www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Alles is geloven
Feike ter Velde
Uitgeverij Conserve
180 pagina's, € 17,99
ISBN 9789054293415
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Als je alle aderen van één menselijk lichaam aan elkaar verbindt ontstaat er een sliert van bloedvaten van honderdduizend kilometer! Een chirurg vertelde me over de wonderlijke werking van het lichaam. Het is een intellectueel mechanisme, dacht ik. Mijn vermoeden van een Schepper groeide naar het geloof in een almachtige en liefdevolle God, die zichzelf bekend maakt in de Bijbel. En pas dan deed ik ontdekkingen, die ikzelf niet had bedacht: hoofdpersoon is Jezus Christus, aan Wiens geboorte onze kalender is gelinkt. Ik werd een ander mens... een christen!
In de Hongerwinter van 1945 werd ik gered door bruine bonensoep en later geroepen door de boodschap van het Evangelie. Maar ik wil nuchter en logisch blijven, want juist wie denkt moet geloven!

Feike ter Velde (Zaandam, 1940) werkte dertig jaar bij de Evangelische Omroep, eerst als chef van het productiebureau. Toen als pr-manager en de laatste achttien jaar van zijn werkzame leven als maker en presentator van radio- en televisieprogramma's. Hij maakte indringende talkshows, waarin mensen verbazingwekkend openhartig hun levensverhaal vertelden. Hij preekt al meer dan veertig jaar in allerlei kerken en geeft Bijbelseminars in binnen- en buitenland.

www.feiketervelde.nl
 

4 . - juni 2013 - www.uitdaging.nl 

Het leven doet pijn

Recensie door de redactie Uitdaging

Tv-evangelist Feike ter Velde over het boek van zoon Peter, reacties daarop, waaronder zijn eigen boek en over 'de toestand' in de christelijke wereld anno 2013.

Achteraf is het misschien een bevestiging van het Bijbelse adagium dat alle dingen meewerken ten goede voor wie God liefhebben. Maar het in fictie gegoten boek van Peter ter Velde was wel een schok voor vader Feike. Hem bleek altijd te zijn ontgaan dat Peter zich opgesloten voelde in het ouderlijke godsdienstige milieu. Het mededogen waarmee
de vader reageerde, bracht een seculiere uitgever ertoe een christelijk boek te lanceren. Of Feike dat wilde schrijven.

'Die titel “Alles is geloven” is door de uitgever bedacht,' zegt Feike ter Velde (73) in een terugblik op het laatste, roerige jaar. Hij had eerder wel aan het schrijven van een boek gedacht. Het kwam er nooit van. Tot een seculiere uitgever erom vroeg. Ter Velde, bekend geworden als tv-evangelist bij de EO, ontpopt zich ook in zijn boek vooral als prediker: 'Ik dacht: "Nu ik de kans heb, ga ik uitleggen hoe logisch het is christen te zijn. In God als Schepper te geloven, Die Zich ook presenteert als Verlosser.” Ter Velde is nog steeds een veelgevraagd spreker én redacteur van tijdschrift Het Zoeklicht.

Schok
Er is inmiddels veel uitgesproken met zoon Peter, die - valt te lezen in zijn boek 'Vader en Zoon' - het geloof van zijn ouders verliet, hoewel het er jarenlang op leek dat hij daar volledig in meeging. Feike blijft ook nu voor hem bidden en constateert dat de relatie opener en eigenlijk beter werd. Al betreurt hij de weg die zijn zoon insloeg. 'Het was een schok voor mij. Maar hij leefde dus lang in twee werelden. In Israël, waar hij voor de NOS zat, leefde hij geestelijk op in een internationale gemeente. Maar later is hij hier afgeknapt.'

