voor de Nederlandse christenheid? Ik denk dat dit te algemeen is gesteld. Maar toen ik ‘Je geloof verdedigen’ las van de door mij zeer gerespecteerde R.C. Sproul bekroop me toch een naar gevoel. Waarom gebeurt er in Nederland zo weinig op het vlak van christelijke apologetiek? Govert Buijs, docent
aan de Vrije Universiteit, weert zich weleens in NRC Handelsblad, maar waar zijn andere gelovige filosofen in de (seculiere) media in het gesprek met het secularisme?

Liggen er trouwens voor de EO niet geweldige mogelijkheden om een serie debatten te organiseren tussen iemand die mede op basis van z'n verstand het bestaan van de Schepper
verdedigt en iemand die het op de oerknal houdt? En vallen u en ik zelf ook niet snel terug op de gedachte dat wanneer het op de rede aankomt, bijbels geloof maar zwakke argumenten
heeft?

Als dat laatste het geval is, kan Sproul de lezer uit de droom helpen. Om nog even op die oerknal terug te komen, die zou 15 tot 18 miljard jaar geleden hebben plaatsgevonden, toen
het universum tot zijn bestaan zou zijn ontploft. De auteur noemt zo’n bewering "filosofische nonsens" en "doorzichtig irrationalisme". Want de hamvraag is: wat veroorzaakte die oerknal? Toeval? Maar toeval is niet iets, maar niets. Toeval heeft geen wezen, geen kracht, niet iets dat inwerkt op andere dingen. De oorsprong van alle dingen zou dus voortkomen uit niets. Is dat nu echt zoveel redelijker dan het geloof dat er
een Schepper is?

Sproul, wiens boek ‘De heiligheid van God’ haast een must is, concentreert zich in zijn apologetiek (verdediging van het bijbels geloof) eerst op het bestaan van God en vervolgens korter op het gezag van de Schrift. Om een misverstand te voorkomen: de auteur beseft heel goed dat tenzij de Heilige Geest een mens zekerheid, vertrouwen en onderwerping geeft, hij bij alle instemming met feitelijke argumenten nog geen zaligmakend geloof kent. Maar, voegt Sproul daaraan toe, de Geest beweegt ons niet te geloven tegen de bewijzen in, maar ons te onderwerpen aan de bewijzen die er zijn. Bewijs moet dan worden begrepen in de zin van Paulus' opmerkingen in Romeinen 1: "Want wat een mens over God kan weten is hun bekend omdat God het [in de natuur] aan hen kenbaar heeft gemaakt" (vers 19).

Gaat Sproul dus uit van de absolute noodzaak van ingrijpen door de Heilige Geest, hij verzet zich met kracht tegen de opvatting dat christelijk geloof slechts subjectief is, bedoeld voor minder intelligente mensen, of voor hen die zoals Freud beweerde zich als een kind hulpeloos voelen en naar een vader verlangen. De schrijver wil zich niet in de hoek laten dringen, integendeel, hij wil tegenover het ongeloof het initiatief nemen en zelf kritische vragen stellen. Daarbij wordt hij geholpen door een flinke portie kennis over wat filosofen in de loop van de tijd zoal tegen het christendom hebben ingebracht.

Actualiteit kan men het boek niet ontzeggen. Zo confronteert Sproul zich met de tegenwoordig sterke seculiere humanisten. De meerderheid van hen schrikt gelukkig terug voor nihilistisch atheïsme, dat uitloopt in moreel relativisme. Velen komen op voor mensenrechten. Maar waar komen die dan vandaan? Ook vraagt Sproul zich af hoe aan te tonen valt dat de Bijbel en bijvoorbeeld niet de Koran het enige door God geïnspireerde boek is. Hij beroept zich daarbij op interne en externe autorisatie: zowel uit de Schrift zelf als via seculiere historici en archeologen is bevestiging te vinden.

Actueel is ook Sprouls weerwoord op de stelling dat waarheid relatief is en dat alleen uitspraken betekenis hebben die met onze zintuigen geverifieerd kunnen worden. Zijn boek is een krachtige oproep aan christenen om uit hun schuilkelder te komen. Maar dan moeten ze wel eerst tot lezen komen.

1. Reformatorisch Dagblad - 17 oktober 2007 - www.refdag.nl 

Ter verdediging van het christelijk geloof
R. C. Sproul biedt stevig en welbewust steun bij contacten met andersdenkenden

Boekrecensie door ds. P. Mulder

„Het probleem van de atheïsten is niet zozeer dat zij God niet kunnen kennen, maar dat zij Hem niet willen kennen.” De Amerikaanse apologeet R. C. Sproul wil de waarheid van God en Zijn Woord verdedigen. Hij doet dat door in te gaan op argumenten die gebruikt worden door hen die het bestaan en het gezag van God en Zijn Woord ontkennen.

