www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

5 RECENSIES

Een schreeuw om recht
De tragedie van het Palestijnse volk
Dries van Agt
Uitgeverij Bezige Bij
Pb, 367 pag.




Dit boek over Israel is propaganda-lawine
Volgens oud-premier Dries van Agt wordt hij bij het voeren van zijn kruistocht tegen Israel gedreven door een drang om recht en rechtvaardigheid te laten zegevieren. In het kader daarvan heeft hij nu ook vuistdik politiek pamflet geschreven: Een schreeuw om recht - de tragedie van het Palestijnse volk, waarin hij de waarheid en het recht echter systematisch geweld aandoet.

5. RD/CIDI - 29 oktober 2009 - CIDI...

Opinies over de 'Schreeuw'

Recensie door Wim Kortenoeven

Van Agts pamflet is schreeuw om onrecht
Het pro-Palestijnse pleidooi van oud-premier Van Agt is in feite een schreeuw om onrecht tegen Israël, vindt Wim Kortenoeven. Hij reageert op Hajo Meyer (RD van maandag).

Volgens Hajo Meyer van Een Ander Joods Geluid (EAJG) bestaat er in Nederland „veel onwetendheid over het grote onrecht dat de Palestijnen dag aan dag wordt aangedaan.” In dat verband looft Meyer Dries van Agt vanwege diens boek ”Een schreeuw om recht. De tragedie van het Palestijnse volk”. Daarmee zou Van Agt „de informatiekloof dichten en tegengas geven aan de eenzijdige berichtgeving.”

Alle critici van Van Agt, volgens de Duitse auteur Henryk Broder „een nette christelijke antisemiet”, zijn volgens Meyer „willens en wetens blind voor het onrecht dat Israël de Palestijnen aandoet.” Welnu, als een van die critici (volgens Meyer span ik zelfs de kroon) wil ik mijn werkelijke kritiek hier herhalen: Van Agt schreef geen deugdelijk pro-Palestijns boek maar een politiek pamflet dat beter betiteld had kunnen worden als ”Een schreeuw om onrecht tegen Israël”.

De publicatie van Van Agt is een verzameling onwaarheden en misleidingen; anti-Joodse verdachtmakingen en laster; valse en uit hun verband gerukte citaten; als feiten gebrachte opinies en cruciale weglatingen. Met die propagandalawine probeert de oud-premier het bestaansrecht en de legitimiteit van het Joodse karakter van Israël te ondermijnen.

Verduisteren
Zo vindt Van Agt het „onaanvaardbaar” en „rampzalig” de staat Israël te identificeren met het Jodendom en schrijft hij afkeurend over Amerikaanse politici die zich positief uitspreken over „het bewaren van Israëls Joodse identiteit en het zeker stellen van Israëls veiligheid.” Israël goedgezinde christenen dienen zich volgens de kennelijk alwetende Van Agt ernstig zorgen te maken over de op hen rustende gramschap van de Almachtige Zelf. Om de anti-Joodse teneur van zijn pamflet te legitimeren verschuilt de oud-premier zich stelselmatig achter Israël en/of het Jodendom vijandig gezinde Joden, onder wie Meyer.

In zijn kritiek op de critici van Van Agt probeert Meyer, in navolging van de Brabantse grootinquisiteur, de waarheid verder te verduisteren. Zo beweert hij dat Israël geen Joodse staat kan worden genoemd omdat zionisme en Jodendom „diametraal tegenover elkaar” staan. Onzin natuurlijk. Want zonder Jodendom was er geen Zion, geen onverbrekelijke, duizenden jaren oude band tussen het Joodse volk en het land van Israël, en geen basis voor terugkeer uit de ballingschap.