Feike zelf had met zijn vader ook een naar eigen zeggen nogal 'onhandige' relatie. Na diens dood kreeg hij daar last van. Daar kwam hij geestelijk overheen tijdens een studieverlof in Amerika, toen hij in afzondering woonde. Op diens sterfbed noemde zijn vader Feike's hoogmoed als oorzaak van de kloof tussen beiden. Dat het ook in de relatie met de volgende generatie Ter Velde niet altijd optimaal ging, blijkt uit Peters relaas. Feike: 'De ontreddering van mijn vader heb ik nooit gezien. Dat vind ik nu verschrikkelijk. Hij was heel algemeen ontwikkeld, een goede prater, maar wij konden geen gesprek voeren.'

Falend vaderschap
Mensen de ruimte geven en niet oordelen, waren voor Feike altijd het moeilijkst in zijn leven, zegt hij. Of met een citaat uit zijn boek: 'Ik had mijn kinderen mijn schema's van het leven trachten mee te geven. Met de oorlog, de verwarring en armoede daarna, plus de dreiging van de grote boze wereld achter zich, wilde hij al die dingen ver van hen houden, hen 'behoeden voor de moeilijkheden die ik zelf liever ook niet had meegemaakt'. Zijn verlangen was ook dat zijn kinderen kozen voor normen en waarden die hij zelf uit de Bijbel had geleerd, maar daarbij gebruikte hij - naar eigen zeggen - dominante zeggingskracht. 'Vooral mijn zoons hebben eronder geleden, zonder dat ik het zelf ooit heb gemerkt. Peter confronteerde hem in fictievorm met zijn falend vaderschap, vindt Feike: 'Een aangrijpend relaas van een tiener in de verdrukking van zijn eigen goedbedoelende en vooral gelovige vader.' Zijn beide zoons zijn hem in de afgelopen periode tegemoet gekomen met 'uitgebreide armen van aanvaarding en vergeving, van bemoediging en vertroosting'. Anders dan hij zelf met zijn vader omging. Feike is zijn oudste, Peter, niet verloren. Hoewel die het geloof aan de wilgen lijkt te hebben gehangen.

Pastoraal
Feitelijk is het boek van Feike geen reactie op dat van Peter, maar vooral de noodkreet van een evangelist die het schepsel steeds meer zijn Schepper en diens Woord ziet verwerpen. Een verhaal in drie delen: het 'wegnemen van rationele bezwaren tegen het geloof', het 'profetische Woord tegen het heidense wereldbeeld van veel christenen' en zijn persoonlijke 'binnenkamer', die hij op een kier zet. In het laatste komt even zijn relatie met Peter aan de orde. Feike: 'Het leven doet pijn. Er gaat veel mis tussen vaders en zoons, omdat zij elkaar niet meer spreken. In die zin is Peters boek eigenlijk pastoraal. Hij werd bepaald bij de overeenkomst van domineeskinderen met allemaal diezelfde pijn in hun hart.

Verdedigen
Rationeel kan men wat Feike betreft niet om een Schepper heen. Hij betreurt het bijvoorbeeld dat geestelijke leiders die vroeger anders dachten nu de evolutieleer aanhangen. 'Ik ken een leraar biologie, die rustig de evolutieleer verdedigt en op zondag preekt. Als wetenschappelijk model vind ik die theorie niet erg. Maar presenteer het niet als absolute waarheid. Wetenschappers zeggen: "Zó is het en ik wil iets anders niet horen" Maar de Waarheid is de Bijbel. Zolang ik leef, wil ik die verdedigen.'

Volgens hem infiltreert een aan New Age gerelateerd denken de kerken: 'Waarom zouden jonge mensen nog in de Bijbel geloven? Het begin klopt niet en het einde ook niet. Wat dan wel?' Het ondermijnen van Gods Woord is volgens Ter Velde al decennia gaande. In reactie daarop werd in de zestiger jaren de EO opgericht, die in de ogen van Ter Velde ook niet trouw is gebleven aan haar opdracht en beginselen en, naar hij zegt, te veel 'gericht is op het hier en nu, het eigen ik van de mens'. Volgens Ter Velde is ook 'de Kerk in de wereld van de leugen terecht gekomen. Wij zijn in Nederland en Europa de weg kwijt'.

