www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

4 RECENSIES

De Profeet Hosea
Bijbelverklaring
Gert van de Weerd 
Uitgeverij De Bink, Leiden, 2007 
ISBN 9789081141031
Pagina’s: 459 
Prijs: € 35,-
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Een Bijbelverklaring van het Bijbelboek uit het Oude Testament Hosea

4. Profetisch Perspectief - juni 2008

De Profeet Hosea

Boekrecensie door Jan van Barneveld

Wat een ijverig, zorgvuldig en grondig bijbelonderzoeker is Gert van de Weerd! Zijn verklaring van het boek Hosea is niet alleen een belangrijke hulp, maar ook een rijke schat voor iedereen die uit Hosea preekt, dit bijbelboek behandelt voor een bijbelstudiegroep of het profetische Woord uit de Schrift bestudeert. Van de Weerd gaat van de Hebreeuwse grondtekst uit. Daarbij maakt hij gebruik van de New International Version Interlineair Hebrew English Old Testament (NIVIHEOT). Dit is de Hebreeuwse grondtekst van het Oude Testament met onder elk woord een directe Engelse vertaling. Maar Van de Weerd is niet gauw tevreden en de NIVIHEOT krijgt niet zomaar het onverdeeld vertrouwen van de schrijver. Hij vergelijkt letterlijk tientallen andere vertalingen en exegeten van het boek Hosea. Herhaaldelijk constateert hij, ook bij de NIVIHEOT: "Dit staat niet in de grondtekst. En, een beetje ambitieus, maar met de juiste intentie: "Wij houden ons nauwgezet aan de grondtekst". Bij zijn woordstudies en bij moeilijk te vertalen woorden of passages zoekt hij de mogelijke woordbetekenissen na op andere plaatsen in de Schrift en vooral in Strongs Hebreeuwse woordenboek en concordantie.

In dit naslagwerk worden verschillende mogelijke betekenissen van bijbelse woorden gegeven met de andere plaatsen in de Schrift waar deze voorkomen. Als een vertaling dan nog moeilijk is past Van de Weerd het exegetische principe van 'Schrift met Schrift' vergelijken toe. Dit bewonderenswaardige, nauwgezette monnikenwerk komt des te meer naar voren als we even kijken naar de wijze waarop deze bijbelverklaring is opgebouwd. De behandeling van elk van de veertien hoofdstukken begint met een korte inleiding. Daarin vertelt de schrijver iets over eventuele vertaalmoeilijkheden, reacties en vertaalpogingen van andere vertalers en getuigt hij van zijn eigen enthousiaste visie op deze profeet. Vervolgens geeft hij van elke tekst vier vertalingen, namelijk de Statenvertaling, de NBG, de NBV en de grondtekst volgens de NIVIHEOT. Daarna worden die teksten bijna woord voor woord behandeld. Strongs Hebreeuwse woordenboek geeft hem de mogelijke betekenissen van een woord. Dan vertelt hij wat andere vertalers ervan hebben gemaakt. Helaas is dat dikwijls een vertaling vanuit een eigen vooringenomenheid, theologische visie. Dan beargumenteert hij (voor mij als leek meestal overtuigend) de eigen keus. Ten slotte geeft hij 'zijn' vertaling in goed Nederlands. Daarna volgt het hele hoofdstuk van de woord-op woord en tekst na tekst verklaring, wat wel zo overzichtelijk is.

Dat is nog niet genoeg, want op elk hoofdstuk geeft Van de Weerd nog eens zijn exegese van dat hoofdstuk. Overal vindt men bronvermeldingen, van Calvijn tot Anderson Freedman en van Walvoort tot Owens. Ik schat de hoogte van de stapel van naslagwerken die de schrijver heeft geraadpleegd ergens tussen de vier en vijf meter. Wat een tijd heeft Van de Weerd in deze nuttige en belangrijke studie gestoken! Ook de resultaten van zijn uitleg zijn vaak erg interessant en zullen dus zeker aangevochten worden. Fel beschuldigt hij collega vertalers en exegeten dat ze hun vertaling en zelfs de grondtekst aanpassen aan hun theologische en vaak gewoon menselijke vooronderstellingen. "Gebrek aan eerbied voor de Heilige Schrift", noemt Van de Weerd een dergelijke werkwijze. Even fel bestrijdt hij de vervangingsleer. Dat is de visie die leert dat de kerk de plaats van Israël in Gods heilshandelen heeft overgenomen.