Ook in volkenrechtelijke zin is het Jodendom, niet het zionisme, de basis voor de Joodse aanspraken op een eigen staat (die door de VN wordt erkend, maar kennelijk niet door Meyer). Het ontkennen van het Joodse karakter van het zionisme en van Israël is net zo onzinnig als het ontkennen van het bestaan van de Joodse identiteit als zodanig. Maar dat weerhoudt Meyer er niet van zijn eigen Joodse identiteit als wapen in te zetten tegen de door hem zo verafschuwde en als misdadig getypeerde Joodse staat.

Naast antizionist is EAJG-voorman Meyer een apologeet voor de islamitische houding ten aanzien van de Joden. Zo beweert hij dat het de Joden juist onder islamitische heerschappij voor de wind ging, waarbij hij Spanje als voorbeeld noemt. De eminente islamgeleerde Bernard Lewis heeft dat beeld echter afgedaan als „een mythe.” Ook in islamitisch Spanje, ”El Andalus”, werden de Joden getroffen door bloedige pogroms, deportaties en gedwongen bekeringen. De Spaans-Joodse wijsgeer Maimonides: „De Arabieren hebben ons vreselijk vervolgd en afschuwelijke en discriminerende wetgeving tegen ons ingesteld. Nog nooit heeft een natie ons zo gemolesteerd, vernederd en gehaat als zij.”

Het blijft niet bij geschiedvervalsing. Meyers club deinst er niet voor terug om enthousiast mee te lopen in anti-Israëlische betogingen waarin wordt opgeroepen alle Joden te vergassen, niet alleen de gehate Israëlische soort. En men streeft enthousiast naar het salonfähig maken van Hamas, een organisatie die verkondigt dat alle Joden gedood dienen te worden, niet alleen de gehate Israëlische soort. Zulk gedrag kan zelfs niet met Joodse zelfhaat worden gelegitimeerd. Meyer c.s. dienen zich diep te schamen.

4. Ellips - 10 november 2009

Schreeuwen om het heilige land 

Meer dan zestíg jaar bestaat de staat Israël. Rust is er niet geweest. Wel heel veel gewapend geweld rondom én binnen de grenzen. En geharnaste discussie in de westerse wereld. De Nederlandse oud-premier Dries van Agt doet met felle woorden een duit in het zakje, en schreeuwt om het recht van het Palestijnse volk. Een commentaar van mr. Medema. 

Recensie door Henk P. Medema

Feiten

Hoe mr. A.A.M. van Agt de laatste jaren dacht over Israël en Palestina heeft hij niet onder stoelen of banken gestoken, maar helder overal gepubliceerd, onder andere op zijn website (www.driesvanagt.nl), en wij hoeven ons over de inhoud van zijn recente boek, Een schreeuw om recht, dus niet te verbazen. Toch houdt het niet op telkens weer enige verbazing te wekken als wij deze eminente strafrechtjurist beluisteren, deze onverstoorbaar rustige minister- president, die zelden een onvertogen woord voorbij 'de omheining mijner tanden’ (een van zijn vele bloemrijke uitdrukkingen) liet gaan. 

Wij treffen in Een schreeuw om recht een wirwar van gedachten aan, maar vooral een enorm leger van feiten; weinig analyses, uiterst weinig fundering van meningen. Feiten zijn feiten, lijkt Van Agt te denken, laten die maar voor zichzelf spreken. Maar de 'feiten spreken niet voor zichzelf, zij worden geciteerd door de bril van experts, en dat die op kleur worden geselecteerd, is kinderlijk doorzichtig. 