Sproul is hoogleraar systematische theologie aan het Knox Theological Seminary in Florida. In het boek ”Je geloof verdedigen” wil hij de tegenstanders van het christelijke geloof de onhoudbaarheid en onredelijkheid van hun eigen redeneringen laten zien. Tegelijk wil hij christenen van redelijke argumenten voorzien die zij in het apologetische gesprek kunnen gebruiken.

Eerst begeeft hij zich op het terrein van de filosofie. Vier kentheoretische beginselen stelt hij aan de orde: de wet van non-contradictie (een stelling en haar ontkenning kunnen niet tegelijk waar zijn), de causaliteitswet (ieder gevolg heeft een oorzaak), de basale (hoewel niet volkomen) betrouwbaarheid van de zintuiglijke waarneming en het analogische (overdrachtelijke, niet letterlijke) gebruik van taal.

Hij maakt duidelijk dat atheïsten deze principes in feite loochenen maar dat ze in de Schrift feitelijk erkend worden. In zijn betoog gaat hij langs diverse grote filosofen en hun -helaas vaak ontkennende- gedachten over God. Sproul laat zien dat in filosofische redeneringen vaak innerlijke tegenstrijdigheden voorkomen en dat men vaak begrippen niet consequent hanteert of onderscheidingen niet helder aanbrengt. Zo laat hij onder andere zien dat de leer van de drie-eenheid niet innerlijk tegenstrijdig is, zoals door bestrijders van het Bijbelse godsgeloof wel beweerd wordt. Wel is deze leer een paradox.

Psychologie 
Vervolgens gaat Sproul in op de natuurlijke theologie. Deze komt voort uit de algemene godsopenbaring. Hierbij krijgt Immanuel Kant veel aandacht. Kant beweerde dat het bestaan van God niet bewezen kan worden door het gebruik van theoretische argumenten. Evenwel hield hij zijn geloof in God staande; hij kwam daartoe met het zogenaamde morele argument. In de bespreking van deze materie komt verder Thomas van Aquino ter sprake. Zijn leer over natuur en genade blijkt minder strijdig met de Schrift dan vaak beweerd wordt. Thomas blijkt zich vooral, en ook deskundig, te weer gesteld te hebben tegen een islamitische denker van die tijd.

Nadat Sproul de zogenaamde godsbewijzen is langsgegaan, komt hij er ook toe de keuze tussen atheïsme en theïsme vanuit psychologisch oogpunt te bezien. Daarbij komt hij onder andere met de volgende gedachtegang. Paulus schrijft in Romeinen 1 dat God Zijn toorn openbaart. Dit is afstotend voor atheïsten. Zelfs veel theïsten weigeren te erkennen dat de Schriften openbaren dat God een toornend God is. Maar Paulus windt er geen doekjes om: God is toornig op degenen die „de waarheid in ongerechtigheid ten onder houden.”

In psychologische termen zouden we vanuit Paulus’ betoog kunnen vragen: welke gedachten zullen we het meest waarschijnlijk verdringen? Prettige gedachten of traumatische? Waarschijnlijk de laatste. Om die reden hebben we een natuurlijke neiging tot en een groot belang bij het ontvluchten of onderdrukken van de waarheid van Gods Woord. Als dus atheïsten beweren dat de gedachte dat God bestaat best psychologisch te verklaren is, dan is het omgekeerde niet minder waar. Het is heel goed psychologisch te verklaren dat mensen het bestaan van God ontkennen en verdringen.

In het laatste deel van het boek worden het bestaan van God en het gezag van Zijn Woord vanuit Jezus’ woorden aangetoond. 

Discussies 
Sproul brengt op eenvoudige en heldere manier moeilijke zaken dichtbij. Een enkele keer zou je haast denken dat hij ze iets te simpel benadert. Maar bij verder lezen raak je die gedachte snel weer kwijt. In dit boek worden argumenten aangereikt die van groot belang kunnen zijn bij discussies over de waarheid van het christelijke geloof. Als we bij studie, werk of andere contacten met andersdenkenden in gesprek raken, is hier goed materiaal voorhanden. Ook wordt er een stevige en welbewuste denktrant gevolgd waarvan te leren valt. Er wordt op niveau steun geboden om je geloof te verdedigen.