Fenomeen
Ter Velde stelt dat een 'inferieure, goeddeels vrijzinnige theologie' de Bijbelse boodschap uitholt. Dat raakt volgens hem ook de evangelische beweging, waar steeds meer theologisch opgeleide voorgangers komen: 'Evangelische predikers moeten naar een goede Bijbelschool. Er is niets tegen goede theologie, maar dan wel een die buigt voor de Bijbel.'

Een fors deel van het boek onderstreept het belang van 'het profetische Woord'. Dat staat volgens Ter Velde haaks op 'het heidense wereldbeeld' van veel christenen: 'Je hoort niets meer over de wederkomst van de Heer en het komende Vrederijk. Johannes de Heer was een fenomeen. Hij bracht onvervulde profetieën weer onder de aandacht. Maar er is, zeker in evangelische kring een tekort van doordenken van wat God in Zijn Woord bedoelt'. Terwijl het er volgens Ter Velde juist om gaat dat Gods kinderen de geheimenissen uit Zijn Woord leren kennen: 'Die wil Hij gelovigen openbaren. Zijn Woord geeft licht op het zichtbare en onzichtbare'.

Popie Jopie
Gereformeerd opgevoed, kwamen Feike en zijn vrouw in 1964 tot levend geloof in Christus, meldt hij. Maar eigenlijk was hij altijd wel met God en Zijn Woord bezig. Al op zijn twaalfde jaar was hij ervan overtuigd dat de kinderdoop niet kon en dat men zich alleen op grond van persoonlijk geloof moest laten dopen. Het leek er op dat hij met dat standpunt geen belijdenis kon doen. 'Mijn aanstaande schoonvader belde met een ouderling. Die zei: Ik wilde wel dat alle catechisanten zover doordachten. De dominee haalde bakzeil en ik kon belijdenis doen'. Nu komt Ter Velde weinig Bijbelse diepgang tegen op het kerkelijke erf, inclusief het evangelische. Met Schriftuurlijk flinterdunne prediking massa's trekken lijkt nu het devies: 'Je moet Popie Jopie wezen, anders ben je nergens meer. Maar als profeet ben je dan de weg kwijt. Ik zeg niet dat ik profeet ben, maar wil wel de profetische boodschap van de Bijbel doorgeven.'

3. Profetisch Perspectief - juni 2013 - www.profetischperspectief.nl

Alles is geloven

Recensie door G. Hette Abma

Onwillekeurig dacht ik een biografie in handen te hebben. Niemand hoeft zich daarover te verwonderen. Het recent verschenen boek van Feike ter Velde begint met herinneringen aan de hongerwinter van 1945 in zijn geboorteplaats Zaandam. Maar een strakke regie ontbreekt echter in zijn relaas. Wat slordig gelezen zou je denken dat er eerst een nieuwe dimensie aan zijn leven werd toegevoegd door de belevenis van het vaderschap (pag.66) en dat hij later in het huwelijk is getreden (pag.83). Maar dat kan onmogelijk overeenstemmen met het patroon van normen en waarden van de toen nog jeugdige Feike ter Velde. Er was al wel wat in zijn leven veranderd toen hij ging trouwen en kinderen kreeg. Aan allerlei ingrijpende momenten in zijn leven koppelt hij zijn beschouwingen, die in de ondertitel van zijn boek treffend worden gekarakteriseerd als 'verhalen'. Je merkt aan alles dat de auteur in dit boek echt op dreef is. Hij is dan ook een geboren verteller.

Grote bekendheid kreeg Feike ter Velde met de presentatie van het programma 'God verandert mensen'. Op de omslag van zijn kortgeleden gepubliceerde boek lezen we: 'Hij maakte indringende talkshows waarin mensen verbazingwekkend openhartig hun levensverhaal vertelden.' Nog levendig kan ik me herinneren hoe ik vaak diep ontroerd werd door het kijken naar dit programma. Ooit heb ik wel eens gedacht: het zou mooi zijn als Feike zelf eens zou vertellen hoe zijn leven is veranderd door het ingrijpen van God. In boekvorm is dit verhaal nu verschenen. Laat de kans niet schieten dit te lezen, zou ik zeggen.