Ten slotte kort iets over de inhoud en een paar kleine, kritische opmerkingen.
Gomer, de vrouw met wie Hosea moest trouwen, is niet 'de dochter van Diblaïm', maar Van de Weerd vertaalt: "Het meisje van twee vruchtenkoeken". Een tempelprostituee, waarvan men voor de prijs van twee vijgenkoeken gebruik van kon maken. Later, nadat ze Hosea had verlaten en weer naar de tempel van Astarte was gegaan, moest Hosea haar terugkopen. De eschatologische gedeeltes worden goed uit de tekst gehaald en 'bijgelicht' door heel veel andere profetische teksten over het herstel en de heerlijke toekomst van Israël. Zo toont de schrijver aan dat Hosea overeenstemt met de visie die de Here door veel andere profeten heeft laten doorgeven. Gedeelten die mijn hart goed deden. Deze eschatologische gedeeltes van Hosea komen goed en helder uit de verf. Ik mag niet vergeten de 27 interessante excursen die door het hele boek heen verspreid heel wat interessante informatie bevatten. In het begin van zijn boek geeft Van de Weerd een korte samenvatting van de zogenaamde bedelingenleer. Dit is de visie waarin Gods heilshandelen vanaf Adam tot de wederkomst van Christus opgesplitst wordt in zeven periodes.

De door de schrijver geopperde gedachte dat door de zondigheid van het Tienstammenrijk dit rijk de naam Israël kwijtraakte en Efraïm werd genoemd komt op mij wat gekunsteld over. Een ernstig vraagteken zet ik bij de consequent volgehouden visie dat Israël uit het verbond gestoten zou zijn. Tijdelijk terzijde gesteld en in 'de wachtkamer van de geschiedenis gezet'. Immers Leviticus 26:44 en 45 zegt: "Maar ook zelfs, wanneer zij in het land hunner vijanden zijn, versmaad Ik hen niet en heb Ik geen afkeer van hen, zodat Ik hen zou vernietigen en mijn verbond met hen verbreken zou; want Ik ben de HERE hun God. Maar Ik zal hun ten goede gedenken het verbond met hun voorvaderen". Ergens bespeur ik af en toe toch nog enkele overblijfselen van de vervangingsleer. Een opmerking die Van de Weerd scherp zal tegenspreken!

Onzorgvuldig en zelfs kwalijk is een slip of the tongue op bijvoorbeeld de bladzijden 128, 229 en 334. Daar lezen we: "Immers de Joden verwierpen Jezus Christus". Onjuist! Denk alleen maar aan de tienduizenden gelovigen in Jeruzalem in de tijd van Paulus. Denk aan de messiaanse beweging in onze tijd. Joden in Jeruzalem riepen bij de intocht van de Here Jezus in Jeruzalem: "Gezegend Hij, die komt in de naam des Heren." De leiders, het Sanhedrin verwierp Hem.

Laten we deze kritische opmerkingen even vergeten. Nogmaals leg ik de nadruk op de grote waarde van deze bijbelverklaring. Ik heb bewondering voor de volharding van de schrijver en voor de moed van Van de Weerd om in te gaan tegen de grote meerderheid van de vertalers en exegeten. De warmte en de liefde die uit deze bijbelverklaring spreken voor het Woord van God en voor Zijn volk Israël zijn hartverwarmend. Daarom beveel ik dit leerzame boek van harte aan.

