www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

De Holocaust
een onvoltooide geschiedenis
Dan Stone
Uitgeverij Atlas Contact, 2023
€ 39,99
Hardcover 
9789045046273
368 pagina's

Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Een nieuw standaardwerk over de plek van de Holocaust in ons collectieve bewustzijn.
De beslissende gebeurtenis van het twintigste-eeuwse Europa – de uitroeiing van miljoenen Joden – is herdacht, geïnstitutionaliseerd en verankerd in ons collectieve bewustzijn. Maar in deze genuanceerde en scherpzinnige nieuwe geschiedenis betoogt Dan Stone, hoogleraar moderne geschiedenis en directeur van het Holocaust Research Institute, dat de ware dimensie van de door de nazi’s aangerichte verschrikking in onze huidige herdenkingscultuur onbedoeld terzijde wordt geschoven. Dit is deels te wijten aan de misvatting dat de Holocaust volledig in vernietigingskampen plaatsvond, en deels aan een gebrek aan bereidheid om de realiteit onder ogen te zien dat de Holocaust niet had kunnen plaatsvinden zonder de hulp van talrijke staten en actoren die niet gelieerd waren aan het naziregime. Gestructureerd rond vier thema’s – trauma, collaboratie, genocidale fantasie en naoorlogse gevolgen – demonstreert Stone dat we, willen we de misdaden begrijpen, voor de oorzaken ver vóór en wat betreft de gevolgen ver ná de oorlog moeten kijken. De Holocaust is een diepgravend en onmisbaar onderzoek naar een trauma dat tot op de dag van vandaag nazindert.

 

1. – Israelaktueel - maart 2024 - www.christenenvoorisrael.nl/israel-aktueel

De Holocaust

Boekrecensie door Henk Poot

Hoe leeft de Holocaust voort in onze collectieve herinnering? Dat is de vraag die Dan Stone, hoogleraar Moderne geschiedenis en directeur van het Holocaust Research Institute
in Londen, tracht te beantwoorden maar ook probeert te corrigeren.

De auteur bouwt zijn diepgravende studie op aan de hand van vier thema's: trauma, collaboratie, genocidale fantasie en naoorlogse gevolgen. Nazi-Duitsland nam het initiatief, maar het 'slagen' van de Holocaust was afhankelijk van de medewerking van anderen. Stone gaat uitgebreid in op de gruwelen in Polen en de Sovjet-Unie. Het waren niet alleen de beruchte 'Einsatz-groepen' die de Holocaust uitvoerden. En als het om ons eigen land gaat, was het vooral de 'professionele' opstelling van de ambtenarij.

Strijd om het bestaan
Stone beschrijft hoe - na de nederlaag van de Eerste Wereldoorlog - velen in Duitsland geloofden in de mythe van een Germaanse heilsstaat, die gezuiverd moest werden van alle 'vreemde' elementen. Joden werden gezien als kwade geesten die overal de macht hadden, vooral in het bolsjewistische Rusland. Wat me opvalt - zeker ook gezien de actualiteit - is dat Duitsland zich eerst in de positie van slachtoffer en bedreigde gemanoeuvreerd had en de Holocaust zag als een strijd om het bestaan. Verder raakte het me hoe makkelijk de eeuwenoude vooroordelen weer bij anderen aangewakkerd werden en leidden tot ongekende wreedheid. Ook hoe naties Joodse vluchtelingen weigerden of hoe mensen die de uitroeiing van Joden met voldoening aanzagen.

Waarschuwing
De studie besteedt terecht ook aandacht aan het lot van veel overlevenden na de oorlog. Veel Joden zouden nog jaren ontheemd blijven, hun terugkeer was niet gewenst. Het boek is in zijn conclusie ook een waarschuwing voor wat er in onze wereld kan gebeuren als mensen in verwarring zijn door de klimaatcrisis, de vluchtehngenstromen en epidemieën. En we zien het voor onze ogen gebeuren hoe levend en absurd de demonische
Jodenhaat is.