Kritiek op de kerk
Eerlijk gezegd vind ik het oordeel van de auteur over de (Gereformeerde) Kerk erg scherp. Maar het is ook wel schokkend te vernemen hoe de vader van Feike van de kerk vervreemd raakte. 'Vanwege de schande van het faillissement [van een groothandel in huishoudelijke artikelen en aardewerk, G.H.A] vond de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk van Watergraafsmeer het beter dat mijn grootvader niet meer achter het kerkorgel in de zondagse diensten plaats zou nemen. Mijn vader vertelde dikwijls dat dat de enige keer was dat hij zijn vader heeft zien huilen. Vermoedelijk is dat er ook de oorzaak van dat mijn vader al tijdens zijn tienerjaren niets had met de kerk waarin hij was geboren en getogen. Hij vond altijd dat ze vroom konden praten, maar als het er op aankwam werd je behandeld als een stuk oud vuil. Mijn vader is hier diep door gekwetst geweest' (pag.20). Zelf heeft Feike ook grote bezwaren tegen de Gereformeerde Kerken synodaal. Naar zijn oordeel geloofde de dominee zelf niet wat hij stond te preken. Niemand in de kerk wist te zeggen wie God was. Hij hekelt de sfeer als onbewogen en rationalistisch.

Tot bewust geloof
Op een verrassende manier raakt hij toch bij de dienst van God betrokken. Naar zijn besef leerde hij op de zondagsschool in het gebouwtje van vatenhandelaar Evenblij de eerste beginselen van het geloof kennen. Dat was dus niet tijdens de kerkdienst van de Gereformeerde Kerk die eerst op die locatie werd gehouden, maar tijdens de bijeenkomsten van de zondagsschool die daarna werden georganiseerd door de familie Evengroen van de Vergadering der gelovigen (pag. 21). Op 24-jarige leeftijd komt hij tot bewust geloof en doet ook belijdenis in de Gereformeerde Kerken. Nog heel lang zal hij ondanks al zijn bezwaren deel uitmaken van die kerkgemeenschap, voordat hij overgaat tot een evangelische gemeente.

Geestelijke vader
Op zijn spirituele zoektocht ontmoet hij ds. W Glashouwer de latere voorzitter van de Evangelische Omroep , die voor hem een geestelijke vader zal worden. 'Hij sprak met groot gezag en bracht de Bijbel tot leven. Wanneer hij preekte hing ik aan zijn lippen en miste geen punt of komma. Ik ging naar huis met steeds weer nieuwe bagage aan kennis en door die kennis aan beleving van mijn geloof' (pag. 63). Die laatste woorden blijven bij mij hangen. Het is opmerkelijk dat Feike ter Velde er dan meteen op laat volgen: 'Alles had een stevig onderbouwd fundament. De rationele logica van het christelijk geloof brengt ons verder dan alleen emotionele beleving daarvan. Rationele argumenten brengen ons dichter bij de eeuwige dingen, omdat ze horen bij onze eigen denk- en ervaringswereld' (pag.64). Het is merkwaardig dat de schrijver dit vooral als erfenis meeneemt uit de traditie van de Gereformeerde Kerken. Is juist het rationalisme niet debet aan de teloorgang? Wat bij Feike vooral een rol speelde, is dat hij 'geen huichelaar wilde worden, geen vrome kwezel, maar iemand die in staat is dat wat hij gelooft ook met rationele argumenten te onderbouwen' (pag.71). Naar mijn overtuiging kun je echter een op rationalistische leest geschoeide vrijzinnigheid niet met orthodoxe rationalistische argumenten bestrijden.