De getuigen à charge tegen Israël worden bijna allemaal van lovende kwalificaties voorzien. Een citaat van een schrijver over Israël, dat het Israëlisch-Palestijnse conflict misschien wel het eenvoudigste conflict van de wereld is, omdat 'iedere Palestijnse leider aan Israël dit genereuze aanbod gedaan heeft' om genoegen te nemen met slechts 22% van de oppervlakte van het voormalige Palestina (p.226), is van een adembenemende naïviteit. Van Agt laat zijn 'feiten' als een regiment soldaten in gelid aanrukken, maar meestal gaan zijn overwegingen niet verder. Zijn al die feiten dan geen feiten? Was het maar waar. Veel van het materiaal kende ik al, en uit bezoeken aan de Westelijke Jordaanoever en de Palestijnen daar - mijn contacten waren veelal christenen - moet ik helaas erkennen dat het Israëlische leger zich vaak als een boosaardige bezetter gedraagt. Aan de feiten van Van Agt zou ik makkelijk nog meer kunnen toevoegen. Het gedrag van Israël ten opzichte van de Palestijnen is vaak arrogant, willekeurig, onderdrukkend, vernederend. 

Dat is wáár, en in dat opzicht lijkt Van Agt terecht zijn schreeuw om recht aan te heffen. Wat we echter van een zo intelligente auteur hadden mogen verwachten, is een diepere analyse. Wat doet de auteur met de imposante feitenmassa van de wederpartij? Niets, en dat is maar goed ook. Als hij een poging had gedaan dit allemaal te weerleggen (bijvoorbeeld het meer dan duizend pagina's dikke boek van prof. dr. Hans Jansen, Van Jodenhaat naar zelfmoordterrorisme - dat trouwens van hetzelfde laken een pak is, óók allemaal feiten die maar voor zichzelf moeten spreken!), had hij een vijfmaal zo dik boek moeten schrijven, en zelfs dat had de lezer onvoldoende diepte verschaft. 

Dieper dan de feiten

Een vriend hoorde dat ik het boek van Van Agt aan het lezen was en het recenseren wilde, en vroeg: zou je dat wel doen, is dat wel de moeite waard? Jawel. Wat me in dit boek mateloos intrigeert is: waar blijven de dieptevragen? Wat gebeurt er áchter de gebeurtenissen? En dan gaat het nog niet eens om kwesties als: bestaan Palestijnen wel echt, wat is de etnische status van dit 'volk’? Wat is hun historie? Komen ze uit de Balkan zoals wel beweerd is, of zijn ze Filistijnen (zoals hun naam lijkt te suggereren), of zijn ze Arabieren? Zijn ze moslims? Verklaart dat (als het zo is) veel, of bijna niets? Waarom hebben de omliggende landen het vluchtelingenprobleem zo overduidelijk in stand gehouden? 

Eigenlijk komt Van Agt pas toe aan opinies als hij al ruim in de tweede helft van het boek is, en interessant worden ze pas wanneer de auteur Israëli's aan het woord laat. Bijvoorbeeld wanneer hij Uri Avnery's visie bespreekt (p. 224), dat de stichters van de staat Israël een ernstig probleem hebben veroorzaakt door zichzelf te presenteren als bruggenhoofd van de westerse beschaving, en niet als terugkerende Aziatische natie. 

Zijn er alternatieven voor de tot dusver gesuggereerde politieke oplossingen? Een mager hoofdstukje (p. 308v.) toont dat er maar weinig aan de horizon opdoemt. Van Agt schreeuwt, en in zijn boosheid zitten veel elementen van waarheid - maar een visionair betoont hij zich niet. Het probleem van dit boek is gelegen in dat waar het geen aandacht aan schenkt, want er zijn wel degelijk mensen die proberen een coherente visie op het probleem van Israël en de Palestijnen te geven. Zoals wijlen de Palestijnse christen Audeh Rantisi (Blessed are the Peacemakers), of actueler Salim Munayer, uit Lod, van Musalaha Reconciliation Ministries, momenteel Academic Dean van Bethlehem Bible College. Mensen als Elias Chacour, de Melkitische aartsbisschop uit Galilea, wiens boeken (Blood Brothers en We Belong to the Land) spreken van een warme liefde voor de Israëli's, maar die openhartig ernstige kritiek levert en opkomt voor de rechten van de Palestijnen. Westerse auteurs als Colin Chapman (Whose Promised Land?), Bernard Reitsma (Wie is onze God?), en Stephen Sizer (Christian Zionism) en tallozen meer. Het verschil tussen al deze opinieleiders en Van Agt is dat ze God uitdrukkelijk in deze uiterst moeilijke conflictsituatie proberen te betrekken. 

