www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

De PKN en Israël
Beknopte geschiedenis van een relatie
Samenstelling: Werkgroep 'Vanuit Jeruzalem'
158 pagina's, € 16,95
ISBN 9789402202045
Te bestellen via www.boekscout.nl en in de boekwinkel
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Het gaat in 'De PKN en Israël' om twee dingen: een beknopte geschiedenis van het kerkelijk beleid inzake Israël na de Tweede Wereldoorlog en een kritische beschouwing van dat beleid. Ook relevante thema’s als ‘het internationale recht’ komen daarbij aan bod. Daarnaast biedt het een overzicht aan theologiestudenten en jonge predikanten dat in de theologische opleiding ontbreekt. 

De werkgroep Vanuit Jeruzalem hoopt vooral bij allen die de kerk liefhebben op een hernieuwde bewustwording van het vitale belang van de ‘onopgeefbare verbondenheid’ van kerk en Israël. 

..

2. Profetisch Perspectief - december 2013 - www.profetischperspectief.nl

De PKN en Israël

Recensie door Hette Abma

Afgelopen september is bij uitgeverij Boekscout een publicatie van de werkgroep ‘Vanuit Jeruzalem’ verschenen onder boven genoemde titel. Bezorgdheid over ontwikkelingen in de kerk, en bezorgdheid over de afwezige kennis van de jonge predikanten wat betreft de bedoelde geschiedenis, waren aanleiding voor deze publicatie. De werkgroep voelt zich gemotiveerd door de onverbrekelijk te noemen band tussen kerk en Israël, die niet theologisch maar historisch en geestelijk van aard is. Zij is al ruim 25 jaar bezig met de helaas noodzakelijke kritiek op het kerkelijk beleid ter zake van Israël. Zij is niet kerkelijk gebonden maar een onafhankelijke groep gelijkgezinden binnen de PKN, theologen en niet-theologen, intermodalitair.

Israël is geen theologoumenon, geen theologisch begrip, maar een levend volk, een aangewezen land en een nationale staat. Voor de vormgeving van de relatie geeft dat enige denkmoeilijkheid (een punt dat in het boek ook ter sprake komt), omdat de kerk dat allemaal niet is: zij is immers een geestelijk huis zo groot als de wereld, zonder specifieke afstamming, zonder land, en zij is politiek niet aanspreekbaar.

Behalve een historisch overzicht (Van NHK naar PKN) is er ook een theologisch uitgangspunt verwoord (De eigen plaats van Israël), terwijl een apart hoofdstuk aandacht besteedt aan de tweespalt binnen de PKN als het om Israël gaat. Daarnaast worden relevante thema's besproken, zoals de functie van het internationaal recht, de steeds verder doorgevoerde trialoog, en de Palestijnse bevrijdingstheologie. 

Een evaluatie van de recente kerkgeschiedenis - zeg symbolisch: sinds 1948 - ontbreekt niet. De werkgroep heeft geconstateerd dat een diep sanerende reformatie van de kerk is gemist toen de door God heropende vensters naar Jeruzalem door de kerkelijke leidslieden weer werden gesloten. Opperrabbijn Binyomin Jacobs geeft zijn visie op de relatie kerk-Israël in een interview, en het slothoofdstuk, ‘Tekenen aan de wand van de tijd’ geeft een opsomming van een aantal incidenten, feiten en stukken, met daarbij reacties van de werkgroep en van anderen. Documentatie ontbreekt niet.

Hoewel het boek is opgedragen aan de theologiestudenten en de jonge predikanten, is de doelgroep uiteraard veel ruimer: in de eerste plaats de leden van de PKN, maar ook allen die daarbuiten als christen de Bijbel serieus nemen.
De werkgroep hoopt met dit boek een vernieuwd besef wakker te roepen - bij ons allemaal - van het vitale belang van Israël voor een réveil van het kerkelijk/christelijk leven. De sapstroom van de edele olijf dient opnieuw doorgang te worden verleend door het verwijderen van wat een goede doorstroming belemmert. De ontkerkelijking acht zij namelijk het uiteindelijk gevolg van de al eeuwen lang dominerende vervangingstheologie. In onze dagen manifesteert deze hoogmoedige substitutie-gedachte zich in allerlei nieuwe kleren, maar het zijn wel de nieuwe kleren van de keizer: je kijkt er dwars doorheen.

1. - december 2013 - www.christenenvoorisrael.nl/israel-en-de-kerk

De PKN en Israël

Recensie door Kees de Vreugd

De werkgroep 'Vanuit Jeruzalem', opgericht in 1989 toen de luisterpost in Jeruzalem van de Nederlandse Hervormde Kerk dreigde opgeheven te worden - wat later ook daadwerkelijk is gebeurd - doet in dit boekje meer dan de ondertitel suggereert. Niet alleen wordt in een aantal informatieve hoofdstukken de geschiedenis van de relatie Protestantse Kerk en Israël beknopt beschreven, ook wordt die relatie kritisch geëvalueerd. 

Kort samengevat: van de positieve inzet van artikel 1,7 van de Protestantse kerkorde - erfenis van de Hervormde en de Gereformeerde lsraëltheologie - komt in de praktijk weinig tot niets terecht. De inhoud van de theologische paragraaf in de zogeheten IP-nota van 2008 (zie hoofdstuk IV van het boekje) wordt in de kerk niet geïmplementeerd.

Het blijft een zwerfsteen of een excuustekst. Maar juist de relatie met Israël is van levensbelang voor de kerk. De kerk, ook de Protestantse en de Palestijnse kerk, is geworteld in Israël. Daarvan wil de werkgroep de kerk weer bewust maken.

Zoals gezegd, in kort bestek is er, afgezien van wat slordigheden (Naim Ateek is bijv. geen bisschop, maar canon; Joods en Jodendom worden, in tegenstelling tot wat omstandig betoogd wordt, niet consequent met een hoofdletter gespeld), veel interessante informatie te vinden, met name in de hoofdstukken 1 t/m IV over de eigen plaats van Israël en de verbondenheid van de kerk met Israël, uitgedrukt in verschillende kerkelijke uitspraken.

Ook het hoofdstuk over het internationale recht geeft nuttige informatie en een noodzakelijke correctie op gangbare misvattingen over dat recht. In het interview met opperrabbijn Jacobs voelen we hoe delicaat de ontmoeting is. Kunnen de Joden wel echt rekenen op de christenen?