Reformatorisch Dagblad 
Recensie door drs. I. A. Kole - 3 november 1999

"Kleutervertelboek" Anne de Vries kleurrijker en compacter

Een gids naar het Grote Boek

Het "Kleutervertelboek voor de Bijbelse Geschiedenis" van Anne de Vries wordt veel gebruikt om kinderen van vijf jaar en ouder als ze naar bed gaan of na het eten uit voor te lezen. Ook wordt na de bijbellezing soms voor de kleintjes hetzelfde gedeelte uit de kleuterbijbel gelezen. Oudere kinderen kunnen dit boek zelf lezen. Verder wordt dit boek gebruikt na de voorbereiding van de bijbelles om te zien hoe een vertelling opgebouwd kan worden, hoe de vertelling kan beginnen en/of afgesloten kan worden. Vaak ook om te zien hoe moeilijke gedeelten toch begrijpelijk verteld kunnen worden.
 

Deze uitgave behoort bij de klassieke kinderbijbels. De bedoeling ervan is een gids te zijn naar het Grote Boek, de geschiedenis zo te vertellen dat de kinderen het kunnen begrijpen. De kinderbijbel moet zichzelf overbodig maken, zodat de kinderen later zelf de Bijbel gaan lezen.

De schrijvers van de klassieke kinderbijbels richten zich altijd op een bepaalde doelgroep. In dit geval heeft Anne de Vries bij het schrijven in de jaren veertig kinderen uit gezinnen die behoren tot de Gereformeerde Kerken (synodaal) op het oog gehad.

Compacter

De hier te bespreken uitgave heeft een facelift ondergaan. De tekst is wat bewerkt, de tekeningen zijn nieuw en het boek is helemaal in fullcolour uitgevoerd. Verder zijn er kaarten tussen de tekst opgenomen, informatieve tekeningen van bijvoorbeeld de ark, korte toelichtingen op gebruiken, woorden en personen.

Het bovenstaande heb ik uit de tekst opgetekend. Er ontbreekt een korte toelichting op de veranderingen. Dat is heel jammer, want bij de bewerking zijn wel keuzes gemaakt: sommige gedeelten zijn compacter gemaakt, soms is de directe rede toegepast en vooral in de geschiedenissen van het Oude Testament zijn er 'toepassende' gedeelten weggelaten.

Het gedeelte "Alles komt van God", dat wel in de oorspronkelijke uitgave staat, is weggelaten. Dat is jammer, want aan de kinderen wordt hierin duidelijk gemaakt dat God voor ons zorgt, ook voor ons eten.

Na de geschiedenis van de schepping missen we in de nieuwe uitgave het slot: "En nu is er niets op de wereld, dat God niet heeft gemaakt. En er is geen kindje op heel de wereld, waar God niet voor zorgt. Zul je dat nooit vergeten?"

Abel en Abraham

In de vertelling over de zondeval ontbreekt ook het slot: "Arme Adam en Eva! Het was zo vreselijk naar. Maar het was hun eigen schuld. Wat waren ze ongelukkig! Maar eens als het Kindje zou komen, dan zou alles weer goed worden. En als ze daaraan dachten, dan werden ze toch weer een beetje blij."

De afsluiting van de moord op Abel en de geboorte van Seth missen we ook: "Als Adam en Eva naar hem (Seth, red.) keken, moesten ze aan Abel denken. Dan zeiden ze: "Och, die arme Abel!" Maar dat hoefde niet. Abel was helemaal niet arm. Want Adam en Eva hadden wel het lichaam van Abel begraven, maar dat was Abel zelf niet. Abel zelf was in de hemel, bij God en de engelen. Daar was niemand meer, die hem kwaad wilde doen. Daar was het nog fijner dan in het paradijs."

De vertelling over Abraham mist: "En eens op een dag zal ook de Here Jezus geboren worden. Naar die dag verlangde Abraham nog het meest."

Bij de afsluiting van het Oude Testament wordt een gedeelte weggelaten waarin gewezen wordt naar de komst van de Zaligmaker, onder andere: "In Bethlehem werd Hij geboren, zoals stond in de boeken van God. En weet je, hoe Hij heette? Jezus."

Het slot van de vertelling over het bezoek van de herders aan het Kind wordt weggelaten in deze vernieuwde editie: "Ze gingen door het donkere veld en zongen samen een lied. "Ere zij (...) een welbehagen." Ze konden het niet zo mooi als de engelen. Maar ze zongen het heel eerbiedig. Ze moesten wel zingen, want ze waren zo blij. Het Kind in de kribbe had hen al gelukkig gemaakt."

De vertelling over de uitstorting van de Heilige Geest mist: "En dat de Here Jezus ze zo blij en gelukkig had gemaakt."

Beter?

De vernieuwde uitgave ziet er fris uit. De tekeningen zijn vaak informatiever en duidelijker. Over de afbeelding van de Heere Jezus blijven de meningen verdeeld. Hij is God en Mens, ons in alles gelijk geworden behalve de zonde. Er is een grote terughoudendheid in acht genomen.

De naam Here is in de bewerkte uitgave vervangen door Heere. Het weglaten van gedeelten die heenwijzen naar de Heere Jezus, waardoor de eenheid van de Bijbel benadrukt wordt, is een wezenlijk verlies. Het gaat in de Bijbel om heilshistorie, om belofte en vervulling. In Hebreën 11 wordt een rij van geloofsgetuigen uit het Oude Testament genoemd, waardoor juist de eenheid van de Bijbel aangegeven wordt.

De inhoud van de vertellingen moet zijn: Opdat de kinderen geloven dat Jezus is de Christus de Zoon van God en dat ze gelovende het leven zouden hebben in Zijn Naam.

Om de relatie met de Bijbel aan te geven, is het noodzakelijk dat bij elke vertelling het bijbelgedeelte vermeld wordt en in de inhoudsopgave. Dat had bij de bewerking meegenomen moeten worden.

Kennisneming van deze uitgave geeft opnieuw aan dat het heel belangrijk is om kieskeurig te zijn met het kiezen van een kinderbijbel voor de kinderen. Deze uitgave eist van de verteller dat er een aantal zaken aan wordt toegevoegd. Ook aan kinderen moet verteld worden dat ze de Heere God steeds verdriet doen en dat ze een nieuw hart moeten hebben. Dat ze daarom mogen bidden.