www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Eruit jij!
Gerry Velema
 Uitg. Callenbach, Kampen 2008
291 blz. € 15,95
14+
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
 
Dat een verhaal gesitueerd op Java ten tijde van de Tweede Wereldoorlog toch een actueel thema kan bevatten, bewijst dit boek. In zijn geliefde moederland is Thomas niet meer welkom en zijn vaderland kent hij amper. Thomas, geboren in Nederland, groeit op op Java. Hij leert van zijn Javaanse vriend, Hardjónó, alles over het eiland en de natuur, de adat en inwoners. Zijn vriend is de beste vriend die hij zich maar kan wensen. Maar er verandert iets. Niet alleen de Japanners lopen Java onder de voeten, maar dat uitgerekend Hardjónó denkt dat er op Java geen plaats meer is voor Thomas… Eruit, jij! is een aangrijpend, soms beklemmend verhaal over vriendschap onder druk van oorlog, geweld en nationalisme. De vragen die Thomas voor de kiezen krijgt, klinken ook in deze tijd: wat moet je met een vaderland dat je amper kent? Met je moederland waar je veel van houdt, maar waar je uit weg moet, omdat je kleur fout is. Maar de grootste vraag die Thomas bezig houdt, betreft zijn vriend: wat is vriendschap en kan ik wel vriend blijven, ook als hij… 
 

2. Nederlands Dagblad - 28 augustus 2009 - www.nd.nl

Gerry Velema schrijft beste christelijke kinderboek

van onze redactie binnenland

HARDERWIJK – Het boek ‘Eruit jij!’ van Gerry Velema is winnaar van Het Hoogste Woord, de prijs voor het beste christelijke kinderboek van het jaar.

Dat maakte de Werkgroep Christelijke Kinderboeken vrijdagmorgen bekend. Velema beschrijft in het boek het waargebeurde verhaal over twee hartsvriendinnen die door de politieke situatie in de laatste jaren van Nederlands-Indië recht tegenover elkaar komen te staan. ,,Een verhaal vol inlevingsvermogen dat de jury het meest bij bleef en de lezer raakt’’, aldus het juryrapport. ,,Zonder ooit in Indonesië geweest te zijn, weet Velema de couleur locale treffend neer te zetten. Een knappe prestatie.’’

De kinderpublieksprijzen voor de beste christelijke kinderboeken, de Eigenwijsprijzen, gaan dit jaar naar Evelien van Dort en - opnieuw - Hans Mijnders. Kinderen uit de leeftijdsgroep 4 tot 8 jaar kozen voor het paardenboek ‘Ster de knuffelpony’ van Van Dort. Hans Mijnders is bij de kinderen tussen 9 en 14 jaar publieksfavoriet. Hij wint de Eigenwijsprijs voor de vierde keer, dit jaar met ‘Bruggers’, een volgens de jury "herkenbaar boek over het schoolleven".

Lees ook 15 mei 2009: www.nd.nl - Nominaties beste christelijke kinderboek bekend
 

1. Nederlands Dagblad - 21 februari 2008 - www.nd.nl
Velema schrijft indringend boek over jappenkamp

Recensie door Sophia Geuze

Gerry Velema's jeugdboeken spelen zich af in het hier en nu. Vaak snijden ze een thema aan, bijvoorbeeld pesten of anders zijn. Met haar nieuwe boek Eruit jij! duikt ze in het verleden.

Het boek gaat over vreemdelingschap, nationalisme en vriendschap. Hoofdpersoon in Eruit jij! is Thomas die in Indonesië woont als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Aan het begin van het boek heeft Thomas net een 3 gehaald voor algebra. Zijn Indonesische vriend Hardjònò zal hem helpen het cijfer weer op te halen. Maar alles loopt anders. De Japanners vallen Indonesië binnen. Thomas vader wordt opgeroepen, Hardjònò kiest voor en dus tegen Soekarno en Thomas moet met zijn moeder en zusje hun huis uit. En het wordt nog erger. Thomas wordt van zijn familie gescheiden en moet naar een mannenkamp.

Het verhaal van Thomas is aangrijpend. Velema is goed in het beschrijven van Thomas' emoties. Zijn haat tegen Hardjònò die hun vriendschap verbreekt alsof die nooit wat voor hem beketende, zijn afkeer van Hielke die door de dysenterie in de drek zit en wartaal uitslaat en zijn onmacht als pater Frans overlijdt. Soms wordt het je als lezer bijna te veel. En dan schrijft Velema nog lang niet alles. Als Thomas later zijn zusje Lizzi weer vindt, is het dertienjarige meisje totaal veranderd. Wat er gebeurd is, weet Thomas niet, maar hij mag haar niet aanraken en ze lacht bijna nooit meer. Wat er met Lizzie gebeurd is, laat zich raden. Thomas voelde zich een echte Javaan. Maar door de invloed van Soekarno is hij opeens een vreemdeling en niet meer welkom in het land dat hij als zijn vaderland zag.

Gerry Velema is nooit op Java geweest. Ze heeft ook de oorlog niet meegemaakt. Maar ze luisterde heel goed naar Jeppe Mellema. Mellema doorstond wat Thomas meemaakt en maakte er Velema deelgenoot van. Hij vertelde over zijn ervaringen in een jappenkamp en het geweld net na de oorlog. Zijn verhaal groeide uit tot Eruit jij! Niet verwonderlijk dat hij op 17 mei het eerste exemplaar van het boek kreeg. Mellema is gastdocent van de stichting Gastdocenten W02 Zuidoost Azië. Hij vertelt op scholen en in groepen zijn levensverhaal. Vier jaar lang was hij Velema's geschiedenisleraar. "Mocht u oneffenheden in het boek tegenkomen, dan ligt dat aan de leerling, niet aan de leraar!
Zonder Jeppe was er geen Thomas geweest, geen Hardjònò en geen Eruit jij!”, schrijft Velema op haar website (www.gerryvelema.nl). Velema combineerde Mellema's verhaal met haar eigen fantasie. Toch klopt er veel. Zo werd Mellema bijna geraakt door een kogel. De onderbroek met het kogelgat erin, heeft hij nog steeds. En Thomas wordt net als Mellema ook door zijn moeder uitgezwaaid als hij naar het mannenkamp vertrekt. Mellema zag zijn moeder nooit meer terug. Ze stierf aan de gevolgen van hongeroedeem. Eruit jij! zal voor veel mensen, jong of ouder, een onbekende wereld openen.

www.vergadering.nu