3. Nederlands Dagblad - oktober 2007 - www.nd.nl

De Profeet Hosea

Boekrecensie door Roel Sikkema

Gert van de Weerd is een amateurtheoloog die met deze Bijbelverklaring zijn zevende boek heeft afgeleverd. Zijn boeken, uitleg van de Bijbelse profeten, zijn prachtig uitgevoerd en kenmerken zich door eenvoudig taalgebruik. Hij geeft steeds een eigen vertaling, waarbij hij zich baseert op bekende grondteksten. die hij overigens ook in vertaling moet lezen. Overigens meldt hij ook steeds andere vertalingen, zoals de Statenvertaling en de 1951 vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap.

Bij zijn uitleg gaat hij uit van de letterlijke (zogenaamd 'carnale') tekst van de Bijbelboeken. Een allegorische uitleg is volgens hem alleen mogelijk, wanneer dat overduidelijk uit de tekst blijkt. Bovendien is het volgens hem onmogelijk dat er tegenstrijdigheden in de Bijbeltekst staat. "Indien een profetische Bijbeltekst de suggestie wekt, strijdig te zijn met andere profetische teksten, zonder deze 'afwijking' toe te lichten, dan deugt de vertaling niet”, aldus Van de Weerd. Interessant om naast andere verklaringen ook kennis van te nemen.
 

2. Oogst - oktober 2007

Gert van de Weerd benadert grondtekst Hosea zorgvuldig

Boekrecensie door P.A. Sibesma

Na commentaren op Zacharia, Micha, Daniël en Ezechiël heeft Gert van de Weerd nu ook een commentaar op Hosea geschreven. Nu is Hosea geen gemakkelijk boek. Het Hebreeuws en de ondoorzichtige structuur en opbouw van dit bijbelboek hebben de uitleggers in verleden en heden voor veel problemen geplaatst.

Gert van de Weerd kiest consequent voor één methode: de letterlijke uitleg (carnale exegese), waarbij hij uitgaat van de Hebreeuwse tekst als basis en van de vooronderstelling dat de Bijbel zichzelf niet kan tegenspreken en dat men Schrift met Schrift dient te vergelijken. Om die reden wijst hij de opvatting van veel orthodoxchristelijke uitleggers dat het eerste hoofdstuk van Hosea, dat gaat over het huwelijk van Hosea met de prostitué Gomer, een allegorie zou zijn (mijns inziens) terecht af.

Het is opmerkelijk dat de methode van de letterlijke exegese, waarvan de auteur gebruikt maakt, je inderdaad helpt om dit moeilijke boek beter te begrijpen. Daarom kan ik het van harte aanbevelen voor een ieder die, hetzij individueel, hetzij in kringverband, studie wil maken van dit mooie profetische boek.

1. Reformatorisch Dagblad - 12 september 2007 - www.refdag.nl 

Gert van de Weerd benadert grondtekst Hosea zorgvuldig

Boekrecensie door Ds. W. Chr. Hovius

Met dankbaarheid voor de verschijning van commentaren op de Heilige Schrift mag vermeld worden dat Gert van de Weerd opnieuw een verklaring van een Bijbelboek het licht deed zien, inmiddels de zevende alweer. Deze keer schreef hij in 459 bladzijden een uitvoerig commentaar op de profeet Hosea. 

Bepaald boeiend is het om te ontdekken dat Van de Weerd meer dan eens verrassende, soms nieuwe inzichten geeft - inzichten die evenwel niet door ieder worden gedeeld. 

Met de auteur geloof ik dat de profeten niet slechts hun eigen tijd belichten, maar in hun door God gegeven openbaring ook lijnen trekken naar de eindtijd. Bij de doorlichting van wat tussen God en Zijn volk fout ging, mag hij toch de dageraad van het toekomstige heil zien oplichten. Ondanks de schrikkelijke afval door de beoefening van de cultus van de afgoden (Baäl!) blijft God Zijn volk liefhebben en voor Zich terugwinnen. Er zijn tekenen dat wij in de eindtijd leven. Verlangen we naar de grote dag van Christus, de komst van het Messiaanse rijk? 

