www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

3 RECENSIES

De Messias leren
Israël en de volken - Gods weg nieuw leren lezen
Edjan Westerman
416 pagina's, Paperback
UitgeverBoekencentrum B.V.
ISBN: 9789023970439
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Als Israëls verkiezing en roeping deel uitmaken van het DNA van de Schrift, waarom lijkt het christelijk verhaal over de Messias, Israël en de volken dan zo vaak een andere genetische structuur te hebben?
Gaat Israël met zijn verkiezing en beloften door de zijuitgang af, wanneer Jezus op Gods toneel verschijnt? Vindt er een rolwisseling plaats, in een ander verhaal? Is de Messias daarin het zwarte gat waarin de eeuwige verkiezing en roeping van Israël verdwijnen?
Hoe lezen wij de weg van God …? Sinds de Sjoa weten we waar een ont-Joodst christelijk lezen aan kan bijdragen.
Maar hoe ziet het doorgaande verhaal van de Bijbel er dan uit als héél de Schrift meeklinkt en de trouw van de God van Israël het centrum blijft? Dit boek geeft daar zicht op en is een oproep om Gods weg nieuw te leren lezen en te gaan!

..

3. Werkgroep Vanuit Jeruzalem - september 2017 - http://werkgroep-vanuitjeruzalem.123website.nl... 

Nieuw leren lezen en geloven

Recensie door L.W. van der Sluijs 

De hermeneutische aanpak in Westermans studie de Messias leren (2015) is een gouden greep. De auteur werpt de vraag op naar het paradigma of de bril waarmee de Bijbelse boodschap wordt verstaan. Klassiek is het lineaire model schepping-zondeval-verlossing. Een andere manier van lezen is ‘de circulaire’, er is een midden met concentrische cirkels. Westerman kiest voor deze laatste. En hij doet dat overtuigend op exegetische gronden. Het gaat God blijkens Genesis 1 niet om de méns, maar om de schepping. De mens wordt pas op de zesde dag geschapen. Vooraf gaat de schepping van gewassen en dieren. ‘De mens heeft een opdracht nog voor hij door God is geschapen. Hij heeft een leven te leven in relaties.’ De mens behoort bij een schepping die bedoeld is ‘een eigen geschiedenis te gaan doormaken’. Deze geschiedenis is nadrukkelijk verbonden met Gods zegenen (Gen.1:22 (eerst de dieren), 28 (daarna de mens)!). ‘De schepping is gericht op een geschiedenis waarin (..) de bedoelingen van God gerealiseerd zouden worden,’ schrijft Westerman.

Heilrijke bedoelingen zijn het, vol van genade en zegen, maar welke?

Nu, dan komen we bij de openbaring op de Sinaï (Exodus 19). ‘De inhoud van de zegen waarmee de Heilige God zijn schepping wil zegenen is de roeping van Israël om een koninkrijk van priesters te zijn te midden van de volken.’ Het is de realisering van Israël als een dienend priesterlijk volk, een realisering in de geschiedenis van de schepping, die uiteindelijk de zegen zal uitmaken voor alle volken. Alles wacht op deze realisering. Israël is daardoor het hart van Gods bedoelingen en daarom het midden van de aarde. Het wachten is op de vervulling van dit heil, ten goede voor heel de aarde. Het is precies deze vervulling die beslissend is begonnen in Messias Jezus, de Koning van de Joden. Hij ging reeds als Priester tot verzoening het oordeel van de Dag des HEREN binnen. In het eindgericht heeft de liefde bezongen in het Hooglied het laatste woord. De volkeren zullen, volgens Jesaja 2, optrekken naar Jeruzalem om dáár de Tora van God te ontvangen en die van Hem te leren. Ze zullen luisteren naar Gods harteklop voor zijn volk en zo zijn liefde leren kennen. Ook Israël zelf zal als priestervolk een schepping zijn in het midden van de aarde. Om bron van zegen te zijn voor alle volken.

Westermans circulaire verstaansmodel, er is een midden met talloze betekeniscirkels eromheen - nieuwe oren, ogen, woorden en daden voor Israël én de volken; het boek is hiervoor zelf een rijke bron - doet recht aan de unieke Bijbelse openbaring. Het lineaire model is er een van fasen in de geschiedenis, opeenvolging is de hoofdgedachte. Een paradigma waarmee de heidense idee van de ontwikkeling van de mens als aards opperwezen gemakkelijk voet aan land kon zetten. Circulair denken, op grond van uitvoerige en eminente Bijbelexegese zoals in de (overigens zeer toegankelijke) studie van Westerman, behoedt niet alleen voor het onuitroeibare onkruid van de vervangingstheologie binnen de kerk, maar doet ook zegenrijk recht aan de ervaring van alle stervelingen. Het al dan niet afgebeelde ‘alziend oog’ herinnert blijvend aan Gods bedoelingen. Er is een midden, een ronde kern, een hart, een plaats van gemeenschap met de Eeuwige. Precies zo worden in Israël als leerhuis voor de volken deze woorden gekoesterd: ‘Ik geef raad, mijn oog is op u.’ (Psalm 32:8)

2. Profetisch Perspectief - oktober 2015 - www.profetischperspectief.nl

De Messias leren

Recensie door G.H. Abma

Van de hand van de emeritus predikant Edjan Westerman verscheen een mooie studie. Helaas is de titel in telegramstijl. Eigenlijk is die polyinterpretabel. Als ik de bedoeling probeer weer te geven, kom ik tot de volgende kernzaken. We moeten de Bijbel opnieuw leren lezen om te ontdekken dat Gods weg van begin tot einde met Israël is. De volken zijn aangewezen op de zegen van de Messias die via Israël tot hen komt. Op hun beurt zijn zij weer geroepen Gods uitverkoren volk te zegenen.