De Holocaust

Van Agt is in de eerste recensies en reacties beschuldigd van antisemitisme. Dat lijkt me niet terecht, want het is al te makkelijk elke kritiek op Israël in die categorie onder te brengen. Antisemiet is niet iedereen aan wie bepaalde mensen in Israël een hekel hebben, maar alleen diegene die een ongegrond vooroordeel tegen Israël heeft. 

Toch raakt de oud-premier hier aan een belangrijke kern van de vraag die hij wil behandelen. Waarom bestaat antisemitisme iiberhaupt, en dan speciaal opgevat in de enge zin van anti-judaïsme? Door de hele geschiedenis heen doet zich dat verschijnsel voor; het tekent de historie van Israël, en Israël láát zich erdoor tekenen, zoals Kaïn die een merkteken droeg dat voor alle volken zichtbaar was. Kaïn kwam er niet van af, Israël komt er niet van af. De Holocaust is het meest pregnante teken van alle eeuwen. 

'De hoofdoorzaak van Israëls problemen is de obsessie met de Holocaust. Israëli's denken dat iedereen het op hen gemunt heeft, en dat de Palestijnen nauwelijks verschillen van de nazi's' -zo wordt Avraham Burg geciteerd (p.231). 

In het begin van 2009 is de film Defiance uitgekomen, van Edward Zwick. Het waargebeurde verhaal gaat over drie broers Bielski, die midden in de Tweede Wereldoorlog een gemeenschap van Joodse partizanen stichten in de bossen en moerassen van Wit-Rusland. In het provisorische dorp is geen vrede, want hun gemeenschap is gebaseerd op het lijden en de pijn die hun door anderen is aangedaan. In een dramatische scène wordt een gevangen Duitse soldaat gelyncht, als bron en kern van alle kwaad. De slachtoffers zijn door alles wat hun is aangedaan zó volgepompt met boosheid dat dit er wel uit móét komen. Er is bloed gevloeid in het (On)heilige Land. Net zoals bij Kaïn en Abel zijn de gevolgen onuitwisbaar. Denk nu niet direct aan Golgota, en aan Jezus, de Nazarener, de Koning der Joden; denk aan het vermoorden van mensen die in Gods beeld en gelijkenis geschapen zijn. Een té gemakkelijke oplossing verscherpt de vijandschap alleen maar: de poging om alle Joden verantwoordelijk te maken voor de dood van Christus bijvoorbeeld, of het uitsluitend zoeken van elk spoor van terrorisme in het spoor van de islam. Mensen hebben elkaar vermoord, en op de bloedakker kan niets vruchtbaars groeien. 

Ten slotte: christendom

Dries van Agt noemt zich een christen, en in zijn bijna tachtigjarige leven heeft hij zich meer dan eens laten zien als christen; als zodanig kende ik hem al vóórdat hij de politiek in ging. De implicaties van zijn christen-zijn tref ik echter niet aan in de centrale vragen die dit boek oproept. Moeten christenen kritiekloos solidair zijn met Israël? Geenszins, meen ik - er mag (veel) ruimte zijn voor openhartige kritiek, en een Israël dat zonder Christus verder wil, is letterlijk op een heilloze weg. Maar érgens in het lange verhaal dat je nodig hebt om zo'n moeilijk probleem in kaart te brengen, komt de vraag omhoog op welke wijze Israël Gods volk is, of geweest is, of ooit zijn zal. In het discours van Van Agt komt deze vraag zelfs niet voor, er wordt geen hoofdstuk aan gewijd. 