Met de visie van de auteur op de eindtijd, zoals de opname van de gemeente en de bedeling tussen de wederkomst en het laatste oordeel, kan ik echter moeilijker uit de voeten. En gaat God met de gemeente van Christus en Zijn uitverkoren volk Israël verschillende heilswegen? Is er niet één Naam tot zaligheid onder de hemel gegeven? 

Telkens weer pleit de auteur voor het serieus nemen van de letterlijke Bijbeltekst als leidraad voor de verklaring. Dit pleidooi heeft mijn hartelijke instemming. Men noemt dit de ”carnale exegese”, ter onderscheiding van de allegorische. Deze laatste wordt niet afgewezen, mits ze altijd door de carnale wordt vooraf gegaan.

Logica 
Opmerkelijk is dat de schrijver het Oude Testament als het hoofdboek ziet en het Nieuwe als een aanvulling daarop. Deze stelling adstrueert hij met een beroep op het woord van Christus Zelf in Mattheüs 5:17 en 18. Door zo stelling te nemen wil hij een brug naar het jodendom slaan. Dat de gemeente van Christus en het door God verkoren volk Israël verschillende heilswegen gaan, betwijfel ik, al stem ik erin toe dat de theorie van vergeestelijking waarbij de gemeente in de plaats van Israël komt, afgewezen dient te worden. Deze positiekeuze hangt samen met de door de auteur aangehangen ”theologie van de logica”. Deze staat haaks op de dogmatiek. Dat deze vaak als een stolp over de Schrift is gelegd is waar, en dat is onterecht. Maar te stellen dat de logica op feitenkennis berust en de dogmatiek op persoonlijk inzicht en eigen overtuiging, acht ik onjuist. Is ons verstand in het logisch denken niet verduisterd? Laat anderzijds de dogmatiek die buigt voor de Schrift niet de lijnen zien ter samenvatting van de boodschap van het Woord van God? 

Als voorbeeld van de door hem bedreven exegese noem ik het moeilijke en zeer omstreden hoofdstuk 3 met een terugblik op hoofdstuk 1. 

De profeet moet in hoofdstuk 1 op bevel van God met Gomer trouwen. Uit hoofdstuk 2 is af te leiden dat zij bij hem wegloopt en zich met andere mannen inlaat. En in hoofdstuk 3 moet Hosea haar weer terugkopen en beminnen. Dit geeft de onopgeefbare liefde van God voor Zijn volk aan. 

Grote onenigheid is er onder de exegeten over de betekenis van vers 5. Zijn deze woorden afkomstig van de profeet, bij wie de titel ”melek” (koning) duidelijk in diskrediet is en die nergens anders spreekt over ”David, hun koning”? Deze als latere toevoeging zien, is de gemakkelijkste ’oplossing’. Van de Weerd acht dit woord een tot nog toe onvervulde Messiaanse profetie. Hij meent dat de tien stammen weer terugkomen in het beloofde land, hun identiteit weer terugkrijgen en door bekering de Heere weer zullen ontdekken als hun God. David is de Messias, Jezus Christus. Signalen hiervan vertonen zich reeds. 

Zorgvuldig 
Ik waardeer het dat Van de Weerd onvoorwaardelijk wil buigen voor het gezag van de Heilige Schrift en daarom heel zorgvuldig aandacht vraagt voor de grondtekst. Vers voor vers verklaart hij deze. Hij zet verschillende vertalingen naast of achter elkaar, met tussendoor kanttekeningen en excursen die verduidelijken en die de betrokkenheid bij de boodschap verlevendigen. 

Ook de uitgave van dit commentaar is weer schitterend. De lezer wordt verrijkt met inzicht in de boodschap van de profeet. Bij mij zijn er gemengde gevoelens over: enerzijds hartelijke instemming, anderzijds twijfel en verschil van mening. Dat de schrijver de serie verklaringen van de oudtestamentische profeten wil voltooien, moge hem gegeven zijn.