www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

De andere wang toekeren
Daniel de Waele
Over de lastige Bergrede
EAN: 9789463691000
152 blz.
Uitgever: Buijten & Schipperheijn Motief
Prijs: € 14,90
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Niet boos worden maar vergeven als iemand je benadeelt, niet naar de mooie vrouw of de knappe man van een ander kijken, altijd de waarheid spreken en ook nog eens je vijanden liefhebben. Kortom: volmaakt zijn, net als God. Dat is wat Jezus van ons vraagt. Toch? Het blijkt dat er over deze thema’s nogal wat misverstanden bestaan. In de Bergrede komen ze stuk voor stuk langs. Het zijn lastige teksten, want de lat lijkt in die toespraak wel heel hoog te liggen. Maar misschien is dat niet wat Jezus wilde zeggen. In dit boek worden zes van die lastige teksten besproken: wat bedoelde Jezus nou echt?

..

2. - 16 augustus 2021 -

De andere wang toekeren?

Boekrecensie door Kris Tavernier

In zijn boek ‘De andere wang toekeren? Over de lastige Bergrede’ bespreekt Daniël De Waele de zes zgn. antithesen uit de Bergrede, die opgetekend staan in Mattheüs hoofdstuk 5 de verzen 17 tot 48. Bij het brede publiek zijn deze antithesen beter bekend als de ‘U hebt gehoord dat er gezegd is … maar Ik zeg u’-uitspraken van Jezus. 

De titel is een beetje misleidend alsof het boek over de gehele Bergrede zou gaan, terwijl het in werkelijkheid slechts over ongeveer een dertigtal verzen gaat. Anderzijds moet er worden gezegd dat de inzichten die De Waele in dit gedeelte van de Bergrede doorgeeft, prikkelen om ook de rest van deze Bergrede (en bij uitbreiding het gehele evangelie van Mattheüs) ernstig te herlezen.

In zijn inleiding en twee inleidende hoofdstukjes bereidt de schrijver zijn lezers erop voor om de zes antithesen te gaan lezen en onderzoeken. In de zes volgende hoofdstukken bespreekt De Waele dan telkens een van deze zgn. antithesen. Twee afsluitende hoofdstukjes brengen de lezer terug tot de kern van de zaak van deze antithesen, of eigenlijk van de gehele Bergrede.

Het is boeiend dat de schrijver ook de visies uit vroegere tijden en uit diverse hoeken geeft op deze verzen. Zo verwijst hij onder meer naar Albert Schweitzer, enkele kerkvaders, Calvijn, Luther en diverse rabbijnen. 

De grootste meerwaarde is nog wel dat De Waele de uitspraken van Jezus plaatst in de tijd en in de context waarin ze werden uitgesproken, namelijk in het Jodendom van de eerste eeuw! Hij verwijst dan ook naar de geboden zoals die in de wet van Mozes voorkomen en hoe ermee werd omgegaan in de geschiedenis van het Jodendom en in Jezus’ tijd. Hij laat ons dus de Bergrede lezen in het licht van de Thora uit het oude testament en in de context van de tijd waarin Jezus zijn Bergrede gesproken heeft. Het gevolg is dat we een bredere kijk en meer inzicht krijgen op zowel het gebod van Mozes zelf, alsook op de bespreking ervan door Jezus. Een dergelijke benadering is een grote hulp bij het begrijpen van het besproken gedeelte. Dat maakt dit boekje zeer boeiend.

Wie schrik zou hebben dat De Waele ofwel pro ofwel contra ‘de wet’ zou spreken heeft het fout. Hij spreekt met respect over de wet, maar laat eveneens zien dat Jezus de uitspraken uit de wet van de uiterlijke daden naar het binnenste hart brengt. Wie deze uitspraken van Jezus in de bergrede wil begrijpen zal beslist veel deugd hebben van de boeiende studie die geschreven staat in dit boekje.

1.   indekerk.be Blog - 16 augustus 2021 - indekerk.be...

De andere wang toekeren?

Boekrecensie door Kevin Buch

Een boek vol hypotheses over de bergrede
Op de achterflap van dit boek wordt uitgelegd waarom de Bergrede zo lastig is: Jezus die volmaaktheid verwacht. De auteur wil dit aan de hand van zijn boek aan de kaak stellen en zoeken wat Jezus echt bedoeld kan hebben. Hij doet dit aan de hand van de thema’s uit de bergrede. Het kernwoord op de achterflap voor mij is “kan”, want na het boek gelezen te hebben is het duidelijk dat dit boek de visie is van de auteur over wat het zou kunnen betekenen. Hij onderbouwt zijn hypotheses goed, maar meer daarover later. Zo moet je het boek dan ook lezen: het is de auteur zijn visie, maar deze is dan ook voorwaardelijk en het zou zo kunnen zijn.

De befaamde hypothese
De auteur gaat altijd uit van één van de bekende thema’s van de Bergrede en eigenlijk komt zijn hypothese er steeds op neer dat Jezus eigenlijk een overtreffende trap gebruikt om eigenlijk iets minder te bedoelen. Dit roept om een voorbeeld: Vergeving: Jezus zegt: als je iemand moet vergeven moet je eerst één week teruglopen, vergeven en dan pas je offergave doen. De auteur onderbouwt aan de hand van voorbeelden uit de Bijbel, Talmoed, Sirach en geschriften van de kerkvaders dat het niet zo'n vaart moet lopen en dat je niet te snel moet vergeven. Ik ben het niet altijd eens met de hypotheses die de auteur stelt, onder andere over scheiden.

Sola Scriptura
Het probleem zit in het feit dat de auteur meerdere keren zijn hypotheses onderbouwt met geschriften anders dan de Bijbel. Hij gebruikt ze constant door elkaar zonder echt een onderscheid te maken. Ook staan de tekstverwijzingen pas achteraan en niet bij de teksten zelf. Ik vind dat de auteur de lezer daarmee verwart en diegene die voor Sola Scriptura (alleen de Bijbel) zijn, op het verkeerde been zet.

Conclusie
Ikzelf houd ervan om meer te weten over achtergrond bij bijbelgedeeltes te lezen en te leren over de heersende cultuur in die tijden. Daniël De Waele heeft echt zijn best gedaan om hier een impressie van te geven op basis van de vele geschriften die er zijn. De lezer moet in mijn ogen wel gewaarschuwd zijn dat dit een persoonlijke visie en interpretatie is. Als je het boek leest zonder deze disclaimer lijkt het soms alsof de hypotheses van de auteur bewezen en 100% waarheid zijn. Dit terzijde blijf ik het een aanrader vinden als je met deze houding dit boek over de Bergrede kunt lezen.