Hoogmoed
Herhaalde malen kreeg Feike het verwijt te horen, dat hij zich arrogant gedroeg. Dat was het geval bij zijn werkgever en ook de dominee vond dat. Je kunt daar nog om glimlachen. Het stemt je triest te lezen dat zijn vader zich irriteert aan het feit dat zijn zoon anderen geringschat en zich boven hen verheft. Dit geeft een enorme verwijdering.
Het laatste hoofdstuk gaat over 'hoogmoed'. Dit gedeelte vormt het meest ontroerende van het hele boek. We treffen hier geen rationele verantwoording aan, maar krijgen we een verslag van de ervaring over de hemelse vader die zich over zijn kinderen wil ontfermen. Juist als het erom gaat je vader te eren en de goede omgang te vinden met je eigen kind. Zulke passages pleiten ervoor dit boek niet ongelezen te laten.

Israël
Leerzaam is wat Feike ter Velde doorgeeft van wat hij door de loop der jaren heeft ontdekt in de bijbelse profetieën, die handelen over de toekomst van de wereld en de plaats van Israël daarin. Een heel hoofdstuk wijdt hij aan 'het mooiste thema van de Bijbel'. Met veel liefde schrijft hij over Israël. Alles gefundeerd op grond van de heilige Schrift. 'De Bijbel verklaart de situatie van het Joodse volk. Profeten van Israël hebben de terugkeer voorzegd vanuit de diaspora en het herstel in de eindtijd als de Messias van Israël zal komen. Als de Messias is gekomen kan het beloofde vrederijk aanvangen: het koninkrijk van God' (pag. 163). Dat er wereldwijd verzet tegen wordt aangetekend staat al in de Bijbel aangekondigd (Openb. 11: 18). Maar dat er vanuit de kerk tegen dat koninkrijk wordt gefulmineerd is verontrustend. 'Er wordt wel gebeden: 'Uw koninkrijk kome...', maar dat moet een koninkrijk worden zónder Israël.'Velen zullen het als erg pijnlijk ervaren, maar het is wel erg ontmaskerend als hij eraan toevoegt: 'Dat koninkrijk moet vooral Judenrein zijn. Al vijftienhonderd jaar is Israël, het Joodse volk, in de kerk weggetheologiseerd.' Het kan sanerend werken de publicatie van ons redactielid te lezen. Zo het nog niet duidelijk was: van harte aanbevolen!

2. EO-VISIE - 12 januari 2013 - www.eo.nl

'Ik moet helaas spreken van falend vaderschap'

"In mijn leven heb ik twee mensen emotioneel gezien echt in de kou laten staan," vertelt voormalig EO-presentator Feike ter Velde (1940). "Mijn vader en onze oudste zoon, Peter. Beide keren zijn mijn ogen daar te laat voor opengegaan. Waarom? Wist ik het maar."

Op zijn salontafel in Zeewolde ligt Feikes nieuwste boek, Alles is geloven! Onopgesmukt en gepassioneerd vertelt hij daarin over zijn leven. Van zijn kinderjaren in de oorlogstijd tot nu, en alle mooie én minder mooie gebeurtenissen daartussenin. "Ik heb het opgeschreven in de hoop dat mensen – vooral vaders – er lessen uit trekken."

Fietsje
Zijn eigen vader typeert hij als een gezellige, warme man, een echte Amsterdammer. "Stapelgek op zijn vrouw, en ontzettend goed voor hun kinderen. Hij lachte graag en kon geweldig verhalen vertellen. Ik bewaar prachtige herinneringen aan hem; de vroegste uit de hongerwinter. We woonden toen in Zaandam. Mijn vader zat in het verzet en was soms lange tijd afwezig. Als jochie van een jaar of 4 racete ik eens op het rode fietsje van een buurjochie de straat uit, zag mijn vader aan komen fietsen en riep: 'Papa!' Terwijl ik snel op hem af reed, stapte hij af. Breed lachend tilde hij me met fiets en al húps de lucht in. Zoiets vergeet je nooit meer."
De warmte waarmee Feike nu over zijn vader spreekt, contrasteert sterk met de kilheid die zijn houding later kenmerkte – letterlijk tot aan het graf. Zonder dat er ooit sprake was van conflicten of ruzie, groeiden hun levens na de vroege dood van Feikes moeder volledig uit elkaar. 