Zo kom ik tot een slotconclusie: dit is een god-loos boek. Niet een goddeloos boek, dat hebt u mij niet horen zeggen. Maar een boek waarin buiten God om, in de opstelling van naakte feiten, een verklaring wordt gezocht van het onverklaarbare. Zonder naar Boven te kijken, naar de Ene, zijn legerscharen en hun oorlogsvoering, vinden we zelfs geen begin van een antwoord.

Directeur van Uitgeverij Medema sinds 1978. Al 30 jaar geeft Henk Medema (1950) met veel bezieling en enthousiasme leiding aan het team van Uitgeverij Medema (thans ondergebracht bij Jongbloed, Heerenveen). Daarnaast is hij auteur van vele boeken, en een veelgevraagd spreker op conferenties. Ook is hij op diverse manieren betrokken bij een aantal bestuurs- en overlegorganen, koepelorganisaties en netwerken, en is hij hoofd- en eindredacteur van BODEM en redactielid van ELLIPS. 

3. EO-Visie – 10 november 2009 - www.eo.nl 

De protocollen van Van Agt

2. Israël Aktueel – oktober 2009 - www.christenenvoorisrael.nl 

De protocollen van Van Agt

Afgelopen maand verscheen het nieuwste boek van Dries van Agt, Een schreeuw om recht. Een boek over het vermeende onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan. De media ontvingen het boek met veel kritiek. Het belangrijkste verwijt is de onjuiste weergave van historische feiten. In deze analyse geeft Midden-Oostendeskundige Wim Kortenoeven zijn reactie op dit boek.

Recensie door Wim Kortenoeven

Met zijn pamflet Een schreeuw om recht heeft oud-premier Dries van Agt een nieuwe impuls gegeven aan zijn kruistocht tegen de door hem verafschuwde Joodse staat. De jurist Van Agt beweert voortdurend dat hij zijn kruistocht tegen Israël voert omwille van het recht en de rechtvaardigheid. Maar zijn 'schreeuw om recht' is een opeenstapeling van onwaarheden en misleidingen; verdachtmakingen en laster; valse en uit hun verband gerukte citaten; als feiten gebrachte opinies en cruciale weglatingen. 
Met die propagandalawine zoekt hij niet alleen het bestaansrecht van Israël te ondermijnen, maar ook de legitimiteit van het Joodse karakter daarvan. Het is naar zeggen van Van Agt „onaanvaardbaar de staat Israël te identificeren met het Jodendom".

1. Recensie:

In september 2009 kwam dan het reeds lang van tevoren aangekondigde boek van Dries van Agt -Een schreeuw om recht- uit. Hoewel de titel doet vermoeden dat recht het belangrijkste uitgangspunt van het boek is, is dit allerminst het geval. Van Agt heeft een zeer incompleet verhaal geschreven om vervolgens de conclusie te trekken dat er geen sprake is van recht. Zo doet hij in feite het recht, waar hij naar zegt te streven, onrecht aan.
(...) 
Inhoudelijk gezien is het boek natuurlijk een regelrechte ramp. Ik geloof totaal niet dat Van Agt werkelijk begaan is met het lot van de Palestijnen. Er zijn andere manieren denkbaar om de Palestijnen te steunen zonder daarbij Israël in een kwaad daglicht te plaatsen. Van een democraat en jurist als Van Agt mag je toch verwachten dat hij meer in zijn mars heeft dan alleen het verkondigen van haat tegen Israël (of toch niet?). Ik zie ook totaal geen meerwaarde van het boek. Alle bekende anti-Israëlische retoriek is door hem opnieuw uit de kast getrokken en alleen in een iets andere vorm gegoten. Ongetwijfeld zal het boek aardig wat publiciteit opleveren en er zullen ook wel redelijk veel exemplaren van verkocht worden. Maar dat heeft meer met de naamsbekendheid van Van Agt te maken en de gelikte publiciteitscampagne die rondom het uitgeven van het boek is gemaakt, dan met de inhoud.
Lees meer...