Dankzij het pleidooi van R. Kendan Soulen is de auteur ervan overtuigd geraakt dat we al snel bij het lezen van de Bijbel een verkeerd 'verhaalschema' hanteren. Als je aan een doorsnee christen vraagt in vogelvlucht een lijn aan te geven, dan krijg je te horen: God heeft de wereld geschapen, al snel daarna vond de zondeval plaats, maar gelukkig volgde de belofte van de verlossing. Al vond God het nodig een enorme omweg te maken, toch kunnen wij ook linea recta uitkomen bij de beloofde Verlosser en zo zicht krijgen op een eeuwige toekomst.

We vinden dit verkorte perspectief helaas ook terug in de Apostolische Geloofsbelijdenis en de andere oud-kerkelijke confessies. Israël komt er niet in voor! Datzelfde is het geval in de Heidelbergse Catechismus. Denk alleen maar aan de drieslag ellende, verlossing en dankbaarheid. Wie er oog voor krijgt, ontdekt dat dit stelselmatig voorkomt in het kerkelijk onderwijs en het missionaire werk. Wanneer niet duidelijk is dat Israël een blijvende plaats inneemt in het plan van God, kun je onmogelijk zien hoe Jezus verbonden is met zijn volk, het beloofde land, en de stad Jeruzalem.

In de lijn van een eeuwenoude christelijke traditie is het daarom gebruikelijk de boodschap van de Bijbel meteen een universele betekenis toe te kennen zonder aandacht te schenken aan de speciale plaats van Israël. Na de shoah hebben velen weliswaar afstand genomen van de vervangingstheologie, maar daarmee is Israël nog niet per definitie in beeld gekomen. Het zionistisch verlangen wordt dan ook wel gediskwalificeerd als ongehoorzaamheid en het spreken over de blijvende gelding van de landbelofte een ongerijmdheid.

Ds. Westerman heeft zijn lijvige boek geschreven in de overtuiging dat Israël een koninkrijk van priesters is en hij wil ons laten zien wat de unieke positie is van Gods volk. Verrassend is zijn start. Velen denken aan de hand van het zogenaamde zandlopermodel: Gods werk had aanvankelijk een universele actieradius, maar dan spitst alles zich toe in de verkiezing van Abraham. Uiteindelijk gaan de lijnen weer uitwaaieren na de komst van Jezus. De auteur wijst er echter op dat het bij de schepping reeds gaat om de Thora en Israël. De Joodse exegeet Rashi laat zien hoe alles van meet af draait om Israël. Wat op de eerste bladzijde van de Tenach al zichtbaar is, wordt gecontinueerd tot het einde van de Schriften van het nieuwe verbond.

Zelf heb ik het boek in één ruk uitgelezen. Als iemand graag die doorgaande lijn in Tenach en Evangelie wil ontdekken, raad ik aan dit boek te gebruiken bij de regelmatige bestudering van Gods Woord. Iedere dag een draadje is een hemdsmouw in het jaar. Span je er dagelijks voor in om te komen tot – zoals de ondertitel zegt – een 'nieuw leren lezen' van de Bijbel. En dan kunnen we hopelijk een mouw passen aan een foutieve geloofsleer.

Al is de titel van het boek wat cryptisch, toch hoeft dit niemand af te schrikken. De studie is niet alleen bedoeld voor theologisch geschoolde lezers. Als geïnteresseerde gemeenteleden merken hoe waardevol dit boek is om te ontdekken dat God trouw blijft aan zijn volk Israël, kunnen ze dit boek cadeau geven aan de voorganger van hun gemeente. Bijna ben ik geneigd te zeggen dat ik de kosten wil vergoeden als dat geen effect blijkt te hebben voor de prediking. Maar de ervaring leert dat dominees vaak onbekeerlijk zijn. Toch ben ik ervan overtuigd dat het boek van collega Westerman grote overtuigingskracht heeft!

1. – Israelaktueel - mei 2015 - www.christenenvoorisrael.nl/israel-aktueel

Nieuw leren lezen

Wat zeg je wanneer je bondig moet weergeven waar het in de Bijbel om gaat?


Recensie door G.H. Abma


Met de nodige variaties komt de samenvatting van de Bijbel er vaak op neer dat God de wereld heeft geschapen met de mens als de kroon op de schepping. Al snel kwam er een kink in de kabel toen Adam en Eva het goddelijk gebod overtraden. Maar gelukkig volgde de belofte van de verlossing. En dat is volle realiteit geworden bij de komst van Jezus in deze wereld.


Wie kritiek kan verdragen, doet er goed aan het boek van Edjan Westerman te lezen: De Messias leren. Deze predikant maakt duidelijk dat er ongemerkt een raster over de Schrift wordt gelegd. Dat is karakteristiek voor de traditionele christelijke theologie om zo de Bijbel te lezen. Israël verdwijnt dan geheel uit beeld. Exact zoals we dit ook tegenkomen in de oudkerkelijke geloofsbelijdenissen. Geduldig laat de auteur zien wat er gebeurt als we de Tenach (= het Oude Testament) lezen als de bedding van het handelen van God. Dan licht de trouw van de Eeuwige op.


Het boek heeft een wat vreemde titel. Het gaat om de associatie met het Joodse 'lernen'. Het is verrijkend als je de Bijbel op een nieuwe wijze leert lezen. Er zit een herhalingselement in de publicatie, maar zo kunnen ook niet-theologisch geschoolde lezers het goed volgen.