Sterven
Draaide voor Feike sinds zijn bekering in 1964 alles om het geloof, zijn vader nam er op den duur afstand van. "Wij passeerden elkaar als schepen in de nacht. Ik had mijn eigen, drukke leven, hij het zijne. Het contact was er niet meer. Zijn tweede huwelijk werd een ramp. Toen hij bij deze vrouw wegliep, was hij ontheemd. Dat hoorde ik veel later van mijn broer." 
Zelfs na een alarmerend telefoontje dat zijn 79-jarige vader waarschijnlijk op sterven lag, wilde Feike hem niet bezoeken. "Vreselijk, hè? Maar zo was het wel. Ik zei tegen Wil, mijn vrouw: 'We gaan wel naar zijn begrafenis...' Zij heeft me daarop letterlijk naar het ziekenhuis gesleept. Daar lag hij, op de Intensive Care. Het allerlaatste wat hij tegen mij zei, was: 'Ik hoop dat jij je hoogmoed nog eens kwijtraakt.' Het deed me niets. Geen flauw idee wat hij bedoelde." 

Droom
Tot twee jaar later. "Tijdens een studieverlof in Amerika kwamen zijn laatste woorden mij heel onverwacht weer in gedachten........

Lees verder...

1. - 30 november 2012 - www.rd.nl 

Het levensverhaal van Feike ter Velde

Recensie door Jan van ’t Hul

Feike ter Velde schreef het boek "Alles is geloven!" Foto RD, Henk Visscher
In de huiskamer klinkt zacht Classic FM. Een schilderijlamp beschijnt een stilleven aan de muur. Op tafel ligt het eerste exemplaar van zijn boek dat morgen verschijnt: ”Alles is geloven!”, een bundel verhalen uit het leven van Feike ter Velde.

Zeewolde, op een grijze woensdagmorgen. Lange rijen huizen, strak, geordend, keurig en overzichtelijk. Het leven van Feike ter Velde, ooit perschef van de Evangelische Omroep en hoofdredacteur van Het Zoeklicht, is minder overzichtelijk dan de plaats waar hij woont.

„Ik ben gek op de polder, op dit weidse land, op de prachtige luchten en de ver­gezichten. Hier is alles even mooi. Ik houd niet van bossen en bergen. Die zijn wel mooi, maar ze benauwen me ook. Ik wil ver weg kunnen kijken.”

Zijn boek ”Alles is geloven!” begint bij vroeger, bij het thema ”Hongerwinter”, het eindigt in het heden, bij het thema ”Hoogmoed”. In de eerste regels gaat het over zijn ouders, over zijn moeder die ’s morgens in een halfdonkere woonkamer met een krant en wat houtjes de kachel probeert aan te maken, en over zijn vader, van wie Feike langzaam maar zeker voorgoed vervreemdde.

De laatste regels gaan over zijn relatie met zijn oudste zoon, Peter, die hem recent de spiegel voorhield van een dominant vaderschap. „Bijna was ik Peter kwijt. Heel indringend ben ik gaan begrijpen wat de laatste tekst uit het Oude Testament zegt: „En hij zal het hart der vaderen tot de kinderen wederbrengen, en het hart der kinderen tot hun vaderen.” Nu weet ik pas wat er precies in die laatste tekst van Maleachi staat.”

Tijdens het gesprek blijft Classis FM aan. „Ik ben groot geworden met muziek, met Bach vooral. Mijn vader en mijn moeder – zij heeft nog orgelles gehad van Jan Zwart – ze zongen beiden op de Bach­vereniging in Zaandam. Zij was sopraan, hij tenor. Door hen heb ik Bach leren kennen.”..............

Lees verder...